* «خدابخش مرادی» معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار چهارمحال و بختیاری نیز با خانواده «غلامحسین‌الله وردی»، سومین جان باخته حادثه منا دیدار کرد. مرادی همراه با تعدادی از مدیران کل استان به روستای «صادق آباد» در شهرستان سامان رفت و با خانواده این جان باخته دیدار و پیام تسلیت رئیس جمهوری، هیأت دولت، وزیر کشور و استاندار را به آنان ابلاغ کرد.

* همچنین «سید مهدی صادقی» استاندار قم با حضور در منزل مرحوم «حاج حسن فهیمی» از جان‌باختگان قمی واقعه صحرای منا، با خانواده و بازماندگان آن مرحوم دیدار و ابراز همدردی کرد. نماینده عالی دولت در استان با تسلیت این حادثه تلخ، به سوابق مرحوم حسن فهیمی در امور خیرخواهانه اشاره و تصریح کرد: این حادثه افراد بسیاری را متأثر کرد. استاندار قم با اشاره به عمق فاجعه منا و کشته و زخمی شدن صدها نفر از هموطنان افزود: ستاد رسیدگی به واقعه منا در استان قم برای پیگیری مسائل و ارائه خدمات لازم در این خصوص تشکیل شده است.

* «جعفر کتانی» فرماندار مهاباد نیز با حضور در منزل و آیین مجلس ترحیم جان باختگان حادثه منا در این شهرستان از اعضای خانواده‌های آنان دلجویی کرد. کتانی به همراه امام جمعه و جمعی از مسئولان شهرستان مهاباد با حضور در آیین مجلس ترحیم در منزل مرحومه حاجیه «عصمت حسامی»، مرحوم «حاج شریف عماد ارشد» و مرحومه حاجیه «نازنین قربانی» از فوت شدگان حادثه اسفناک منا ضمن دلجویی از خانواده این افراد با آن‌ها به گفت‌و‌گو نشست.

* آیین یادبود زائران خانه خدا که در فاجعه منا جان خود را از دست دادند با حضور مسئولان استانی، طلاب، جامعه اصناف و بازاریان اردبیل در مسجد جامع این شهرستان برگزار شد. مرثیه خوانی از برنامه‌های این آیین بود و در پایان طی قطعنامه‌ای فاجعه منا و بی‌مسئولیتی عربستان سعودی محکوم شد. استاندار اردبیل نیز در دو نوبت با خانواده جان‌باختگان فاجعه منا دیدار و از آن‌ها دلجویی کرد.

هواپیماهای حامل حجاج در حالی روی باند فرودگاه ها فرود آمدند که ماتم و اندوه برچهره حاضران و منتظران سایه‌انداخته بود. وقتی هریک از حاجیان قدم بر باند می‌گذاشتند دقایقی بهت زده بوی وطن را استشمام می کردند و بعد چشم به سمت جمعیتی می‌دوختند که ساعت‌ها به انتظار آنها مانده بودند.

* استقبال از حجاج در مازندران

یکهزار حاجی با 4 هواپیما پای به خاک مازندران گذاشتند. در کنار تمامی مسئولانی که برای استقبال آمده بودند چند چهره ارشد استان جلب توجه می‌کرد.نخستین زائران مازندرانی با حضور آیت‌الله «نورالله طبرسی» نماینده ولی فقیه در استان، «ربیع فلاح جلودار» استاندار مازندران، حجت‌الاسلام « ستار علیزاده» مدیرکل اوقاف مازندران و تنی چند از دیگر مسئولان استان مورد استقبال قرار گرفتند. آیت‌الله طبرسی و استاندار مازندران و جمعی از مسئولان با خانواده‌های مفقودین و کشته شدگان نشستی گذاشتند و آنها را به آرامش و صبر دعوت کردند.

به گزارش خبرنگار «ایران» حاجیان بازگشته هنوز در غم از دست دادن همسفرانشان خود عزادار بودند. آنها وقتی از سوی خانواده‌های زائران ناپدید شده و قربانیان حادثه منا درباره سرنوشت عزیزانشان مورد سؤال قرار می‌گرفتند تنها پاسخشان اشک و آه بود. اغلب آنها بر این تأکید داشتند که دولت عربستان مقصر اصلی در ماجرای مرگ هزاران حاجی در مناسک حج بوده است.

«رضا احمدی» مسئول روابط عمومی فرودگاه ساری در خصوص تعداد مجروحین و کشته‌ها و درباره اینکه چه زمانی مجروحین و کشته شده‌های این حادثه وارد مازندران خواهند شد، به «ایران» گفت: اطلاع دقیقی در دست نیست و احتمالاً به فرودگاه مهرآباد تهران فرستاده و بعد از هماهنگی‌های صورت گرفته تحویل خانواده‌ها می‌شوند.

وی همچنین در پاسخ به اینکه آیا تاکنون موردی از بیماری «کرونا» گزارشی داشته‌اید یا خیر گفت: خوشبختانه مرکز بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مازندران در فرودگاه ساری مستقر است و تمامی حاجیان مورد تست قرار گرفتند و تاکنون مورد مشکوکی دیده نشده است. وی همچنین افزود: 3هزارو 240 زائر مازندرانی از مازندران به مکه عزیمت کرده بودند که تا 12مهرماه تمام آنها از جده وارد فرودگاه ساری می‌شوند.

اداره کل حج و زیارت مازندران نیز از افزایش تعداد جان‌باختگان مازندرانی فاجعه منا به 23نفر خبر داد و اعلام کرد شمار مفقودان این حادثه هم به 22 نفر رسیده است. در این بین با توجه به اینکه زائران شهرستان رامسر برای ثبت‌نام حج به شهرستان رودسر گیلان اعزام شده بودند و 5نفر آنها نیز در این حادثه جان خود را از دست دادند به همین دلیل اسامی این افراد در آمار گیلان ذکر شده است. ماجرا به اینجا ختم نشد، در حالی‌که اعلام کردند نخستین گروه زائران مازندرانی ساعت 8 صبح روز سه‌شنبه 7مهر ماه وارد فرودگاه دشت‌ناز می‌شوند این پرواز با تأخیر 5 ساعته همراه بود و ساعت 13ظهر به زمین نشست.

* بسیاری از حجاج ساعت‌ها زیر دست و پا ماندند

«آقانژاد» مدیر کاروان شهرستان بابل همراه نخستین کاروان مازندرانی که به میهن بازگشت، با اشاره به بی‌تدبیری سعودی‌ها در روز عید قربان، اظهار داشت: در حال رفتن به رمی جمرات عقبه بودیم که متأسفانه راه‌های منتهی به جمرات بسته شد، بسیاری از حجاج ساعت‌ها زیر دست و پا ماندند و به دلیل نرسیدن اکسیژن و فشار جمعیت جان خود را از دست می‌دادند.

عضو میانسالی از کاروان که شاهد فاجعه منا بود هم گفت: ساعت ۸ صبح به سمت جمرات حرکت کردیم، حدود یک سوم راه را که پیمودیم با جمعیتی روبه رو شدیم که از رمی جمرات برگشته بودند، تداخل این2 گروه رفت و آمد را مختل کرد، کمی که جلوتر رفتیم جمعیت متوقف شد، لحظه به لحظه به فشار جمعیت اضافه شد، به‌طوری‌که بسختی نفس می‌کشیدیم، بسیاری از سالمندان از حال می‌رفتند و اگر به زمین می‌افتادند قطعاً زیر دست و پا له می‌شدند، ما به همراه چند نفر توانستیم خودمان را از مهلکه نجات دهیم، اما بسیاری از حجاج از تشنگی و کمی اکسیژن برای تنفس از حال می‌رفتند و برخی جان خود را از دست می‌دادند.

* نیروهای امداد 5 ساعت بعد از حادثه وارد صحنه شدند

زائر مازندرانی که شاهد فاجعه منا بوده با بیان اینکه سعودی‎ها باید جوابگوی ملت‌های مسلمان باشند، می گوید: نیروهای امداد 5ساعت بعد از حادثه وارد صحنه شدند، زمانی که هزاران تن از حجاج از دست رفته بودند، پیکر حجاج و برادران همسفر ما صحنه‌ای را رقم زد که هیچ وقت نمی‌توانم فراموش کنم، در آغاز سفر چنین پایانی برای کاروان تصور نمی‌کردیم.

* شیون و ناله و داد، منا را پر کرده بود

به سراغ حاجی دیگری رفتیم که برادر خود را در این فاجعه از دست داده بود، او از قتلگاهی گفت که سعودی‌ها برای مسلمانان ساختند و در ادامه تصریح کرد: کاروان‌ها در میان جمعیت که از همه کشورها بودند، نظم و ترتیب خود را از دست دادند، من و برادرم در فاصله نزدیک به دیواره‌های خیابان بودیم، جمعیت او را از من جدا کرد، توانستم تن بی‌حال خود را به بالای دیوار بکشم، فکرش را هم نمی‌کردم که آن طرف دیوار هم چنین فاجعه‌ای رخ داده باشد، صدای شیون و ناله و داد، منا را پر کرده بود، وقتی جان تازه‌ای گرفتم، به بالای دیوار برگشتم، با صحنه‌ای روبه‌رو شدم که توان بازگوکردن آن را ندارم، هزاران پیکر به حال خود رها شده، بعضی از حجاج همچون ماهی از آب گرفته شده بال‌ بال می‌زدند، اثری از امدادگر نبود وقتی سعودی‌ها وارد عمل شدند، آنچنان با پیکر عزیزان‌مان رفتار کردند که گویی عمدی در کار بود، چطور می‌توان اجازه داد این قوم کافر کلیددار کعبه باشند، آنها مسلمان نبودند که هیچ، انسان هم نبودند.

