بهمن ماه سال گذشته، 813 نفر از فعالین نشریات دانشجویی از دانشگاه‌های سراسری، آزاد اسلامی و علوم پزشکی در نامه‌ای خطاب به رییس جمهور خواستار رسیدگی به وضعیت نشریات دانشجویی شدند، اما پس از گذشت تقریبا چهار ماه از انتشار آن نامه، هفته گذشته 393 فعال نشریاتی در دانشگاه‌های زیر مجموعه وزارت علوم در نامه‌ای خطاب به معاون فرهنگی وزیر علوم، از عملکرد وزارت علوم در حوزه نشریات دانشجویی انتقاد نمودند و از کم توجهی ها و فشارهای روزافزون بر نشریات دانشجویی گلایه کردند. پیش زمینه های انتشار دو نامه در بازه زمانی کمتر از چهار ماه و انتقادات فراوانی که نسبت به وضعیت نشریات دانشجویی صورت گرفته، موضوع مصاحبه ما با یکی از امضاکنندگان این نامه هاست..

احسان فیض آبادی، نماینده مدیران مسئول در شورای مرکزی ناظر بر نشریات دانشگاهی وزارت علوم، در پاسخ به چرایی امضای این نامه ها به پویش می گوید: « نارضایتی دانشجویان اهل قلم از فضای فعلی آزادی بیان در دانشگاه‌ها، رفتارهای غیرقانونی و فراقانونی برخی مسئولین دانشگاهی با دست‌اندرکاران نشریات دانشجویی، رعایت نشدن مقررات در کمیته‌های ناظر بر نشریات دانشگاه‌ها و عدم تشکیل به موقع جلسات این کمیته‌ها، نظارت قبل از چاپ و عدم حمایت مالی نظام مند و مشخص از نشریات دانشجویی و ... از مهم ترین مسائلی است که دست اندرکاران نشریات دانشجویی را به سمت بیان اعتراضی خواسته ها و مطالبات قانونی خود کشانده است. البته نه اینکه تهیه و امضای این نامه اولین گام مسیر مطالبه گری ما باشد؛ این مطالبات هم اکنون سالهاست که با طرح مسائل و مشکلات در جلسات و نامه نگاری های متعدد و ... بدون انتشار رسانه ای آنها، پیگیری می شده است، اما از آنجا که در برهه ای از زمان احساس شد که گویی عزم جدی برای رفع آنها وجود ندارد و مسئولین بیشتر به دادن وعده های کلی شفاهی و بدون ضمانت اجرا بسنده می کنند، ناگزیر فعالین نشریاتی مجبور به تهیه و امضاء و انتشار این نامه ها شدند.»

