مدیریت و برنامه ریزی - مديريت بحران

از آنجا که وقوع بحران ( طبیعی و غیر طبیعی) ، امری قابل پیش بینی نبوده و قریب الوقوع می باشد و همچنین در شرایط حاضر نیز کشور و شهروندان درگیر جنگ ایران-اسرائیل هستند، هیات دولت می بایست با قید فوریت اقدام به تدوین پروتکل حمایت از شهروندان در شرایط بحران و فردا روز اتمام بحران کند تا باعث شود ، دستگاه های اجرایی، نهادهای عمومی و شرکت های ارایه کننده خدمات، برای کاستن از فشارهای وارده بر خود، اقدام به نشان دادن رفتارهای منفعت طلبانه( بعضا هارگونه و دریدن شهروندان) نکنند. هرچند که مطالبات این دستگاه ها می تواند جنبه قانونی داشته باشد، اما شیوه درست برخورد و تعامل با شهروندان ، سبب می شود که ضمن ایفای با تاخیر تعهدات، بستر را برای تقویت سرمایه اجتماعی و امادگی برای بحران های احتمالی آتی و حتی کاهش نارضایتی ها فراهم سازد. حضور دولت در این حوزه، یک ترجیح محسوب نشده بلکه یک الزام باید در نظر گرفته شود. در انتهای متن به مصدایقی چند از مداخله دولت با قید فوریت اشاره شده است.

در حوادث هوایی برخی از کشورها یک رسم نانوشته وجود دارد و ان انداختن تقصیر بر گردن خلبان فوت شده می باشد. رسمی نازیبا که زود می توان با آن ، پرونده را جمع کرد و با چند شاخه گل و چند اظهار تاسف و همدردی ، داستان را خاتمه داد. اما در حادثه اخیر بندر شهید رجایی ، اراده رهبر و بنوعی کل حاکمیت نظام به میان امده تا علل حادثه مشخص شود ، خاطیان و مجرمان حادثه شناسایی گردیده و اعمال قانون شوند و از همه مهمتر اینکه، مقرره گذاری و تهیه دستورالعمل های اصلاح امور تدوین شود. محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور نیز طی دستوری اعلام کرد: «با عوامل حادثه انفجار بندر شهید رجایی در صورت خطا و قصور قطعاً برخورد خواهیم کرد». اسکندر مومنی، وزیر کشور از احضار مقصران حادثه انفجار خبر داد و محمد عاشوری، استاندار هرمزگان نیز اعلام کرد که کار بررسی ابعاد حادثه در کمیته‌ای که از سوی شورای امنیت کشور تشکیل شده، پیگیری می‌شود.رئیس قوه قضائیه همزمان با صدور دستور خطاب به دادستان کل کشور برای شناسایی و برخورد قانونی با مقصران احتمالی، دستور دیگری نیز صادر کرد که اطلاع‌رسانی صحیح و شفاف به افکار عمومی صورت بگیرد تا از ایجاد شایعات جلوگیری شود. محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس در اظهارنظری تاکید کرد: «دستگاه‌های نظارتی، امنیتی و قضایی و نمایندگان چهار کمیسیون مجلس در حال بررسی دقیق و موشکافانه برای کشف هرگونه سهل‌انگاری یا تعمد در حادثه انفجار بندر شهید رجایی هستند و گزارش آن به مردم ارائه خواهد شد.» . در واقع به راحتی می توان گفت که نظام و روسای سه قوه ،پای این کار آمده اند.

