شعار سال: دولت هر ساله مبلغ زیادی را برای واردات گندم صرف میکند و علت این کار را هم به خشکسالی و قاچاق ربط میدهد. غافل از اینکه با جذاب سازی قیمت خرید تضمینی گندم (با پذیرش تداوم همه کم مهریهای طبیعت)، سطح زیر کشت و میزان برداشت عموما افزایش یافته (جایگزینی محصولات زراعی با یکدیگر و افزایش توجهات به فرآیند کاشت و داشت و برداشت منجر به افزایش تولید) و میزان محصول فروخته شده به دولت، بیشتر میشود.
سرکوب قیمتی سالیان سال در خصوص محصولات کشاورزی باعث کم رقبتی کشاورز به کشت حرفهای و افزایش تمایلات به کشت مبتنی بر استفاده خانوار شده و با خرید تضمینی خوب، این نگرش مسلما اصلاح شده و تغییر میکند. در سالیان اخیر نیز به مدد افزایش تعاملات مرزی، ارتقا سطح فناوریها و امکان ایجاد تنوع در محصول نهایی قابل استیصال از گندم و نابسامانیهای نهادههای دامی، دلالان وارد بازار کشاورزی شده و فروش گندم به دولت با فاجعه روبرو گردیده و دولت مجبور به واردات عظیم و صرف دلار زیاد و افتادن در ورطله نادرست سامان دهی (فرمان حاضر و برنامههای موجود) شده است.
مسئولان توجه ندارند که برداشت آنان از مشکلات بازار گندم، آرد و نان کشور با برداشت مردم از این بازار بشدت متفاوت است. مردم اهم مشکلات این بازار را، فروش آرد خارج از شبکه (مصارف نان صنعتی، بیسکویت و شیرینی و پخت و پز خانگی) در داخل و قاچاق محدود آن (خصوصا در استانهای مرزی)، وزن پائین نان و کم فروشی، قیمتگذاری سلیقهای، کیفیت پائین نان پخت شده (پیامد ۳۰ درصدی دور ریزها) میدانند. در مقابل در ذهن برخی از مسئولان توهماتی همانند قاچاق ۳ میلیون تنی گندم و آرد به خارج از کشور، مصرف فراگیر و قابل توجه نان برای غذای دام در شرایط کمبود نهادههای دامی، زیان شدید نانوایان از پخت نان، ساماندهی یارانههای آرد و نان، وجود دارد. دو نگاه به یک مسئله که مشترکات اندکی دارند.
*** آیا مدیران میدانند که شغل نانوایی با وضعیت حاضر نه تنها کم سود نیست بلکه یکی از مشاغل پردرآمد محسوب میشود (به گزارش برآورد درآمدی نانواییهای سنگکی تهران توجه کنید). کار آنقدر جذابیت پیدا کرده که تیمهای سیار پخت نان تشکیل گردیده و با جدایی مالکیت از مدیریت نانواییها، این تیمها با اجاره نانواییها بشکل موقت یا سالیانه، در حال کار هستند.
*** آیا مدیران میدانند که با خرید مناسب خارجی (کاهش هزینه سربارها، کوتاه کردن دست دلالها و محدود سازی دامنه سود آنان، کاهش از بین رفتن گندم در گمرکات و باراندازها و ...) و خرید مناسب داخلی (ممانعت از ترکیب شن با گندم و فروش به سیلوها) و نگهداری بهینه (از بین رفتن گندم در باراندازها و محلهای دپوی روزباز)، حداقل ۱۰ درصد هزینههای کل محاسبه شده، قابل ذخیره سازی است؟
*** آیا دولت میداند که بدلیل پخت نامناسب، حدود ۳۰ درصد نان تولیدی از چرخه مصرف خارج شده و تبدیل به ضایعات میشود؟ بهتر نیست بجای حمایت ۱۵ درصدی از نانواییها (۱۵ درصد کل فروش بعنوان یارانه)، حمایتگری در خصوص احیای فناوری تولید نان صورت پذیرد و با این کار حدود ۲۰ درصد هزینهها مجددا ذخیره شود؟
*** آیا دولت میداند که قاچاق موثر (تاکید بر کلمه موثر) آرد از طریق کول بری و سایر مبادلات خرد مرزی امکان پذیر نبوده و الزاما دست نهادهای متولی بازرگانی خارجی و کنترل مرز بشکل رسمی یا در قالب موردی فساد کارکنان در کار است؟
*** آیا دولت میداند که تداوم طرح سامان دهی حاضر، صرفا ریختن پول مفت به جیب نانواها و تقویت این صنف بوده و اثرات چندانی روز خانوار نداشته (حتی تشدید کننده سو تغذیه است) و حاشیه برای صنایع دیگر مثل بیسکویت و شیرینی و نان صنعتی ایجاد کرده است؟
*** آیا هنوز با کم فکری قصد تداوم دادن و بزک دوزک طرح سامان دهی را داریم؟ با تغییر کارتخوان بجز دسترسی به پارهای از اطلاعات فروش، چه چیز تغییر کرده است؟ دلمان خوش است که مثلا فروش آرد خارج از شبکه کاهش یافته است؟ دلمان خوش است که میتوانیم واردات گندم را محدودتر کرده و هزینه کمتری برای یارانه آرد و نان خرج کنیم؟ و ... این طرز تفکر جای دلسوزی دارد.
*** چه دردی از مردم در خصوص وزن پائین نان فروخته شده (کم فروشی) و کیفیت پائین نان دوا شده است؟
*** چه دردی از صنعت نان و نانوایی کشور برای ارتقا فناوری، دوا شده است؟ آیا میخواهیم تا بی نهایت به این حرفه یارانه حمایتی بدهیم؟
آقای وزیر محترم اقتصاد جناب دکتر خاندوزی عزیز، مشاور محترم وزیر، آقاس ساداتی نژاد جهادکشاورزی، این مسیری که طی میکنید، اشتباه است. هزینه فایده آن اصلا تراز نیست. برای ۵ واحد سود، ۹۵ واحد هزینه نابجا میکنید و صرفا تا زمانی که هستید، خروجی دارید و با رفتن تان، کل سامانه نابود میشود. این سامانه خود گردان و تراز شده نیست. خروجی نهایی سامانه دنباله گیری شده توسط شما، قطع بریز و به پاشهای خرد و ناچیزی است که در سطح اجتماع وجود داشته و بشکل غیر مستقیم، از سو تغذیهها کاسته و درد فقر را کاهش میداد.
لطفا تا دیر نشده با اصلاح سیستم، واگشت کنید
اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال