شعار سال: با نگاهی به وضعیت پژوهشی دانشگاه‌های استان می‌توان شاهد غفلت پژوهشگران دانشگاهی از نیاز صنعت و نیز غفلت صنایع از توان دانشگاه‌ها بود که ادامه این روند منجر به تأخیر در روند توسعه استان می‌شود.
از 16 سال پیش روزی تحت عنوان روز پژوهش از سوی شورای فرهنگ عمومی در تقویم رسمی کشور مشخص شده است تا با نگاه دقیق و علمی‌تری به مسأله پژوهش نگریسته شود. پژوهش به معنای اقدام عملی در راستای شناسایی و بررسی مشکلات و یافتن یک راه حل علمی برای حل آنهاست و یکی از پایگاه‌های اصلی برای پیش بردن چنین اقدامی دانشگاه‌ها می‌باشند.
بدون شک دانشگاه‌ها به عنوان مهمترین مراکز علمی در هر جامعه شناخته می‌شوند و برای اینکه وضعیت پژوهش در هر جامعه را سنجید باید به سراغ این مراکز علمی رفت و دید که بعد از گذشت 16 سال از نامگذاری این روز در کشور، پژوهش به جایگاه اصلی خود که همان رفع موانع و مشکلات جامعه با ارائه راهکارهای علمی است، رسیده است یا خیر.
*سهم 70 درصدی دانشگاه بوعلی‌سینا از فعالیت‌های پژوهشی استان
در این راستا معاون پژوهشی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان که این دانشگاه را بزرگترین مجموعه پژوهشی استان به لحاظ انجام طرح‌ها و چاپ مقالات پژوهشی قلمداد می‌کند گفت: سال گذشته 60 درصد از فعالیت‌های پژوهشی استان سهم دانشگاه بوعلی‌سینای همدان بود و طبق برآوردها امسال 70 درصد پژوهش استان در این دانشگاه انجام می‌شود که از این نظر وضعیت پژوهش در دانشگاه بوعلی روبه رشد است.
دکتر حسن ختنلو با اشاره به تعداد مقالات آی‌اس‌آی و تعداد ارجاعات به این مقالات ادامه داد: سال 2015 تعداد 502 مقاله آی‌اس‌آی در دانشگاه چاپ شده که با توجه به چاپ 400 مقاله در 6 ماه اول سال 2016 و رشد 20 درصدی در این زمینه پیش‌بینی می‌شود چاپ مقالات تا پایان سال 2016 به 700 مقاله برسد.
وی تعداد ارجاعات به مقالات در سال 2015 را نزدیک به 7 هزار ارجاع خواند و اضافه کرد: با توجه به رشد 30 درصدی که تاکنون در ارجاع به مقالات داشتیم امیدواریم تعداد ارجاعات به مقالات دانشگاه بوعلی تا پایان سال 2016 به 10 هزار ارجاع برسد که البته وجود 32 مقاله پرارجاع در میان این مقالات نشان‌دهنده بالا بودن کیفیت نسبت به کمیت این مقالات است.
*اجرای 48 طرح پژوهشی به سفارش بخش‌های دولتی و خصوصی در دانشگاه بوعلی
دکتر ختنلو از اجرای 48 طرح پژوهشی کاربردی به سفارش بخش‌های دولتی و خصوصی در دانشگاه سخن گفت و اظهار کرد: این طرح‌ها برای رفع نیاز استان به دانشگاه سفارش داده شده‌اند، اما هنوز ارتباط دوطرفه‌ای بین صنعت و دانشگاه شکل نگرفته و این ارتباط در استان ما به تکامل و قوام مورد نظر نرسیده است؛ بنابراین صنعت از توان دانشگاه‌ها غافل مانده و پژوهشگران دانشگاهی هم از نیاز جامعه بی‌خبر مانده و غفلت کرده‌اند.
وی یکی از علل کاهش پژوهش‌های کاربردی نسبت به تعداد مقالات را همین غفلت و ناآگاهی صنایع از توان دانشگاه‌ها و نیز غفلت پژوهشگران از نیاز صنعت دانست و ادامه داد: در سال‌های 93 و 94 دانشگاه بوعلی مبلغ 4 میلیارد تومان قرارداد پژوهشی با سایر دستگاه‌ها بسته است که امیدواریم درآمد ما از حجم قراردادها در برنامه‌ای پنج ساله به رقمی نزدیک به 30 میلیارد تومان افزایش یابد.
