شعار سال : وزیر دفاع و وزیر امور خارجه هند در تاریخ ۶ و ۸ سپتامبر از تهران بازدید کردند. مقامات هندی در این سفر با همتایان ایرانی خود در مورد افغانستان، پروژههای مشترک انرژی و زیربنایی، به ویژه توسعه بندر چابهار ایران در اقیانوس هند گفتگو کردند. روابط ایران و هند رو به گسترش است، اکنون سوالات بسیاری در خصوص نقش ایران در مثلت "هند، چین، ایران" به وجود آمده است؟ در این راستا با پیر محمد ملازهی، استاد ارشد و کارشناس مسائل افغانستان، پاکستان و هند گفتگوی انجام شده است که در ادامه می آید.
آیا فعالیتهای دیپلماتیک هند میتواند پاسخی به رشد همکاریهای ایران و چین، همچنین تقویت نفوذ چین در منطقه به لطف همکاری استراتژیک با ایران باشد؟
واقعیت این است که یک جریانی در منطقه وجود دارد که دو نگاه متفاوت در ان جریان است. یک نگاه آمریکایی هست که تحت عنوان "ایندیا پاسیسیک" مطرح است و یک نگاه چینی تحت عنوان "پاسیفیک ایندیا" مطرح است که اینها در واقع به نوعی در سطح منطقه یارگیری میکنند. محور یارگیری آمریکاییها هندوستان و محور یارگیری چینیها پاکستان است. پاکستان و افغانستان نیز با هم رقابت دارند، از طرف دیگر چین و هند نیز با یکدیگر رقابت دارند. آمریکاییها به دنبال این هستند که به نوعی چین را تحت کنترل و مهار خود قرار دهند و از بالا رفتن چین از نردبان قدرت جهانی بالا رود و آمریکاییها را به عقب بیندازد، زیرا امریکاییها هنوز فکر میکنند که باید به عنوان قدرت اول جهانی عمل کنند و معتقد اند که قرن ۲۱ باید قرن امریکای باقی بماند، اما همه شواهد حکایت از این دارد که امریکا دیگر نه به خاطر قدرت اقتصادی و ساختار سیاسی اش نمیتواند این کار را ادامه دهد. این چین است که یواش یواش دارد به قدرت جهانی تبدیل میشود، زیرا تمامی شاخصهای قدرت جهانی چه سنتی و چه مدرن را دارد.
بنابراین این مسئله که هند با چینیها در چه سطحی میتواند همکاری کند بر میگردد به سیاستی که هندیها در گذشته در ارتباط با نهضت عدم تعهد در دوران جنگ سرد انجام میدادند، ایا در شرایط کنونی هند میتواند همچنان به این سیاست وفادار باشد یا نه؟ نگاه هندیها به نظر من با نگاه چینیها در این رابطه کم و بیش یکسان است، هر دو معتقدند که نباید یک قدرت هژمون در دنیا وجود داشته باشد، باید قدرت چند قطبی در جهان وجود داشته باشد؛ بنابراین گفتگوی هند و چینیها در قالب منطقهای بر اساس منافع ملی و امنیتی در سطح منطقهای و بین المللی است.
اصل ثبات و صلح در افغانستان هم خواسته چین و هم خواسته هند است، اگر این ثبات انجام شود، چینیها از طریق جاده کمربند افغانستان و ایران را در ان بگنجانند، هدف بلند مدت خود را پیگیری کنند. هند و امریکا نیز میتوانند سطح نفوذ خود را در منطقه حفظ کنند.
آیا هند میتواند چین را از بخشهای خاصی از بازار ایران بیرون کند یا حتی رشد نفوذ چین در ایران را مهار کند؟
خیر، ایران اگر قرارداد ۲۵ ساله استراتژیک خود با چین را به مرحله نهای برساند و بر اساس ان چین ۴۰۰ میلیون دلار در بخشهای اصلی نفت و گاز سرمایه گذاری کند، اگر ان به تصویب برساند. هند دچار چالش در موقعیت خود در بندر چابهار باشد. زیرا در بخشی از چابهار مربوط به خط آهن چابهار به هند، با همکاری ایران و چین، دچار چالش میشود.
با توجه به تنش فزاینده در روابط چین و هند، ایران چگونه روابط خود را در مثلث ایران-هند-چین حفظ میکند؟
ایران به لحاظ عملیاتی امکان حفظ روابط خود در مثلث ایران، هند، چین را دارد و منافع ایران در این است که یک جانبه با هیچ قدرتی در سطح منطقه یا بین المللی که باعث تردید راهبرد کاری با ایران شوند، را انجام نمیدهد. هندوستان و چین در مسائل مختلف رقابتهای جدی دارند، اگر این رقابتها به سمت ایران کشیده شود، ایران یک فرصتهایی بدست میآورد، به عنوان مثال هند تا به حال در چابهار به تنهایی حضور داشته است، اما با همکاری بیشتر چین و ایران، چین نیز میتواند در این پروژه حضور داشته باشد و چین نیز که بیاید، هندی که تا حالا کند کار کرده است و سرمایه گذاری خود را به صورت کامل انجام نداده است باعث میشود که این طرح را سریعتر انجام دهد. بدینوسیله برای ایران این فرصت به وجود میاید که از همه امکانات هم هند، چین و حتی از امکانات سایر کشورها برای توسعه ملی و به خصوص مناطق چابهار وجنوب ایران انجام دهد.
شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از اسپوتنیک، تاریخ انتشار: ۲۰ شهریور ۱۳۹۹، کد خبر: sputniknews.com / ۲۰۲۰۰۹۱۰۶۹۰۶۵۳۴