شعار سال: روزگاری بود که مردم کرمان اخبار بروز گردوغبار و ریزگردها را فقط از رسانه‌ها می‌شنیدند اما طی سال‌های اخیر با تشدید خشک‌سالی در شرق استان کرمان در کنار احداث سدهای متعدد ازجمله سد نساء و خشک شدن باتلاق جازموریان طوفان‌های شن و متعاقب آن ریزگردها در شرق کرمان به‌ویژه فهرج و ریگان سایه افکنده‌اند. هر چند در سال‌های ابتدایی ریزگردها به‌صورت یک پدیده مقطعی و نه چندان جدی محسوب می‌شد؛ اما عدم‌برنامه‌ریزی دقیق برای کنترل کانون‌های بیابانی محلی درنهایت وضع را به‌جایی رساند که مردم این مناطق نیمی از سال را زیرسایه ریزگردها می‌گذرانند. اکنون به گفته فرماندار ریگان، طوفان شن در شهرستان ادامه دارد و ۱۶۰روستای شهرستان در محاصره طوفان شن هستند که مشکلات بسیاری را برای مردم ایجاد کرده است.
 
درحال‌حاضر به‌دلیل عدم‌ایجاد موج مطالبه‌گری از سوی مردم، مسئولان استانی و رسانه‌ها طی یک‌دهه اخیر هر سال شاهد اوج‌گیری بیش‌تر ریزگردها در استان کرمان هستیم. هر چند در ابتدا بخش‌های کوچکی از شهرستان‌های ریگان درگیر طوفان شن می‌شد و درنهایت در چند ساعت نیز فروکش می‌کرد؛ اما اکنون فهرج، نرماشیر و بم نیز به کانون‌های طوفان شن تبدیل شده‌اند و رفته‌رفته طوفان شن جای خود را به ریزگردها داده است و  این پدیده به شهرستان‌های شمالی کرمان نیز تسری یافته و چندین روز ادامه می‌یابد.
 
درحالی ساکنان سایر مناطق کشور خود را برای استقبال از بهار آماده می‌کنند که طی روزهای اخیر مردم شرق استان کرمان بار دیگر شاهد وزش تندباد و طوفان شن و ریزگرد شده‌اند، شدت وزش باد به‌خصوص در روزهای گذشته افزایش یافته و میزان آلودگی هوا رو به افزایش است. هم‌اکنون میزان آلودگی در فهرج چهاربرابر و ریگان پنج‌برابر حد مجاز است و از مردم خواسته‌اند تا در خانه‌های خود بمانند و از رفت‌وآمدهای غیرضروری در سطح شهر خودداری کنند.
 
طوفان همچنان ادامه دارد
 
کارشناس هواشناسی استان کرمان در این باره به مهر گفت: از روز پنج‌شنبه هفته گذشته شاهد وزش تندباد در استان کرمان به‌خصوص در مناطق شرقی استان هستیم و طبق پیش‌بینی‌های انجام شده، وزش باد شدید در استان کرمان تا روز سه‌شنبه هفته‌ جاری ادامه خواهد یافت و موجب بروز طوفان شن و تشدید ریزگردها در مناطقی می‌شود که مساعد این پدیده هستند.
 
مریم سلاجقه عنوان کرد: طبق بررسی آخرین نقشه‌های پیش‌بینی هواشناسی طی چندروز آینده پدیده غالب در استان وزش باد و گردوخاک است. وزش باد و گردوخاک در مناطقی مانند فهرج، ریگان و زهکلوت موجب کاهش دید افقی و کاهش کیفیت هوا در این مناطق خواهد شد.
 
