شعار سال: استاندار کرمانشاه در نشستی که با حضور خبرنگاران در استانداری برگزار شد، گزارشی از فرآیندهای امداد و نجات، اسکان موقت و دائم و بازسازی مناطق زلزله زده استان ارائه داد.

هوشنگ بازوند، زلزله آبان ماه کرمانشاه که 250 کیلومتر مربع از وسعت استان را در برگرفت، در تاریخ زاگرس بی‌سابقه توصیف کرد و گفت: این زلزله به زلزله منجیل و رودبار شباهت دارد، اما در زمینه امداد و نجات، در کرمانشاه اتفاقی افتاد که نشانه پیشرفت بسیار کشور در زمینه امداد و نجات است؛ به‌عنوان مثال، در زلزله رودبار برخی جاده‌ها تا 72 ساعت بسته بود که این وقفه زمانی باعث شد 35هزار نفر جان خود را از دست بدهند. اما در زلزله کرمانشاه یکی از جاده‌ها نیم ساعت و جاده دیگر حداکثر 45 دقیقه بسته ماند. استاندار ادامه داد: در زلزله‌های دیگر 8 تا 9 ماه طول کشید که نخستین پروانه‌ها صادر شود، اما اینجا بسیاری از خانه‌ها حتی سقف هم زده شده است.

وی با اشاره به خسارت 5 تا 6 هزار میلیارد تومانی این زلزله، اضافه کرد: تنها هزار و 241 میلیارد تومان به زیرساخت‌های استان خسارت وارد شد، همچنین برخی ساختمان‌های دولتی مانند بیمارستان اسلام آباد و مسکن مهر سرپل ذهاب و اسلام آباد بشدت آسیب دیدند، اما ساختمان‌هایی که مردم مدیریت کردند، بسیار کمتر خسارت دیدند.

بازوند، خسارت به ساختمان‌های دولتی ساز را لکه ننگی بر دامن مهندسان امضافروش توصیف کرد و افزود: خیانت مهندسان در بیمارستان اسلام آباد غرب، بسیار مشهود است که امیدوارم قوه قضائیه با این افراد به صورت قاطع برخورد کند، همچنین در اسلام آباد غرب در چندین بلوک مسکن مهر، یک طبقه از ساختمان به طور کامل محو شد و معلوم نشد چه اتفاقاتی افتاد و اساساً به زیر زمین رفت، زیرا برخی از آنها روی قنات ساخته شده بودند، یا در مسکن مهر سرپل ذهاب، پایه‌های جانبی با پایه‌های اصلی هیچ تناسبی نداشتند و به همین دلیل سه مسکن مهر این شهر کاملاً تخریب شد تا از نو ساخته شود.

وی درعین حال، حضور نیروهای نظامی، ارتش و سپاه، قرارگاه خاتم و پیمانکاران در منطقه – پیش از زلزله- را بسیار کمک‌کننده و مؤثر در امداد و نجات توصیف کرد و گفت: حضور این نیروها باعث شد که توانستیم در ساعات اولیه، 11 هزار امدادگر را وارد فرآیند امداد و نجات کنیم؛ این نیروها 11 شب، یعنی دو ساعت پس از زلزله عملیات خود را آغاز کردند و تا 24 ساعت آینده یعنی 11 ظهر فردا، توانستند مصدومان و کشته شدگان را از زیر آوار خارج کنند. به همین دلیل در این زلزله در روزهای بعد، هیچ خبری مبنی بر بیرون آوردن پیکر یا زنده از زیر آوار منتشر نشد.

