شعار سال: محمد کفیلی؛جنبش دانشجویی در گذشته چه عملکردی داشته؟ جنبش دانشجویی در آینده چه عملکردی باید داشته باشد؟ این دو سوال را بارها از خودمان می‌پرسیدیم و به دنبال پاسخی کامل و همه‌جانبه برایشان بودیم. برای رسیدن به پاسخ سوال اول، مجموعه گفتگوهای «خط‌‌ کش» را آغاز کردیم. گفتگوهایی صریح با ادوار جنبش دانشجویی درباره کارنامه عملکرد تشکل‌ها و گروه‌های دانشجویی در سال‌های پس از پیروزی انقلاب. سوال دوم اما هنوز پاسخی نداشت.«راهبرد» پاسخ ما به سوال دوم است.اگر در «خط‌کش» به گذشته نگاه می‌کردیم، در «راهبرد» نیم‌نگاهی به آینده داریم. مسائل کلان کشور را روی میز می‎‌گذاریم و از فعالین جنبش دانشجویی می‌خواهیم درباره‌شان تبادل نظر کنند تا «راهبرد»ی برای کنش‌گری جنبش دانشجویی در آن مساله خاص، پیدا کنیم.

برای هشتمین جلسه، سراغ «رونق تولید» رفتیم. شعار سال که شاید اگر همت دانشجویان نباشد، از بنرهای تبریک و جزوه‌های سریع‌التالیف و بخش‌نامه‌ها و سربرگ نامه‌ها فراتر نرود و در عمل محقق نشود. مهمانان ما در این نشست آقایان مجتبوی از انجمن اسلامی دانشگاه امیرکبیر و معصومی‌زاده از انجمن اسلامی مستقل دانشگاه تهران بودند.

متن کامل این میزگر ددر ادامه تقدیم می‌شود:

الزامات رونق تولید چیست؟

مجتبوی: برای اینکه رونق تولید محقق شود باید از نزول سرمایه به بازارهای غیر مولد جلوگیری کنیم، اگر این اتفاق صورت نگیرد موجب عدم تحقق رونق تولید خواهد شد و در کنار آن باید از خام فروشی جلوگیری کرد به این صورت که حجم محصولات صادراتی خود را از خام و نیمه خام به سمت فراورده‌های صنعتی هدایت کنیم و ارزش افزوده‌ای در معاملات صادراتی خود به همراه اشتغال‌زایی در داخل کشور را ایجاد کنیم که این امر وضعیت معیشتی مردم را نیز مرتفع خواهد شد.

معصومی‌زاده: برای رسیدن به رونق تولید موارد متعددی وجود دارد که با مدیریت صحیح می‌توان آن‌ها را رفع کرد. از جمله حمایت از کسب و کارهای کوچک که موجب افزایش تولیدات داخلی می‌شود و کشور را از واردات محصولات غیرضروری مانند واردات دسته بیل، کلنگ، سنگ پا که موجب خروج ارز از داخل کشور می شود باز می‌دارد و حمایت از این کسب وکارها موجب می‌شود تا بازار صیانت خود را نسبت به محصولات خارجی حفظ کند.

دولت، مجلس و قوه قضائیه برای تحقق شعار سال چه سیاست‌هایی را باید در پیش بگیرند؟

مجتبوی: مهم‌ترین مسئله‌ای که دولت و در کنار آن مجلس باید در نظر داشته باشد، برنامه ریزی صحیح بودجه سالانه حول محور شعار سال است؛ بودجه باید به نحوی برنامه ریزی شود که تولید محور باشد و هزینه‌ای کلان صرف بازارهای غیر مولد نشود و با این وجود نیاز بسیار زیادی در تغییر ساختار بودجه کشور نیز دیده می‌شود.

عدم مشورت دولت با نهادهای مرتبط مانند دانشگاه‌ها و مراکز دانش‌بنیان نیز یکی از حلقه‌های مفقوده در سیاست گذاری صحیح دولت در تحقق شعار سال در فضای جامعه است.