فیض آبادی در پاسخ به این سوال که دلیل بروز چنین فضایی را در چه می‌دانید، گفت: «بگذارید خیلی واضح بگویم؛ ما الآن در فضایی هستیم که انگار دولت دانشگاه‌ها را به حال خود رها کرده است. اکثر قریب به اتفاق خواسته های فعالین نشریاتی در دونامه اخیر، مطالبات صنفی حداقلی بوده است، اما وقتی کوچک‌ترین واکنش و یا حرکتی در جهت رفع این مشکلات ساده برداشته نمی‌شود، می‌توان حدس زد که نه تنها اراده‌ای برای حل این مسائل در سطح کلان وجود ندارد، بلکه اساسا دولت مسائل و مشکلات دانشگاه ها را فراموش کرده است و یا شاید می خواهد که فراموش کند. مشکل اینجاست که حداقل حقوق قانونی نشریات دانشجویی به رسمیت شناخته نمی شود و یا دیده نمی شود و یا انگار قرار نیست جدی گرفته شود، در حالی که بخش عظیمی از مسیر تولید علم و بالندگی فرهنگی و مطالبه گری و آزاداندیشی و ... در دانشگاه ها بر عهده همین نشریات دانشجویی است. از سوی دیگر انتقادات جدی نسبت به عملکرد وزیر علوم وجود دارد. وقتی نامه813 نفر از فعالین نشریاتی به دست وزیر علوم، وزیر بهداشت و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی می رسد و آقای دکتر فرهادی هم کتبا ذیل نامه ضمن تأیید مفاد آن دستور پیگیری موارد مطرح شده در نامه را می دهد، اما پس از آن دیگر هیچ خبری از پیگیری دستور قبلی ایشان نمی شود و یا هیچ اقدامی برای رسیدگی به موارد مندرج در این نامه، از سوی ایشان انجام نمی شود، طبیعی است که دانشجویان هم بیکار نمی نشینند و مطالبات و خواسته هایشان را مجددا و از طرق مسالمت آمیز و قانونی مطرح می کنند. ببینید واقعیت این است که در برخی موارد کار تنها با پیگیری شخص وزیر انجام می شود. خود آقای وزیر هم از این مسأئل آگاه است؛ وقتی من دانشجوی عضو شورای مرکزی ناظر وزارت علوم کاملا در جریانم که فلان دانشگاه ما از نظر مدیریتی و خصوصا در بخش فرهنگی دچار مشکلات جدی است و رایزنی ها و تلاش های دیگر مسئولین وزارتخانه هم نتیجه ای در برنداشته، قطعا آقای وزیر هم از این مسائل و مشکلات آگاهند. مگر می شود وزیر علوم از ساختار غیرقانونی کمیته ناظر در یکی از بزرگترین دانشگاه های کشور (که چند صد شعبه در سطح کشور دارد) بی اطلاع باشد؟ مگر می شود از رفتارهای غیرقانونی و اعمال محدودیت های فراقانونی در آن دانشگاه بی خبر باشد؟ آن هم در حالی که ما می دانیم حل مسأله در گرو عزم جدی شخص وزیر است.»

این دانشجوی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در ادامه افزود: «از یک طرف دخالت‌های نامتعارف نهادهای غیر دانشگاهی، استقلال دانشگاه‌ها را تهدید می‌کند و از طرف دیگر مسئولینی در برخی دانشگاه‌ها در راس امورند که نه تنها حامی دانشجویان و دانشگاه نیستند، بلکه با رفتارهای تحکم‌آمیز، تهدید دانشجویان و نگاه‌های تنگ نظرانه فضای دانشگاه‌ها را بسته نگه داشته اند و برای استقلال نهاد دانشگاه‌ ارزشی قائل نیستند. اما در برابر اعتراضات قانونی و آرام فعالین دانشجویی چه اتفاقی افتاده است؟ هیچ! نه تنها این مسئولین هنوز در دانشگاه‌ها در راس امورند، بلکه روز به روز بر برخوردها و فشارهایشان بر بدنه دانشجویی افزوده می شود و اکثرا هم مورد بازخواست جدی قرار نمی گیرند.»

به عقیده‌ی مدیرمسئول نشریه دانشجویی ساز و کار، فعالین دانشجویی در دانشگاه ها هم اکنون در میان منگنه برخوردهای نهادهای بیرونی و احضارها و تهدیدهای آن مراجع از یکسو و انفعال و یا بعضا همراهی مسئولین دانشگاهی از سوی دیگر قرار گرفته اند و عدم واکنش وزارت علوم نیز در این شرایط فاقد هرگونه توجیه منطقی و عقلانی است. چرا که نتیجه این فشارهای دوسویه تنها دلسردی دانشجویانی خواهد بود که با انگیزه‌های خیرخواهانه و به قصد پیشرفت علمی و اصلاح امور و تثبیت فضای آزاداندیشی فعالیت می کنند.

