شعار سال: دکتر پویا محمودیان اردیبهشت امسال معاون صنایع دستی کشور شد. نقش او در ثبت شهرهای ایران در شورای جهانی صنایع دستی انکار نشدنی است. او در کسوت مدیرکل صادرات صنایع دستی کشور هم پرونده موفقی دارد. صادرات صنایع دستی کشور در سه سال اخیر رشد مستمر و زاینده‌ای داشته است. با محمودیان به مناسبت روز صنایع دستی گفت‌و‌گو کردیم.

همان طور که می‌دانید فعالان و صادرکنندگان حوزه صنایع دستی در جلسه‌ای که با شما و آقای مونسان رئیس سازمان میراث فرهنگی داشتند خواستار حل مشکل بازگرداندن ارز حاصل از صادرات صنایع دستی شدند. سازمان چه راهکاری برای حل این مسأله دارد؟

صنایع دستی و جایگاهی که در سبد صادرات غیر نفتی کشور دارد، از سال 93 رشد مداوم و پایدار در حوزه صادرات داشته که نشان دهنده افزایش ضریب نفوذ ما در بازارهای بین‌المللی است. صدور پیوسته از سال 93 تا 97 نشان داد که رشد ما مقطعی نیست و صادرات صنایع دستی کم‌کم دارد آن بازارهای از دست رفته‌اش را به‌دست می‌آورد. در بعضی از بخش‌ها بازارهای از دست رفته را ترمیم می‌کند. ما همواره به شعار حفظ بازارهای سنتی و ورود به بازارهای جدید معتقد بودیم. این اتفاق در بحث صادرات صنایع دستی کشور دارد، می‌افتد. صادراتی که پایگاهش در 31 استان کشور هست و هر کدام رشته‌های خاص خودشان را دارند. بنابراین ما یک منبع زاینده و فعال در 31 استان از تولیدات داریم. از آن طرف هم رشد صادرات را داریم. این به ما نشان می‌دهد اگر مدیریت درست و سیستمی از تولید تا بازار داشته باشیم و صادرات‌مان را بتوانیم هدفمند هدایت کنیم، می‌توانیم سهم بیشتری نسبت به رقبای خود از بازارهای بین‌المللی داشته باشیم. جایگاه تجاری صنایع دستی در بازارهای بین‌المللی و در بحث اقتصاد هنر در کشور و جایگاه آن را در مسائل اقتصادی ارتقا بدهیم. نخستین کاری که ما باید انجام دهیم این است که بیاییم بررسی کنیم، چالش‌ها و مشکلاتی که فعالان حوزه تجارت در زمینه صنایع دستی با آن رو‌به‌رو به هستند. این آسیب شناسی و این بررسی مشکلات و چالش‌ها ما را به این واقعیت رساند که بسیاری از این ها مسائلی هستند که بین تمامی صادرکنندگان سبد صادرات غیر نفتی کشور مشترک است. ولی بعضی از این مشکلات روی صادرکننده صنایع دستی فشار بیشتری، وارد می‌کند. چون صادر‌کنندگان صنایع دستی نسبت به سایر صادرکنندگان، قشر آسیب پذیرتری هستند، بویژه در بحث هزینه‌های حمل ونقل و هزینه‌های تبلیغات. بنابراین آمدیم و بررسی کردیم. با راهکارهایی می‌توانیم یک مقداری از آن بار و فشار مضاعفی که دارد ایجاد می‌کند بکاهیم. از جمله اینکه به صادرکنندگان تسهیلاتی بدهیم که این تسهیلات بتواند بخشی از مشکلات این دوستان را بویژه در مبحث سرمایه در گردش حل کند. برنامه‌ریزی کنیم برای مباحث تبلیغات و بازاریابی در حوزه صنایع دستی به‌عنوان یک برند ملی و به‌عنوان کالایی که برند هنری جمهوری اسلامی ایران شناخته می‌شود. نامه نگاری‌هایی که شد درحوزه این است که ما بتوانیم هزینه‌های حمل و نقل را تا جایی که می‌شود با رایزنی‌ها- اگر امکان دارد - برای این عزیزان کمتر بکنیم. حالا این هزینه‌ها حتی می‌تواند هزینه‌های گرفتن انبار در خارج از کشور باشد و همه هزینه‌های مرتبط با صادرات. تا آنجایی که می‌توانیم باید بحث قیمت تمام شده کالاهای صادراتی صنایع دستی را پایین بیاوریم که در بازارهای بین‌المللی بتواند با چین و هند رقابت کند.