یکی دیگر از مسئولیت‌های رها شده از سمت دولت را می‌توان به ایجاد ثبات در سرمایه گذاری های کشور اشاره کرد، مشکلاتی که باعث می‌شود سرمایه گذار به فکر سرمایه گذاری در داخل کشور نباشد، وجود مشکلات اقتصادی نیست؛ بلکه عدم ثبات اقتصادی در کشور فضای اقتصادی را در بین سرمایه گذاران تنگ می‌کند.

انتظار اصلی ما از دولت این است که رونق تولید را صرفا در صادرات کالا نبیند و به کاهش واردات بی‌ارزش نیز توجه کند و انتظار ما می‌تواند در تغییر نگاه به بازار داخلی نیز خلاصه شود.

دولت و مجلس نیز می‌توانند با اصلاح قوانین ناکارآمد در خصوص کار و سرمایه، مالیات بر خانه‌های خالی، تسهیل واردات گمرکی و اعطای تسهیلات مناسب بانکی به بنگاه‌های تجاری و صنعتی کوچک و دانش بنیان به صورت قابل توجهی در راستای رونق تولید موثر واقع شوند.

معصومی‌زاده: یکی از موارد تولید که اهمیت بسیار بالایی را هم در اختیار دارد مسئله تولیدات کشاورزی و محصولات خوراکی است که خودکفایی کشور را نشان می‌دهد و ایران نیز با اینکه در مواردی نسبتا به خودکفا رسیده است؛ اما ضریب خودکفایی آن زیر یک است؛ یعنی نمی‌تواند برای تمامی مردم ایران غذا و خوراک تولید کند.

فشار این مسئله را در گرانی‌ها و کمبودهای محصولات غذایی مانند گوشت و مرغ و دیگر کالاهای ضروری که در چندین ماه گذشته با نوسانات بسیار بالایی روبه رو بوده‌است می‌توان دید.

تحلیل شما از اقتصادی بودن شعار سال در یک دهه گذشته چگونه است؟

مجتبوی: نزدیک به یک دهه است که رهبر انقلاب شعار سال را با محوریت مسائل اقتصادی تعیین می‌کنند و این استمرار در این نحوه نام گذاری نشان دهنده چند نکته است. از جمله اهمیت بسیار بالای اقتصاد در وضعیت فعلی کشور و عملی نشدن صحیح سیاست‌های مختلف شعارهای سال در ادوار گذشته که منجر به تکرار اهمیت مسئله اقتصاد از جانب رهبری بین مردم و مسئولین شده است.

علت این موضوع هم می‌تواند عدم مدیریت صحیح در بین مسئولان و فقدان راه حل‌های مناسب، علمی و عملی برای حل بحران‌های اقتصادی دانست. به نظر من اگر سیاست‌های صحیح در حوزه اقتصاد در این چند سال از جانب مسئولین اتخاذ می‌شد احتمال نام گذاری شعار سال با محتوای مسائل اجتماعی و حتی جوانان و عدالت نیز وجود داشت.

به این مسئله نیز باید توجه داشت که شعار سال لزوما برای همان سال باقی نخواهد ماند و در کنار اینکه شعار سال یک مانیفست برای روشن کردن مسیر سال می‌باشد، استمرار در پرداختن به شعارهای سال‌های گذشته نیز باید حفظ شود.

معصومی‌زاده: در چند سال گذشته که محتوای شعار سال از فضای اقتصادی پیروی می‌کرد، با وجود اینکه مطالبه حداکثری در بین مردم و جامعه شکل گرفت ولی مردم نیز نتواستند وظیفه خود را به خوبی انجام دهند و در کنار آنها با سو مدیریت‌های شکل گرفته در بین مسئولین و دولت بین وضعیت مطلوب و وضعیت فعلی فاصله وجود دارد و نتوانستیم به نقطه امن اقتصادی در این چند سال دست پیدا کنیم و رسیدن به یک وضعیت مطلوب هم نمی‌تواند در بازه یک سال محقق شود و نیاز به یک برنامه ریزی بلند مدت در فضای سیاست کلی حاکمیت وجود دارد.

