پکیج سوال و استیضاح در هفته گذشته کامل شد. حالا هم حسن روحانی و هم وزیر کارش باید به مجلس بیایند و یکی به سوالات نمایندگان پاسخ دهد و دیگری تلاش کند تا از ورطه استیضاحی که برایش علم شده است به سلامت عبور کند. همیشه هر سوال و استیضاحی مقدمه و موخره‌ای داشته و اما و اگرهایش کم نبوده است؛ این بار هم درباره روحانی و ربیعی این حرف و حدیث ها جریان دارد؛ از پشت‌پرده‌های احتمالی و زد و بندها گرفته تا گروکشی‌ها برای آینده؛ گاهی انقدر دایره این حرف‌ها پررنگ می شود که فراموش می شود این سوالات می تواند برخاسته از جایگاه نظارتی مجلس باشد البته این فراموشی ناشی از پشت پرده هایی است که از پچ پچ های میان نمایندگان فاش می شود و مشت را نشانه خروار می کند.

مجلس دهم هم از این ماجراها و پشت‌پرده‌ها در امان نبوده است و حداقل درباره بیش از 190 سوال و 4 استیضاحی که در طول دو سال گذشته در کارنامه این مجلس ثبت شده اما و اگرهایی هم با آن همراه شده است.

شایعات سوال از روحانی

درست است که یک هفته پیش سوال از روحانی اعلام وصول شد اما ماجرا مربوط به چند روز یا حتی اعتراضات اخیر نیست بلکه این رشته سر دراز دارد و باید ریشه آن را در یک سال پیش جستجو کرد. از یک سال پیش وقتی زمزمه سوال از رئیس جمهور مطرح می‌شد در کنار آن ‌زمزمه‌های درخواست‌های محلی و منطقه‌ای هم از زبان دولتی‌ها یا برخی نمایندگان مجلس شنیده می‌شد؛ اما اختلافات حتی از تقاطع بهارستان- پاستور فراتر می‌رود تا جایی که پای رقابت‌های سیاسی و انتخابات 96 به میان می‌آید به طوری که برخی نمایندگان عنوان می‌کردند مسئله سوال از رئیس جمهور نیست بلکه افراطیون جریان راست به دنبال این هستند تا از طریق سوال کار را به استیضاح و طرح عدم کفایت رئیس جمهور برسانند و از این مسیر کاندیدای خود را به مسند قدرت برسانند. هرچند این موضوع از سوی همه جناح‌های رقیب دولت تکذیب شد اما اصرارها در کنار فضا سازی رسانه‌های رقیب برای کلید زدن استیضاح روحانی این گمانه را تقویب می کرد.

همینکه سوال به یک قدمی اعلام وصول رسید حرف و حدیث ها تغییر رویه داد و حالا نمایندگان اصولگرا دم از گروکشی دولت برای پس گرفتن امضاها زدند. یکی از این نمایندگان سیدحسن نقوی حسینی بود که در صفحه توئیترش نوشت: وقتی نمایندگان با یک وزیر ملاقات دارند یا از او درخواستی برای حل مشکل حوزه انتخابیه دارند از او خواسته می‌شود فرم انصراف از سوال از رئیس جمهور را پر کند. این تلاش‌ها انجام شده و همچنان ادامه دارد.

ماجرای استیضاح دوباره ربیعی

یکسال پیش، هفت ماه بعد از انکه مجلس به علی ربیعی وزیر معرفی شده برای وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی رای اعتماد داد بساط استیضاحش برپا شد و تنها با اختلاف یک رای وزیر باقی ماند. اسفند 96 همزمان با بحث استیضاح پشت پرده‌هایی از جمله وعده استخدام همسر یک نماینده در سازمان تامین اجتماعی مطرح شد. حالا چهارشنبه برای بار دوم قرار است ربیعی راهی بهارستان شود و از عملکردش دفاع کند؛ اما این بار هم بازار حرف و حدیث‌ها داغ است و صحبت از زد و بندهای پشت پرده می‌شود.