و حتی ترکیه...

و حتی ترکیه.یا بسیاری از کشورها که شاید ما تا الان به حساب شان نمی‌آوردیم ولی الان دارند در فضای بین‌المللی گردن کشی می‌کنند. بنابراین روی بحث کیفیت مواد اولیه که در اختیار صنعتگران و تولید‌کنندگان قرار می‌گیرد و بحث قیمت مناسب این مواد اولیه داریم برنامه‌ریزی می‌کنیم. این باید اتفاق بیفتد به‌خاطر اینکه بتوانیم قیمت تمام شده را پایین بیاوریم. یک سری مباحث خیلی فنی که در بحث‌های تولید داریم می‌تواند تأثیرگذار باشد که من نمی‌خواهم به آن اشاره کنم.

می‌دانیم صنایع دستی در بازار داخلی خود، برای قشرهای زیادی از جامعه گران است. حالا غیر از حصیر یا برخی از صنایع دستی که در یک سطحی است و هرکدام می‌توانیم خرید کنیم آیا صنایع دستی ما برای بازار خارجی هم گران محسوب می‌شود و باید چه کار کنیم؟

یک توضیحی را لازم می‌دانم که بگوییم. ما در بحث تولیدات صنایع دستی بخش ‌بندی‌های مختلفی داریم و بنا به بخش‌بندی که در بحث تولیدات وجود دارد، قشرهای مختلفی از جامعه مخاطبان ما را تشکیل می‌دهند. ما در بحث آثار نفیس و فاخر صنایع دستی جمهوری اسلامی، آن بخشی که حرف برای گفتن بسیار داریم و شاید معتقد هستیم که خیلی از رقبا به گرد پای ایرانی نمی‌رسند، خب قطعاً و مشخصاً قیمتش کاملاً متفاوت است و مشتریان خاص خودش را دارد. کالاهایی با طرح‌های جدید - که ما اسمش را گذاشتیم نسل جدید کالاهای صنایع دستی که با طرح، نقوش، رنگ، ابعاد و سایز جدید و حتی کاربری‌های جدید تولید می‌شوند- بخش مشخصی از بازار را به خودشان اختصاص داده‌اند. بخش صنایع دستی سنتی و کلاسیک ما شاید شناخته‌ شده ترین صنایع دستی در بین جامعه داخلی ما باشد، آن هم علاقه مندان و مخاطبان خاص خودش را دارد. بحث صنایع دستی کاربردی ما که صنایع دستی است که رنج قیمتی‌اش شاید نسبت به سایر بخش‌ ‌بندی‌های کالایی صنایع دستی جزو پایین‌ترین رنج‌ها باشد آن هم مخاطبان بازار خود ش را دارد.

خارج از کشور چی؟

در خارج از کشور هم در بعضی از محصولات ما خوب می‌توانیم با رقبای خود رقابت کنیم اما در بعضی از رشته‌ها به‌دلیل همان بحثی که خدمت تان گفتم اینکه قیمت تمام شده زیاد است و کالا گران درمی‌آید رقابت لازم را نمی‌توانیم با رقبا داشته باشیم.

مثلاً ما در چه صنایع دستی برای بازار جهانی گران محسوب می‌شویم؟

ببینید این بستگی دارد. به صورت یک اصل دائمی نمی‌توانیم بگوییم. براساس تمام عواملی که روی یک تولید تأثیر می‌گذارند، می‌تواند متغیر باشد. برای مثال ما در صادرات فروردین ماه خود رشد بسیار خوبی در زمینه زیراندازها داشتیم.

از چه جنسی؟

از گلیم، گبه، نمد و تمامی زیراندازهایی که در حوزه صنایع دستی تعریف می‌شود؛ رشد خیلی خوبی داشتیم.

به کدام کشورها بود؟

ببینید ما هم به کشورهای اتحادیه اروپا صادرات داریم هم به کشورهای حاشیه خلیج فارس. خیلی از این صادرات ما دو مرتبه از آنجا خریداری می‌شود و «ری اکسپورت» می‌شود.

یعنی کشورهای عربی از ما می‌خرند و احتمالاً گرانتر به کشورهای دیگر می‌فروشند؟

نه.از آنجا ممکن است به‌عنوان یک پایگاه استفاده کنند. مثلاً خیلی از صادرات ما که به دوبی یا به امارات می‌رود از آنجا می‌تواند دو مرتبه ری اکسپورت شود به کشوری مثل کانادا یا امریکا...

در واقع چون خودمان مستقیم نمی‌توانیم به امریکا یا کانادا صادر کنیم؛ این اتفاق از طریق کشورهای حاشیه خلیج فارس می‌افتد؟

بله. تجاری که آنجا هستند و کسانی که فعالان آنجا هستند از همانجا دو مرتبه ری اکسپورت را انجام می دهند.

پس به اسم ایران به امریکا یا کانادا می‌رود؟

بله. شاید در سال‌های اخیر ما یک سری اتفاق‌هایی داشتیم و به‌دلیل مقاومتی که بود، ترجیح داده می‌شد که خیلی نام ایران برده نشود ولی خصوصاً بعد از برجام ما این مشکل را به مراتب کمتر داشته‌ایم و به اسم ایران صادر شد. برخلاف زیراندازها اما در یک رشته‌ای ما کاهش صادرات نسبت به فروردین 96 داشتیم. این را بگویم که فروردین 97 نسبت به 96 ما 69 درصد رشد در صادرات صنایع دستی کشور براساس آمار رسمی گمرکات بدون احتساب زیورآلات، صادرات چمدانی و فرش داشتیم. آنچه از مبادی گمرکات رسمی رفته بود. من برای نمونه دو گروه کالایی را مقایسه کردم. زیراندازهای ما 97 به 96، رشد بسیار چشمگیری داشته و شیشه ما کاهش داشته است.

دلیل این کاهش چیست؟

یکی از دلایلش همین قیمت تمام شده است. روی بحث مواد اولیه مثل «سیلیس» ما داریم آسیب شناسی می‌کنیم. یک کارگروهی را روی بحث مواد اولیه تشکیل دادیم و در دو جهت نامه نگاری کردیم. یکی مواد اولیه‌ای که در داخل کشور از مواد اولیه خودمان تولید می‌شود مثل سیلیس، مس وکربنات به وزیر صنعت، معدن و تجارت نامه نگاری شده که با نگاهی متفاوت به صنعت صنایع دستی و با قیمتی متفاوت تر، مواد در اختیار فعالان ما قرار بدهند. همچنین مکاتبه شده در رابطه با اندکی از صنایع دستی که مواد اولیه‌اش وارداتی است تا تعرفه ورودی را کم بکنیم. به‌دلیل اینکه بازهم بتوانیم مواد اولیه را ارزان در اختیار صنعتگر و تولید‌کننده قرار بدهیم. قبل از اینکه...

این نامه نگاری به نتیجه‌ای که مدنظر شما بود منتج شد؟

نامه تازه ارسال شده. مطمئن هستیم که به پاسخگویی منجر می‌شود. کارگروه ویژه‌ای که به مبحث مواد اولیه می‌پردازد زیر مجموعه اداره کل حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده تشکیل شده که ان‌شاءالله جلساتش بزودی مشخص می‌شود تا بتوانیم آسیب شناسی بکنیم و مسأله را حل کنیم.

درباره باز گرداندن ارز ناشی از صادرات صنایع دستی به هنرمندان و صادرکنندگان قرار است چه کار کنید؟

الان می‌گویم. بعد از بحث تصویب نرخ ارز 4200 تومانی، صادرکنندگان ملزم شدند که ارزشان را برگردانند و در سیستم نیما (نظام یکپارچه معاملات ارزی) ثبت کنند، بعد از آن بتوانند معادل ریالی ارز(4200) را بگیرند. یکی از مشکلات فعالان صنایع دستی این بود که می‌خواستند جزو کالاهایی نباشند که(برگشت درآمد ارزی آنها) الزام آور باشد. دلایل خاص خودشان را هم داشتند. یکی از آن دلایل هم این است که نگاه ما(دولت) به صنایع دستی، یک نگاه حمایتی است ما معتقد هستیم که از این صنعت باید حمایت کنیم تا زمانی که به آن اقتدار لازم بین‌المللی برسیم. این یکی از خواسته‌های صادرکنندگان است...

و معاونت هم هست؟

بله و معاونت هم هست. پیرو همین، مکاتبه‌ای با معاون اول رئیس جمهوری آقای جهانگیری شد. صحبت‌های صادرکنندگان و دلایل آنها اعلام شد. در این درخواست عنوان شد که اگر بشود صادرات صنایع دستی جزو آن فهرست الزام آور صادرکنندگان برای ثبت‌نام در «سامانه نیما» نباشد. به خاطر اینکه هم ما بعد حمایتی آن را داشته باشیم و هم اینکه بعد از این همه سال که ما از سال 93 تلاش کردیم که روند رشد صادرات‌مان را داشته باشیم و بنیه صادراتی صنایع دستی کشور را تقویت کنیم، خدایی نکرده در سال 97 ناگهان با کاهش رو به رو نشویم. بلکه بتوانیم به این روند رشد ادامه بدهیم. چون بالاخره در این زمینه هم راهکار دولت، راهکار حمایتی است. امیدواریم که این اتفاق بیفتد.

آیا آسیب شناسی کردید که اگر صادرکنندگان صنایع دستی ملزم باشند همچنان در سامانه نیما ثبت‌نام کنند و ارز را برگردانند بازارهای به دست آمده به چه سرانجامی می‌رسد؟

خیلی چیزها هنوز از قواعد بازار 4200 هزارتومانی پیروی نمی‌کند. ببینید ما معتقد هستیم مثلاً یک صادرکننده در حوزه پتروشیمی به‌دلیل اینکه اینقدر قوی و قدرتمند هست قطعاً می‌تواند بیاید و سرپا بایستد ولی به صادرکنندگان صنایع دستی باید قدرت اختیار بدهیم. حمایت کنیم و دست شان را باز بگذاریم که موظف نباشند ارز را برگردانند. بتوانیم از این طریق، خواسته آنها را عملیاتی کنیم که خدایی نکرده آن فشار کارشان را متوقف نکند، ما هنوز ماه‌های ابتدایی سال هستیم...

و این اتفاق(سیاست‌های ارزی ناشی از خروج امریکا ازبرجام) تازه شده...

بله و ما داریم برای این دوستان به یک اقدام پیشگیرانه فکر می‌کنیم. بازهم می‌گویم با توجه به اینکه ما رویکردمان بعد حمایتی از این صنعت است. شاید خیلی از دوستان دیگر هم بگویند که این مسأله‌ای که شما می‌گویید برای همه صادرکنندگان هست ولی بحث من این است که بحث دولت بحث حمایتی از هنرصنعت ملی است. اینکه بعد از این همه سال، دو مرتبه ما شروع کردیم و رشد را رقم زدید. این دلواپسی را داریم که مبادا با افت دیگری رو به رو شویم و بازارهایی را که پس گرفتیم باز کم کم حضورمان تضعیف شود! در نهایت همین تضعیف شدنمان باعث می‌شود روی مشتریانی که ما در بازار بین‌المللی داریم تأثیر بگذارد...

در نهایت به چه راهکاری رسید؟

ببینید راهکارهای مختلفی است. سیستم‌های تبادلی مختلفی است که سر درست وارد کردن ارز می‌توانیم با صادرکنندگان به توافق برسیم. ولی نخستین قدم آن است که بتوانیم صنایع دستی را از فهرست کالاهای الزام آور جهت تبادل در سیستم نیما مستثنی کنیم. نامه نگاری آن با معاون اول رئیس جمهوری انجام شده. با توجه به اینکه ایشان از زمانی که وزیر صنعت، معدن و تجارت بودند و سازمان صنایع دستی زیر مجموعه ایشان بوده، اشراف به این حوزه دارند و دیدشان حمایتی است و زیر و بم‌های این حوزه را به لحاظ حمایتی می‌شناسند، امید آن می‌رود که دولت و ایشان موافقت کنند که صنایع دستی کشور از این قاعده مستثنی شود.