ارتباط دانشگاه و صنعت چگونه می‌تواند بر رونق تولید تاثیرگذار باشد؟

مجتبوی: یکی از مشکلات ریشه‌ای که در دانشگاه‌ها وجود دارد و باعث کم‌رنگ شدن ارتباط دانشگاه و صنعت می‌شود، عدم مدیریت پایان نامه‌های مقطع تحصیلات تکمیلی است.

مقام معظم رهبری نزدیک به یک دهه است که شعار سال را حول محور مسائل اقتصادی نام‌گذاری می‌کنند و اگر در این چند سال مسئولین دانشگاه‌ها با مدیریت پایان نامه‌ها برای حل مشکلات اقتصادی به دنبال راه حل بومی و مناسب می‌گشتند بسیاری از مشکلات کشور یا بوجود نمی‌آمد و یا در صورت بوجود آمدن به راحتی حل می‌شد.

غیر از هدفمند کردن پایان نامه‌ها موارد دیگری هم هستند که با اعمال آنها می‌توان بحران‌های اقتصادی را مدیریت کرد، برفرض اگر وزارت علوم با دسته بندی کردن مشکلات مختلف کشور و محول کردن هر یک از مشکلات جدی و ریشه‌ای کشور که نیاز به فعالیت علمی دارد به دانشگاه‌های معتبر کشور، بررسی و حل آن مشکلات تخصصی‌تر و دقیق‌تر صورت خواهد گرفت؛ به عنوان مثال مسئله رونق تولید از جنبه‌‌های مختلف صنعتی، کشاورزی، نیروی انسانی، حقوقی و... حائض اهمیت است و سرمایه‌گذاری در این فضا باعث می‌شود که کارکرد دانشگاه‌ها با مسئله اول کشور که تولید و رونق تولید است افزایش پیدا کند.

مسئله دیگری که می‌تواند بر ارتباط بیشتر دانشگاه و صنعت تاثیرگذار باشد ایجاد شرکت‌های دانش بنیان بومی در مراکز علمی است که پل ارتباطی مناسبی بین دانشگاه و صنعت می‌توانند باشند و برای تحقق این ارتباط باید مسئولین و اساتید سیاست گذار در فضای دانشگاهی به صورت کاملا برنامه ریزی شده‌ای به این مسئله بپردازند.

معصومی‌زاده: همانطور که اشاره شد هدفمند کردن پایان نامه‌های مقطع تحصیلات تکمیلی دانشجوها می‌تواند در کاربردی شدن آنها نقش به سزایی داشته باشد و در همین راستا مدیریت محتوا و موضوع پایان‌نامه‌ها از جانب مسئولین دانشگاه و اساتید می‌تواند حائز اهمیت فراوانی باشد.

به طور منطقی دانشجوهای هر کشور در اولویت اول حل معضلات و دغدغه‌های ملی خود را در حوزه تخصصی خود قرار می‌دهند و باید توجه کنند که از محتواها و موضوعات کلیشه‎‌ای و غیر کاربردی در فضای پایان نامه‌ها فاصله بگیرند و کمتر به ارائه کمی آنها توجه کنند و تمرکز را در ارتقا سطح کیفی و عملی بودن آنها چه در مباحث نظری و چه مباحث و دیدگاه های فنی و مهندسی در نظر بگیرند.

باید توجه داشت که هدفمند شدن پایان نامه‌ها صرفا در رشته‌های فنی، مهندسی و حتی پزشکی منحصر نمی‌شود و باید نظرات و تئوری‌های علوم انسانی به شکل کاملا مدیریت شده‌ای سامان دهی شود با این توجه که مبنای مدیریت جامعه و فرهنگ سازی اشتغال‌های دانش بنیان از رشته‌های علوم انسانی سرچشمه می‌‌گیرد.

