شعار سال: بیش از 1/5 میلیون تن عسل از حدود 81 میلیون کلنی (کندو) در جهان به دست میآید. ایران یکی از 10 کشور فعال در زمینه زنبورداری، به لحاظ تعداد کلنی زنبور عسل و تولید عسل مرغوب در جهان است. زنبورهای عسل یکی از مفیدترین، مولدترین و شگفتانگیزترین مخلوقات خداوند هستند. این حشرات کوچک از عوامل تنوع زیستی در جهان به شمار میروند. برخی معتقدند بدون زنبور عسل، حیات هستی به خطر میافتد و زندگی در کره زمین بسیار دشوار خواهد شد؛ به دلیل آنکه زنبورهای عسل نقش بسیار مهمی در عمل گرده افشانی دارند. عمل گردهافشانی در گیاهان و درختان به روشهای مختلفی انجام میشود. گردهافشانی به وسیله حشرات و مخصوصاً زنبورعسل، مهمترین روش لقاح گیاهان است؛ به عنوان مثال90 درصد بارورسازی درختان میوه همچون سیب و گیلاس توسط زنبورعسل انجام میشود، درحالی که در مورد درخت بادام عمل گردهافشانی فقط توسط زنبورعسل انجام میشود. ارزش اقتصادی گردهافشانی زنبور عسل، بسیار بیشتر از عسل و موم تولید شده توسط این حشره است و بههمین دلیل در برخی کشورها به صاحبان کندوهای عسل، برای استقرار کندوهایشان در باغها و مزارع مبالغ بالایی پرداخت میشود. در ادامه باید گفت بارندگی بهاره امسال و سرمای پس از آن که موجب از بین رفتن میوهها و کمبود آن در کشور شد، روند قیمت را در بازار افزایش داد، اما همین بارندگی و سرما بر گل و گیاهان تازه روییده بهاره هم بیتأثیر نبود. بارندگی باعث شستهشدن گرده از روی گلها شد و غذای اصلی زنبوران را که در بهار بیش از خوراک آماده مورد استفاده قرار میگرفت، از بین برد. این عامل باعث کاهش میزان تولیدعسل مرغوب در کشور شد و دست زنبورداران را از سود حاصل از تولید عسل خالی گذاشت. عسل با خواص بالای درمانی از جمله محصولاتی است که حذف آن از سبد غذایی خانوار میتواند امراض بسیاری را به دنبال داشته باشد و معمولاً جزو جدانشدنی سفره ایرانیها است، اما با وجود کمبود آن و بالا رفتن قیمت میتواند به راحتی کنار گذاشته شود. زنبورداران سه سال خشکسالی و بارندگی بیموقع را پشت سر گذاشتهاند که در این سه سال هم تولید عسل مرغوب کاهش یافته و هم این تجارت پرسود، بازارهای هدف خود را در دنیا تقریباً از دست داده است.
بارندگی خارج از فصل شهد گلها را مکید
در این خصوص موسوی، عضو اتحادیه زنبورداری کشور، اظهار کرد: صنعت زنبورداری جزو صنعتهایی است که بسیار به محیط و شرایط اقلیمی بستگی دارد و متأسفانه به خاطر خشکسالی که از سه سال پیش شروع شده بود و امسال به اوج رسید، بسیار لطمه خوردیم. وی افزود: زمانی که ما نیاز به بارش داشتیم، بارندگی در کشور اتفاق نیفتاد و زمانی که بارش به ضرر زنبورداری بود، بارندگی بیموقع باعث شد شهد و گرده گلها از میان برود.
در بحث بیمه به جایی نرسیدیم
موسوی با اشاره به مشکلاتی که در این سه سال زنبورداران با آن مواجه شدهاند، تصریح کرد: شرایط زنبورداری امسال از نظر میزان تولید و بحث فروش در بازار شرابط خوبی ندارد و با این اوضاع و روندی که پیش میرود، احتمال اینکه زنبورداران با مشکل مواجه شوند، بسیار زیاد است. وی افزود: حدود سه سال است که زنبورداران نتوانستهاند محصولات خود را بفروشند و میزان قیمتی که محصولشان دارد، با خسارت و هزینهای که برایشان داشته، همخوانی ندارد و متضرر میشوند. ما نیازمند حمایت از سوی دولت و مجلس بهویژه در بحث گردهافشانی و تأمین نهادهها هستیم. عضو اتحادیه زنبورداری کشور با بیان اینکه صندوق روستایی و عشایری با نیازهای زنبورداران همخوانی ندارد، خاطرنشان کرد: ما در بحث بیمه و صندوق تأمین اجتماعی هنوز به هیچ توفیقی نرسیدهایم و درباره صندوق روستایی و عشایری هم که توافقاتی انجام شده بود، زنبورداران از آن حمایت نکردند، به این دلیل که با انتظاراتشان همخوانی نداشت.
ناتوانی زنبورداران از تهیه دارو
موسی با اشاره به مشکلات اتحادیه با سازمان دامپزشکی گفت: ما با سازمان دامپزشکی هم بسیار مشکل داریم. سیاستهای سازمان دامپزشکی به نوعی شده که در بیشتر مواقع قدرت تصمیمگیری را حتی از اتحادیه گرفتهاند. مخصوصاً در بحث کد رهگیری با اینکه دستور وزیر را هم داشتیم، هنوز به جایی نرسیدهایم. وی تأکید کرد: در بحث داروهای آپی سیف هم قیمت داروها بسیار گران است و زنبورداران توانایی تهیه آن را برای حفاظت از زنبورها ندارند. دیدگاه سازمانها به زنبورداری بسیار مقطعی است و تنها در برداشت عسل خلاصه میشود، در حالی که برداشت عسل تنها یک بُعد در زنبورداری است. موسوی افزود: تأمین امنیت غذایی کشور بستگی به شرایط زنبور عسل دارد و بحث گردهافشانی آن بسیار مهم است، اما تک بعدی به این صنعت نگاه میشود.
عسل بیکیفیت بازارهای هدف را نابود کرد
وی اظهار داشت: ما در این سه سال صادرات بسیار کمی داشتیم که یکی از دلایل آن به خاطر حوزه کشورهای خلیج فارس است که به خاطر سیاستهای اعمال شده تقریباً رابطه ما با آنها قطع شده است و علت دیگر آن میزان تولید و پایین آمدن کیفیت عسل بوده که به خاطر عدم اجباری بودن استاندارد، برخی عسلهای بیکیفیت را صادر کردند و بازارهای هدف را از دست دادیم.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه تاریخ انتشار -----، کدمطلب: 55746، www.sabzineh.org