شعار سال: انتخابات دوم اسفند ماه برای مجلس یازدهم شورای اسلامی خبر از پایان دوره چهارساله مجلس دهم میدهد و بسیاری از نمایندگان این دوره ممکن است صندلیهای سبز بهارستان را تحویل خانه ملت دهند تا که برگزیدههای یازدهمین دوره مجلس بر آنها جلوس کنند. حال همزمان با تبلیغات انتخاباتی نامزدهای مجلس یازدهم، کارنامه ساکنین خانه ملت در مجلس دهم در حوزههای متفاوت مورد بررسی قرار میگیرد تا شاید نقاط ضعف و قوت آن، چراغ راهی برای دوره آتی مجلس شود. موضوعات مربوط به محیط زیست از این واکاوی به دور نیست و لازم است با در نظر گرفتن نظرات کارشناسان در این حوزه عملکرد مجلس دهم را به صورتی پیش پای نامزدهای انتخابات مجلس یازدهم قرار دهیم.
یکی از دغدغهها و نگرانیها در سالهای گذشته، محیط زیست و مشکلات مربوط به آن بوده است که هر ازچند گاهی با رخ دادن اتفاقی خاص مجدد مورد توجه قرار میگیرد که نمونه اخیر آن تلف شدن نزدیک به ۱۷ هزار بال پرنده در تالاب میانکاله بود، یا مدتی قبل ماجرای انتقال آب دریای خزر به کویر میانی ایران که مورد انتقادهای بسیاری از کارشناسان این حوزه قرار گرفت. اما ماجرای محیط زیست و معضلات مربوط به آن به همین موارد ختم نمیشود، مشکلات زیست محیطی نظیر فرسایش خاک، آلودگی هوا، آلودگی آب، جنگل زدایی، دفع زباله و پسماند و بسیاری دیگر به گفته کارشناسان این حوزه همچنان باقی است و رفع بسیاری از آنها در گرو تصمیمات مربوط به مجلس و دولت قرار دارد.
حالا با نزدیک شدن به انتخابات دوم اسفند ماه و نزدیک شدن به پایان عمر مجلس دهم، به نظر میرسد لازم است که به کارنامه عملکرد این مجلس در خصوص فعالیتهای زیست محیطی توجه شود، در این باره یک کارشناس محیط زیست به «همدلی» میگوید: «مجلس دهم یکی از ناکارآمدترین مجلسها در زمینه محیط زیست بود. با توجه به اینکه مردم خیلی به این مجلس امید داشتند و یکی از بالاترین رایها به این مجلس داده شد و بسیاری از اصلاحطلبها توانستند به عنوان لیست امید در آن رای بیاورند، اما به محض این که وارد مجلس شدند متاسفانه دنبال مطالبات مردم نرفتند، مجلس دهم به خصوص در حوزه تخصصی بنده که محیط زیست و منابع طبیعی است به شدت بد عمل کرد و نتوانست جلوی قانونشکنیهای عیسی کلانتری، رئیس سازمان محیط را بگیرند و فقط به خاطر اینکه کلانتری از طیف نزدیک به جناح سیاسی خودشان بود او را تحمل کردند و این فوقالعاده زجرآور بود.»
محمد درویش ادامه داد: «مجلس دهم در برابر تعطیلی مدارس طبیعت سکوت کرد و مرجعیت تنوع زیستی را اجازه داد به صورت غیرقانونی به وزارت جهاد کشاورزی ملحق شود، مجلس دهم هیچ کاری برای حل مشکل آلودگی هوا، ترافیک، آلودگی صوتی انجام نداد که سالانه بیش از هشت میلیارد دلار به اقتصاد کشور آسیب وارد میکند.» این کارشناس محیط زیست عنوان کرد: «مجلس دهم میتوانست از خودش شروع کند، میتوانست بخشنامه بزند که نمایندهها برای همراه بودن با مردم از خودروهای شخصی استفاده نکنند و از وسایل حملونقل عمومی استفاده کنند، اصلا با دوچرخه تردد کنند. آنها میتوانستند در این زمینه جنبشی ایجاد کنند و با حمایتهای مردمی که داشتند پیشقدم شوند، اما هیچ کاری نکردند و فقط شعار دادند. مجلس دهم فقط خودش را نابود نکرد، بلکه امید یک ملت را نابود کرد.»
