شعار سال:  در این مطلب تلاش شده است با محاسباتی بسیار ساده و سرانگشتی، اقدام به برآورد بازه‌ای تقریبی از ارزش دو استارتاپ اسنپ و تپسی شود که بدین منظور از ملموس‌ترین روش قیمت‌گذاری نیز استفاده شده است.
 
ارقام و داده‌های استفاده شده در این گزارش از منابع موثق (تحقیقات میدانی استاندارد، گزارش‌های رسمی شرکت‌ها، گزارش‌های صنعت و دیگر منابع معتبر و قابل استناد بین‌المللی) جمع‌آوری شده‌ و فرضیات نیز با استفاده از روش‌های تخصصی و علمی محاسبه و راستی‌آزمایی شده‌اند.
 
با وجود اینکه برخی محاسبات – به طور خاص، فرضیات مورد استفاده در محاسبه درآمد هر یک از شرکت‌های اسنپ و تپسی – به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات حسابداری این شرکت‌ها تا حدی تقریبی هستند، سایر فرضیاتی که مستقیماً در فرایند قیمت‌گذاری به کار رفته‌اند مانند ضرایب ارزش‌گذاری، کاملاً دقیق و قابل صحت‌سنجی هستند.
 
در مقاله قبلی به طور مفصلی به روش‌های ارزش‌گذاری اشاره شد، که ساده‌ترین آن‌ها استفاده از روش‌های مقایسه‌ای مخصوصاً استفاده از ضرایب درآمد است. برای پیش‌بینی درآمد کافیست تعداد سفر را در ارزش متوسط سفرها و کارمزد دریافتی توسط اسنپ و تپسی ضرب کنیم.
 
محاسبه سهم بازار: طبق تخمین ایده‌هاب، روزانه حداکثر دو تا دو و نیم میلیون سفر در کشور توسط دو پلتفرم اشتراک‌گذاری خودرو (اسنپ و تپسی) انجام می‌شود که در محاسبات پیش‌رو، تعداد دو میلیون سفر روزانه مبنا قرار داده شده است، هرچند که با بروز همه‌گیری کرونا تعداد سفر روزانه کاهش یافت و مدتی طول خواهد کشید تا مجدداً به این تعداد برسد.
 
با فرض 360 روز در سال، در مجموع سالیانه حدود 720 میلیون سفر توسط سرویس‌های اشتراک‌گذاری خودرو انجام خواهد شد. براساس اطلاعات بدست آمده از تحقیقات میدانی ایده‌هاب، بین 10 تا 15 درصد این سفرها متعلق به پلتفرم تپسی و مابقی متعلق به شرکت اسنپ است.
 
همچنین جهت اعتبارسنجی یافته‌های تحقیق میدانی در رابطه با سهم بازار مذکور، از روش‌های دیگری مانند سهم صدا (Share of Voice)، در گوگل از طریق اندازه‌گیری دفعات جستجوی آنلاین و در توییتر نسبت به تعدد اشارات کاربران به کلید واژه‌های مرتبط با هر یک از پلتفرم‌های تپسی و اسنپ مورد بررسی متقابل قرار گرفت.
 

محاسبه مجموع ارزش خالص کل سفرها (NMV)
 
با توجه به اینکه شرکت‌های تاکسیرانی اینترنتی برای محاسبه قیمت سفرهای خود از الگوریتم‌های پیچیده قیمت‌گذاری پویا (Dynamic Pricing) استفاده می‌کنند، لذا قیمت‌های پیشنهادی تابعی از متغیرهای گوناگونی است که در سه دسته کلی:
 
۱- زمان سفر
۲- مسافت سفر
۳- مکان درخواست (موثر و متأثر از نسبت عرضه و تقاضا)
 
تقسیم بندی می‌شود. برای تخمین میانگین قیمت کل سفرها باید اثر وزنی هر کدام از این متغیرها در نظر گرفته شود. از آنجایی که توزیع داده‌های ذکر شده محرمانه تلقی می‌شود و به صورت عمومی در دسترس نیست، بدست آوردن میانگین قیمت‌ها نیازمند جمع‌آوری داده از طریق تحقیقات میدانی است. در نتیجه لازم است با در نظر گرفتن حذف اثر وزنی متغیرهای ذکرشده، نمونه‌گیری (Sampling) به صورت یکنواخت (uniform) و مستقل (independent) صورت بگیرد.
 
ایده‌هاب برای نمونه گیری یکنواخت و اجتناب از سوگیری (Bias) در جمع آوری داده از فرایند زیر استفاده کرده است:
 
۱- تماس با ۱۰۰ نفر در هر ناحیه کشور (با در نظر گرفتن پیش شماره معرف منطقه) به صورت کاملا تصادفی (uniform & random)
۲- بررسی استفاده مخاطب از یکی از اصلی پلتفرم تاکسی آنلاین فعال در ایران (با فرض ادعای صادقانه) و محاسبه نسبت تعداد کاربران هر ناحیه به کل مخاطبان بررسی شده
۳- درخواست از کاربر برای اعلام قیمت ۱۰ سفر آخر (با فرض ادعای صادقانه)
۴- محاسبه میانگین قیمت سفر در هر ناحیه
۵- محاسبه میانگین موزون قیمت کل سفرها با استفاده از میانگین قیمت سفر در هر ناحیه و نسبت تعداد کاربران آن ناحیه محاسبه شده در مراحل قبل
 
نتایج فرایند ذکر شده به صورت جدول زیر قابل مشاهده است.
 

در نهایت طبق محاسبات انجام شده بر روی یافته‌های حاصل از تحقیقات میدانی ایده‌هاب، میانگین ارزش سفرهای انجام شده در کلان‌شهرها توسط شرکت‌های تاکسیرانی آنلاین به ارزش 13,000 تومان تخمین زده شد.
 
با توجه به سیاست‌های حمایتی دولت و محدودیت‌های قیمتی اعمال شده، به ویژه پس از افزایش نرخ سوخت در آبان ماه سال گذشته، در آینده نزدیک رشد قابل توجهی برای میانگین ارزش سفر پیش‌بینی نمی‌شود.
 

محاسبه درآمد (Revenue) پلتفرم‌های تاکسی آنلاین
 
بر اساس تحقیقات میدانی ایده‌هاب از رانندگان پلتفرم‌های اسنپ و تپسی و در ادامه بررسی متقابل و صحت سنجی داده‌های بدست آمده با نمونه‌های مشابه بین‌المللی کمیسیون قابل دریافت از هر سفر توسط پلتفرم‌های تاکسی آنلاین فعال در ایران 15 درصد است.
 
با استناد به مقاله دامادوران در مورد ارزش‌گذاری شرکت‌های لیفت و اوبر می‌توان به این نتیجه رسید که به دلیل محدودیت‌های دولتی کشورهای مختلف، قوانین حداقل دستمزد و قیمت‌گذاری دستوری، درصد کمیسیون در شرایط ثبات به بیش از 15 درصد از مبلغ سفر نخواهد رسید. در نتیجه با در نظر گرفتن حساسیت این بخش از نظر دولت بسیار بعید است که رقم کمیسیون در ایران نیز در آینده نزدیک به مبلغی بالاتر از این برسد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری تجارت نیوز  ، تاریخ انتشار:  28 آذر  1399  ، کدخبر:499853 ،www.tejaratnews.com