دید و بازدید نهادهای مالی همکار و توافقاتی که رخ می‌دهند، ارتباط مستقیم سرمایه‌گذاران خرد و عموم مردم در نمایشگاه با شرکت‌ها، آشنایی برخی سرمایه‌گذارانی که با سرمایه‌گذاری در بورس آشنا هستند و نمایشگاه می‌تواند مذاکرات سرمایه‌گذاری آنها را رونق بخشد و حتی کسب اطلاعات اولیه می‌تواند از مزیت‌های برگزاری نمایشگاه باشد اما تجمیع سه حوزه بورس، بانک و بیمه نیز آیا کمکی به گسترش روابط و تعامل بیشتر در این سه حوزه می‌کند؟ با این حال منتقدانی نیز هستند که به هزینه‌ها گلایه دارند و می‌گویند نمایشگاه گرانی است که همین گرانی نیز فرصت حضور برای شرکت‌های در مقیاس کوچک را از بین می‌برد. حتی زمان برگزاری نمایشگاه نیز می‌توانست در بحبوحه فصل مجامع شرکت‌های بورسی نباشد و شرکت‌ها در زمانی با آرامش خاطر بیشتر به بحث نمایشگاه می‌پرداختند. از طرفی سطح کیفیت و تطابق آن با استاندارد‌های بین‌المللی و راهکارهای بهبود برگزاری نمایشگاه نیز جای پرسش دارد که اگر این امر وجود داشت شرکت‌کنندگان خارجی حضور پررنگ‌تری داشتند. علاوه‌بر اینها آیا برگزاری نمایشگاه تخصصی بورس، بانک و بیمه برای این سه حوزه مالی به‌طور تجمیعی امری صحیح است یا می‌توان برای هر یک از آنها نمایشگاهی جداگانه با ماموریت‌ها و فعالیت‌های جداگانه تعریف کرد؟ اگرچه از زمان برگزاری نمایشگاه دیری نمی‌گذرد اما پرداختن به این موضوع از این حیث که برای دهمین دوره برگزاری چه مکانیزمی به‌کار بسته شود تا نواقص مرتفع شوند، اهمیت دارد که نکات کلیدی که فعالان بازار سرمایه در مورد آن نظر داده‌اند درپی می‌آید.

نمایشگاه‌هایی همچون اکسپو یا نمایشگاه تخصصی جهانی که با نظم خاصی از تمامی کشورها برای حضور در آنها دعوت می‌شود نشان‌دهنده این موضوع است که بسیاری از کشورها همگام با تدوین استراتژی‌های توسعه‌ای خود تلاش می‌کنند ضمن جذب منابع مالی، بازارهای کشورهای همسایه یا تمامی کشورهایی که ارتباط سیاسی مستحکم با آنها دارند را در هدف اقتصادی خود قرار دهند. از سویی دیگر در کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته با هدف شناسایی بیشتر سرمایه‌گذاران و نمایش دستاوردهای سالانه بنگاه‌های اقتصادی اقدام به برگزاری نمایشگاه مختلف در تمام حوزه‌ها و بازارها می‌کنند که همین امر موجب شده است که بسیاری از فعالان اقتصادی برای اطلاع از پیشرفت‌های جدید و نوآوری همواره خود را به این نمایشگاه برسانند. بررسی‌ها نشان می‌دهد ارتباطی که در یک نمایشگاه میان غرفه‌دار و بازدیدکننده برقرار می‌شود، می‌تواند تا دو سال بعد از نمایشگاه همچنان دوام داشته و تاثیرگذار باشد. در حال حاضر، نمایشگاه از شکل ابتدایی گذشته‌اش بسیار فاصله گرفته و کارکردهای آموزشی، تبلیغاتی و اطلاعاتی آن، بسیار اهمیت پیدا کرده است.

حضور در نمایشگاه‌ها از جمله فعالیت‌هایی است که در زمینه بازاریابی و توسعه فروش محصولات مقرون به صرفه است و در آنجا شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی فرصتی را برای دیدار و حضور در کنار مشتریان پیدا می‌کنند. شرکت‌کنندگان در نمایشگاه در مدتی محدود و معین و در مکانی با تسهیلات و امکانات مناسب، فرصت‌های بی‌شماری را برای تحقیق و بررسی وضعیت بازار، دیدار با رقبا و تماشای آخرین دستاوردها در زمینه‌های گوناگون به دست می‌آورند. در دنیای معاصر از نمایشگاه‌ها و مجموعه‌ای از فعالیت‌هایی که منجر به شکل‌گیری و برگزاری آن می‌شود تحت‌عنوان صنعت نمایشگاهی یاد می‌شود، زیرا صنعت صرفا به تغییر شکل مواد اولیه با استفاده از ماشین‌آلات و ابزار و تبدیل آن به محصولات مورد استفاده در زندگی روزمره اطلاق نمی‌شود بلکه مجموعه فنـون مدیریتی و نرم‌افزارهایی که بتواند با به‌کارگیری ابزار و روش‌های اولیه در سایه بهره‌گیری از نیروی اندیشه موجبات پدیدآوردن یا ارتقای بازده اقتصادی در زمینه‌های اقتصادی شود نیز صنعت محسوب می‌شود.

