شعار سال: نگاه‌های نابرابر در وزارت علوم تمامی ندارد و جالب است که هیچ کس مسئولیت این نگاه را نمی‌پذیرد و به آن اذعان نمی‌کند، ولی وقتی در عملکرد مسئولان این وزارتخانه دقیق شوید متوجه خواهید شد که شاید برخی تصمیم‌ها براساس منافع اشخاص یا گروه‌ها اتخاذ می‌شود به جای اینکه منافع همگان در آن لحاظ شود.

چند مدل دانشگاه زیرمجموعه وزارت علوم است که همگی شرایط خاص خود را دارند. دانشگاه‌های دولتی و شبه دولتی یا نیمه دولتی متعلق به این وزارتخانه هر یک مأموریت خود را دنبال می‌کنند. در این گزارش بحث بر روی دانشگاه‌های شبه دولتی و نیمه دولتی است.

یکی از دانشگاه‌های شبه دولتی دانشگاه پیام نور است که با هدف آموزش از راه دور و برگزاری کلاس‌های محدود برای دانشجویان ایجاد شده است. این دانشگاه اتفاقاً در دهه ۸۰ به سمت توسعه کمی از نوع گسترش واحد و مراکز پیش رفت تا دانشجوی بیشتری را جذب کند چراکه هم شهریه می‌گرفت و هم به میزان یک چهارم دانشگاه‌های عادی کلاس برگزار می‌کرد.

براساس شیوه آموزشی این دانشگاه، دانشجویان با منابع حجیم رها می‌شوند تا به اصطلاح یاد بگیرد خودخوان شوند. در کنار دانشگاه پیام نور انتشاراتی‌ها و مؤسسات بیشماری سر برآوردند تا به دانشجویان فلک زده این دانشگاه یاری رسانند و دانشجویان برای گذراندن درس‌های خود احساس تنهایی نکنند و امیدوار باشند که کسی برایشان تره خُرد می‌کند. البته این مؤسسات در عوض خدماتی که به دانشجویان می‌دادند پول خوبی به جیب زدند.

در این میان وزارت علوم هم البته سند آمایش آموزش عالی را در دستور کار دارد که قرار است جلوی این دانشگاه گشایی بی رویه گرفته شود، اما اینکه دقیقاً از چه زمانی این سند به اجرا در می‌آید، هنوز مشخص نیست چرا که به نظر می‌رسد منافع عده‌ای در وزارت علوم ارزش زیادی دارد.

برگزاری آزمون فراگیر

در سال‌های اخیر دانشگاه پیام نور موفق شد که مجوز برگزاری آزمون کارشناسی ارشد به صورت مجزا دریافت کند. این دانشگاه تاکنون ۲۱ دوره آزمون فراگیر کارشناسی ارشد برگزار کرده تا بتواند از این طریق ظرفیت‌هایی که در کارشناسی ارشد خالی می‌ماند را پر کند.

این روند ادامه یافت تا اینکه به یکباره سال گذشته شورای گسترش آموزش عالی که مستقر در وزارت علوم است، تصمیم گرفت برگزاری این آزمون را لغو کند، اما پس مدتی محمدرضا زمانی رئیس دانشگاه پیام نور که اتفاقاً از نزدیکان دانشگاهی وزیر علوم است اعلام کرد که توانسته مجوز برگزاری این آزمون را از شورای سنجش و پذیرش دریافت کند.

این در حالی است که مسئولان وزارت علوم ازجمله علی خاکی صدیق معاون آموزشی وزارت علوم در یک سال اخیر مدام این موضوع را عنوان می‌کند که سنجش و پذیرش در دوره تحصیلات تکمیلی باید تغییر کند. وی حتی معتقد است که آزمون‌های تحصیلات تکمیلی باید کم اثر شوند. حال خودتان قضاوت کنید که کدام رویکرد را باید باور کرد؟

گسترش یا عدم گسترش مؤسسات سودجو؟!