استاندار کرمانشاه، از توزیع 94 هزار چادر در مرحله اسکان اضطراری خبرداد و در تشریح فرآیند مدیریت این چادر‌ها نیز گفت: در این زلزله به ازای هر خانوار نیازمند، دو چادر توزیع شد و به این ترتیب، به ازای هر چادر، یک چادر از بین رفت، اما در زلزله بم به ازای هر چادر، 12 چادر از بین رفت، در زلزله لرستان نیز به ازای هر چادر 8/3 چادر هدررفت ثبت شد و در زلزله آوج هم همین طور بوده است. این آمار نشانه پیشرفت استان و کشور در فرآیند مدیریت بحران است. استاندار، بازگشایی اداره‌ها، دو روز بعد از زلزله، نه در چادرها، بلکه در ساختمان‌های اداره‌ها را اقدامی دیگر برای بازگشت زندگی و آرامش به مناطق زلزله زده توصیف کرد و افزود: رستوران‌ها و سایر مغازه‌های شهرها نیز کم و بیش کار خود را شروع کردند، به همین منظور بعد از زلزله و با‌وجود چادرنشینی مردم، هیچ خللی در زندگی عادی و روزمره مردم رخ نداد. در این راستا، باوجود پس لرزه‌ها همه اداره‌ها در ساختمان‌های خود و نه در چادرها یا کانکس‌ها حضور یافتند.

استاندار کرمانشاه در ادامه با اشاره به فرآیند اسکان موقت و دائم زلزله زدگان گفت: برنامه ما این بود که مردم دو ماه در اسکان اضطراری یعنی چادر مستقر باشند و بعد در اسکان موقت یا کانکس‌ها و در نهایت اسکان موقت به اسکان دائم تبدیل شود، اما اسکان موقت تقریباً 45 روزه و زودتر از موعد تعیین شده به پایان رسید.

وی ادامه داد: البته طبیعی بود افرادی باشند که خانه هایشان خسارتی ندیده است، اما جرأت نمی‌کردند در خانه‌های خود ساکن شوند، ما به آنان کانکس ندادیم، زیرا خانه نزدیک به 94 هزار واحد آسیب دیده بود که امکان ندارد بتوان علاوه بر تأمین نیاز اینان، به خانه‌هایی که آسیب ندیده بودند هم کانکس‌ داد. بازوند با اشاره به اینکه اکنون نزدیک به 18 هزار واحد کانکس در سرپل ذهاب توزیع شده است، اظهارکرد: همین میزان کانکس، چهره ناموزونی به شهر داده و شهر را به حلبی آباد تبدیل کرده است، حال اگر به همه مردم، چه خانه‌های خسارت دیده و چه خسارت ندیده، کانکس می‌دادیم، چه اتفاقی می‌افتاد؟

وی درباره شرایط اسکان موقت یعنی کانکس‌ها نیز توضیح داد: قراردادی با قرارگاه خاتم منعقد شد تا 7 هزار کانکس از سوی سپاه پاسداران، همچنین طی قراردادی قرارشد 4 هزار کانکس از سوی ارتش و 1500 کانکس هم از سوی بنیاد مسکن تأمین شود. در این میان 3500 کانکس هم از سوی مردم تأمین شد.

بازوند با بیان اینکه دراین زلزله راضی نشدیم اردوگاه‌های اسکان موقت، به صورت گسترده و در خارج از شهر و محیط‌های زندگی مردم دایر شود، درباره چرایی اتخاذ این تصمیم گفت: در روستاها اسکان موقت مردم درون خانه‌های آنان ایجاد شد، این امر باعث می‌شد تا خود مردم از اثاثیه خانه‌های خود محافظت کنند، همچنین در ادامه، در مراحل ساخت خانه‌های خود مشارکت کنند، ارتباطات خانوادگی و اجتماعی آنان حفظ شود نتیجه همه این‌ها این بود که روحیه مردم به مراتب بهتر از سایر زلزله‌ها در کشور باشد.

وی با اشاره به اینکه این امر در شهر مقداری متفاوت بود، اضافه کرد: زیرا فضای روستا در شهر نبود، در شهر خانه‌ها چند طبقه‌ای بود و چند خانوار در یک ساختمان زندگی می‌کردند، با این حال نگذاشتیم اردوگاه‌های بزرگی درست شود، از این‌رو عموماً اقوام و فامیل در کنار هم اسکان داده شدند. بازوند با اشاره به اینکه در اسکان موقت نظارت ما بر کانکس‌های اهدایی اندک بود، تصریح کرد: ما نمی‌خواستیم به مردم دستور بدهیم که کانکس خود را چطور مدیریت یا اهدا کنند. این امر باعث شد که در مواردی کانکس‌ها خرید و فروش هم بشود. هزینه کانکس قابل سکونـــــــــــــت برای دولت 7 میلیون و 800 هزار تومان تمام می‌شد، اما برخی مدعی بودند می‌توانند با یک میلیون تومان کانکس بسازند که ما نمی‌فهمیدیم چطور این امر ممکن است؟ یا برخی می‌گفتند دولت گران فروشی می‌کند، اما به‌رغم همه این مسائل ما صمیمانه از مردم تشکر می‌کنیم که در امر بازسازی و اسکان موقت مشارکت کردند.

