شعار سال: شاید این اتفاق کمترین خسارتش هزینه‌هایی باشد که برای فرایند انتخابات در تفرش صرف شده و دوباره باید این انتخابات در آن حوزه تکرار شود، اما ناراحتی به حق مردم تفرش از این اتفاق مسئله‌ای به مراتب مهم‌تر از هزینه هاست که با اندک هماهنگی میان وزارت کشور و وزارت علوم در فرایند اولیه بررسی مدارک تحصیلی نامزد‌ها و اتصال دو وزارتخانه به بانک اطلاعاتی مدارک تحصیلی می‌توانست جلوی خسارت‌های مادی و معنوی و بی اعتمادی مردم در این فرایند را بگیرد. اما آن چه در این میان یک بار دیگر رخ نمود وجود بازار مکاره‌ای به نام صدور مدارک تحصیلی نامعتبر و همچنین وجود مراکز آموزشی غیر مجاز است که گویا قرار است همچنان و به فراخور زمان تکرار شود. دربررسی‌های خود در این باره جدا از آن که وجود حفره‌هایی در فرایند بررسی صلاحیت‌های نمایندگان در این باره مشهود است به نکات عجیب دیگری نیز برخوردیم که درادامه می‌خوانید.
ماجرای مدرک نامعتبر
این روز‌ها در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی بحث مبنی بر جعلی بودن مدرک تحصیلی سینا کمالخانی منتخب مردم تفرش، فراهان و آشتیان در مجلس یازدهم داغ است. آن طور که در این اخبار آمده بود، گفته شد که کمالخانی مدرک کارشناسی ارشدش جعلی است. سخنگوی شورای نگهبان هم اعلام کرد که «با توجه به اعلام رسمی وزارت علوم به دلیل این که، مؤسسه صادر کننده مدرک سینا کمالخانی اعتبار ندارد، طبیعتا مدرک او هم اعتبار ندارد.» از آن جایی که شرط لازم برای نامزدی در انتخابات مجلس و نماینده مجلس شدن، طبق قانون انتخابات مجلس، داشتن حداقل مدرک کارشناسی ارشد یا معادل آن است او اجازه کاندیدا شدن نداشته و در نتیجه انتخاب او باطل است.
ماجرای دانشگاه مجوز دار نا معتبر!
در تصویری که از مدرک منتخب مردم تفرش در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد نام موسسه آموزش عالی تفتان به چشم می‌خورد. برای این که از اعتبار و مجوز این موسسه مطمئن شویم به سراغ سایت وزارت علوم «msrt.ir» رفتیم. با جست وجو در سایت وزارت علوم در بخش موسسات آموزش عالی غیردولتی، نام و آدرس موسسه‌ای با عنوان «تفتان» برای شما نمایش داده می‌شود. یعنی وزارت علوم موسسه آموزش عالی غیردولتی تفتان را به رسمیت می‌شناسد، اما با جست وجوی نام این موسسه در میان فهرست دانشگاه‌ها وموسسه‌های آموزش عالی مورد تایید وزارت علوم در سایت وزارت و سایت اداره کل امور دانش آموختگان که از مرداد ۹۴ به روز رسانی نشده است، نامی از این موسسه به چشم نمی‌خورد. یعنی این موسسه مجوز دارد، ولی مدرکش معتبر نیست! در این میان نام موسسات آموزش عالی غیر انتفاعی زیاد دیگری هم که دارای مجوز هستند در این فهرست وجود ندارند. با نگاهی به آمار ایسنا درباره تعداد دانشگاه‌های کشور به تعداد ۲۵۶۹ دانشگاه می‌رسیم و با نگاهی به فهرست دانشگاه‌های دارای مدرک معتبر که ۳۹۶ عنوان ذکر شده می‌بینیم که به این معنی است تعداد قابل توجهی از دانشگاه‌های مجوز دار مدرک معتبر ندارند! البته برخی از آن‌ها مانند دانشکده خبر چند شعبه دارند و احتمالا این عدد با جمع این شعب حاصل شده است.
دانشگاهی که مجوز دارد باید مدرکش معتبر باشد
در این باره گفت و گویی با محمدباسط درازهی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات داشتیم. او این اتفاق را که دانشگاهی مجوز داشته باشد، اما مدرکش معتبر نباشد امری غلط دانست و گفت که این روند باعث دلالی می‌شود. این نماینده مجلس اعلام کرد که در جلسه هفته آینده کمیسیون آموزش و تحقیقات این موضوع را بررسی خواهند کرد.
