ارزیابی شما از کاهش نیروهای نظامی روسیه در سوریه چیست؟

به نظر می رسد که وجود آتش بس و پیشرفت احتمالی برای دولت سوریه وجه قالب قضیه باشد. وجه دیگر آن نیز شاید این مسئله باشد که اعلام بی نیازی بیشتری در این مقطع صورت می پذیرد و یا خواستار آن هستند تا تعادل در سوریه برهم نخورد و تا حدودی دست سوریه و ایران زیر سنگ باقی بماند.

پس دلیل استقرار سامانه موشکی روسیه موسوم به "اسکندر" چیست؟

موضوع اصلی در سوریه استقرار سامانه ها نیست. اما ضمن اینکه داعش مسلح بوده و دیگران امکانات خوبی را برای آنان فراهم کرده اند، اما شاهد بودیم که در موضوع حلب داعشی ها سپری انسانی برای خود ایجاد کرده بودند وعملاً بمباران ها را علیه مواضع خود غیرممکن کرده بودند و هنگامی که روسیه شروع به بمباران کرد سر وصداهای حقوق بشری زیادی راه افتاد. بنابراین بکار گیری پیشرفته ترین سلاح های ممکن نیز کارساز نباشد. در ادامه نیز با توجه به تمهیداتی که فراهم شد و نیروهای حشد شعبی، حزب الله و غیره در سوریه پیشروی کردند و شرایط تغییر کرد. همینطور تتمه نیروهای باقی مانده تحت این فشار عقب نشینی کردند و به آنها پناه داده شد. البته تجهیزات موشکی در زمان آتش بس می تواند مقداری کارساز باشد ولی تاکتیکی که تا کنون موجب آزادسازی حلب شده بیشتر موفقیت آمیز بوده است.

گفته می شود روسیه در مورد توافق حلب، ایران را در جریان نگذاشته و به نوعی کارشکنی کرده است نظرتان چیست؟

این موضوع را نمی توان انکار کرد. روسیه زمانی که به منطقه آمد، بیش از اینکه بخواهد به فکر ایران باشد، بیشتر به فکر حل مشکل خود با اروپا و غرب بود. این کشور از مدتها قبل یک هژمون و یا یک تهاجمی را آغاز کرده بود.نمونه آن در آبخازیا، اوستیای شمالی و جنوبی بود و هنگامی که روسیه از برگ برنده خود در این مناطق استفاده کرد، با واکنش جدی غرب مواجه نشد.همین موضوع باعث شد تا این کشور به فکر تصرف شبه جزیره کریمه بیفتند. در ادامه نیز وقتی که در این مورد هم با واکنش آنچنانی مواجه نشد به شرق اوکراین ورود پیدا کرد. اما با ورود به شرق اوکراین با واکنش های بیشتری مواجه شد اما این عکس العمل ها در حدی نبود که بتواند جلوی پیشروی روسیه را بگیرد و این موارد را می توانیم در نگاه به شرق ناتو تلقی کنیم که سامانه های موشکی خود را در مرز لهستان و جمهوری چک مستقر کردند. در همین راستا وقتی که به این موضوع اعتراض شد، ناتو مدعى شد که این موشک ها علیه ایران تنظیم شده است!

اما همانطور که عرض کردم اقدامات روسیه همراه با واکنشهایی از سوی غرب و به خصوص اروپا بود که در ادامه تحریم هایی نیز علیه این کشور وضع شد. هرچند که این عکس العمل ها چندان شدید نبود اما روسیه درصدد برآمد تا این خلا را در جای دیگری پر کند و بهترین فرصت را سوریه به این کشور داد. در همین راستا دیدیم که از پایگاه های ایران نیز برای نبرد در سوریه بهره بردند و توافقات ممکن شکل گرفت و وارد فضای سوریه شدند. البته روسیه با این ورود توانست به موفقیت هایی نیز دست یابد، اما باید پرسید که آیا روسها اجازه بهره برداری از این موفقیت به نفع دولت سوریه و یا ایران و یا تمام کسانی که در این موضوع دخیل بودند می دهد؟ آیا با توجه به هزینه های زیاد ایران در سوریه و تعداد شهدای ما، روس ها برای ما سهمی قائل خواهند بود؟ البته عرض بنده این نیست که ما هیچ دستاوردی نداشته ایم سوال اصلی من این است که آیا به اندازه موفقیت های کسب شده در سوریه توسط روسیه، ایران نیز در این قضیه دخیل است یاخیر. به نظرم با توجه مذاکراتی که قرار است در قزاقستان انجام شود ایران سهمی در سوریه نداشته است.

چه چشم اندازی برای مذاکرات آستانه وجود دارد؟ گفته می شود که در این مذاکرات سوری- سوری، دولت بشار اسد امید زیادی به رسیدن به یک توافق همه جانبه دارد. ارزیابی شما چیست؟

هم سورى هاى ميانه رو و هم طرف هاى غیر سوری همیشه بر این مسئله تاکید داشتند که تروریست ها را نخواهند پذیرفت و با آنان سر میز مذاکره نخواهند نشست. این موضوع پیشینه ای هم از گذشته دارد. از زمان کوفی عنان، اخضر ابراهیمی و دی میستورا این روند ادامه داشته و همچنین دیدیم که گروههای میانه رو و مخالف دولت بشار اسد که از سوی ترکیه حمایت می شدند، عملاً اسیر دست تروریست هایی مانند جبهه النصره و داعش شدند و سلاح هایی که برای گروههای میانه رو مخالف بشار اسد ارسال می شد، عملاً به دست این گروهای تروریستی می افتاد.

حتی در اجلاسی هم که در ژنو برگزار شد مذاکرات بین گروههای مخالف اسد بهم خورد. زیرا در آن زمان دولت اسد را مشروع نمی دانستند. اما شرایط کنونی تغییر یافته و گروههای اپوزوسیون پذیرفته اند که با بشار اسد سر میز مذاکره بنشینند و سهمی در آینده سوریه به غیر از گروه های تروریست داشته باشند. آمریکایی ها نیز با عدم پذیرش گروه های تروریستی نیز موافقند، اما حامیان این گروه های تروریستی مانند عربستان وقطر در منطقه نیز به ظاهر اظهار دارند که از این گروه ها حمایت نمی کنند ولی در عمل امکانات و تجهیزات لازم را برای تروریست ها فراهم می کنند.

اگر در مذاکرات آستانه امکان برقراری صلح بین دولت پذیرفته شده بشار اسد از سوی همه طرف ‌ها و مخالفین مبنی بر تقسیم حکومت بین معترضین وجود داشته باشد می توان چشم اندازی برای این مذاکرات متصور بود. بنابراین چگونگی پیشبرد این شراکت بین اسد و گروههای مخالف می تواند چند گام به جلو برای دولت سوریه باشد، اما نتیجه بخش بودن این نشست نیاز به مذاکرات زیادی دارد.

با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از خبرگزاری خبرآنلاین، تاریخ انتشار: 27 دی ماه 1395، کد مطلب: 623444، www.khabaronline.ir