نماینده‌ی مدیران مسئول در شورای مرکزی ناظر بر نشریات دانشگاهی در انتقاد از مسئولین فرهنگی برخی دانشگاه‌‌ها افزود: «جای تأسف است که یک نشریه دانشجویی در دانشگاهی بابت انتشار عکسی توقیف می‌شود، اما همزمان پرونده همان نشریه دانشجویی در مراجع قضایی بابت انتشار همان عکس، منجر به صدور حکم برائت می شود.» فیض آبادی در ادامه به طرح این سوال از وزیر علوم پرداخت که تا چه زمانی قرار است با این گونه رفتار‌های تنگ‌نظرانه و فراقانونی برخی مسئولین دانشگاه‌ها مماشات شود و به حقوق مسلم دانشجویان بی اعتنایی گردد؟

این فعال دانشجویی در پاسخ به این سوال که اگر نقش دولت و وزیر علوم و مسئولین دانشگاهی را در روند افزایش این مشکلات اینقدر پررنگ می بینید، پس چرا نامه دوم خطاب به معاون فرهنگی وزیر علوم نوشته شده است، گفت: «شورای مرکزی ناظر بر نشریات دانشگاهی بالاترین رکن تصمیم‌گیری در مورد نشریات دانشجویی در هر دستگاه آموزش عالی است؛ چرا که هم مفسر مقررات موجود در این حوزه است و هم وظیفه نظارت بر حسن عملکرد کمیته‌های ناظر بر نشریات دانشگاه‌ها را بر عهده دارد و هم وظیفه پیگیری اجرای مقررات موجود در دانشگاه ها را بر عهده دارد و ... حال آنکه عملکرد این شورا تا به امروز عملکرد چندان مطلوب و مورد انتظار ما نبوده است. بنابراین دانشجویان فعال در نشریات دانشجویی تصمیم گرفتند پس از انتشار نامه به رئیس جمهور و عدم تحقق مطالبات بر حقشان، در نامه‌ای خطاب به معاون فرهنگی که ریاست این شورا را بر عهده دارد، خواستار پیگیری مطالبات خود شوند. از طرف دیگر به هرحال ما به عنوان فعالین دانشجویی که کم و بیش در ارتباط با بدنه مدیریتی در وزارت علوم هستیم، این را می دانیم که دکتر هاشمی از جمله معدود مدیرانی است که بالأخره حرف دانشجویان را می شنود و برای آن اهمیتی قائل می شود. به یک معنا ما احساس می کنیم بدنه دولت و همچنین شخص وزیر و بسیاری از مسئولین دانشگاهی، کاملا نسبت به مطالبات ما بی تفاوت شده اند، عدم پیگیری و حمایت دولت و وزیر علوم از مطالبات ما، باعث شده که اثر فشار نهادهای بیرونی در دانشگاه بیشتر شود و برآورده کردن مطالبات ما دشوارتر گردد. ما در این میان چاره ای نداریم جز اینکه همچنان مطالباتمان را از طرق قانونی که فکر می کنیم اثرگذارترند پیگیری کنیم. لذا این بار سعی کردیم معدود کسانی را مخاطب قرار دهیم که فکر می کنیم به مطالبات ما اهمیت می دهند و گوش شنوایی دارند و امید داریم طی تعامل با آنها خواسته هایمان برآورده شود، ضمنا این نامه را هم از آن جهت به صورت سرگشاده منتشر کردیم که دولت و وزارت علوم همچنان متوجه تداوم رو به افزایش مشکلات ما در ماه های اخیر باشند؛ چرا که اگر حمایت جدی و عملی آنها نباشد، قاعدتا کاری از پیش نمی رود»

عضو شورای مرکزی ناظر بر نشریات وزارت علوم در انتها در پاسخ به این سوال که وضعیت مطلوب را چگونه وضعیتی توصیف می کنید، گفت: «وضعیت مطلوب ما اصلا وضعیت عجیب و غریبی نیست. ما مطلقا به دنبال خواسته های آنچنانی نیستیم. وضعیت مطلوب فعالین نشریات دانشجویی، وضعیتی است که در آن همین مقررات موجود درباره نشریات دانشگاهی، به درستی و تمام و کمال اجرا شود.»

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی پویش، تاریخ انتشار: 24 خرداد 1395، کدخبر: ۷۴۳۷۴، www.puyesh.net