امروزه در کشورهای مختلف جهان از جمله کشورهای آلمان، انگلیس، فرانسه، امارات متحده عربی، هنگ‌کنگ و سنگاپور که فعالیت‌های نمایشگاهی در آنها رونق بسیار داشته و به‌طور رقابت‌آمیزی در این عرصه فعالیت می‌کنند، سازماندهی و برپایی نمایشگاه‌ها درآمدهای سرشاری را به ارمغان می‌آورد. علاوه‌بر این فعالیت‌های نمایشگاهی موجبات پویایی سایر بخش‌های اقتصادی را نیز فراهم می‌کند. به طوری که بهره‌گیری ازروش‌ها و تکنیک‌های علمی مبتنی بر برنامه‌ریزی هدفمند و جامع در فرآیند برپایی و استفاده از نتایج برگزاری نمایشگاه‌ها می‌تواند نوید بخش رونق اقتصادی در دوره رکود باشد یا منجر به رشد اقتصادی در مرحله رونق شود. در کشورمان نیز سال‌ها است که نمایشگاه‌های مختلف تجاری با اهداف تعیین شده دولتی و غیردولتی در حال برگزاری است، حال با آنالیز مناسب و علمی مشاهده می‌شود که برخی از این نمایشگاه‌ها با موفقیت برای فعالان اقتصادی پایان می‌یابد و برخی دیگر نیز تنها نمایش و کسب درآمد برای متولیان برگزاری آن است.

در حوزه بازار پولی کشور نیز در 10 سال گذشته نمایشگاه بانک، بیمه و بورس با هدف شناسایی بازارهای جدید و نیز معرفی خدمات نوین بازار مالی کشور برگزار می‌شود و با توجه به سیاست‌گذاری متولیان آن در سال‌های قبل و سلایق مختلف سیاسی و دولتی مشخص می‌شود که هر یک از آنها به نوعی تلاش کرده‌اند تا بهترین خدمات را به شرکت‌کنندگان ارائه دهند تا آنها در فرصت پیش آمده در این نمایشگاه برای توسعه فعالیت‌های خود استفاده کنند. اما نکته‌ای که در این خصوص شاید در سال‌های گذشته و از چشم کارشناسان و مجریان برگزاری چنین نمایشگاهی مغفول مانده است نحوه تعامل بانک‌ها و بیمه‌ها با مردم در شرایط زندگی روزمره است، زیرا هریک از این بنگاه‌ها با توجه به شعباتی که در سطح شهر دارند و استفاده از فضای مجازی و محیطی با مشتریان خود ارتباط برقرار کرده و اطلاعات مورد نظر در این عرصه تبادل می‌شود و به نوعی شاید نیازی به برگزاری نمایشگاه وجود نداشته باشد این نکته‌ای است که همیشه باید در خصوص برگزاری نمایشگاه‌های مختلف به‌ویژه در حوزه مالی کشور مورد توجه ویژه قرار گیرد.

اما از سویی دیگر با نگاهی به عملکرد بسیاری از کشورهای توسعه یافته مشاهده می‌شود برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی با در نظر گرفتن استراتژی‌های متعددی همچون جذب سرمایه‌های خارجی یا آشنایی شرکت‌های چندملیتی با فعالیت‌های بانکی آن کشور است و این مجموعه‌های اقتصادی تلاش کرده‌اند با استفاده از تجارب سایر کشور‌ها بیشترین منفعت را برای خود و بازار مالی‌شان کسب کنند. در کشور ما نیز به دلیل پراکندگی تصمیم‌گیری‌ها و وجود بسیاری از قوانین نامتوازن بازار مالی کشور با تلاطم‌های متعددی مواجه است و از سویی دیگر به‌دلیل تحریم‌ها و نبود استانداردهای مهم جهانی بازار مالی کشور ارتباطش با بازارهای بین‌المللی محدود و در چارچوب‌های خاص دولتی است.

بنابراین با توجه به فضای پیش روی اقتصاد کشورمان در سطح بین‌الملل از همین امروز باید استراتژی برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی در حوزه پولی و سرمایه کشور برای سال‌های آتی مشخص شود و تنها به برگزاری نمایشگاه با توجه به استقبال‌کنندگان داخلی بسنده نشود. فضای اقتصاد جهانی و تغییرات مدل‌های رفتاری اقتصادی این باور را باید ایجاد کند که بازار سرمایه و پولی کشور درهای خود باید را برای حضور کشورهای دیگر آماده کند اقدامی که با درگیر شدن سرمایه‌گذاران خارجی می‌تواند منجر به عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی شود؛ بنابراین با توجه به جهت‌گیری دولت در خصوص حضور در عرصه‌های بین‌المللی باید تعیین اهداف این حضور را آغاز کنیم که اگر این کار را نکنیم فردا پشیمان خواهیم شد.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه دنیای اقتصاد، صفحه 23 ، تاریخ انتشار: یکشنبه 7 شهریور 1395، شماره: 3849 .