آتش سوزی، انفجار و خسارات عدیده جانی و مالی رخ داده در بندر شهید رجایی بعنوان مهمترین بندر صادراتی و وارداتی کشور، موضوع کوچکی نیست که بتوان به راحتی از کنار آن گذشت. متاسفانه بدلیل ضعف توانمندی های تخصصی در بخشی از رسانه های رسمی و چرت زدن و خواب شورای اطلاع رسانی دولت، معاونت اجتماعی قوه قضائیه ، سازمان مدیریت بحران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، شاهد گرایش انعکاس اخبار به سمت تصاویر عریان از مرگ و میر و نشان دادن اجساد کشته شدگان این حادثه، تشدید جو ابهام و سردرگمی در سطح ملی،دامن زده شدن به شایعات بعضا تخریبی حول منافع ملی ، ایجاد تشویش درخصوص کمبود و گرانی و مواردی همانند هستیم. از کلیه رسانه های رسمی بعنوان کوچک ترین همکار رسانه ای تان، تقاضا می کنیم ، پروتکل های حرفه ای فعالیت در حوزه رسانه را بشکل تشدید شده تری مورد توجه قرار داده و با رویکردی شبکه محور، اقدام به مدیریت بحران و کاستن از اثرات نامیمون این حادثه تاسف بار کنند. ارتقا همدلی ها و فعالیت حرفه ای در این بحران ، مسلما قادر به پوشاندن ضعف کارکردی و کاهش غفلت های عملکردی دستگاه های مسئول در انجام وظایف رسمی شان،خواهد بود.

شنبه ۶ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴، انفجار بزرگی در اسکله شهید رجایی، بندرعباس به وقوع پیوست و در برآورد‌های اولیه دارای هزار مجروح، پیش بینی بالغ بر ۵۰ کشته و مفقودی و خساراتی در حدود یک میلیارد دلار بوده است. تحلیل این رویداد سیاه از منظر‌ها و دریچه‌های فکر-اجرایی گوناگون قابل بررسی است. برخی به درست و یا نادرست و بشکلی وسواس گونه به دنبال شناخت علل انفجار و ارتباط آن با صنایع موشکی کشور هستند. گروهی غرق در رویداد شده و بشکلی عاطفی درخصوص آمار کشته‌ها و مجروحین و مفقودین حادثه صحبت می‌کنند. جماعتی از چهارگانه خون-عرق-آتش-غریب، حرف می‌زنند. دسته‌ای از علل وقوع در سه گانه حادثه-خرابکاری-اهمال می‌گویند. قلیلی از کارشناسان از درس‌های آینده صحبت می‌کنند و غیره. این حادثه، هرچه که باشد و به هر علتی که بوجود آمده باشد، حادثه‌ای دردناک است. اما تاکید اینجاست که بدون نظرداشت به نگاهی جامع و چندجانبه، نمی‌توان اقدام به مدیریت بهیه اوضاع و تبدیل تهدید‌ها به فرصت نمود.

اینکه هر مدیری با رویکرد سلیقه گرایی دست در قانون ببرد و به اسم تسهیل یا مصلحت، منابع و منافع جامعه را دچار تغییر کند را هیچ منطقی پذیرا نیست. با شلختگی، بجای عقب کشیدن ساعت به مدت یک ساعت (همانند روال سال های پیش)، ساعت کاری را به شش صبح منتقل کرده و الان در پیامد های این کار وامانده اند. حاضر به قبول اشتباه نیز نبوده و اشتباه را با اشتباهی فاحش تر، ترکیب می کنند. آقای لطیفی عزیز، به شما اخطار قانون اساسی، اخطار حقوقی عمومی، اخطار حقوق اداری می دهیم که بیشتر مراقب عملکرد و تصمیمات تان باشید.

سال های سال است که ایرلاین های ایرانی مشغول استثمار انحصارگرایانه شهروندان هستند و با وجود اعتراضات بی نهایت زیاد، با سازمان هواپیمایی روبرو بودیم که حتی شائبه های آلودگی مدیریتی آن در برخی دوره ها مطرح بود. مثلا برای گران فروشی و عدم ارایه خدمات مناسب ، اخطار می دهند و مجوز پرواز را باطل می کنند. خوب ، بعد از آن چی؟ برخورد موثر کجاست؟ ایرلاین داری برخلاف ظاهر مظلوم خود در ایران و مخفی شدن پشت تحریم، بهشتی از رانت است. هواپیمای از رده خارج شده با قیمت ارزان، خلبان و کادر پرواز نسبتا مفت ، سوخت ارزانتر از آب ، تسویه حساب بالای شش ماه با شرکت فرودگاه ها و غیره، بخشی از واقعیات این بهشت پنهان در پشت مثلا خدمات رسانی هوایی است. انجمن شرکت های هواپیمایی هم کاسه داغتر از اش همین داستان است که قبلا هشدارها در خصوص آن داده شده و ان شاالله این بار، عملا وارد میدان می شویم. به قول علی ربیعی ، زنده باد فساد.