در مقوله شرکت‌های دانش بنیان نیز باید توجه کرد که فعالیت علمی و تخصصی افزایش پیدا کند و کمتر به کسب درآمد و فعالیت صرف اقتصادی توجه شود و برای محقق شدن این امر لازم است که شرکت‌های دانش بنیان با دانشگاه‌ها و مراکز علمی ارتباط کافی داشته باشند.

نقش جنبش دانشجویی در راستای عملی شدن شعارهای سال به چه صورت بوده است؟

مجتبوی: وظیفه اصلی جنبش‌های دانشجویی از آغاز تاکنون حول محور مطالبه گری و شفاف سازی بوده است و برای تحقق این آرمان و تاثیرگذاری بیشتر آن، باید به رویکردهای جدیدی متوسل شود تا بهترین نتیجه را بگیرد.

تحولاتی که در نحوه مطالبه گری از مسئولان در بین تشکل‌های دانشجویی شکل گرفته و باعث شد تا مسئولین بیشتر به این مطالبات و دغدغه‌های دانشجویی توجه کنند می‌تواند نکته مثبتی در راستای فعالیت‌های جنبش دانشجویی برای تحقق شعار سال در بین جامعه و مسئولین باشد.

وظیفه اصلی جنبش دانشجویی در خصوص شعار سال را باید به این شکل تعریف کرد که در اولویت اول باید به تبیین و شرح جایگاه رونق تولید در بین افراد جامعه، دانشجویان و مسئولین بپردازند.

به این شکل که جنبش دانشجویی با ساده سازی مفاهیم و عامه فهم کردن جزء به جزء بیانات رهبری در خصوص رونق تولید در ارتباط جامعه و شعار سال باید فعالیت کنند.

مطالبه از مسئولین را هم در کنار تبیین و فرهنگ سازی باید از در اولویت جنبش‌های دانشجویی مشاهده کرد که با پرسش و پاسخ از مسئولان پیگیر عملکرد آنها در این راستای تحقق شعار سال باشند.

پیگری سیاست‌های اقتصاد مقاومتی از سمت تشکل‌های دانشجویی و اطلاق آن به فعالیت‌های مسئولین نیز می‌تواند در عملی شدن شعار سال بسیار مفید باشد و به مدیریت تولید و حمایت از کالای ایرانی نیز پرداخت شود.

کارگروهای اقتصادی در عمده دفاتر تشکل‌های دانشجویی نیز وجود دارد ولی شاید توجه کامل به فعالیت‌های تخصصی در این حوزه به نسبت فعالیت‌های دیگر آن کم‌رنگ‌تر باشد و این لزوم برای ایجاد این فضای تخصصی در بین تشکل‌های دانشجویی نیز وجود دارد.

معصومی‌زاده: ورود تشکل‌های دانشجویی در جزئی ترین مسائل کشور مانند بحث اقتصاد و تولید که محور چندین ساله شعارهای سالانه از سمت رهبر انقلاب می‌باشد می‌تواند بسیار موثر و مفید باشد و نیروی متخصص، دغدغه مند و جوان جنبش دانشجویی بهترین گزینه برای پیشبرد این اهداف است.

بنابر انتظار رهبرانقلاب از تشکل‌های دانشجویی برای ورود جزئی و تخصصی به مسائل کشور اهمیت این امر را نیز افزایش می‌دهد و برای تحقق آن باید کادرسازی تشکل‌ها برای ادامه حیات سیاسی و اجتماعی خود و تربیت نیروی متخصص برای مسئولیت‌های کشور و رسیدگی به مشکلات داخلی صورت بگیرد.

در کنار این فعالیت‌ها ارتباط با مسئولین و نهادهای ذی ربط برای تاثیرگذاری بیشتر در کنار پیوند رسانه‌ای در فعالیت‌ها باید در اولویت تشکل‌های دانشجویی قرار بگیرد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری دانشجو، تاریخ 3 اردیبهشت 98، کد مطلب: 758518: www.snn.ir