شعار سال: کانادا به دلایل مختلف در سال‌های اخیر یکی از مقاصد اصلی مهاجرت و سرمایه‌های ایرانیان بوده و اکنون این روند تشدید هم شده است.

همزمان با افزایش خزنده نرخ ارز درکشور، روند خروج سرمایه از کشور افزایش یافته به گونه‌ای که براساس اعلام مقامات تجاری بخش خصوصی، دریک سال و نیم اخیر فقط بخش صنعت وتجارت ایران تا ۷۰ میلیارد دلار سرمایه را از کشور خارج کرده وبه کانادا برده است.

با اینکه روند تاسف بار خروج سرمایه ازکشور بخاطرمسایل متعددی، چون نامناسب بودن فضای کسب و کار و نامشخص بودن افق و آینده اقتصاد کشور ادامه دارد، آمار رسمی و شفافی در این خصوص وجودندارد؛ یعنی مراجع اصلی آماری کشور، چون بانک مرکزی و مرکزآمار ایران دراین باره اطلاعاتی ندارند یا به طور علنی منتشر نمی‌کنند.

تنها اشاره علنی که به طور کلی می‌توان در این خصوص یافت، در سایت رسمی بانک مرکزی، گزیده آمار‌های اقتصادی؛ بخش تراز پرداخت هاست. در این بخش ردیفی به نام “خالص حساب سرمایه” وجوددارد که تاحدی می‌تواند توصیف کننده بخشی از خروج سرمایه از کشور باشد؛ هر چندکه این ردیف دامنه شمول و تعاریف دیگری هم دارد اما به هر حال تنها چیزی است که در این خصوص در دسترس است.

براین اساس، خالص حساب سرمایه درسه ماهه اول ۱۴۰۱ در مقایسه با سه ماهه اول ۱۴۰۰ معادل ۲۱۶ درصد منفی بوده وکاهش یافته است؛ یعنی رقم این شاخص که می‌تواند توصیف کننده بخشی ازخروج سرمایه از کشورباشد، در خرداد۱۴۰۰ منفی ۳ میلیارد و ۱۷۴ میلیون دلار بوده که در خرداد۱۴۰۱ به منفی ۱۰ میلیارد و ۳۲ میلیون دلار رسیده است. با این حال، مراجع آماری کشور‌های میزبان سرمایه‌های ایرانیان یا بخش خصوصی ایرانی فعال در این کشورها، ارزیابی‌ها و برآورد‌هایی درخصوص خروج سرمایه از ایران دارند که متکی بر داده هایی، چون مهاجرت ایرانی‌ها به آن کشورها، پذیرش دانشجو، ثبت یا خرید شرکت، راه اندازی کسب وکار‌ها و استارتاپ‌ها و مانند آن است. هر چند بخاطر تنوع زیاد نوع و شیوه خروج سرمایه از کشور و جریان مالی مداوم آن، میزان دقیق خروج سرمایه از ایران هیچ گاه مشخص نمی‌شود، اما ارزیابی‌های بخش خصوصی فعال ایرانی در کشورهایی، چون کانادا که از مدت‌ها قبل مقصد سرمایه‌های ایرانی بوده است، نشان می‌دهد مقدار واقعی خروج سرمایه از ایران بسیار بیشتر از آن چیزی است که درداده‌های رسمی و از جمله ردیف “خالص حساب سرمایه” بانک مرکزی قید شده است. به عنوان مثال گفته می‌شود ایرانیان با خرید ۳۵ هزار و ۶۰ ملک در هشت سال اخیر در رتبه اول خرید ملک در ترکیه قرار دارند و آمار مشابهی  خروج سرمایه به سوی امارات (دوبی)، اسپانیا و فرانسه هم وجوددارد.

کانادا به دلایل مختلف در سال‌های اخیر یکی از مقاصد اصلی مهاجرت و سرمایه‌های ایرانیان بوده و اکنون این روند تشدید هم شده است. محمد وحیدی راد مدیرعامل انجمن بازرگانی ایران و کانادا در این باره گفت: افزایش نرخ ارز با رشد میزان مهاجرت ایرانیان به کانادا و ورود سرمایه به این کشور رابطه مستقیم دارد و اکنون که نرخ ارز افزایش یافته، ورود سرمایه‌های ایرانی وافراد هم بسیار بیشتر شده است؛ زمانی هم که روند کلی نرخ ارزکاهشی است، شاهد کمترشدن مهاجرت هستیم.

وی با اشاره به تغییر شیوه مهاجرپذیری کانادا از سال ۲۰۱۸ که باعث افزایش ورود سرمایه ایرانیان به این کشور شده است، ادامه داد: از سال ۲۰۱۸ کانادا شرایط ورود نیروی کارحرفه‌ای به این کشور را سخت کرد و در نتیجه نوع مهاجرت بیشتر به دو شیوه تغییریافت: سرمایه گذاری و دانشجویی بین المللی.

مدیرعامل انجمن بازرگانی ایران و کانادا افزود: هر دو این روش‌های مهاجرتی نیاز به ورود پول زیادی به کانادا دارد. به عنوان مثال برای مهاجرت ازطریق سرمایه گذاری استارتاپی برای خانواده‌هایی که سرپرستشان بالای ۴۲ سال سن دارد، نیاز به حداقل ۷۰ هزار دلار تا ۳۰۰ هزاردلارسرمایه است که البته این وجه پایه است و سایر هزینه ها، چون اقامت و زندگی درآن لحاظ نشده است.