وزیر کشور، با تشریح آمار‌های باروری در استان‌های مختلف بر شرایط نگران کننده این موضوع در کشور تاکید کرد.وزیر کشور تاکید کرد: جزو تکالیف استان‌ها است که برنامه‌های خود را برای افزایش رشد جمعیت ارائه دهند. وزیر کشور خاطرنشان کرد: توجه به موضوع سقط جنین، توجه به ناباروری و توجه به مشوق‌ها خیلی مهم است و دستگاه‌های اجرایی باید به آن‌توجه کنند.وحیدی با تاکید بر شرایط حساس کشور در این مسئله تصریح کرد: ما پایین‌ترین نرخ رشد را در همه کشور‌های اسلامی داریم نرخ نزولی باروری ما بسیار شدید است که نگران کننده است.

فرشاد مومنی عنوان کرد: باید یک بازنگری بنیادین و بازآرایی صنایع کشور با منطق صرفه مقیاس شکل بگیرد چرا که نقطه پیوند جهل، فساد، فلاکت و پنهان کاری مساله صرفه مقیاس است. اگر چنین اتفاقی رخ داد، بخشی از مشروعیت از دست رفته سیستم با آثاری که از خلق امید، رفاه و اشتغال سراغ داریم، ترمیم می شود.»

بیژن عبدالکریمی می گوید من از قدرت سیاسی کشور صراحتا می‌خواهم اشتباهاتی را که درخصوص هواپیمای اوکراینی مرتکب شدند دوباره تکرار نکنند. سقوط هواپیمای اوکراینی نتیجه رفتار بچه‌های ایران نبود، بلکه حاصل شکست ما در جنگ سایبری بود. قدرت سیاسی، اما به خاطر غرورش و به خاطر اینکه نمی‌خواست شکست را در عرصه سایبری بپذیرد به شکست سنگین‌تری تن داد. یعنی سقوط هواپیمای اوکراینی به گردن نیرو‌های داخلی انداخته شد و به یک حربه علیه منافع ملی ما بدل شد. در صورتی که اگر قدرت سیاسی در روز نخست واقعیت را مطرح می‌کرد و در عرصه رسانه‌ای درست‌تر عمل می‌کرد، امروز هم کشور با بحران‌های کمتری مواجه می‌شد. قدرت سیاسی باید بداند که میدان نبرد امروز وارد مراحل دیگری شده است.

با گذشت بیش از سه سال از حادثه تلخ سیل شیراز، اگر به همان مناطق آغاز و وقوع سیل مراجعه کنید، می‌بینید که خبری از پیشگیری نیست و باز هم ممکن است سیلی دیگر گریبان مردم را بگیرد؛ چنانچه در دو هفته اخیر، شاهد قربانیان سیل در کشور بودیم.

آستین بالا زدن مسئولان، قبل از سیل بیشتر اثر داره یا پاچه بالا دادن بعد سیل؟! در عصری که اینطور اتفاقات پیش‌بینی می شود، نباید زیرساخت‌های جلوگیری رو چک و تقویت کنند؟ گذشته از هشدار نباید مردم را تخلیه کنند؟ وقتی برای یک سیل ۱۰سانتیمتری لباس و چکمه نداریم و مسئولان مجبورند با کت و شلوار و کفش کتانی و چرمی به دل سیل بزنند، اگر خدای نکرده زلزله‌ای در تهران بیاید چه کنیم! بدون آموزش مسئولان حتی در استفاده از البسه مناسب و نداشتن تجهیزات و بیمارستان، فقط با کت و شلوار چه می شه کرد!

در ایران، عملکرد صندوق‌های بازنشستگی به گونه‌ای بوده که وابستگی آن‌ها به بودجه دولت، ابعاد گسترده‌ای پیدا کرده و وضعیت نگران‌کننده صندوق‌های بازنشستگی به نگرانی مهم و اصلی خط مشی گذاران حوزه تامین‌اجتماعی تبدیل شده است. این نگرانی، هم از منظر مدیریت و راهبری صندوق‌ها و هم از منظر مدیریت کلان کشور که مسوولیت تامین کسری منابع مالی آن‌ها را به عهده گرفته، قابل طرح بوده و به یکی از بحران‌های اصلی کشور در کنار بحران‌هایی مانند آب و محیط‌زیست تبدیل شده است.

