شعار سال: " جیمز کانکا" نویسنده حوزه هسته ای در مقاله ای در نشریه فوربس افزود این آمریکا بود که برجام را نقض کرد، و نه ایران؛ لذا در شرایطی که همگی به دنبال اجرای برجام هستند، چه کسی به آمریکا نیاز دارد؟

از زمانی که ترامپ، آمریکا را از توافق هسته ای ایران خارج کرد، دیگر کشورهای امضا کننده برجام تلاش می کنند بخش های مهم آن را مستحکم کنند. ایران و آژانس بین المللی انرزی اتمی (IAEA) به تازگی اعلام کرده اند که به منظور تسهیل در اجرای کامل توافق جامع پادمان و پروتکل الحاقی، موافقت کرده اند " همکاری های خود را تقویت کنند و اعتماد دوجانبه را ارتقاء دهند." جمهوری اسلامی ایران از سال 2016 تاکنون در حال اجرای پروتکل الحاقی است.

"رافائل گروسی" مدیر کل آژانس به تازگی به ایران سفر کرد تا در دیدار با علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، درباره دسترسی بازرسان آژآنس به سایت های هسته ای ایران، مذاکره کند. در بیانیه مشترک دو طرف که در 25 آگوست منتشر شد، ایران و آژآنس اعلام کردند پس از مشورت های گسترده، درباره حل و فصل مسایل مرتبط با اجرای پادمان (سیتستم کنترل و نظارت) که آژانس مشخص کرده، به توافق رسیده اند.

ایران به صورت داوطلبانه به بازرسان آژانس به برخی سایت های هسته ای خود دسترسی می دهد، مکان هایی که مشخصا مورد نظر آژانس است. این روند سبب شده است فعالیت های آژانس در خصوص تایید پایبندی ایران به تعهدات هسته ای، تسهیل شود. دو طرف اعلام کردند ایران و آژانس در خصوص تاریخ دسترسی بازرسان به توافق رسیده اند. توافق جامع پادمان و همچنین پروتکل الحاقی شامل اغلبِ مواردی است که در آنها قید شده است، به ویژه پس از آن که بیشتر آنچه را که می خواستیم در آن توافقات به دست آوردیم. در صورتی که توافق هسته ای ایران موسوم به برجام به خودیِ خود این گونه نیست.

تا زمان خروج آمریکا از برجام (در سال 2018) این پیمان به خوبی کار می کرد. ایران ماه گذشته تقریبا تمام ذخایر هسته ای خود را شامل بیش از 12 تن اورانیوم غنی شده، به روسیه منتقل کرده بود. ایران هزاران دستگاه سانتریفوژ را که برای غنی سازی اورانیوم و تولید بمب ضروری است، از کار انداخته بود. و دیگر این که ایران، هسته راکتور آب سنگین خود را در اراک خارج کرده و آن را با بتن پُر کرده بود. آن راکتور می توانست پلوتونیوم مورد نیاز را برای تولید نوعی دیگر از بمب اتمی تولید کند.

این که ایران هر دو مسیر دسترسی به سلاح اتمی –یعنی از طریق اورانیوم و پلوتونیوم – را کنار گذاشته، دستاورد کمی نبود. و برای این منظور ایران قرار بود حدود 60 میلیارد دلار پول آزاد شده خود را دریافت کند. برخی شهروندان ایرانی قرار بود از فهرست سیاه دولت آمریکا خارج شوند، اروپا قرار بود برای تجارت در زمینه های طلا، فلزات و نرم افزار و همچنین تجهیزات حمل و نقل مجوز لازم را صادر کند، و ایران نیز باید به نظام بانکی بین المللی باز می گشت و نفت خود را در بازار آزاد می فروخت.

عربستان سعودی و همچنین حزب جمهوری خواه آمریکا به هیچ وجه از این توافق خرسند نبودند، و لذا تلاش های مخرب ترامپ شروع شد.

اما ایران واقعا سلاح هسته ای نمی خواهد، و فقط به دنبال احترام ناشی از توانایی تولید این سلاح است. برخورداری از سلاح های هسته ای برای ایران دردسرهایی خواهد داشت که خود به این نتیجه رسیده، ارزشش را ندارد. اما خروج آمریکا از برجام آنها را در موقعیتی عجیب قرار می دهد.

آنها احتمالا تا حدودی به هر دو عمل می کنند. اما ایران می خواهد پایبند قوانین آژانس باشد. هر چه که باشد در این صورت، خواهد توانست علنا نفت خود را در بازارهای جهانی بفروشند و نه ظاهرا فقط به بازیگرانی نظیر چین، روسیه و ترکیه؛ یعنی شرایطی که میزان فروش آنها را تا 80 درصد کاهش داده است.
فعالیت های پادمانی آژانس که ایران با آنها توافق کرده، استاندارد آژانس بین المللی انرژی اتمی است که تمام اعضای آن به صورت برابر و بدون تبعیض انجام می دهند... در بیانه ایران و آژانس همچنین قید شده است << این نهاد بین المللی از ایران سوال دیگری ندارد و به جز موارد اعلام شده از جانب ایران بر اساس پروتکل الحاقی و توافق جامع پادمان، خواستار دسترسی به مکان دیگری نیست.
آژانس گفت بر اساس قوانین خود، توافق جامع پادمان و پروتکل الحاقی، << از تمام اطلاعات محرمانه حفاظت کرده، همچنان نگرانی های امنیتی ایران را مد نظر قرار خواهد داد...

شورای حکام آژانس در ماه ژوئن قطعنامه ای تصویب کرد و از ایران خواست در اجرای توافق پادمان و پروتکل الحاقی با آژانس همکاری کرده، بدون تاخیر به درخواست های آژانس عمل کند.

هفته پیش آمریکا از شورای امنیت سازمان ملل خواست تحریم هایی را که بر اساس برجام لغو شده بود، مجددا علیه ایران اعمال کند. اما این آمریکا بود که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را نقض کرد نه ایران؛ لذا ابازگرداندن این تحریم ها در قالب اسنپ بک، غیرقانونی و ریاکارانه است.>>

محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران می گوید سفر گروسی به ایران، با مساله بازگرداندن تحریم ها ارتباطی نداشت. اما جدا این گونه است؟

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی الف، تاریخ انتشار: 8 شهریور 1399، کد خبر: 4956563،  www.alef.ir