شعار سال: بنفشه زهرایی نخستین دانش‌آموخته زن رشته مهندسی آب از دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تهران در حالی از موانع سیاسی بر سر راه برنامه جامع مدیریت آب مجازی در کشور خبر می‌دهد که آب مجازی محور یکی از سیاست‌های مطرح در برنامه ششم توسعه کشور (1396تا 1400) برای مقابله با بحران کم آبی است.
بنا به گزارش سازمان هواشناسی ایران، به‌دلیل گرمایش منطقه‌ای در 50سال گذشته شاهد افزایش دو درجه‌ای دما در کشور بوده‌ایم که با افزایش تعریق و تبخیر پنج میلی‌متری همراه است.
ضمن آنکه از سال 86به بعد هیچ سال پربارشی در کشور روی نداده است، بلکه بارش‌ها عادی یا کمتر از عادی بوده است. این مشکلات و نیاز به تأمین آب و انرژی برای جمعیت سبب شده تا راه‌های مختلفی برای حل بحران فعلی ازجمله پیاده‌سازی‌ سیاست‌های آب مجازی، تغییر الگوهای کشت یا تنوع بخشی به اقتصاد روستایی مطرح شود.

ضرورت توجه به‌خصوصیات اقلیمی

بنفشه زهرایی درباره تحقق اهداف برنامه ششم توسعه در زمینه تجارت آب مجازی گفت: در بسیاری کشورها مثل برخی کشورهای اروپایی، نبود نیروی کار و زمین کافی مانع از توسعه کشاورزی بوده و سبب شده این کشورها به‌طور عمده واردکننده آب مجازی باشند؛ در ایران البته شرایط متفاوت است و به‌رغم وفور نسبی نیروی کار و اراضی مناسب برای کشاورزی، محدودیت منابع آب مانعی در راه توسعه کشاورزی به‌خصوص در مورد محصولات آب بر است.

زهرایی افزود: با توجه به بُعد فراملی تجارت آب مجازی که امنیت غذایی به‌عنوان یک از مهم‌ترین ابعاد امنیت ملی را به روابط بین‌المللی گره می‌زند، همگرایی راهبردهای بخش‌های مختلف دولت اعم از دستگاه دیپلماسی، دستگاه‌های ذی‌نفع در حوزه‌های غذا، تجارت، کشاورزی و صنایع وابسته به آن و بخش‌های آب و محیط‌زیست ضروری است.
وی با اشاره به تنوع قابل ملاحظه اقلیمی و کمیت و کیفیت منابع آب و خاک در کشور گفت: بخش قابل توجهی از جمعیت کشور به‌خصوص در مناطق روستایی، به کشاورزی به‌عنوان تنها راه تأمین معیشت خانوارها وابسته‌اند.

بر همین اساس، راهبردهای توسعه تجارت آب مجازی درصورتی که هوشمندانه به تقویت و حفظ جوامع بومی و روستایی توجه نکند، با شکست مواجه خواهد شد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه همشهری، تاریخ انتشار 6 مرداد 97، شماره: 24686