یکی از اهداف نهایی مسئولان در تصمیم‌های جدید برای برگزاری یا عدم برگزاری هر آزمون، قطعا مقابله با مؤسسات سودجو است که در حال خالی کردن جیب جوانان در همه مقاطع تحصیلی هستند.

در خصوص آزمون فراگیر هم به محض اینکه خبر امکان برگزاری آزمون فراگیر دانشگاه پیام نور در رسانه‌ها منتشر شد، مدام این دانشگاه به داوطلبان هشدار می‌دهد که فریب مؤسسات غیرقانونی را نخورند.

امیرحسین بهروز، مدیرکل روابط عمومی دانشگاه پیام نور هم دراین‌باره می‌گوید: مؤسساتی که دوره‌های فراگیر را تبلیغ می‌کنند مجری رسمی این دوره‌ها نیستند. وی خطاب به داوطلبان می‌گوید که ثبت‌نام را از طریق سازمان سنجش آموزش کشور انجام دهند چراکه این مؤسسات مجوز دانشگاه پیام نور را ندارند.

همین اظهارات نشان می‌دهد که برگزاری آزمون کارشناسی ارشد فراگیر دانشگاه پیام نور باعث شده فعالیت مؤسسات سودجو از سرگرفته شود.

ظرفیت پذیرش شگرف برای پیام نور!

مسئله دیگر که در این میان کمتر به آن پرداخته شده، این است دانشگاه پیام نور قصد دارد از طریق آزمون کارشناسی ارشد حدود ۳۰ هزار دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد جذب کند. بهروز، مدیرکل روابط عمومی دانشگاه پیام نور دراین‌باره می‌گوید: ظرفیت پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد فراگیر دانشگاه پیام نور مطابق سال‌های گذشته، ۳۰ هزار نفر در یک هزار و ۳۰۰ رشته محل خواهد بود.

این در حالی است که ظرفیت آزمون کارشناسی ارشد در سال جاری حدود ۱۵۷ هزار نفر بود. پس با یک حساب سرانگشتی می‌توان دریافت که حدود ۲۰ درصد ظرفیت پذیرش آزمون کارشناسی ارشد تنها به یک دانشگاه در یک آزمون مجزا اختصاص پیدا کرده است. ناگفته نماند که دانشگاه پیام نور از آزمون سراسری کارشناسی ارشد نیز دانشجو جذب کرده است.

تکمیل ظرفیت برای دیگران نداریم، ولی برای فراگیر پیام نور جا هست!

با وجود این اتفاقات و ظرفیت عظیمی که برای فراگیر پیام نور معادل ۲۰ درصد کل کنکور کارشناسی ارشد در نظر گرفته شده؛ وزارت علوم و شورای سنجش و پذیرش با محوریت سازمان سنجش آموزش کشور تکمیل ظرفیت را در سایر دانشگاه‌ها ممنوع کرده‌اند. به نظر می‌رسد که اگر دانشگاهی می‌خواهد تکمیل ظرفیت را به‌گونه‌ای دیگر و با نامی متفاوت برگزار کند باید به بقیه دانشگاه‌ها نیز این اجازه داده شود تا بتوانند دانشجویان مورد نظر خود را جذب کنند.

لازم به ذکر است که در این میان اخباری مبنی بر اینکه به برخی از موسسات غیرانتفاعی وابسته به وزارت علوم، اجازه تکمیل ظرفیت نیز داده خواهد شد، اما دانشگاه‌هایی که هیچ وابستگی به این وزارتخانه ندارند نمی‌توانند ظرفیت‌های خالی مانده خود را تکمیل کنند. درصورتی‌که دانشگاه‌های خصوصی هیچ بودجه دولتی دریافت نمی‌کنند و باید از طرق مختلف نظیر جذب دانشجو درآمد کسب کنند.

 

شعار سال با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از آنا،تاریخ انتشار:8آذر1399،کدخبر:543925،ana.press