شعار سال: «بازگشایی دانشگاه‌ها، باید تدریجی و با رعایت اولویت‌هایی مانند شرایط دانشجو (مقیم یا غیرمقیم، مقطع تحصیلی، رشته تحصیلی)، وضعیت اقلیمی و شرایط کرونایی منطقه و شرایط دانشگاه و تأکید ویژه بر کاهش تراکم کلاس و یحتمل خوابگاهی باشد.» گره‌افکنی کرونا بر وضعیت آموزش دانشگاهی در سراسر دنیا سبب شده تا تقریبا به تعداد دانشگاه‌ها و سیستم‌های آموزش عالی، راهکار برای بازگشایی ارایه شود. مرکز پژوهش‌های مجلس هم چندی پیش گزارش کارشناسی‌اش را در مورد ملاحظات سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ منتشر کرد. گزارشی که اختیاری کردن حضور دانشجویان در کلاس‌های درس و پذیرش دانشجویان جدیدالورود از نیمسال دوم سال تحصیلی بعد بخشی از راهکار‌های آن هستند. «شروع نیمسال اول سال تحصیلی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی از ابتدای شهریور باشد. این موضوع به خصوص جهت اتمام زودهنگام ترم تحصیلی قبل از تشدید سرما و احتمال اوج‌گیری ویروس کرونا، موثر خواهد بود.»، «به منظور کاهش جابه‌جایی بین استانی و بین شهری دانشجویان، سازوکار‌ها به گونه‌ای فراهم آورده شود تا کلیه محدودیت‌های میهمان شدن دانشجویان در تمام دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی با هدف حضور دانشجو در دانشگاه محل سکونت یا اقامت رفع شود.» این دو مورد از توصیه‌های مرکز پژوهش‌های مجلس که در بخش ملاحظات آموزشی و پژوهشی این گزارش آمده است. در همین بخش است که صحبت از انتخابی بودن حضور داشتن یا نداشتن در کلاس‌های فیزیکی درس برای دانشجویان مطرح شده و البته «امکان حذف ترم بدون احتساب سنوات برای کلیه دانشجویان». این پیشنهاد‌ها برای سال تحصیلی آینده البته در حالی است که در همین ماه‌های درگیری با شیوع کرونا، دانشجویان همچنان میان برخی از قوانین و مقررات مربوط به حذف ترم، حذف واحد سردرگم مانده‌اند. وزارت علوم مرجع تصمیمات عمده برای آموزش عالی است و در عین حال صحبت از استقلال دانشگاه‌ها هم در میان است و هر دانشگاه برای برگزاری امتحانات و کلاس‌ها به صورت مستقل قرار است تصمیم بگیرد و در این میان چشم همه به مصوبات شورای ملی مقابله با کرونا است. دو هفته گذشته در گزارشی به این وضعیت آشفته پرداخت و در همان گزارش بود که یکی از فعالان دانشجویی دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: «مهم‌ترین مشکل بلاتکلیفی دانشجویان است و خود دانشگاه. هیچ‌کس نمی‌داند برنامه آموزشی قرار است چطور ادامه پیدا کند؛ دانشگاه می‌گوید وزارت علوم باید بگوید و حرف ما این است که بسیاری از این مسائلی که وجود دارند را خود هیات امنای دانشگاه می‌توانند پیگیری کنند.»
از آنجایی که تاریخ برگزاری آزمون‌های سال ۹۹ از تیر تا شهریور اعلام شده است (مثلا دکترا در تیر، کارشناسی ارشد در مرداد و آزمون فنی و حرفه‌ای کارشناسی ناپیوسته در شهریور)، پیشنهاد مرکز پژوهش‌های مجلس این است که دست‌کم پذیرش دانشجویان جدیدالورود از نیمه دوم سال تحصیلی ۴۰۰-۹۹ صورت بگیرد تا تراکم دانشجویان در دانشگاه‌ها کمتر شود. از دیگر توصیه‌ها، برگزاری آزمون دستیاری پزشکی از مناطق به دانشگاه‌های علوم پزشکی هر استان است. این تغییرات البته آن‌قدر گسترده و اساسی هستند که هماهنگی‌های فوری وزارت علوم، وزارت بهداشت و تمامی دانشگاه‌ها را می‌طلبند.
یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های حال حاضر در تمامی دانشگاه‌های دنیا، نحوه اسکان دانشجویان در خوابگاه‌ها است. در برخی دانشگاه‌های امریکا که قرار است از پاییز کار خود را مجددا از سر گیرند توصیه شده که تمرکز اصلی بر روی تست‌های گسترده از دانشجویان باشد. پیشنهادات دیگری هم از جمله قرنطینه دانشجویان در ابتدای ورود به خوابگاه و پیش از برگشتن‌شان به شهر زادگاه خود مطرح شده تا خطر انتقال ویروس از خانه به خوابگاه و بالعکس کمتر شود؛ و البته با وجود تمامی راهکار‌هایی که اعلام می‌شود همچنان صحبت از این است که هیچ راهکار ساده‌ای برای بازگشایی دانشگاه‌ها و خوابگاه‌ها وجود ندارد.
مرکز پژوهش‌ها در بخش «ملاحظات خدماتی، رفاهی و بهداشتی» این گزارش اول از هر چیز در مورد تقویت ایده «دانشجو خانواده» گفته است، به این معنا که هر اتاق خوابگاه یک واحد خانواده در نظر گرفته شود و پیش‌بینی کرده که به این ترتیب احتمال نکات بهداشتی از سوی اعضای اتاق قوت خواهد گرفت. فارغ از اینکه این ایده چه قدر معنادار است و چگونه قرار است تغییر رفتاری به دنبال آورد، مساله اصلی تراکم بالای دانشجویان در خوابگاه‌های دانشجویی است؛ مشکلی قدیمی که همواره سبب کاهش کیفیت زندگی در خوابگاه‌ها بوده است. با این حال مرکز پژوهش‌های مجلس پیشنهاد داده که «تعداد اعضای ساکن هر اتاق حداکثر ۳ نفر باشد». همین یک پیشنهاد نشان می‌دهد که چه راه درازی تا رعایت استاندارد‌های بهداشتی در خوابگاه‌ها باقی مانده است چرا که این ساختمان‌ها همواره مملو از دانشجویان هستند و این پیشنهاد یعنی چند برابر شدن ساختمان‌ها و فضا‌های خوابگاهی در کشور. سوال اینجا است که چگونه اتفاقی که در تمامی این سال‌ها رخ نداده قرار است جزو تمهیدات سال آینده تحصیلی یعنی تنها چند ماه دیگر باشد؟
«پیش از آغاز سال تحصیلی سامانه‌ای تدوین و طراحی شود تا کلیه دانشجویان، کارکنان و اعضای هیات علمی به مدت ۱۴ روز متوالی تا شروع رسمی فعالیت حضوری دانشگاه‌ها، وضعیت سلامتی خود را در آن ثبت کنند و در پایان گواهی لازم را دریافت کنند. با آغاز سال تحصیلی استفاده از ماسک و دستکش برای همه اجباری شود. در تمامی دانشگاه‌ها، امکان تولید و عرضه آسان و ارزان این اقلام بهداشتی فراهم شود.» این پیشنهاد دیگر مرکز پژوهش‌ها است که به برنامه سایر سیستم‌های آموزش عالی دنیا برای پایش سلامت نزدیک‌تر است. در عین حال این گزارش همچنان تاکید می‌کند که با موافقت بیشتر با ماندن دانشجویان در دانشگاه‌های شهر محل زندگی‌شان و موافقت با مهمان شدن آنها، مشکل تراکم جمعیت و البته خطرات مربوط به رفت‌وآمد بین شهری و انتقال کرونا تا حد قابل قبولی کاهش پیدا کند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه اعتماد، کد خبر:148394، تاریخ انتشار:  11خرداد 1399، www.etemadnewspaper.ir