طوفان شن به جنوب کرمان می‌رسد
 
طبق پیش‌بینی‌ها مناطق اطراف باتلاق جازموریان در جنوب کرمان نیز به‌زودی از ریزگردها و طوفان متأثر خواهند شد، به‌همین دلیل به کشاورزان هشدار داده شده است تا تدابیر لازم را برای کاهش خسارات ناشی از طوفان انجام دهند. اما هم‌اکنون دید افقی در شهرهای ریگان و فهرج کاهش یافته است و رفت‌وآمد بین روستاها و مرکز این دو شهرستان مختل شده است. از راننده‌ها و مسافران نیز خواسته شده و از عبور و مرور در جاده‌های ترانزیتی این دو شهرستان به‌سمت چابهار و مرزهای شرقی تا اطلاع ثانوی پرهیز کنند.
 
خسارت‌های طوفان هنوز مشخص نشده است
 
مراجعه به مراکز درمانی این دو شهرستان نیز به‌دلیل مشکلات تنفسی و قلبی افزایش یافته است، از بیماران قلبی، تنفسی، سالمندان و کودکان نیز خواسته شده تا رفع مشکل ریزگردها از عبور و مرور پرهیز کنند و افراد سالم نیز از انجام هرگونه فعالیت ورزشی و سنگین خودداری کنند.
 
فرماندار ریگان درخصوص وضعیت این شهرستان گفت: متأسفانه طوفان شن در شهرستان ادامه دارد و مشکلات بسیاری را برای مردم ایجاد کرده است.
 
امین باقری با اشاره به شیوع ویروس کرونا از مردم خواست برای درمان مشکلات تنفسی ناشی از ریزگردها در بیمارستان ازدحام نکنند. وی تصریح کرد: ۱۶۰روستای شهرستان در محاصره طوفان شن هستند و رفت و آمد به این روستاها مختل شده است.
 
باقری از آماده‌باش دستگاه‌های امدادی خبر داد و گفت: ستاد بحران در شهرستان تشکیل شده و اقدامات لازم برای امدادرسانی به مردم درحال انجام است.
 
فرماندار ریگان بیان کرد: میزان خسارت‌های طوفان هنوز مشخص نشده اما خسارت‌هایی به تأسیسات شهری و روستایی، مزارع، باغ‌ها و قنات‌ها گزارش شده است.
 
سدهایی که ریزگردها را تشدید کردند
 
معاون فرماندار فهرج نیز در این‌باره اظهار داشت: هم‌اکنون طوفان شدید و ریزگردها در شهرستان فعال است و غلظت هوا چهار برابر حد مجاز است.
 
محمد رهگویی بیان کرد: دید افقی در شهرستان کاهش یافته است و با وجود باز بودن محورهای مواصلاتی در جاده‌های زاهدان و چابهار از مسافران می‌خواهیم از رفت و آمدهای غیرضروری خودداری کنند. وی گفت: پس از وزش باد به‌دلیل نبود رطوبت و افزایش کانون‌های بیابانی شاهد بروز طوفان شن و ریزگرد در شهرستان هستیم.
 
معاون فرماندار فهرج از کاهش بارندگی و کاهش رطوبت در شهرستان خبر داد و افزود: جذب اعتبار برای مهار شن‌های روان و به‌خصوص کاشت و احیای جنگل‌های کهور در منطقه ضروری است. با وجود درخواست‌های مکرر مسئولان و مردم ساکن در شرق استان کرمان، اما هنوز اقدام عملی برای مهار ریزگردها در شرق و جنوب استان انجام نشده است. کانون ریزگردها در شرق کرمان کویر لوت و در جنوب استان باتلاق خشکیده جازموریان است.
 
تغییرات اقلیمی بعد از آبگیری سد نساء در شرق استان و سد جیرفت در جنوب کرمان افزایش قابل‌توجه یافته است و کاهش شدید بارندگی در سال‌جاری مشکلات را تشدید کرده، به‌طوری‌که ۷۵درصد کاهش بارندگی نسبت به سال گذشته استان را با چالش جدی مواجه کرده است.
 

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه ، تاریخ انتشار:  17اسفند 1399  ، کدخبر: ،www.sabzineh.org ،93367