ختنلو در ادامه به مشکلات مالی به عنوان یکی از موانع مسیر پژوهش در دانشگاه اشاره کرد و گفت: در اکثر مواقع تخصیص بودجه برای فعالیت‌های پژوهشی در اولویت قرار نمی‌گیرد و البته فرسودگی دستگاه‌ها و تجهیزات آزمایشگاهی هم یکی دیگر از موانع کارهای پژوهشی است که نیاز به تزریق بودجه دارد تا انقلابی در نوسازی وسایل دانشگاه بوعلی صورت گیرد و ما بتوانیم همگام با فناوری روز دنیا در بحث پژوهش جلو برویم.
*تقدیر از 80 پژوهشگر برتر دانشگاه بوعلی در هفته پژوهش
وی در پاسخ به این سؤال که میزان رغبت دانشجویان به انجام کارهای پژوهشی در دانشگاه بوعلی‌سینا چقدر است، عنوان کرد: طبیعت کار دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری، پژوهش است اما انگیزه دانشجویان کارشناسی برای انجام کار پژوهشی کم است و ما باید سعی کنیم این انگیزه را در آنها ایجاد کنیم که در این راستا مدت دو سال است که در دانشگاه بوعلی از پروژه‌های این دانشجویان که منجر به تولیدات پژوهشی و یا کارهای فناورانه می‌شوند حمایت مالی می‌کنیم و نتایج خوبی هم داشته است.
ختنلو همچنین به تقدیر از پژوهشگران در هفته پژوهش به عنوان یک راهکار تشویقی اشاره کرد و افزود: در این هفته از 80 پژوهشگر برتر دانشگاه بوعلی‌سینا تقدیر می‌شود که شامل یک پژوهشگر برتر از هر گروه آموزشی، 2 تا 5 پژوهشگر برتر از هر دانشکده، افراد دارای رتبه‌های کشوری و کسانی می‌شوند که بیشترین شمارگان چاپ کتاب را داشته‌اند.
وی اضافه کرد: ما چهار هزار دانشجوی تحصیلات تکمیلی داریم که 16 آذر مصادف با روز دانشجو از پژوهشگران برتر این بخش هم تقدیر و تجلیل خواهد شد.
دانشگاه بوعلی‌سینای همدان با داشتن حدود 13 هزار دانشجو و 420 عضو هیأت علمی و نیز 29 شرکت دانش‌بنیان مستقر در مرکز رشد این دانشگاه می‌تواند یکی از مراکز اصلی انجام فعالیت‌های پژوهشی و کاربردی نه تنها در سطح استان بلکه در سطح کشور باشد که این امر نیازمند توجه بیشتر صنایع به توان این دانشگاه و نیز توجه پژوهشگران دانشگاهی به نیاز جامعه و صنعت است.
*ارتباط دانشگاه و صنعت در حد شعار باقی مانده است
معاون پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان نیز که مدت پنج ماه است در این حوزه مشغول به کار شده است گفت: متأسفانه در این چند سال اخیر مباحث زیادی در خصوص ارتباطی که دانشگاه و صنعت باید با هم داشته باشند مطرح شده است اما در عمل هیچ اتفاقی نیفتاده و صنعت و دانشگاه هر کدام مسیر خود را رفته‌اند.
دکتر مهرداد چراغی با بیان اینکه ارتباط دانشگاه و صنعت در جامعه ما همیشه در حد شعار باقی مانده است، ادامه داد: این مسأله به این دلیل است که دانشگاهیان مشکلات صنعت را احصا نکرده‌اند تا در اختیار پژوهشگران قرار گیرد و صنایع هم به دنبال سفارش کارهای پژوهشی خود در دانشگاه نیامده‌اند و فعالیت‌های تحقیقاتی خود را به دانشگاه نسپرده‌اند.
وی وجود دفتر ارتباط با صنعت در دانشگاه آزاد اسلامی همدان را راهی برای برون‌رفت از این مشکل دانست و اضافه کرد: به دنبال این هستیم که در هر یک از شهرک‌های صنعتی استان یک نماینده از دفتر ارتباط با صنعت دانشگاه حضور داشته باشد تا مشکلات صنایع را به محققان و پژوهشگران دانشگاهی منتقل نماید و رویکرد پژوهش‌های ما نیز حل مسائل و مشکلات صنعت شود.