* پیکر جان باختگان زودتر به کشور منتقل شود

«اسلام‎ محمد ایگدری»، برادر یکی دیگر از جان‌باختگان اهل گنبدکاووس در حادثه منا هم از مسئولان کشور خواست تا اجساد قربانیان را هرچه زودتر به کشور منتقل کنند.

وی با بیان اینکه برادرش «عبدالله ایگدری» به همراه همسرش در این سفر معنوی حضور داشته‎اند، افزود: هر دوی این عزیزان در این حادثه جان خود را از دست داده‎اند که واقعاً تحمل این غم برای خانواده ما بسیار سخت و دشوار است. وی با تقدیر از حضور مسئولان استانی و شهرستان گنبدکاووس برای دلجویی از خانواده قربانیان، گفت: برای ما جای بسی خرسندی است که نماینده ولی فقیه و استاندار به همراه ائمه جمعه شیعه و سنی، فرماندار ویژه، شهردار و اعضای شورای شهر در کنار ما حاضر شده و موجب تسلی خاطر ما شدند. ایگدری گفت: تنها انتظاری که ما از مسئولان داریم این است که نسبت به انتقال سریع‎تر اجساد همه قربانیان اقدام کنند.

* روایت فاجعه منا از زبان حاجیان گلستانی

«رحمت‌الله ده‌مرام» هم که با مادرش در منا بوده در این سفر کشته شده است.

بستگان وی در فرودگاه گرگان با ابراز ناراحتی از فوت این حاجی، نگران آینده فرزند یک و نیم ساله وی هستند.

بستگان «عبدالمجید آق آتابای» و <آمنه آق> نیز از روزهای سخت سه فرزند 10، 16 و 20 ساله این دو جان باخته گفتند.«مجید عزیزی» از فوت پدرش حبیب‌الله خبر داد و گفت: شب حادثه از فوت پدر باخبر شدیم. 5ساعت طول کشید تا آمبولانس بیاید و مادرم تمام مدت در کنار پدر بودند و هنوز پدر پیدا نشده است.

* حاجیان بازگشته وضعیت روحی خوبی نداشتند

از «حلیم بردی پیروز» درباره حادثه منا که پرسیدیم بشدت گریست و گفت: خوشبختانه در کاروان ما کسی کشته نشد اما این حادثه و از دست‌دادن هموطنانمان همه حاجیان را متأثر کرد. «عبدالحمید خان‌پور» هم گفت: وقتی از جمرات بر می‌گشتیم خیابان اصلی را بسته بودند، خیابان‌های فرعی هم تنگ بود و گنجایش این همه زائر را نداشت. مردم به‌علت گرما، تشنگی و بی‌تدبیری مسئولان عربستان از بین رفتند. وی ادامه داد: 39 نفر از کاروان ما مفقود و کشته شدند و عید قربان ما را عزا کردند. کاروان زاهد کلته که با 15 فوتی و 15 مفقودی وارد گرگان شد، بدون «مرجان نازقلیچی» فرماندار بندرترکمن بازگشت. یکی از مسافران این کاروان گفت: سفر معنوی بسیار خوبی بود ولی حادثه‌ای که اتفاق افتاد ما را داغدار کرد. بی‌کفایتی‌ سعودی ها سبب شد با وجود خوشحالی از سفر حج با دلی داغدار و چشمانی پر از اشک بازگردیم، 5 روز آخر در مکه همه عزادار بودیم. خبرهای رسیده از دیگر شهرهای گلستان نیز حاکی است بسیاری از خانواده‌ها چشم انتظار بازگشت عزیزانشان هستند. سایت محلی «قابوسنامه» در این مورد با خانواده شهید «نوری خرمالی» از شهدای 8سال دفاع مقدس شهرستان گنبد کاووس که از مصیبت دیدگان حادثه منا هستند به گفت‌و‌گو نشسته است. «خدیجه خرمالی» همسر شهید خرمالی در این حادثه جان باخته و «عبدالباقی گل چشمه» داماد شهید هم در فهرست مفقودان این فاجعه است. «امان بی‌بی خرمالی» تنها فرزند شهید «نوری خرمالی» یک درخواست از مسئولان دارد و آن هم پیدا کردن همسرش است. وی باوجود ۱۷سال بی‌خبری از پدرش با چشمان گریان گفت: مرگ مادرم را هم پذیرفتم اما خواهش می‌کنم همسرم را پیدا کنید. من از سایه پدر بی‌نصیب بودم نمی‌خواهم فرزندم هم بی‌پدر شود.

با اندكي اضافه و تلخيص برگرفته از روزنامه ايران، سال بيست و يكم، شماره 6041 ، پنج شنبه 9 مهر 1394، صفحه 14