شعار سال: سازمان امدادونجات نام آشنایی است برای کسانی که در حوادث گرفتار شدهاند و آن را هیچگاه فراموش نمیکنند، چون نخستین ارگانی است که در زمان حادثه به داد فرد مصدوم میرسد و امدادگرانش نخستین افرادیاند که در محل حادثه حضور دارند. بالگردهای امدادونجات، سگهای آنست، سولههای تمرین امدادگران و خودروهای مجهز نجات از بخشهای مختلفی است که در این سازمان تعبیه شده است و هر کدام به فراخور حادثه و رخدادی که به وجود میآید در مأموریتهای مختلف حضور پیدا میکنند. از آنجا که ایران در کمربند حادثهخیز جهان قرار دارد گریزی از حوادث مختلف طبیعی در کشور وجود ندارد و به همین دلیل باید این سازمان همیشه آماده و امکانات آن به روز باشد. چند روز پیش خبرنگاران در ادامه دورههای خبرنگاری بحران که جمعیت هلالاحمر برگزار کرد از مرکز امدادونجات بازدید کردند و در این دوره سه ساعته با تمامی امکانات و تجهیزات سازمان امدادونجات آشنا شدند.
محوطه ورودی سازمان امدادونجات آنقدر بزرگ است که برای آنکه بخواهید خودتان را به جمع خبرنگارانی برسانید که برای برگزاری دوره امدادونجات به این سازمان آمدهاند، باید چند دقیقه بدوید. همه در آشیانه بالگردهای جمعیت هلالاحمر ایستادهاند و به توضیحات مهندس پروازی گوش میدهند که سالهاست پیشتاز پروازهای هلالاحمر برای امدادرسانی بوده. دو بالگرد در محوطه آشیانهاند و سه بالگرد دیگر نیز در فضای روبستهای که شبیه به پارکینگ است جا خوش کردهاند. بالگردها آماده نشستهاند تا برای عملیات اضطراری پرواز کنند. کاپیتان پرواز توضیح میدهد که این بالگردها مربوط به دهه ٨٠ است اما این ملاکی برای قدیمی یا به روز بودن این بالگردها نیست، زیرا در طی زمان تمامی قطعات این بالگردها به مرور تعویض شده است و با وجود تحریمها از هر راهی که توانستهاند قطعات جدید و مورد نیاز این بالگردها را به کشور وارد کردهاند تا از کمک به مردم باز نمانند. او گفت: «هر یک ساعت پرواز بالگرد و نگهداری آن هزینه ۴۰میلیون تومانی به کشور تحمیل میکند. از اینرو در صورتی که امکان امدادرسانی زمینی وجود دارد، مردم نباید درخواست امداد هوایی کنند. مردم باید بدانند که اگر شرایط جوی نامساعد باشد بالگرد امکان حضور در منطقه را نخواهد داشت و توقع بیجا میتواند منجر به سانحه برای تیم پروازی شود.» کاپیتان پرواز توضیح داد: «متوسط پرواز ۲۴ بالگرد جمعیت هلالاحمر براساس نیازمندیها نهایت ۲هزار پرواز درسال است، اما در شرایطی مانند سیل و زلزله این زمان بیشتر میشود.» او با بیان اینکه بالگردهای هلالاحمر در سیل اخیر در بازه زمانی
یک ماهه ۱۳۰۰ ساعت پرواز امدادی داشتهاند، گفت: «این زمان عمر بالگرد را کاهش میدهد و بسیاری از قطعات آن را با مشکل مواجه میکند.» عملیات امدادی نبوده که این کاپیتان در آن شرکت نداشته باشد. اما یکی از سختترین عملیاتی که او در آن شرکت داشت، امدادرسانی به مناطق سیلزده در آغازسال ٩٨ بود. شرایط ویژه آن روزها ایجاب میکرد که او هر روز به سمت استانهای درگیر سیل پرواز کند و یک ماه را بیشتر از آنکه روی زمین باشد روی هوا درحال پرواز و خدمترسانی به مردم بود.
از برخی از قضاوتها هم ناراحت بود. از اینکه برخی بدون آنکه بدانند در مورد بسیاری از موارد اظهارنظر میکنند. او در مورد یکی از این قضاوتها گفت: «افرادی از ما انتقاد کردند که چرا برخی از اقلام را از فاصله دور و از چند متر مانده به زمین بین مردم توزیع میکردیم. این کار فقط به دلیل حفظ جان مردم بود. بالگرد باید در محدودهای فرود بیاید که هیچکس تا فاصله ٤متری آن حضور نداشته باشد و در جاهایی به دلیل آنکه امکان فرود وجود نداشت، ناچار بودیم از فاصله چند متری بستهها را از بالگرد به بیرون بفرستیم. درواقع این کار تنها برای حفظ جان مردم در این مناطق بود.»