مجوزدار‌ها معتبرند
اما این تناقض عجیب باعث شد تا به دنبال پاسخی از سوی مقام‌های وزارت علوم باشیم. روز جمعه نزدیک افطار بود که با سختی فراوان مدیرکل دفتر آموزش عالی غیردولتی را پیدا کردیم تا از او سوالات‌مان را درباره پدیده عجیب این موسسات آموزش عالی غیر دولتی که مجوز دارند، اما معتبر نیستند بپرسیم. دکتر فرزانه شمیرانی در گفتگو با خبرنگار ما برخلاف آن چه در سایت وزارت علوم آمده می‌گوید: «هردانشگاهی که مجوز داشته باشد مدرکش هم معتبر است.» او دلیل نبود نام برخی از دانشگاه‌ها درفهرست سایت وزارتخانه را به روز نبودن سایت اعلام کرد مدیرکل دفتر آموزش عالی غیردولتی درباره مدرک سینا کمالخانی هم گفت که مدرک این منتخب مردم تفرش از موسسه آموزش عالی تفتان زاهدان نیست بلکه مربوط به موسسه‌ای به نام موسسه تفتان خاش است که هیچ مجوزی ندارد و آدرس‌هایی هم که از آن موسسه دربرخی سایت‌ها درج شده اصلا وجود خارجی ندارد.
رشد قارچ گونه موسسات آموزش عالی
ماجرای مدرک سینا کمالخانی که از یک موسسه بدون اعتبار اخذ شده نشان می‌دهد جدا از آن که خود دانشجویان و داوطلبان تحصیل در این مراکز باید با وسواس و دقت بیشتری دانشگاه خود را انتخاب کنند حاکی از آن است که موسساتی به عنوان موسسه آموزش عالی در کشور به راحتی در حال فعالیت هستند و پول‌های زیادی از مردم دریافت می‌کنند بدون آن که مدرک معتبری به آن‌ها بدهند درست مثل ماجرای موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز. به طور مثال همین موسسه غیر معتبر که منتخب مردم تفرش از آن مدرک کارشناسی ارشدش را گرفته تا قبل از این که سایتش از دسترس خارج شود درج کرده بود که از این موسسه ۴۷۵۶ نفر دانش آموخته شده اند و ۳۱۹۹ نفر هم هنوز مشغول تحصیل هستند.
رشد قارچ گونه موسسات آموزش عالی مربوط به رقابت‌های سیاسی دولت نهم با تشکیلات دانشگاه آزاد بود که به دلیل بالا بودن هزینه تحصیل در دانشگاه آزاد باعث رونق این مراکز شد. به گزارش ایرنا از سال ۱۳۸۴ تعداد موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی از ۴۴ به ۳۰۹ مرکز افزایش یافته است. حتی دانشگاه‌های علمی کاربردی و پیام نور هم بدون توجه به پیامد‌ها و ابعاد ماجرا به شدت افزایش یافتند.
ایسنا هم در گزارشی به نقل از موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم نوشت: «در ایران ۲۵۶۹ دانشگاه در کشور وجود دارد که از این میان تعداد ۵۳۰ واحد سهم دانشگاه آزاد بوده، ۳۰۹ موسسه غیرانتفاعی، ۱۷۰ مرکز فنی حرفه ای، ۴۶۶ مرکز پیام نور، ۹۵۳ واحد علمی کاربردی و ۱۴۱ دانشگاه دولتی در ۳۱ استان کشور ثبت شده است.»
بلبشو ونا هماهنگی دستگاه ها
اما به جز بلبشوی نظارتی از دیرباز صحبت از مدارک جعلی و دانشگاه‌های غیر معتبر هم مطرح بوده که سرآمد آن ماجرای علی کردان و حتی ادعا‌هایی که درباره مدرک حسین فریدون، مهدی هاشمی و... بوده است به نظر می‌رسد نبود ساز و کار‌های اصولی ونا هماهنگی بین برخی دستگاه‌های دولتی دلیل بروز این گونه اتفاقاتی است که پیامد‌های سنگینی همچون خدشه به اعتماد عمومی را در پی خواهد داشت. همان طور که در این گزارش خواندید حتی اگر افراد خودشان هم به دنبال تایید موسسه‌ای باشند که در آن در حال تحصیل هستند به مشکل می‌خورند، چون اطلاعات لازم در سایت‌ها هم به روز رسانی نمی‌شود. در روزگاری که عصر رایانه هاست و با وارد کردن کد ملی می‌شود به همه مشخصات و سوابق افراد دسترسی پیدا کرد، مثلا نبود یک سامانه برای دسترسی به فهرست به روز رسانی شده مراکز معتبر دانشگاهی و حتی دسترسی به فهرست دانش آموختگان عجیب نیست؟

شعار سال با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه خراسان، شماره 20368، تاریخ انتشار: ۱۳۹۹ شنبه ۱۳ ارديبهشت، www.khorasannews.com