وی با بیان اینکه در شهرهای زلزله زده استان 7500 واحد تخریب شد، اضافه کرد: در فرآیند بازسازی 2500 واحد موجود در بافت فرسوده را هم به این آمار اضافه کردیم تا در زلزله‌های دیگر این واحدها آسیب نبینند. استاندار کرمانشاه با اشاره به اینکه دولت تاکنون نزدیک به 5 هزار و 335 میلیارد تومان برای بازسازی مناطق زلزله زده تأمین اعتبار کرده است، گفت: 2700 میلیارد تومان وام بلاعوض مسکن اختصاص داده شد، 1200 میلیارد تومان وام اشتغال، 550 میلیارد تومان کمک‌های اعتبارات زیرساختی ابلاغ شده است و کار هم در حال انجام است. وی با اشاره به اعطای رایگان 8 تن سیمان به هر واحد ساختمانی، رایگان بودن نظــــارت بر ساخت و سازها، رایگان بودن پروانه ساخت، رایگان بودن آواربرداری و فونداسیون، اظهارکرد: هرچند رقم‌های وام و کمک‌های بلاعوض نزدیک به 45 تا 50 میلیون تومان را شامل می‌شود، اما با احتساب مجموعه کمک‌های رایگان دولت به زلزله زده‌ها در نهایت دولت 50 تا 55 میلیون تومان به بازسازی واحدها کمک کرده است. وی با تأکید بر این نکته که نه در این زلزله، نه در هیچ زلزله دیگری در کشور و نه در هیچ زلزله دیگری در دنیا، قرار نیست در هر بحران، دولت از صفر تا 100 خانه‌ها را بسازد، ادامه داد: دولت تنها قرار است خانه‌ها را قابل سکونت کند و به مردم تحویل بدهد، طبیعی است که کارهایی از قبیل نازک کاری یا اضافه کردن متراژ خانه‌ها بیش از آنچه دولت تعیین کرده است، به عهده خود مردم است. استاندار کرمانشاه درباره نقش سلبریتی‌ها در اسکان موقت و اسکان دائم زلزله زده‌ها نیز تصریح کرد: مردم 63میلیارد تومان به هلال احمر، 2 میلیارد تومان به بنیاد مسکن و همین میزان به کمیته امداد امام خمینی(ره) کمک نقدی کــــــردند. اما مردم 3 میلیارد و 200میلیون تومان به دکتر زیباکلام، نزدیک به 9میلیارد تومان به علی دایی و 5 میلیارد و 200 میلیون تومان نیز به خانم نرگس کلباسی کمک‌هایی کردند. بازوند با اشاره به اینکه کمک‌های خانم کلباسی عموماً با بهره‌گیری از کمک‌های حامیان مالی وی انجام می‌شود که تعدادشان اندک است، اضافه کرد: خانم کلباسی در 4 روستای استان، برخی افراد روستاها که وضعیت مالی‌شان خوب نبود را شناسایی کرد و به آنان گفت علاوه بر 30 میلیون وام دولت، من خانه‌های شما را تکمیل می‌کنم. ما هم استقبال می‌کنیم و کار خوبی است. اما آقایان زیباکلام و دایی هنوز وارد کار نشدند، ضمن اینکه ما به آنان اعلام کردیم آماده همه گونه همکاری به هر شکلی هستیم.

رئیس سازمان و برنامه بودجه کرمانشاه: سلبریتی‌ها انتظارات مردم را بالا بردند

6 ماه از زلزله کرمانشاه می‌گذرد، اما برخی بی‌آنکه از نزدیک مسائل استان و زلزله زدگان را بررسی کنند، دولت را به کم کاری در امداد و بازسازی متهم می‌کنند. آیا واقعیت همین است؟ طهمورث الیاسی بختیاری صالحی، رئیس سازمان و برنامه بودجه استان دراین باره توضیح داد.