می خواهم بدانم که دلایل رشد صادرات صنایع دستی ما از 93 تا 97 چه بوده است؟

ببینید اتفاقات خیلی مختلفی رقم خورد. یکی بحث حضور است. شما وقتی در بازاری حضور نداشته باشید، کم کم محو می‌شوید. بنابراین نخستین اقدام بحث حضور در نمایشگاه‌های خارج از کشور بود. ما در بحث حضور در این نمایشگاه‌ها رشد بسیار قابل توجهی داشتیم. نمایشگاه‌های خارج از کشور نخستین و مشخص‌ترین بازارهای صنایع دستی است. ما در نمایشگاه‌های خارج از کشور فقط به یک سیستم خرده فروشی فکر نمی‌کنیم، اینکه حالا مثلاً چند نفر صنعتگر ما بروند و یک سری کالا را بفروشند و برگردند. آن چیزی که خیلی برای ما مهم است، سیستم سفارش‌پذیری و سفارش گرفتن است که بتواند یک استمراری به جریان تجاری صنایع دستی بدهد. بحث بعدی ایجاد مراکز دائمی ما در خارج از کشور بود. یکی از موفقیت های ما شاید همان بحث ایجاد نخستین مرکز دائمی فروش صنایع دستی در هلند بین آمستردام و لاهه بود که بخش خصوصی سرمایه‌گذاری کرد.

یک سال از افتتاح این مرکز دائمی می‌گذرد؛ فروش و معرفی صنایع دستی توسط این بازار را چطور ارزیابی می‌کنید؟

بسیار خوب است. ما نمایشگاه خوبی آنجا برگزار کردیم. هنرمندانی که آنجا دارند کالا می‌فرستند، سفارش های خوبی گرفتند. یک استمرار و پایداری را برای ما ایجاد کرد. هلند هم در اتحادیه اروپا جایگاه ویژه‌ای دارد. سعی می‌کنیم تعداد این مراکز را زیاد کنیم.

بیشترین صنایع دستی‌ای که در این بازار به فروش می‌رسد چیست ؟

انواع و اقسام صنایع دستی، از سفال تا زیراندازها و صنایع دستی که جنبه تزئینی دارد. منسوجات و مبلمان ما دارد آنجا به فروش می‌رسد. صنایع دستی سنتی با تم مدرن در آنجا عرضه می‌شود. آباژور، لوسترها و چراغ‌های ایرانی در این مرکز وجود دارد؛ شیشه ما که متأسفانه فروردین خوبی برای صادر کردن آن نداشتیم. کارهای چوب و فلز وجود دارد. این مرکز خیلی با تدبیر کارهایش را انتخاب کرد.

چقدر ما توانستیم قاچاق صنایع دستی را کنترل کنیم آیا درصد آن هم معلوم است؟

نمی‌خواهم حرفی بزنم که شعاری و غیرعلمی باشد. باید بگویم بچه‌ها آمارها را از گزارش‌ها درآورند تا مشخص شود مثلاً چند کارگاه را بستیم، چند کارگاه را متوقف کردیم. همین باعث می‌شود که کارهای غیر ایرانی که به‌صورت قاچاق وارد بازار می‌شود کم و سهم صنایع دستی داخلی زیاد شود.

خانم دکتر قضیه غرفه‌های فروش صنایع دستی که چینی‌ها در مگامال‌های تهران زدند و یک غرفه هم در میدان ولیعصر دارند چیست؟ معلوم شد که اینها مجوزشان را از کدام نهاد می‌گیرند؟ قبل از شما با آقای مونسان گفت‌و‌گو داشتم و ایشان بسیار ناراحت بودند در این قضیه و قول دادند که پیگیری کنند...