او میگوید: «موضوع دیگری که باید به آن توجه کرد این است که برای سوارشدن بر بالگرد امدادی باید از سمت جلوی بالگرد سوار شد و به دلیل آنکه پرههای بالگرد در قسمت پشت بالگرد پایینتر است، امکان صدمهزدن به فرد بیشتر میشود و به همین دلیل در حالتی که بالگرد روشن است باید حتما از قسمت جلو سوار آن شد.»
سگهای آنست همیشه آماده
یکی دیگر از بخشهای مهم سازمان امدادونجات سازمان هلالاحمر بخش تربیت سگهای آنست است؛ جایی که چیکو، جیپسی، شادو، لیلی، شاینی و دیسکی نگهداری و تربیت میشوند. یکی از این مربیان توضیح میدهد که استارت تشکیل مرکز سگهای زندهیاب از سال ٨٢ و پس از زلزله بم زده شد و در حال حاضر بیش از ٨٠ قلاده سگ زندهیاب با نژادهای ژرمن شپرد و لابرادور برای امدادرسانی در حوادث آماده هستند. این مربی کارکشته توضیح داد که این سگها در زلزلههای پاکستان و اندونزی و دیگر حوادث رخداده در ایران مثل زلزله بم، کرمانشاه، ورزقان، حادثه معدن یورت، سقوط هواپیما در رامسر، سیل در الموت قزوین، ریزش مترو در قم، آتشسوزی منطقه نقارهخانه کهگیلویهوبویراحمد و حادثه پلاسکو و زلزله کرمانشاه بیش از پیش اهمیت کار سگهای زندهیاب را برای نجات جان انسانها نشان داد. او توضیح داد که این سگها در اولین حضور جدی خود در زلزله بم ۶۷ نفر را زنده نجات دادند؛ کاری که هیچ یک از کشورهای آمریکایی و اروپایی حاضر در زلزله بم نتوانستند انجام دهند.
اما این سگها برای خودشان برنامه دارند و هر روز برنامههایشان با هم متفاوت است. یک روز به پارک میروند تا با مردم آشنا شوند، یک روز در خود محوطه تمرین نجات میکنند و این روزها سگهای تجسس و نجات روزانه آموزشهای اصلی را مانند فرمانپذیری، همقدمشدن، نشستن، درازكشیدن، فرمانپذیری از راه دور، بیحركت ماندن، میدان موانع و جستوجو و نجات ابتدایی و پیشرفته را در میان جنگل، بهمن كوهستان، برف و كولاك و آوار فرا میگیرند تا همواره برای شركت در سلسله عملیات یادشده آماده و مهیا باشند.
امکانات خودروهای لجستیک امدادی
در کنار سگهای آماده آنست انواع و اقسام خودروهای امدادی هلالاحمر صف کشیدهاند: خودروی ست نجات جادهای، خودروی پیشرفته نجات تیپ ١، انواع آمبولانس و خودروی حمل بیمار. مسئول این بخش میگوید: «برخی از عملیات هلالاحمر بسیار سخت و مشکل است و بدون تجهیزات نمیتوان این عملیات را انجام داد و به همین دلیل باید هلالاحمر تجهیزات بسیار گستردهای را برای شرکت در این مأموریتها داشته باشد.»
اتاق تمرین، امدادگران را آماده میسازد
اتاق تمرین امدادونجات یکی دیگر از اتاقهای مجهز در سازمان امدادونجات است. این اتاق که دیوارهای بلندش آن را به سولهای تبدیل کرده محل تمرین اصلی امدادگران است. تمامی بخشها مانند کوهستان، راپل، پلههای طنابی و چاه در این سوله بزرگ شبیهسازی شده است و امدادگران در این محدوده تمرینات سختی را انجام میدهند تا در زمان مأموریتها آمادگی بیشتری داشته باشند. اما از آنجا که اکثر مأموریتها در کوهستان رخ میدهد، بیشتر آمادگیها و آموزشهایی که در این بخش انجام میشود مربوط به کوهستان است ولی چاه نیز به صورت شبیهسازی در این محدوده درست شده و امدادگران نجات از چاه را نیز تمرین میکنند. وقتی وارد فضایی میشوید که یک مصدوم در آنجا حضور دارد، خودتان باید امدادگر شوید؛ این برنامه کلاس بعدی بود که خبرنگاران در سازمان امدادونجات آن را گذراندند در این دوره هشت ساعته یک مربی امدادونجات توضیح داد که اگر وارد فضایی میشوید که فرد مصدومی وجود دارد باید ابتدا شرایط محیطی را بررسی کنید و پس از آنکه بررسی کردید فرد بههوش یا بیهوش است او را در وضعیتی قرار دهید که ناحیه گردنش ثابت باشد و سعی کنید او را به سمت راست مایل کنید تا اگر حالت تهوع دارد بتواند راحتتر باشد.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شهروند، تاریخ انتشار 4 اسفند 98، شماره: 1918