چراغی با تأکید بر اینکه رویکرد حوزه پژوهش نباید صرفاً تولید علم باشد، اظهار کرد: در حال حاضر اولویت مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی همدان انجام پژوهش‌های کاربردی است تا در کنار تولید علم چه در حوزه تحقیقاتی و چه اجرایی با برقراری ارتباط با بخش‌های خصوصی و دولتی پژوهش‌های کاربردی را عملیاتی کنیم.
*عقد قرارداد 6 طرح تحقیقاتی در دانشگاه آزاد اسلامی همدان به مبلغ 200 میلیون تومان
وی از عقد قرارداد 6 طرح تحقیقاتی به مبلغ 200 میلیون تومان طی پنج ماه اخیر در دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان با مراکز خارج از دانشگاه خبر داد و گفت: سامانه آزمایشگاه‌های همکار آزاد نیز به منظور تقویت همین ارتباط شکل گرفته که در پنج ماه گذشته مبلغ 40 میلیون تومان به درآمدزایی از این آزمایشگاه‌ها داشته‌ایم.
چراغی آفت پژوهش را تولید صرف مقاله از کارهای تحقیقاتی دانست و ادامه داد: مشکل اساسی کاربردی نبودن تحقیقات و پژوهش‌های دانشگاهی این است که کار ما منطبق با مشکلات جامعه نیست و بیشتر به چاپ مقالات توجه کرده‌ایم.
وی به چاپ 280 مقاله علمی پژوهشی و آی‌اس‌آی طی یک سال اخیر در دانشگاه آزاد همدان اشاره کرد و افزود: هر ساله پنج درصد از بودجه دانشگاه به حوزه پژوهش اختصاص پیدا می‌کند و امسال نیز بودجه پژوهشی ما دو میلیارد تومان بوده است تا از کارهای پژوهشی اساتید و دانشجویان حمایت مالی شود.
چراغی در پایان از تقدیر 18 پژوهشگر برتر شامل سه نفر از هر گروه آموزشی دانشگاه آزاد در هفته پژوهش امسال خبر داد و اضافه کرد: دانشجوی برتر پژوهشگر، کتاب برتر، طرح برون دانشگاهی برتر، فناور برتر و دانشجویان عضو باشگاه پژوهشگران جوان نیز در این هفته تقدیر می‌شوند.
*تعالی جامعه در گرو پژوهش‌های کاربردی است
یکی از اساتید و پیشکسوتان عرصه پژوهش در استان همدان تعالی و توسعه جامعه را مبتنی بر کارهای تحقیقاتی و پژوهش‌های کاربردی دانست و گفت: قطعاً نتیجه فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی در رشته‌های گوناگون باعث تعالی جامعه می‌شود.
دکتر داوود نعمت‌اللهی بر لزوم فراهم کردن امکانات برای پژوهشگران تأکید کرد و افزود: بسترسازی در جامعه برای پیاده کردن فرهنگ پژوهش امری ضروری است و اگر نیاز به پژوهش در جامعه‌ای احساس شود این فرهنگ‌سازی نیز انجام خواهد شد و پژوهشگران به سمت رفع نیازهای جامعه با انجام کارهای پژوهشی می‌روند.
امسال نیز که هفته پژوهش با شعار «پژوهش تقاضامحور و تجاری‌سازی فناوری، زیربنای اقتصاد مقاومتی» از امروز در استان همدان آغاز می‌شود قطعاً برنامه‌های زیادی با عناوین مختلف برای آن در نظر گرفته شده است، اما با توجه به ظرفیت‌های خوب دانشگاهی که در این استان وجود دارد و توانمندی‌های علمی که می‌توانند در مسیر توسعه استان بسیار اثرگذار باشند، بهتر است بیش از گذشته به چگونگی برقراری ارتباط بین دانشگاه و صنعت توجه کرد تا بودجه‌هایی که صرف انجام پژوهش‌های دانشگاهی می‌شوند به نفع صنایع و نیاز جامعه هزینه شوند و طرح‌های تحقیقاتی در دانشگاه‌های استان منجربه بازگشایی گرهی از مشکلات صنایع ما شوند و باری از دوش مردم استان را بردارند.
قطعاً ادامه روند غفلت صنایع و دانشگاه از هم در کند شدن روند توسعه استان بی‌تأثیر نخواهد بود.

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری جمهوری اسلامی استان همدان، تاریخ 15 آذر 95، کد مطلب: 82333358: www.irna.ir