مجوز را از وزارت صنعت ، معدن وتجارت می‌گیرند. درست است که در اسفندماه قانون حمایت از صنعتگران در مجلس تصویب شد و یکی از مفاد آن این است که صدور مجوز تأسیس فروشگاه صنایع دستی به ما(سازمان میراث فرهنگی) داده شد تا الان که بنده در خدمت شما هستم تمام مباحث مربوط به مجوز‌های صنفی در اختیار وزارت صنعت، معدن و تجارت است و ما هیچ گونه دخل و تصرفی نداریم اما من یک صحبت کلی راجع به بحث ورود کالای چینی به کشور دارم. نظام بازرگانی و تجاری کشور بر اساس نظام تعرفه‌ای دارد کار می‌کند. یعنی ما می‌گوییم همان طوری که ما داریم کالا به کشورهای مختلف صادر می‌کنیم، کشورهای دیگر هم می‌توانند کالا به کشور ما صادر کنند. ساز و کار ابزار نظارتی ما بحث «تعرفه»‌هاست. یعنی بر اساس تعرفه‌ها می‌توانیم واردات رسمی صنایع دستی به کشور را کنترل کنیم. ما مثلاً در سال ۹۴ یک بار، چهار درصد تعرفه واردات را اضافه کردیم، تأثیر‌گذاری خوبی هم داشت. امسال هم دوباره براساس نامه‌ای که ریاست سازمان نوشتند حداقل در همه رشته‌ها ۱۰ درصد تعرفه واردات صنایع دستی افزایش پیدا خواهد کرد. شاید در آینده به این نتیجه برسیم که روی صنایع دستی که تولیدات خیلی خوبی داریم یا ممکن است آسیب پذیر باشند، بخواهیم که یک جور دیگری عمل بکنیم. اما این را هم باید در نظر بگیریم همان‌طور که ما در تجارت جهانی صنایع دستی خودمان را به خیلی از کشورها صادر می‌کنیم، این امر یک رفت و برگشت متقابل است. ما نمی‌توانیم بیاییم به این شیوه عمل کنیم و بگوییم که اصلاً نباید وارد کنند. بلکه باید ابزار نظارتی و ساز و کارهای کنترلی را افزایش بدهیم. این ساز و کارهای کنترلی بر چه اساسی افزایش پیدا می‌کنند؟ ابزار ما تعرفه هاست. تعرفه‌ها افزایش پیدا کند قطعاً کالا خیلی با محدودیت و کنترل بیشتری، وارد می‌شود اما به شرط اینکه ما فکر قاچاق را هم کرده باشیم. یعنی نیاییم واردات تعرفه ورودی کالای صنایع دستی را زیاد کنیم اما از آن طرف، وارد‌کننده بگوید حالا که تعرفه واردات رسمی افزایش پیدا کرده ما قاچاق وارد می‌کنیم. به‌خاطر همین است که ما اول آمدیم به قاچاق فکر کردیم...

فکر می‌کنید ما بتوانیم این تعادل را به وجود بیاوریم؟

بله حتماً می‌توانیم بازار را کنترل کنیم و یک ابزار درستی برای کنترل داشته باشیم.

چقدر تبادلات سیاسی را مؤثر بر بازار صنایع دستی می‌دانید. چقدر روابط سیاسی ما باعث می‌شود تا بازار داخلی مثلاً بیشتر به دست چینی‌ها بیفتد؟ اصولاً با این مسأله ما باید چطوربرخورد کنیم؟

ببینید خیلی طبیعی است. یعنی شاید از دیرباز چنین بوده که شما با کشوری که آن را به‌عنوان کشور دوست و همراه در بزنگاه‌های مختلف می‌شناسید، ارتباط تان عمیق‌تر و دوستانه‌تر بوده است. این ارتباط عمیق در جنبه‌های مختلفی تأثیر خود را می‌گذارد. از جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی تا مسائل فرهنگی و هنری. در جلب و جذب توریست تأثیر می‌گذارد. صنایع دستی هم از این قاعده مستثنی نیست، چون بالاخره یک سری از قوانین بازار، قوانینی هستند که به کل تجارتی که دارد انجام می شود، جامعیت دارند. بنابراین طبیعی است که شما با کشوری که روابط دوستانه‌تر و عمیق تری دارید، راه‌های ارتباطی- تجاری شما هم راه‌های گسترده تری است. این باعث می‌شود که تراز تجاری شما با آن کشور یک تراز قابل ملاحظه‌ای باشد اما آن چیزی که اصولاً صنایع دستی ما را جذاب‌تر می‌کند و ما به‌خاطر همین می‌گوییم که باید بعد حمایتی از صنایع دستی را لحاظ کنیم، بحث جایگاه فرهنگی و هنری آن است. خیلی از کالاهای فرهنگی و هنری به خاطر ارتباطی که بین ملل و جوامع برقرار می‌کنند، سعی می‌کنند خودشان را از تعاملات سیاسی بیرون بکشند. یعنی نگذارند که تعاملات سیاسی روی تبادل کالاهای فرهنگی و هنری و جایگاه آنها تأثیر بگذارد و این فرصت از آنها گرفته شود. کالای صنایع دستی ایران هم با توجه به اینکه ایران سومین کشور تولید‌کننده صنایع دستی به لحاظ تنوع است، بین علاقه مندان در خارج از کشور از جمله در اتحادیه اروپا، آفریقا، کشورهای حاشیه خلیج فارس و کسانی که دنبال ریشه‌های هنر هستند، جایگاه ویژه‌ای دارد. برای همین است که ما می‌گوییم صنایع دستی سفیر ماست. در خیلی از مناسبت‌ها صنایع دستی بین رؤسا و سفرای کشورها مبادله می‌شود. گردشگر می‌آید و در نهایت آن چیزی که با خودش می‌برد صنایع دستی است که هر بار به آن نگاه می‌کند یاد ایران می‌افتد. این جذابیت صنایع دستی است که باید تقویت شود و جایگاه آن بیشتر و ویژه‌ تر دیده شود که دیده می‌شود.