وی تصریح کرد: در بخش دانشجویی هم دانشجویی که ازکشوری دیگر مثل ایران به کانادا می‌آید و دانشجوی بین المللی خوانده می‌شود تا هشت برابر یک دانشجوی کانادایی باید هزینه تحصیل بپردازد. مثلا برای دریافت یک فوق لیسانس درطی ۲ سال تحصیل حداقل ۲۵ و حداکثر ۴۰ هزار دلار لازم است که با افزودن هزینه‌های اقامت تا ۸۰ هزار دلار تمام می‌شود.

راد اظهارداشت:، اما این هزینه‌ها وروش‌ها نه تنها باعث کاهش مهاجرت گوناگون ایرانیان به کانادا نشده که آن را افزایش هم داده است. به عنوان مثال براساس آمار شهرداری مونترال، در۲ سال اخیر ۱۵ هزاردانشجوی ایرانی به این شهر آمده اندکه اگر این رقم را در ۸۰ هزاردلار هزینه ضرب کنیم حدود ۲ر۱ میلیارد دلار فقط ازاین محل، پول به یکی از شهر‌های کانادا واردشده است.

وی ادامه داد: براساس آمار دیگری که کانادا براساس زبانی که مهاجرین مختلف با آن صحبت می‌کنند، منتشر کرده تا سال جاری میلادی ۴۳۰ هزار نفر فارسی زبان که بالای ۹۰ درصد آن‌ها ایرانی هستند در کانادا زندگی می‌کنند. تازه فرزند مهاجرینی که درکانادا به دنیا آمده؛ چون کانادایی محسوب می‌شوند، در این آمار لحاظ نشده وگرنه رقم واقعی بسیار بیشتر از این عدد است.

مدیرعامل انجمن بازرگانی ایران و کانادا گفت: حالا تصور کنید این جمعیت بزرگ به طور مداوم و بابت مسایل گوناگون از ایران پول دریافت می‌کند. یکی بابت کمک هزینه زندگی شخصی یا دانشجویی، دیگری ملکی درایران دارد و اجاره اش را به دلاربرایش می‌فرستند، کسی شرکت یا کسب و کاری در ایران دارد که سودش دلار می‌شود و به کانادا می آید. در نتیجه میزان سرمایه‌ای که به واسطه این جمعیت بزرگ ایرانی مقیم کانادا از ایران خارج می‌شود، چنان است که صفرهایش درماشین حساب جا نمی‌شود.

وی افزود: البته آمار ورودی مهاجر از ایران به کانادا همچنان روبه رشد بوده و طبیعتا میزان خروج سرمایه ناشی از آن هم افزایش می‌یابد. براساس آمار کانادا در ۲ سال اخیربه طور میانگین ۴۰ هزارنفر از ایران به کانادا مهاجرت کرده اند که اگر هریک از این افراد به جز هزینه‌های وکیل،۶۰ هزار دلار با خودشان به همراه داشته باشند، حداقل ۲ میلیارد و۴۰۰ میلیون دلار پول از کشور خارج کرده اند که بااحتساب هزینه‌های اقامت، خوردوخوراک وغیره، این رقم به چند برابر افزایش می‌یابد.

راد درباره میزان خروج سرمایه توسط تجار و صنعتگران ایرانی به کانادا تصریح کرد: ارقام این بخش واقعا قابل توجه است. براساس برآورد‌ها در ۱/۵ سال اخیر فعالان بخش صنعت و تجارت ایران تا ۷۰ میلیارد دلارسرمایه به شکل کارخانه و ملک از ایران خارج کرده و به کانادا برده اند. برآورد‌ها نشان می‌دهد این فعالان اکنون در بخش صنعت و بخصوص ساخت و ساز کانادا فعال هستند. همچنین داغ‌ترین بیزنس ایرانیان در کانادا مشاور املاک است به گونه‌ای که از هرپنج ایرانی مقیم کانادا یک نفر مشاور املاکی است.

وی خاطرنشان کرد: البته ورود سرمایه به کانادا، جاده یک طرفه است چرا که این کشور هرقدر از ورود سرمایه به کشورش استقبال می‌کند، بر سر راه خروج سرمایه مانع گذاشته است. به عنوان مثال اگر شما بخواهید بالای ۱۰ هزار دلار پول از کانادا به ایران بفرستید باید از مراجع قانونی این کشور مجوز بگیرید.

تکذیبیه بانک مرکزی:

‏مدیرکل روابط عمومی بانک مرکزی در این خصوص بیان داشت که، ادعا و دروغ منتشر شده در ‎روزنامه طلاعات مبنی بر خروج ۷۰ میلیارد دلار از کشور به کانادا طی یک سال و نیم گذشته به هیچ وجه با آمار اقتصادی و منطق عقلانی سازگاری ندارد. بررسی آمارهای سرمایه‌گذاری خارجی مستقیم وارده به کانادا نیز نشان می‌دهد این ادعا، پوچ است. انتشار این ادعاهای گمراه‌کننده و نادرست در برخی روزنامه‌ها جای تامل دارد!؟ گزارش تکذیب این ادعای فاقد منطق عقلانی و ناسازگار با واقعیات اقتصادی به زودی بشکل رسمی ، منتشر می‌شود.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری خورنا، تاریخ انتشار:۱ دی۱۴۰۱، کدخبر: ۱۷۵۲۳۰، www.khoorna.com/ سایر منابع .