عملکرد مالی و بودجه‌ای دولت در زلزله کرمانشاه را نسبت به زلزله‌های دیگر چطور ارزیابی می‌کنید؟

ما در روز زلزله 10 میلیارد تومان تنخواه اضطراری درخواست کردیم که دولت همان روز به حساب ما واریز کرد. همچنین اسکان موقت مردم، آغاز ساخت خانه‌ها و سایر موارد حداکثر سه روز زمان برد، حتی برای تأمین علوفه رایگان دام‌ها هم تصمیم‌های مؤثر و خوبی از سوی دولت اتخاذ شد. خطوط هوایی هم به کمک ما آمدند و 8 هزار مجروح از مناطق زلزله زده به کرمان و بعد شهرهای مختلف کشور اعزام شدند. البته کمک مردم هم بسیار خوب بود و وقتی در هفته‌های اول و دوم، به شهرستان ثلاث سر می‌زدیم می‌دیدیم مردم و هلال احمر به قدری به زلزله زده‌ها کمک کرده‌اند که غذای دو ماه آنان تأمین شده بود. البته حضور سلبریتی‌ها انتظارات را بالا برد، انتظاراتی که دست کم تأمین آنان در هفته‌های اول ممکن نبود. حتی در مواردی شاهد حضور مردمی از نقاط مختلف کشور بودیم که می‌خواستند از این کمک‌ها بهره‌مند شوند.

افراد یا گروه‌هایی مانند نرگس کلباسی مشغول بازسازی بخش‌هایی از مناطق زلزله زده هستند. آنها ارتباطی با سازمان‌های دولتی دارند؟

نمی توانم به این سؤال شما به صورت مشخص پاسخ دهم چون این افراد به صورت سازماندهی شده کار نمی‌کنند و با هیچ نهادی هماهنگی نمی‌کنند. مثلاً از شرایط و کارهای خانم کلباسی آگاهیم اما فکر نمی‌کنم ارتباطی با هیچ نهاد دولتی داشته باشد یا نهادی بر کار آنها نظارت کند.

از آغاز بازسازی بسیاری از افراد ابراز نارضایتی کرده‌اند. چه کسی که 60 میلیون وام گرفته و خانه‌اش را بازسازی کرده و چه کسی که چادر گرفته و افرادی که می‌گویند چیزی دریافت نکرده‌اند؛ همه ناراضی هستند. آیا می‌شود گفت برخی رسانه‌ها انتظارات مردم را بالا بردند؟

متأسفانه مردم و حتی فعالان اقتصادی ما خود را صاحب حق می‌دانند. به‌طور مثال در اغلب کشورها واحدهای تجاری و تولیدی خود و سرمایه‌شان را بیمه می‌کنند. اما ما در این زلزله شاهد بودیم که بسیاری از واحدهای تولیدی هم بیمه نبودند. مطالبات مردم را بالا بردیم در صورتی که امکان تأمین آن از سوی دولت وجود ندارد. این مسأله به فرهنگ جامعه هم مربوط است که دولت را مسئول و مقصر همه اتفاقاتی که می‌افتد قلمداد می‌کند. در زلزله کرمانشاه واحدهای خدمات رسان مانند آب، برق و گاز در روز سوم خدمات خود را از سر گرفتند اما کمتر کسی به این نکته توجه دارد. همه تقاضاها متوجه دولت است و همه انتظار دارند مسائل را فقط دولت حل کند. حتی مسائلی که ارتباط با زلزله ندارد. در واقع باید در نظر بگیریم که زلزله‌ای با شدت بالا رخ داد اما نمی‌توان نادیده گرفت که قصور انسانی هم بر افزایش خسارت‌ها اثر داشت. یعنی اگر دولت یا مردم ساختمان هایشان را مقاوم‌سازی می‌کردند شاهد این حجم از خسارت نبودیم. با وجود این مسائل اکنون کار اصلی ما این است که شرایط را به قبل از وقوع زلزله بازگردانیم و پس از آن مسائل توسعه‌ای را دنبال کنیم.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران ، تاریخ انتشار ------- ، کدمطلب: 466863 ، www.iran-newspaper.com