چه گفت‌و‌گوهایی با دستگاه‌ها و نهادهایی که باید این مسأله را بپذیرند که صنایع دستی سفیر ماست و نباید در روابط سیاسی معامله شود، داشته‌اید؟ آیا گفت‌و‌گویی با دستگاه‌هایی که مجوز‌ها را به اتباع خارجی دیگر از جمله چینی‌ها می‌دهند و باعث شدند که بازار چینی‌ها گسترش یابد، انجام داده اید؟

ما با خیلی از مراکزی که احساس می‌کنیم در تصمیم گیری‌ها دخیل هستند، مثل معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه، وزارت صنعت، معدن و تجارت و همه دستگاه‌های دخیل گفت‌و‌گو کرده‌ایم. این را هم از خاطر نبریم که ما هم فروش بسیار خوبی از محصولات صنایع دستی در چین داریم. محصولات فاخر و متمایز صنایع‌دستی را بسیار خوب در چین می‌فروشیم. هر کدام از نمایشگاه‌های چینی را که شرکت کرده‌ایم، خیلی موفقیت‌آمیز بوده. فروش بالای صنعتگران سیستان و بلوچستانی ما در «شن چن» چین شاهدی است بر صحبتی که من خدمت تان دارم. بنابراین این ارتباط، ارتباطی دو طرفه است اما هنوز به آن جایگاهی که باید، نرسیده‌ایم. باید تقویت کنیم. از آن طرف هم یکی از رسالت‌های ما به‌عنوان دولت فرهنگ‌سازی در حمایت از کالای ایرانی است. همچنین وقتی کیفیت صنایع دستی با نقش، طرح و جنس خوب با قیمت مناسبی به فروش برسد، بنده اعتقاد دارم که ایرانی‌ها هم صنایع دستی ایرانی می‌خرند. بنابراین این کاری چند وجهی است.

چه می‌شود که فروشنده ما هم بازار را به چینی‌ها واگذار می‌کند، مثلاً آنها برای ما چادر و مهر تولید می‌کنند؟

مسأله دیگری هم وجود دارد. چرا ما نباید رویدادهای چینی را شناسایی کنیم؟ جشن‌هایی که می‌گیرند، جشنواره‌ها و کارناوال هایی که برگزار می کنند. ما باید بیاییم بر اساس سلیقه چینی صنایع دستی تولید کنیم. این همان مبحث تخصصی بازاریابی است. این مسأله انرژی، وقت و هزینه گزاف می‌برد. یکی از مطالبات ما هم هست که آنقدر امکانات داشته باشیم تا بتوانیم یک بازاریاب خوب و کسانی را برای شناسایی به چین بفرستیم. به جای آنکه آنها بیایند برای شب چهارشنبه سوری ما بالن درست کنند ما برای رویدادها وجشنواره‌های آنها صنایع دستی جذابی تولید کنیم. بنابراین یکی از مباحث ما مبحث بازاریابی و بازارشناسی است.

در پایان باید ذکر کنم که صنایع دستی به‌عنوان یکی از ارکان مهم اقتصاد خلاق به نیروی تحول آفرین قدرتمندی در دنیای امروز تبدیل شده است که ظرفیت زیادی برای توسعه دارد و در انتظار رها شدن است. این اقتصاد یکی از بخش‌های دنیاست که سریع‌ترین رشد را دارد، نه تنها از لحاظ درآمدزایی، بلکه برای اشتغالزایی و درآمد حاصل از صادرات. بی‌شک حمایت دولتمردان و تعصب و غیرت تک تک ایرانیان در پشتیبانی از این هنر ملی سبب ارتقای جایگاه صنایع دستی کشور در بازار داخل و بازارهای بین‌المللی خواهد شد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران ، تاریخ انتشار-------، کدمطلب: 469702 ، www.iran-newspaper.com