شعار سال: هیچ توجیهی وجود ندارد که عده‌ای چشمِ امید به استیضاح و برکناری ترامپ در آمریکا داشته باشند تا از شدت دشمنی‌ها و عداوت‌های هیئت حاکمه آمریکا علیه مردم ایران کاسته شود.

 دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، به لحاظ سیاسی حال و روز خوشی ندارد. روز چهارشنبه هفته گذشته مقاله‌ای بدون نام از سوی یک مقام ارشد دولت آمریکا در نیویورک تایمز منتشر شد که در آن ترامپ به دمدمی مزاج بودن و قربانی کردن منافع ملی آمریکا بواسطه رفتار ناهنجارش، متهم شده بود.

بسیاری در آمریکا انتشار این مقاله را همزمان با پیشرفت تحقیقات «رابرت مولر» پیرامون تخلفات انتخاباتی ترامپ و اعترافات «مایکل کوهن» وکیل سابق وی، گامی در جهت استیضاح چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا می‌دانند.


* استیضاح ترامپ؟!
اما استیضاح ترامپ چه میزان محتمل است؟ آیا حتی با فرض پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات پیش‌روی کنگره، این استیضاح رخ خواهد داد؟ این سخن که گفته می‌شود برخی‌ها در انتظار انتخابات کنگره آمریکا در آبان ماه و پیروزی دموکرات‌ها و استیضاح ترامپ بواسطه آن نشسته‌اند، چه میزان صحت دارد؟


* انتخابات میان‌ دوره‌ای در آمریکا

روز سه‌شنبه ۶ نوامبر ۲۰۱۸ برابر با ۱۵ آبان ۱۳۹۷، انتخابات میان دوره‌ای در آمریکا برگزار خواهد شد. این انتخابات برای تعیین همه ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان خواهد بود. اما تنها ۳۴ کرسی از ۱۰۰ کرسی سنا با این انتخابات احتمالا دستخوش تغییر خواهد شد.


* ترکیب فعلی سنا

در حال حاضر، از ۱۰۰ کرسی سنا، ۵۲ کرسی در اختیار جمهوریخواهان و ۴۸ کرسی در اختیار دموکرات‌ها است. یعنی در حال حاضر اکثریت سنای آمریکا متعلق به جمهوریخواهان است.


* امکان به اکثریت رسیدن دموکرات‌ها در سنا، تقریبا محال است

اما آیا احتمال تغییر ترکیب سنای آمریکا در جریان انتخابات آبان ماه وجود دارد؟ یعنی احتمال دارد که برای مثال دموکرات‌ها در جریان انتخابات آبان ماه در سنا از اقلیت به اکثریت برسند؟ پاسخ مثبت به این سوال، بسیار بعید است؛ چرا که از ۳۴ کرسی حاضر در انتخابات پیش‌روی سنای آمریکا، ۲۶ کرسی مربوط به دموکرات‌ها و تنها ۶ کرسی متعلق به جمهوریخواهان است و دو کرسی نیز رقابتی خواهد بود.

این امر بدان معناست که در خوشبینانه‌ترین حالت، حتی اگر دموکرات‌ها موفق شوند در هر ۲۶ کرسی‌ای که هم اکنون در سنا در تصاحب دارند و قرار است در آبان ماه به رای گذاشته شود، پیروز شوند، باید بتوانند در ۶ کرسی از ۸ کرسی دیگری که در تصاحب ندارند و قرار است در آبان ماه به رای گذاشته شود نیز پیروز شوند تا بتوانند اکثریت سنا را بدست آورند امری که حتی طبق قاعده احتمالات نیز بسیار بعید به نظر می‌رسد.

اما علت توضیح مکانیسم انتخابات میان دوره‌ای سنای آمریکا در این وجیزه این بود که به نقش این مجلس مهم آمریکا در فرایند استیضاح رئیس‌جمهور این کشور اشاره کنیم.

