شعار سال: حامد شکوری‌گنجوی، محقق برجسته رشته مهندسی برق وجود رانت‌های اقتصادی را یکی از دلایل عدم‌ رونق کارآفرینی دانست و گفت: تا زمانی که برخی افراد بتوانند با استفاده از رانت، پول کم‌زحمت کسب کنند، فضای کلی جامعه به سمت کارآفرینی سوق پیدا نخواهد کرد.

وی افزود: شکاف‌های زیادی در ساختار دولتی اقتصاد کشور وجود دارد که بخش زیادی از آنها به دلیل همین «دولتی» بودن است. عده‌ای می‌توانند به پشتوانه رانت اطلاعاتی به خوبی از مزایای این شکاف‌ها برخوردار شوند و بدون اینکه زحمت زیادی را متحمل شوند و یا ارزش‌افزوده‌ای ایجاد کنند، به درآمدهای کلان برسند. البته تعداد آنان بسیار اندک است؛ اما حضور این افراد در جامعه سیگنالی قدرتمند است که‌ انگیزه رقابت دانش‌بنیان، به‌کارگیری علم و تولید در دیگران را کاهش می‌دهد.

شکوری‌گنجوی، پول نفتی و اقتصاد دولتی را از عوامل مهم در عدم‌موفقیت در عرصه شرکت‌داری دانش‌بنیان دانست و اظهار کرد: مشخص بودن راه‌های کسب درآمد و پس از آن شفافیت‌ مالیاتی اولین گام در اصلاح ساختار اقتصادی است. تعداد اندکی به راحتی واردات یک کالا و یا یک محصول را در انحصار خود دارند و چنان عرصه را بر تولیدکنندگان داخلی تنگ کرده‌اند که نه تنها شرکت‌های نوپا که حتی تولیدکنندگان بزرگ نیز نمی‌توانند با آنان رقابت کنند. حضور چنین افرادی هر چند تعدادشان کم است، اما آسیب‌های جدی به تولید خاصه تولید دانش‌بنیان وارد می‌کند.

عضو هیأت‌علمی دانشگاه تهران ادامه داد: از طرف دیگر ورود به کارآفرینی و شرکت‌داری دانش‌بنیان، مسیری هموارتر را می‌طلبد که آسیب‌شناسی‌، نیازسنجی، تسهیل مراحل ثبت، راه‌اندازی و در نهایت حضور در بازار سرمایه اولین گام در تحقق این امر به شمار می‌رود.

وی در ادامه با اشاره به لزوم ارتباط صنعت و دانشگاه، دولتی اداره‌شدن این دو را بزرگترین سد پیش‌رو نامید و تصریح کرد: هم مدیران صنایع بزرگ و هم مدیران دانشگاه از سوی دولت منصوب می‌شوند و بودجه هر دو بخش از منابع دولتی تأمین می‌شود. در چنین شرایطی هیچ‌یک از این دو نسبت به دیگری احساس نیاز نمی‌کند، چون اصولاً می‌تواند از طریق دولت ضعف‌ها و نیازهای خود را پوشش دهد.

محققق برجسته رشته مهندسی برق خاطرنشان کرد: در دنیای امروز به دلیل پیشرفته بودن صنعت، مسائل در ابتدا در صنعت مطرح می‌شود و سپس برای چگونگی و چرایی به دانشگاه ارجاع داده می‌شوند. در واقع با این رویه هم دانشگاه همگام با صنعت است و هم صنعت به فناوری روز دست می‌یابد. اما در کشور ما مقوله‌ای به نام صنعت وجود ندارد. صنایع عمدتاً وارداتی و دسته‌دوم هستند، از سوی دیگر دانشگاه روی مرز دانش حرکت می‌کند؛ به عبارت دیگر صنعت از دانشگاه عقب است. در نتیجه این دو نمی‌توانند با یکدیگر تعامل و ارتباط داشته باشند.

شکوری‌گنجوی ادامه داد: این روند به حدی است که صنعت حتی از ارجاع مسائل پیش‌پا‌افتاده خود به دانشگاه نیز دریغ می‌کند و ترجیح می‌دهد راه‌حل مشکلات خود را نیز وارد کند. این مساله نه فقط در صنعت که در باقی موارد نیز وجود دارد. دانشگاه توانایی حل تمام مسائل کشور از نظام اداری و بیمه گرفته تا مسائل اجتماعی و کشاورزی و صنعت را دارد؛ اما متاسفانه به دلیل فقدان‌ سازوکار مناسب از ظرفیت آن استفاده نمی‌شود.

عضو هیأت‌علمی دانشگاه تهران در پایان، مکلف کردن صنایع به ارتباط با دانشگاه را یکی از راه‌های برون‌رفت از شرایط کنونی دانست و گفت: می‌توان با ارائه تسهیلاتی مانند معافیت‌های مالیاتی و یا گمرکی صاحبان صنایع را به ارتباط بیشتر و منسجم‌تر با دانشگاه ترغیب کرد.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری ایسنا,تاریخ انتشار 29 دی1394,کد مطلب: 94102917259 www.isna.ir