شعارسال:این روزها این سوال در ذهن ما بیشتر و بیشتر ریشه می‌دواند: «اگر ایران، چین بود و اگر تهران، ووهان؛ با این مدیریت بحران چه بر سر ما می‌آمد؟»
این اولین بار نیست که چینی‌ها ساخت یک بنای عظیم در چند روز را در کارنامه خود دارند. چینی‌ها به «سلطان ساختمان‌سازی سریع» در جهان معروفند و طی چند دهه گذشته، برخی از انقلابی‌ترین معماری‌های جهان را بنا کرده‌اند. اما ساخت و بهره‌برداری از یک بیمارستان ۱۰۰۰ تخت‌خوابی تنها در ۱۰ روز یکی از جاه‌طلبان‌ترین این بناها تا به امروز بوده است. اقدامی که گرچه سخت بوده اما از چینی‌ها بعید هم نبوده است.

آنها پیش‌تر، برج ۵۷ طبقه‌ای را تنها در ۱۹ روز ساخته‌اند و رکورد ساخت سه طبقه کامل در هر روز را به ثبت رسانده‌اند. ساختمانی که شامل ۸۰۰ آپارتمان است و برای زندگی ۴ هزار نفر تجهیز شده است. برجی که در ابتدا قرار بوده ۲۲۰ طبقه باشد اما به دلیل نزدیکیش به فرودگاه از تعداد طبقاتش کاسته شده است. ساختمانی که اگر در آن ابعاد با چنین سرعتی ساخته می‌شد قطعا رکورد حیرت‌انگیزترین ساخت بنا را به خود اختصاص می‌داد.
اما چینی‌ها به غیر از ساخت سریع ساختمان کارنامه درخشانی نیز در مدیریت بحران و مواجه با تهدیدهای ویروسی دارند. آنطور که فرانس ۲۴ نوشته، چینی‌ها در سال ۲۰۰۳ بیمارستان Xiaotangsha- را تقریبا در طول یک هفته برای بستری بیماران مبتلا به سارس یا سندرم حاد تنفسی ساخته و تجهیز کرده‌اند. بیماری‌ای که در سال‌های ۲۰۰۲ -۲۰۰۳، نزدیک به ۸ هزار نفر را آلوده کرد و نزدیک به ۸۰۰ نفر را کشت؛ ۳۴۹ نفر در چین و ۲۹۹ نفر در هنگ‌کنگ.
اما براساس گزارش سایت architecturaldigest، طراحی بیمارستان جدید ۱۰۰۰ تخت‌خوابی چین که دیروز کار ساخت و بهره‌برداریش برای درمان بیماران مبتلا به کروناویروس به اتمام رسید، برپایه همان بیمارستان شیاوتانگشان است که با مواد پیش‌ساخته بنا شده است و حالا تصاویر و ویدئوهایی که از آن در رسانه‌های داخلی منتشر شده، حیرت ما ایرانیان را برانگیخته است که مگر می‌شود در حالی که ساخت و بهره‌برداری از قطعه یک آزادراه تهران شمال ۲۳ سال به طول انجامیده، آن سوی مرزها بیمارستانی در ۱۰ روز به مرحله بهره‌برداری برسد؟
به واقع اگر چین به واسطه ساخت برج‌ها و بیمارستان‌هایی که با سرعت به مرحله بهره‌برداری می‌رساند به سلطان ساخت و ساز‌های سریع جهان معروف شده، در مقابل ما باید لقب اسطوره کلنگ‌زنی طرح‌های بی‌پایان را از آن خود کنیم. اگرچه چنین لقبی در جهان وجود ندارد اما این واقعیتی تلخ و طنز است که باید در آن نگریست و تامل کرد. شمار ساختمان‌های نیمه‌کاره تنها در کلانشهر تهران برای اثبات این ادعا کافی است. ساختمان‌های نیمه‌کاره‌ای که سال‌ها رها شده‌اند یا پس از مدتی تخریب و ساخت دوباره به داستان‌شان پایان داده است. از روند کند ساخت آپارتمان‌ها و نوسازی پلاک به پلاک خانه‌ها در تهران و سر و صدا و بسته شدن خیابان‌ها با ماشین‌آلات ساختمانی و مسدود شدن پیاده‌روها و از نخاله‌های ساختمانی اگر بگذریم، ایمن نبودن بنا و نبود اطمینان از اینکه تا چه اندازه بنای تازه ساخته شده می‌تواند در برابر زلزله مقاوم باشد، ماجرای دیگری است. با این حال اما ماجرای طرح‌های نیمه تمام ایران بیش از این چیزی است که بتوان آن را با ساختمان‌های نیمه‌کاره در تهران مقایسه کرد.
اردیبهشت ماه ۹۷ بود که سیدحمید پورمحمدی، دبیر وقت ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی و معاون امور اقتصادی و هماهنگی برنامه و بودجه در بیستمین همایش علمی تخصصی اقتصاد مقاومتی از وجود ۷۶ هزار پروژه بزرگ نیمه‌تمام خبر داد. پروژه‌هایی که اغلب آنها را سدها، خطوط لوله‌کشی برای انتقال آب و .... شامل می‌شوند که رابطه مستقیمی با طرح‌های آبرسانی در کشور دارند و مابقی پروژه‌ها هم شامل هتل‌ها، بیمارستان‌ها، مدارس و ... و جاده‌ها می‌شوند. جاده‌هایی مانند آزادراه تهران-شمال که تنها قطعه اول آن نزدیک به ۲۳ سال زمان بُرده تا افتتاح شود و همچنان سرنوشت قطعات ۲ و ۳ این آزادراه نامعلوم است. تنها گفته‌ای که نشان می‌دهد نباید امیدی به اتمام آن تا سال ۱۴۰۰ داشت این اظهارات رئیس بنیاد مستضعفان است که گفت: «عمر دولت حسن روحانی برای بهره‌برداری کامل از این آزادراه کفاف نخواهد داد.»
گرچه بعد از اظهارات پورمحمدی در سال ۹۷ آمار جدیدی از پروژه‌های نیم‌تمام یا به اتمام رسیده ارائه نشده اما به گفته مصطفی ‌کاظمی، معاون اجرایی دبیرخانه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری در شهریور ماه سال ۹۸، «تنها ۴۸ طرح کلان ملی در دولت دهم به تصویب رسیده که از این تعداد تصویب حدود ۸ طرح در فاصله زمانی ۲ هفته‌ای پایان دولت دهم رخ داده است.» به گفته او، «اگر سالانه ۳۳۰ میلیارد تومان به این طرح‌ها اختصاص یابد، قاعدتا باید طی ۵ سال خاتمه ‌یابند.» که این اتفاق قاعدتا رخ نداده و حالا که یک سال به پایان دولت دوازدهم مانده، کسری بودجه از مشکلاتی است که دولت با آن دست و پنجه نرم می‌کند. این یکی از چندین دلایلی که سبب می‌شود عمر ساخت پروژه‌ها در ایران بالا رود و زمان آن به ۱۲ تا ۲۰ سال برسد. به گفته سیدحمید پورمحمدی، دبیر وقت ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی و معاون امور اقتصادی و هماهنگی برنامه و بودجه، «برآوردها نشان می‌دهد پروژه‌های مربوط به آب نزدیک به ۲۰ سال به طول می‌انجامد تا به اتمام برسند و باقی پروژه‌ها بین ۱۲ تا ۱۵ سال زمان می‌برند.»
اگرچه در کنار کمبود بودجه دلایل دیگری نیز از جمله فساد مالی و اداری، نبود تجهیزات و کارشناس ماهر به دلیل تحریم کشور و نبود اراده سیاسی به پایان نیافتن پروژه‌های عمرانی کمک کرده است. پروژه‌هایی که گاه همانند ساخت یک بیمارستان هزار تخته خوابی در چین برای ایران ضرورت داشته است. ساخت خانه‌های زلزله‌زدگان و سیل‌زدگان در ایران از جمله نمونه‌های آن است. در حالی که چین در شرایط بحرانی چون شیوع بیماری‌های ویروسی توانسته است با ساخته بیمارستان‌های مجهز و با امکانات پزشکی قابل توجه بحران پیش آمده را مدیریت کند، مسئولان در ایران تنها با دادن وعده ساخت خانه، جاده و بیمارستان پس از وقوع حوادث طبیعی و غیرطبیعی بحران‌ها را پشت سر گذاشته‌اند. چنان که هنوز برخی از زلزله‌زدگان کرمانشاه پس از گذشت بیش از یک سال و سیل‌زدگان خوزستان، سیستان و بلوچستان و گلستان و لرستان پس از ۱۱ ماه همچنان با مشقت زیر چادر و کانکس زندگی می‌کنند و کسبه‌های پلاسکو همچنان پس از آتش‌سوزی این بنا سرگردانند.
اما آنچه پس مشاهده تصاویر ساخت ۱۰ روزه بیمارستان هزار تخت‌خوابی در چین ما را به خاییدن انگشتان‌مان واداشت، نه سرعت، همت، تلاش و پشتکار، دانش و فناوری و البته پول و سرمایه بسیار بود - که صد البته اگر قرار بود در ایران بیمارستانی با ۱۰۰۰ تخت‌خواب ساخته شود به میلیاردها پول نیاز داشت که احتمالا با کمبود بودجه مواجه می‌شد، چراکه براساس گفته حسین مبارکی، معاون وقت توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی ایران «هر تخت بیمارستانی در سال ۹۶ به ۸۰۰ میلیون تومان هزینه نیاز داشته» و این هزینه قطعا در سال ۹۸ بیشتر از اینها خواهد بود - بلکه توانایی چینی‌ها در مدیریت بحران بود. مدیریتی که در ایران کمتر دیده می‌شود و این‌ روزها کمبودش به مراتب بیشتر در چشم فرو می‌رود.
این روزها که احتمال ورود ویروس کرونا به کشور با شایعات متعدد و خبرهای گاه تایید شده از بستری فردی در بیمارستان‌های ایران نگرانی‌ مردم را از شیوع این ویروس در کشور بیشتر می‌کند، مسئولان بر ضرورت پرهیز از واکنش‌های هیجانی درباره کروناویروس سخن می‌گویند. روز گذشته انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران گفته است: «درمورد کرونا نباید واکنش‌های هیجانی و احساسی داشت بلکه باید به شکل کارشناسی شده آمادگی لازم را داشته باشیم. ضمن اینکه درمورد رعایت بهداشت فردی، تامین دارو و واکسن جهت مقابله و پیشگیری اقدامات لازم انجام شود.» او پیشنهاد داده که بهتر است «قرارگاه پدافند زیستی راه‌اندازی شود و در مورد فرودگاه امام خمینی(ره) نیز تجهیزات مورد نیاز برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا تامین شود.» حال اینکه چه مدت طول خواهد کشید که این قرارگاه پدافند زیستی راه‌اندازی شود یا اینکه آیا اصلا مسئولان به چنین توصیه‌ای عمل خواهند کرد یا نه، مشخص نیست و ما مانده‌ایم و ترس از ابتلا به این ویروس کشنده در ایران.لف

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ابتکار، تاریخ انتشار:14بهمن ماه 1398، کد خبر:www.ebtekarnews.com،151560