* فرایند پیچیده استیضاح رئیس‌جمهور در آمریکا

اساسا در آمریکا هیچ رئیس‌جمهوری تا زمانیکه مجلس سنا، رای موافق نداشته باشد، بواسطه استیضاح از سمت خود برکنار نخواهد شد. در واقع اگر چه در آمریکا مرجع اصلی استیضاح رئیس‌جمهور، کنگره (ترکیب سنا و مجلس نمایندگان) است، اما آن مرجعی که رئیس جمهور استیضاح شده را محاکمه می‌کند و حکم به ابقاء یا عزل او می‌دهد، مجلس سنا است.

به طور کلی فرآیند استیضاح رئیس‌جمهور در آمریکا بسیار پیچیده است. در ابتدای امر باید کمیته قضایی مجلس نمایندگان این کشور، قطعنامه‌ای را شامل بند‌های استیضاح با ادله متقن تهیه کند. پس از آن تمام بند‌های قطعنامه استیضاح رئیس جمهور باید به تصویب اکثریت اعضای مجلس نمایندگان برسد. چنانچه یکی از بند‌های قطعنامه مزبور با رای مخالف نمایندگان آمریکایی مواجه شود، کل قطعنامه استیضاح، از اعتبار ساقط می‌‎شود.

* سناتورها، تصمیم‌گیرندگان نهایی

پس از تصویب تمام بند‌های قطعنامه استیضاح رئیس‌جمهور توسط مجلس نمایندگان آمریکا، این قطعنامه صرفا به عنوان یک کیفرخواست به مجلس سنا ارائه می‌شود و این سناتور‌ها هستند که باید تعیین کنند، بند‌های مندرج در آن قطعنامه و ادله مرتبط با آن، برای استیضاح یا محاکمه رئیس‌جمهور مکفی است یا خیر.

پس از برگزاری جلسه استیضاح یا محاکمه رئیس جمهور آمریکا که با حضور تمام ۱۰۰ عضو سنای این کشور با عنوان هیئت منصفه، صورت می‌گیرد، سناتور‌های آمریکایی در یک جلسه محرمانه پیرامون حکم نهایی وارد شور می‌شوند؛ در مرحله بعدی، مجلس سنا در یک نشست علنی درباره حکم نهایی اخذ شده در آن جلسه محرمانه، رای‌گیری می‌کند و برای محکومیت منجر به عزل رئیس جمهور استیضاح شده باید حتما دو سوم سناتور‌ها رای مثبت دهند.


* استیضاح ترامپ تقریبا محال است

بنابراین با آگاهی از فرآیند پیچیده استیضاح یک رئیس‌جمهور در آمریکا و همچنین ترکیب فعلی سنای آمریکا و احتمالات انتخابات پیش‌روی آن که دست برتر یافتن دموکرات‌ها در سنا را تقریبا محال نشان می‌دهد، می‌توانیم به این نتیجه برسیم که استیضاح ترامپ و به تبع آن، عزل وی، تقریبا غیر ممکن است.

* جایگزین رئیس‌جمهور معزول
از سویی دیگر، مطابق قوانین داخلی آمریکا، به فرض استیضاح و عزل ترامپ، تا موعد انتخابات نوامبر ۲۰۲۰ در آمریکا، ریاست کاخ سفید به معاون اول ترامپ یعنی «مایک‌پنس» می‌رسد. فردی که گفته می‌شود به احتمال زیاد، نویسنده همان مقاله بدون نامِ ضدترامپی منتشره در نیویورک تایمز است. فردی که الفبای سیاست را بهتر از ترامپ می‌داند و تمایلات ضدایرانی بسیار بیشتری از او دارد.


بنابراین با توجه به جمیع جهات، هیچ توجیهی وجود ندارد که عده‌ای چشمِ امید به استیضاح و برکناری ترامپ در آمریکا داشته باشند تا از شدت دشمنی‌ها و عداوت‌های هیئت حاکمه آمریکا علیه مردم ایران کاسته شود. آمریکایی‌ها به تعبیر ظریفی، سر و ته یک کرباس هستند و تنها راه علاج و عبور از مشکلات اقتصادی فعلی، اتکاء صد در صدی به داخل است نه نگاه به فعل و انفعالات داخل آمریکا.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری میزان، تاریخ انتشار: 19 شهریور 1397، کدخبر: 451012 ، www.mizanonline.com