شعار سال: حالا دیگر پرسش این نیست که «اول مرغ بود یا تخم‌مرغ؟!» چون مرغ یا نیست، یا آن‌قدر گران است که فقط زینت‌بخش سفره «از ما بهتران» می‌شود. ارج و قرب مرغ این روزها چنان بالا رفته که از رئیس جمهوری بگیر تا وزیر، از وکیل مجلس بگیر تا نهادهای امنیتی و نظارتی بسیج شده‌اند تا برای سامان‌‌دهی آن فکری بکنند و کار حتا به تشکیل قرارگاه هم کشیده.
 
در همین راستا خبرنگار «فراز» گفت‌وگویی با دکتر «پرویز فروغی»، دبیر کانون مرغ‌داران گوشتی کشور انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.
 
به نظر شما مقصر اصلی گران شدن مرغ چه کسی است؟
 
اینکه بگوییم مرغ گران شده است، آدرس اشتباه دادن به مردم است. چرا که مرغ به تازگی یک درصدی می‌شود که به قیمت واقعی خود نزدیک شده است. در واقع مرغ‌داران کشور تاکنون به مصرف کننده سوبسید(یارانه) می‌دادند. اکنون مدت زیادی می‌شود که تولیدکننده‌ها با توجه به تورم و افزایش مولفه‌های تولید تقاضای افزایش قیمت کرده‌اند اما متاسفانه سازمان حمایت و ستاد تنظیم بازار با این درخواست مخالفت کردند. با فشار زیاد و ایجاد شرایط بغرنج، ستاد تنظیم بازار مجبور شد که در آخر درصدی به قیمت مرغ اضافه کند.
 
یعنی می‌گویید مولفه‌های تولید برای تولیدکننده همیشه گران بوده ولی آن‌را به نفع مصرف کننده ارزان عرضه می‌کرد؟
 
ما سالیان پیش نزدیک به ۳ هزار میلیارد تومان خسارت داده‌ایم آن هم در اثر اینکه به ما اجازه نمی‌دادند قیمت مرغ افزایش پیدا کند.
 
چرا؟
 
متاسفانه مرغ یک کالای سیاسی است و تنها کالایی هست که حتی رئیس جمهور هم درباره آن نظر می‌دهد. یعنی طوری نیست که عرضه و تقاضا قیمت آن‌را تعیین کند و چون این دو عامل قیمت مرغ را تعیین نمی‌کند آن‌ها از جیب تولیدکننده به مصرف کننده سوبسید(یارانه) می‌دادند و قیمت واقعی مرغ را بسیار کم اعلام کردند در صورتی که قیمت مرغ تا حالا این نبوده است و همیشه آن‌را پایین‌تر از قیمتی که برای تولیدکننده مقرون به صرفه باشد به مصرف کننده ارائه کردند. بنابراین تازه می‌توانیم بگوییم که قیمت مرغ به قیمت واقعی خودش نزدیک شده است.
 
تولیدکننده سوبسید را از کجا می‌آورد؟
 
تولیدکننده این سوبسید را از جیب خود و با ضرر خودش پرداخت می‌کرد.
 
یعنی تولیدکننده به ضرر خود و به نفع مصرف کننده عمل می‌کرد؟
 
بله چرا که چاره‌ای جز این نداشتند. در واقع تولیدکننده همیشه درگیر یک جنگ و گریز برای اینکه قیمت تولیدش واقعی شود با سازمان حمایت بوده است و سازمان حمایت همیشه در این مورد مقاومت کرده است چرا که مرغ را کالای سیاسی تلقی می‌کنند و فکر می‌کنند اگر یک مقدار قیمت آن گران شود باعث نارضایتی مصرف‌کننده می‌شود به همین دلیل تمام فشار را روی تولیدکننده گذاشتند.
 
اما الان این فشار بر مصرف کننده متحمل شده است
 
تولیدکننده هم مقصر افزایش این گرانی نیست. در واقع دلایل متعددی وجود داشته که قیمت مرغ اکنون به این شرایط رسیده است. یکی از این موارد دخالت‌های بی‌جایی بود که در این صنعت صورت گرفت. مثلا ممکن است مصرف مرغ در استانی ۶۰ تن باشد اما استاندار ۳۰۰ تن مرغ را در استان خودش بلوکه کرده که به سایر استان‌هایی که نیاز دارند نرسد و این مرغ‌ها به بازار سیاه انتقال پیدا کرده و دلالان از این شرایط استفاده کرده‌اند و مرغ را به طرق مختلف در بازار سیاه فروخته‌اند.
 