درویش در پاسخ به پرسش «همدلی» مبنی بر اینکه لایحه خاک بالاخره در مجلس دهم بود که تصویب شد و شما فکر نمیکنید این از خدمات مجلس باشد گفت: «لایحه خاک بیش از دوازده سال است که در مسیر رفت و آمد است، اگرچه بالاخره در این مجلس با کمی چکشکاری تصویب شد، اما کاملا مرتبط به این مجلس نبود. این مجلس باید میتوانست به ساماندهی وضعیت قانونی سمنها (سازمانهای مردمنهاد) بپردازد و آن را حل کند که نکرد، مجلس دهم باید میتوانست قانون منع حیوانآزاری را حل کند که نکرد، و به شدت در حوزههای مختلف تعلل کرد.»
این فعال محیط زیست با اشاره به مجلس آینده و آنچه که باید در آن به عنوان مهمترین مشکل مورد توجه قرار بگیرد به «همدلی» گفت: «مهمترین مشکل کنونی محیط زیست و منابع طبیعی ما ساختار ضعیف سازمانهای متولی در این حوزه است. تا موقعی که سازمان جنگلها و مراتع و آبخیزداری کشور که عهدهدار نود میلیون هکتار از وسعت کشور است، به عنوان یک معاونت در دل یک دستگاه اجرایی تمامیتخواه به نام جهاد کشاورزی گیر کرده، مشخص است که نمیتواند به وظایف خودش عمل کند. سالیان سال است که همه متخصصین و فعالان در این مورد درخواست کردهاند که ما برخوردار از یک وزارتخانه مستقل به نام وزارت منابع طبیعی باشیم، اگر مجلس یازدهم بتواند به این مطالبه پاسخ جدی دهد حتما نام نیکی در تاریخ از خودش باقی میگذارد. ما نیاز داریم سازمان محیط زیست به جای اینکه خودش را موظف بداند که برود به رئیس خودش پاسخ بدهد و حیاط خلوت دولت باشد، تبدیل شود به یک وزارتخانه که به نمایندگان مردم و مردم پاسخ دهد. اگر در این حوزه مجلس یازدهم بتواند درست عمل کند و وقت را از دست ندهد حتما میتواند موثر باشد.»
درویش با اشاره به لزوم اهمیت وجود یک وزارتخانه در خصوص رسیدگی به مسائل زیست محیطی در پاسخ به پرسش «همدلی» مبنی بر اینکه چرا تا این لحظه چنین اتفاقی رخ نداده است، گفت: «عدم تشکیل وزارتخانه به این خاطر است که اولا سازمان محیط زیست اگر بخواهد وزارتخانه شود دولت به شدت اختیاراتش کاسته میشود و نمیخواهد این اتفاق بیفتد تا اینکه خودش را ضعیف کند. در این دوره هم نمایندهها از طیف دولت بودند و با هم لابی کردند که این خواسته محقق نشود. در مورد جهاد کشاورزی هم به این خاطر که آقایان دوست دارند تولید خودشان را به هر قیمتی بالا ببرند و اصلا برایشان مهم نیست که نرخ فرسایش خاک چقدر میشود یا جنگلزدایی چقدر افزایش پیدا میکند، بنابراین معلوم است که با خواست تشکیل وزارتخانه مخالفت کردند.»
این فعال محیط زیست در پایان گفت: «یکی از بدیهای این دولت که ادعای محیط زیستی هم داشت این بود که خودش اصرار کرد طرح انتقال آب خزر به کویر مرکزی اجرا شود و از آن شگفتآورتر آنکه سازمان حفاظت محیط زیست که علیالقاعده نباید اجازه بدهد چنین تخریبهایی اتفاق بیفتد، مسئول اجرای این طرح شد و مجلس هم توان نداشت در برابر آن کاری انجام دهد. اگر مجلسیها تلاش میکردند که سازمان به وزارتخانه تبدیل شود، قدرت چانهزنی آنها بهتر میشد، اما این تلاش را در این چهار سال نداشتند.»
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه همدلی، تاریخ انتشار: 29 بهمن 1398، کدخبر: ۱۳۶۶ ، www.hamdelidaily.ir