وظیفه ای به نام سوال و استیضاح

نمایندگان در هر جلسه علنی حدود نیم ساعت فرصت نطق دارند و درباره مهمترین مسائل داخلی و خارجی صحبت می کنند گاهی نطقشان آنقدر آتشین می شود که تا چند روز فضای مجازی را به خود مشغول می کنند. اما فقط تریبون مجلس برای نطق میان دستور نیست که در اختیار نمایندگان قرار می گیرد بلکه در تذکرها، سوال ها و استیضاح ها نیز باز میکروفن به دست ساکنان ساختمان بهارستان است و آنها می توانند با واژه ها توجهات را به سمت شخص یا نهادی برانگیزند. از آنجایی که ماجراها و پشت پرده های سوال از روحانی و استیضاح ربیعی فارغ از صحت و سقم آن در گذشته هم وجود داشته است و تنها به این دوره یا دوره قبل ختم نمی شود ناخودآگاه این سوال در ذهن نقش می بندد که در پس استیضاح ها، نطق ها و سوال ها چقدر کارکارشناسی هست یا اساسا وظیفه نمایندگی چیست؟

حشمت الله فلاحت پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و نماینده مردم اسلام آباد غرب به خبرآنلاین گفت: هر نماینده ای تعدادی مشاور دارد که وقتی می خواهد مسئله ای را مطرح کند حتما این موضوع با مشاوران به رای گذاشته می شود و بعد از سبک و سنگین کردن اوضاع طرح موضوع می کنند. از سوی دیگر مرکز پژوهش های مجلس محلی است که می تواند به نمایندگان در این راستا کمک کند لذا نمی توان گفت آنچه نمایندگان از تریبون مجلس بیان می کنند بدون تحقیق است.

بهرام پارسایی نماینده مردم شیراز وظیفه نمایندگان را حول محور قانونگذاری و اجرای قانون به ویژه اصول مغفول مانده قانون اساسی می داند. او می گوید که ممکن است در برخی مواردی از روی گلایه‌مندی و سیاسی کاری مباحثی مطرح شود اما اغلب موضوعاتی که نمایندگان مجلس عنوان می کنند بر اساس کاری است که بر آن تحقیق شده است.

او ادامه داد: آنچه به نظر من باید به آن بیشتر توجه شود و نمایندگان بر آن تمرکز بیشتری داشته باشند موضوعات قانونی است. یعنی نمایندگان سوال‌ها، استیضاحات و نطق‌های خود را متوجه ایرادات قانونی کنند.

پارسایی گفت: برخی‌ها ایراد می گیرند که بسیاری از سوال ها و استیضاح ها بر سر مسائل و بده بستان‌های حوزه انتخابیه است که حتی اگر این فرض را درست بدانیم باید پرسید چرا مشکلات حوزه‌های انتخابیه ادامه پیدا می‌کند؟ این یک ضعف اساسی است که نهایتا منجر به کلید زدن سوال می شود.

برخلاف پارسایی و فلاحت پیشه، حسینعلی حاجی دلیگانی از نمایندگانی است که معتقد است گاهی نمایندگان آن وظیفه نمایندگی را در نظر نمی گیرند و برای مثال در مواقع سوال و استیضاح ممکن است منافع منطقه ای و فردی را ترجیح بدهند و بر این اساس است که می بینیم برخی امضاهای خود را برای سوال یا استیضاح پس می گیرند اما بسیاری هم هستند که کاملا در راستای وظایف نمایندگی قدم می گذارند.

این مساله در حالی است که رییس جمهور شب گذشته نسبت به آن واکنش نشان داد و گفت: مجلس هر زمان در چارچوب قانون باید به وظایفش عمل کند اما زمانی که می‌توان در چارچوب تعامل کار را پیش برد، می‌شود وارد ماده‌های قانونی نشد، مجلس می‌خواهد طبق قانون عمل کند، اهلا و سهلا ما هم قبول می‌کنیم اما اگر اینطور باشد ما هم طبق قانون عمل می‌کنیم و من نیز تذکر قانون اساسی می‌دهم. به هر حال حرفم این است که لازم نیست همه جا از قانون استفاده کنیم وقتی می‌توان از راه‌های ساده‌تر به نتیجه رسید و مسائل را حل کرد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از پایگاه خبری تحلیلی رویداد24 ، تاریخ انتشار: 16 مرداد 1397 ، کدخبر: 140966 ، www.rouydad24.ir