انگلیس مدعی است نفتکش گریس 1 حامل نفت خام برای پالایشگاه بانیاس در سوریه بوده و بدلیل اینکه دمشق مشمول تحریم اتحادیه اروپا است اقدام به توقیف نفتکش در تنگه جبل الطارق کرده است. 14 تیرماه دادگاهی در جبل‌الطارق با همین بهانه توقیف نفتکش را برای دو هفته بعد(یعنی تا 28 تیرماه) تمدید کرد.

سیدعباس عراقچی و عباس موسوی معاون و سخنگوی وزارت خارجه اعلام کردند مقصد نفتکش کشور سوریه نبوده است. سخنگوی وزارت خارجه عنوان گفت بندرهای سوریه اساسا ظرفیت پذیرش سوپرتانکر را ندارد.

با تمامی حرف و حدیث ها درباره مقصد نفتکش، وزارت خارجه توقیف نفتکش ایرانی را غیر قابل قبول دانسته چرا که بر اساس تحریم های اتحادیه اروپا در سال 2013 و نه قطعنامه های سازمان ملل و شورای امنیت انجام شده است. به عبارتی بهتر تحریم های اتحادیه اروپا قابلیت فراسرزمینی ندارند و فقط برای کشورهای عضو لازم الاجرا است.

در این بین پای اسپانیا و جوزف بورل، وزیر خارجه این کشور نیز که قرار است جایگزین فدریکا موگرینی شود به این ماجرا باز شده است. بین لندن و مادرید بر سر حاکمیت آبهای اطراف جبل الطارق اختلاف وجود دارد. در حال حاضر دولت محلی جبل الطارق تحت الحمایه دولت انگلیس است. اسپانیا اعلام کرده انگلیس در آب های سرزمینی و به دستور آمریکا تفنگداران دریایی خود را با هلیکوپتر در نفتکش پیاده و با بازداشت خدمه نفتکش مانع از حرکت آن شده است.

به همین دلیل بود که توقیف نفتکش ایرانی با استقبال مقامات آمریکا مواجه شد و جان بولتون از آن به عنوان «خبر عالی» یاد کرد. بولتون گفت آمریکا و متحدانش از ادامه تجارت ایران و سوریه جلوگیری خواهند کرد.

واکنش مقامات ایران به توقیف نفتکش

در روزهای گذشته مقامات و مسئولان جمهوری اسلامی واکنش یکسانی در قبال توقیف نفتکش ایرانی در تنگه جبال الطارق داشته و همگی خواستار رفع توقیف سریع نفتکش شده بودند.

دیروز آیت الله سیدابراهیم رئیسی در جلسه شورای عالی قوه قضاییه با اشاره به اقدام نیروی دریایی انگلستان به نیابت از آمریکا در توقیف نفتکش ایرانی در جبل الطارق، این امر را نقض همه قوانین و مقررات بین المللی دانست و خاطرنشان کرد: چطور زمانی که گروه تروریستی داعش، نفت سوریه و عراق را ظالمانه تصاحب کرده بود و در همین آبراه ها به راحتی حضور می یافت و جلوی چشم همین کشورها نفت قاچاق را به صورت غیرقانونی انتقال می داد، صدایی از این کشورها شنیده نشد اما امروز که نفتکش جمهوری اسلامی در یک اقدام قانونی و با رعایت همه قوانین بین المللی، در جبل الطارق تردد می کند، از سوی انگلستان توقیف می شود؟

آیت الله رئیسی گفت: به نظر می رسد که انگلیسی ها و اروپایی ها به خوبی از دسترسی ها و ظرفیت های جمهوری اسلامی با خبر هستند و بر این اساس به نفع خودشان است که هر چه زودتر نسبت به رفع توقیف این نفتکش اقدام کنند وگرنه باید منتظر عواقب این کار باشند.

محمدجواد ظریف نیز نوشت: ایران نه عضو اتحادیه اروپاست و نه موضوع تجارت نفت اروپایی می‌شود.آخرین باری که من بررسی کردم اتحادیه اروپا ضد فراسرزمین‌گرایی بود.

ظریف ادامه افزود: توقیف نفتکش حامل نفت ایران غیرقانونی است و به دلیل توطئه‌های «تیم ب» انجام شده است. این اقدام یک اتفاق بی‌سابقه خطرناک است که باید هر چه سریع‌تر پایان یابد.

‌ امیر سرتیپ حاتمی، وزیر دفاع نیز درباره توقیف نفتکش ایرانی توسط نیروی دریایی ارتش انگلیس در جبل‌الطارق اظهار داشت: این اقدام خلاف موازین بین‌المللی و یک نوع راهزنی دریایی است.

ایران مقابله با مثل می کند؟

روشن است که اقدام دولت انگلیس که با هماهنگی با آمریکا صورت گرفته کاملاً خلاف حقوق بین الملل است. بر این اساس ایران می تواند به نهادهای دادگستری بین المللی علیه راهزنی دریایی انگلیس شکایت کند.

همچنین ایران می تواند بر اساس ماده 49 طرح مسئولیت بین المللی دولت ها اقدام متقابل انجام دهد. در واقع ایران می تواند نفتکش های انگلیسی را در خلیج فارس توقیف نماید. بر اساس این ماده دولت صدمه دیده می تواند علیه دولت مسئول دست به اقدام متقابل بزند. هدف از این اقدام، اجبار آن دولت برای اجرای تعهدات بین المللی خودش می باشد.

با این حال دو روز قبل یک روزنامه اصلاح طلب در یادداشتی مدعی شده بود«... اگر تهران به عمل متقابل دست زند و به عنوان نمونه یک نفتکش انگلیسی توسط نیروی دریایی ایران توقیف شود، چنین عملی از نظر آنها به معنای اعلام جنگ تلقی خواهد شد...این اقدام بریتانیا عملاً اقدامی تحریک‌آمیز و جنگی تلقی می‌گردد. بنابراین راه حل چنین اقدامی نیز راهکاری دیپلماتیک است... این مرحله، مرحله‌ای حساس است این اقدام لندن هشداری است تا راه را برای رفتارهای بعدی باز کنند».

این رویکرد در حالی توسط رسانه اصلاح طلب تجویز می شود که تاکید صرف بر دیپلماسی گستاخ تر شدن کشورهای اروپایی در قبال ایران را به دنبال دارد و اگر از طریق دیپلماسی نفتکش ایرانی رفع توقیف نشود بر اساس قوانین بین المللی حق شکایت و مقابله به مثل برای ایران محفوظ است.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از جامعه خبری تحلیلی الف ، تاریخ انتشار: 18 تیر 1398 ، کدخبر: 3980417211 ، www.alef.ir