بنابراین در اتفاقاتی که طی این مدت رخ داده است تولیدکننده نقشی نداشته است بلکه دخالت‌های بی‌جای افراد مختلف مانند استاندار، فرماندار یا مقاومتی که در برابر افزایش قیمت مرغ صورت گرفته است باعث این اتفاقات شد. اکنون مدت زیادی است که ما با سازمان حمایت کلنجار می‌رویم تا به آن‌ها بفهمانیم قیمت واقعی مرغ بر اساس مولفه‌های تولید چیزی نیست که آن‌ها می‌گویند اما این سازمان مقاومت کرد و نتیجه این مقاومت بحرانی شد که اکنون در کشور به‌وجود آمده است.

آیا تحریم‌ها هم در این موضوع تاثیر داشته است؟
 
بیشتر سومدیریت تاثیر داشت تا تحریم.
 
اما یک سری واکسن‌هایی که برای طیور استفاده می‌شد اکنون دیگر وارد کشور نمی‌شود و از واکسن‌های تقلبی استفاده می‌شود که تلفات داده است
 
درباره واکسن‌ها نمی‌توانیم بگوییم که تقلبی بوده است چرا که دامپزشکی بر آن‌ها نظارت دارد اما نمی‌توانیم به صورت قطعی واکسن را از عوامل تاثیرگذار بدانیم. تقریبا این تداوم بیشتر از یک‌سال است که شروع شده است و در زمانی بود که تخصیص ارز برای نهاده‌ها به کندی صورت گرفت و مدتی هم در آن وقفه ایجاد شد و این باعث شد که مرغ‌داران از انبارهای ذخیره خود که به صورت اضافه نگه می‌داشتند استفاده کنند و انبارهای‌شان بعد از مدتی خالی شود و وقفه‌ای در کار تولید رخ دهد و ادامه این شرایط باعث شد که تولید مرغ کاهش پیدا کند.
 
الان نزدیک به هشت ماه می‌شود که قیمت مولفه‌های تولید ۲۰ درصد افزایش پیدا کرده و دولت قیمت ذرت را از 1500 به 1700 و قیمت سویا را از 2400 به 3300 تومان افزایش داد. بنابراین تقاضای تولیدکننده در این شرایط این بود که با افزایش قیمت مولفه‌های تولید، قیمت مرغ را هم افزایش دهند اما سازمان حمایت این را نپذیرفت و این باعث شد که عده زیادی از تولیدکنندگان به علت ضرر و زیان و نداشتن نقدینگی از چرخه تولید خارج شدند.
 
 دخالت‌های دولت هم تاثیری داشته است؟
 
بله صددرصد. همیشه دو نرخی بودن ایجاد فساد می‌کند و کسانی که با ارز دولتی چیزی گرفته‌اند و با ارز آزاد در بازار می‌فروشند باعث ایجاد فساد چه در بحث نهادها و چه در بحث مرغ می‌شوند.
 
به عقیده شما مرغ‌های سردی که به قیمت کمتری نسبت به مرغ گرم در بازار به فروش می‌رسد قاچاق شده است؟
 
آن مقداری که قاچاق شده توسط دلالان از چرخه واقعی قیمت خود که باید طبق ارز 4200 تومانی محاسبه شود خارج شده و به قیمت آزاد به دست مصرف کننده می‌رسد.
 
بنابراین شما می‌گویید که دخالت دولت و دلال‌ها باعث گرانی مرغ شده است؟
 
بله همین‌طور است.
 
اما شما گفتید که قیمت مرغ تازه به قیمت واقعی خودش رسیده است
 
نه این موردی دیگر است. علت اینکه اکنون قیمت مرغ افزایش پیدا کرده است این است که مرغ کم شده و علت کم شدن مرغ دخالت افرادی مانند استاندارها و مقاومت در برابر قیمت است و راه حل مشکل این است که دولت دست از دخالت خود در این صنعت بردارد چرا که قیمت مرغ براساس عرضه و تقاضا است. ممکن است گاهی قیمت مرغ پایین‌تر از این حد برود و تولید بیشتر باشد یا تولید کمتر باشد و قیمت بالاتر برود اما دخالت دولت باعث بروز این اتفاقات شده است. حتی باید ارز 4200 هم بردارند چرا که این ارز غیر از فساد چیز دیگری ندارد.
 
نکته دیگری که می‌خواهم بگویم این است که گاهی تولیدکننده‌هایی که آمادگی فروش مرغ‌های خود را با ارز 4200 تومانی به وزارت جهاد و کشاورزی اعلام کرده‌اند نادیده گرفته می‌شوند و به آن‌ها اعلام کرده‌اند که به مرغ‌هایشان احتیاجی ندارند اما بعد از گذشت دو الی سه ماه شاهد بوده‌ایم که یک مرغ‌دار 20هزار قطعه‌ای را که کل سرمایه‌اش به 500 میلیون تومان هم نمی‌رسد بابت فروش مرغ خارج از ستاد تنظیم بازار نزدیک به 700 میلیون تومان جریمه کرده‌اند و سوال پیش می‌آید که روی چه حسابی چنین جریمه سنگینی برای یک مرغ‌دار 20هزار قطعه‌ای در نظر گرفته‌اند. بنابراین همه این اتفاقات باعث ایجاد چنین تنش‌هایی شده است.
 