رئیس کل دیوان محاسبات به مدیرکل دیوان محاسبات استان خراسان جنوبی ماموریت داد تا با حضور در محل حادثه و همکاری با سایر دستگاه‌های اجرایی ذیربط، نسبت به بررسی ابعاد موضوع اقدام و نتیجه رسیدگی را ارائه نماید.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: از سال ۹۷، ده‌ها میلیارد دلار به ارز ترجیحی تخصیص داده شد، اما نه تنها سبد غذایی مردم به شکل مطلوب تامین نشد بلکه به آن آسیب جدی رسید و سرانه مصرف‌غذایی آحاد جامعه کاهش پیدا کرد.

از وقتی خبر ریزش ساختمان متروپل در آبان رسید، هزار و یک اتفاق و خاطره بد دیگر هم از پیش چشممان گذشت، از جمله ریزش پلاسکو در تهران. وقتی هم آقایان مسوول یکی‌یکی دستورات فوری و جدی برای پیگیری صادر کردند نیز یاد موارد بیشتری افتادیم که به این شکل واکنش نشان داده و وعده رسیدگی یا پیگیری و برخورد داده بودند. مثلا وقتی پلاسکو فرو ریخت، آقای قالیباف که دیروز دستگاه‌های اجرایی را خطاب قرار داده و خواستار پیگیری ماجرای مرگبار آبادان شد، خودش در سیبل انتقادات بود، اما دیگران دستور پشت دستور دادند و سعی کردند که مردم داغدیده را تسکین دهند.

تامین معیشت ظاهرا بدیهی‌ترین بحران و البته پرپیشینه‌ترین بحرانی است که در ۱۴۰۱ نیز خود را به رخ می‌کشد. آمار‌های مرتبط با تورم و شیب صعودی افزایش قیمت اقلام، ما را از توضیح اینکه معیشت در این سال بحران محسوب می‌شود، بی‌نیاز می‌کند.

عوارض حاصل از توسعه صنعتی بی ضابطه صرفا به تخریب محیط زیست محدود نمی‌ماند و خیلی زود تاثیر خود را بر سلامت جامعه و مهاجرت‌های ناشی از تغییرات اقلیم از روستا به حاشیه شهر‌ها وشکل گیری بحران‌های اجتماعی و امنیتی نشان خواهد داد.

آقایان لطف کرده، بزرگواری نموده و منت بر مردم نهاده اند (با کمال بی شرمی، گستاخی، کم اطلاعی و عدم خجالت)، اعلام داشته اند که ساکنان طرح ترافیک می‌توانند یک نوبت تا ساعت ۹ از طرح خارج شوند و پس از ساعت ۱۴:۳۰ نیز در شرایط شیوع بیماری کرونا می‌توانند یک ورود رایگان داشته باشند؟ این نوع برخورد احمقانه واقعا چه معنایی می‌دهد. خانه شهروند سال‌های سال در طرح بوده و شهرداری به زور دور خانه شهروند را حصارکشی از طرح نموده و برای فرد شرایط گرفتن گله خرگوش می‌گذارد؟ از خودتان و هیکل‌های بزرگ شده تان خجالت بکشید. حداقل پیشنهاد منصفانه ما، آزاد بودن کامل ساعتی شهروندان ساکن در طرح برای یکبار ورود و خروج بدون محدودیت زمانی است. این پیشنهاد هم صرف نشان دادن حسن نظر و برخورد متعهدانه و حداکثری با انضباط شهری، ارایه شده و می‌تواند توسط بسیاری از شهروندان ساکن در طرح ترافیک هم مورد مخالفت قرار گیرد.

رئیس‌جمهور بر ضرورت توجه به ارائه آموزش‌های عمومی و نظارت و کنترل دقیق اجرای مصوبات و شیوه‌نامه‌های بهداشتی در پیشگیری از ابتلا به کرونا تاکید کرد.

مخبر گفت: ارزیابی خسارات سیل به جلسه هیئت دولت فرستاده می‌شود و جبران خسارات سیل را پیگیری می‌کنیم.