زمانی‌که تولیدکننده ضرر و زیان می‌بیند هیچ کدام از مسئولان خود را موظف نمی‌دانند که به آن تولیدکننده غرامتی پرداخت کنند و با پایین نگه داشتن قیمت مرغ عده‌ای از تولیدکنندگان را از چرخه تولید خارج کرده‌اند و این است نتیجه کار که ما به‌صورت یک وارد کننده 50 هزار تن مرغ وارد کرده‌ایم. در صورتی که تولیدات ما به اندازه‌ای است که نیازی به واردات مرغ نداشته باشیم اما تصمیمات غلط باعث شده که این اتفاقات رخ دهد. اگر قرار است نظارتی وجود داشته باشد که قیمت مرغ ثابت بماند و به نفع تولید کننده و مصرف کننده باشد باید برتمام مولفه‌های تولید باشد. در حالی که اکنون بخش‌های نظارتی به‌جای اینکه همه جوانب مولفه‌های تولید را بسنجند فقط بر قیمت مرغ فوکوس می‌کنند و بقیه بخش‌ها را رها می‌کنند. در واقع یکی از مشکلات ما این است که نظارت‌ها فقط بر مرغ صورت می‌گیرد. در حالی که از این به بعد نظارت باید بر این باشد که مرغی که تولیدکننده به بازار عرضه می‌کند چرا به چنین قیمت گرانی به‌دست مصرف کننده می‌رسد و چرا بانک کشاورزی که حجم عظیمی از درآمد مرغ‌داران را از طریق بازارگاه می‌گیرد این نقدینگی را در اختیار خود مرغ‌داران قرار نمی‌دهد که دست دلالان این وسط کوتاه شود؟
 
اکنون یکی از عواملی که باعث می‌شود قیمت تمام شده مرغ برای مرغ‌داران بیشتر شود این است که آن‌ها نقدینگی ندارد و وقتی که سهمی که دارند در بازارگاه ثبت می‌شود سراغ دلالان می‌روند تا نهاده را از آن‌ها بخرند و دلال بعد از خرید سود 4 الی 5 درصدی خود را از مرغ‌داران می‌گیرند. اما اگر خود بانک کشاورزی نقدینگی مرغ‌داران را تامین کند باعث حذف واسطه یا همان دلالان می‌شود. درواقع این‌ها عواملی هستند که در قیمت تمام شده مرغ تاثیرگذار است اما در جایی دیده نمی‌شود. علاوه‌بر این سازمان جهاد هم نهاده مرغ‌داران را برای جوجه‌ها از همان ابتدا بعد از 20 الی 25 روز می‌دهد و مرغ‌دار چاره‌ای ندارد جز اینکه نهاده را از بازار آزاد تهیه کند و این اتفاقات باعث می‌شود که قیمت مرغ افزایش پیدا کند. اما سازمان حمایت این اتفاقات را نمی‌بیند و اگر تولیدکننده در آنالیزش این موارد را ذکر کند مورد تایید سازمان حمایت واقع نمی‌شود. درحالی که تولیدکننده از جیب خودش این هزینه‌ها را می‌پردازد. به همین دلیل است که قیمت تمام شده مرغ برایش مقرون به صرفه واقع نمی‌شود یا مثلا شرکت پشتیبانی امور دام اگر ذخایری داشت و آن‌را در بازار عرضه می‌کرد از افزایش قیمت اکنون مرغ جلوگیری می‌شد. زمانی‌که تولیدکنندگان مرغ‌شان را با ضرر در بازار عرضه کردند شرکت پشتیبانی از آن‌ها حمایت نکرد و مرغی که 18700 تومان قیمت گذاشته است را به قیمت 10 الی 11 تومان از آن به مرغ‌دار می‌رسید. بنابراین مرغ‌داران به‌دلیل ضرری که دیده‌اند دیگر مرغ‌هایشان را به شرکت پشتیبانی نفروخته‌اند و این شد که شرکت پشتیبانی مجبور به واردات 50 هزار تن مرغ شد.
 
در نتیجه نباید تولیدکننده را مقصر دانست و سودی که به تصور مردم در جیب تولیدکننده می‌رود حقیقت ندارد. درواقع این سود به جیب دلالان می‌رود که مرغ را به قیمت گزاف به مصرف کننده می‌فروشند.
 
 
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری فراز  ، تاریخ انتشار: 16 فروردین 1400، کدخبر: ،www.faraz.ir