شعار سال: کرونا حدودا ۹ ماه است که تمامی کسب و کارهای هنری را تحتالشعاع قرار داده است. بسیاری از افرادی که کارشان وابسته به هنر است در این چند ماه از کار بی کار شدهاند و حالا کویا نوبت به خاموش شدن سالنهای تئاتر رسیده است.
حدودا اوایل اسفند ماه بود که ورود ویروس کرونا به کشور تایید شد. پس از آن بود که وزارت فرهنک و ارشاد و اسلامی تمامی فعالیتهای فرهنگی و هنری را به حالت تعلیق درآورد. این تعلیق حدود ۴ سال به طول انجامید، اما پس از ۴ ماه سرانجام با رعایت پروتکلهای بهداشتی درهای سالنهای تئاتر آن هم با نیمی اط ظرفیت گشوده شد. اما تعطیلی جندین باره سالنهای تئاتر بسیاری از سالنهای خصوصی را به تعطیلی کشاند؛ و این بار نوبت تئاتر مستقل بود. مدیر تئاتر مستقل تهران اعلام کرد، با توجه به مشکلات پیش آمدهی ناشی از شیوع کرونا و نبود حمایتهای لازم این کمپانی و تماشاخانه آن تعطیل شد.
مصطفا کوشکی در یادداشتی از تصمیم به تعطیلی کمپانی و تماشاخانه تئاتر مستقل تهران که فعالیتی متمایز از دیگر تماشاخانههای خصوصی داشت و در چند سال گذشته یکی از پرمخاطبترین سالنهای تئاتری تهران بود، خبر داده است. او در این یادداشت نوشته است: «لطفا برای تئاتر مستقل تهران ابراز تاسف نکنید.
من مصطفا کوشکی، کارگردان و مدیر «تئاتر مستقل تهران» این یادداشت را به تاریخ ۱۰ آبان ۱۳۹۹ در اختیار خبرگزاری ایسنا قرار میدهم با هدف ثبت در حافظه تاریخی رسانهها و مطبوعات که سندی باشد در بین برگهای کتاب قطور تعطیلی و توقف اماکن فرهنگی - هنری کشور.
«تئاتر مستقل تهران» در سالهای آغازین دهه ۹۰ با تمام کمبودها و سختیها بنا شد و این تازه سرآغاز راه و حداقل کوشش ما بود برای جامه عمل پوشاندن به رویای تاسیس کمپانی (شرکت/موسسه) تئاتر در ایران، آنهم پس از چندین دهه ممانعت و رخوت؛ تا امکان و مجالی باشد که هر گروه تئاتر فعال، مکانی در اختیار داشته باشد که بتواند تمرین کند، داشتههایش را آموزش بدهد و تجربیاتش را به اجرا درآورد.
خوشبختانه کمپانی «تئاتر مستقل تهران» به این مهم دست یافت، چندسال تجربه اندوخت و با وجود تمام کاستیها و ناملایمات راه را برای گروههای دیگر نیز هموار ساخت. اما متاسفانه امروز در ماههای پایانی قرن، باید اعلام کنیم به دلیل عدم حمایت و سنگاندازیهای فراوانِ بدخواهان، سرنوشت تاریخی تئاترهای خصوصی پیشرو ایران در ابتدای قرن، بار دیگر رخ نشان داده، گریبانگیر شده و این کمپانی جز تعطیلی امکانی پیش روی خود نمیبیند.
اینکه چه عزمی وجود داشت که شکلگیری اصولی کمپانیهای تئاتر در ایران به ثمر ننشیند موضوع بحث نیست، اما روشن است که در ایران، امکان تحقق این امر خطیر وجود دارد و دیر یا زود مسیر خود را از لابهلای دستهای آلوده مسدود کنندگان فرهنگ و هنر پیدا خواهد کرد. «چون ققنوس برخواهیم خواست»».
پریسا مقتدی مدیر تماشاخانه سنگلج درباره آسیبی که تعطیلی مقطعی فعالیتهای تئاتری به گروهها و سالنهای نمایشی وارد میکند به خبرنگار مهر گفت: جدا از مخالفتم با تعطیلات مقطعی که این روزها در جریان است، معتقدم مساله این روزهای تئاتر فراتر از تعطیلی دو هفته یا چند ماه است و با توجه به این شرایط تعطیلی تصمیم مناسبی نیست به خصوص که شاهد هستیم رعایت دستورالعملهای بهداشتی در سالنهای تئاتری و مراقبت از مخاطبان و گروههای نمایشی در این دوران کنترل شده و مطابق با پروتکلهای جهانی در حال انجام است. مهم این است که ما با اطلاعات جهانی که درباره چگونگی مراقبتهای بهداشتی کسب کردهایم، پروتکلها را به درستی رعایت میکنیم.
وی ادامه داد: از طرف دیگر معتقدم مساله معیشت مردم در کنار حفظ سلامتشان اهمیت زیادی دارد و حتی معیشت آسیبدیده میتواند سلامت فرد را هم به خطر بیندازد. هنر تئاتر که جزو هنرهای جمعی و گروهی محسوب میشود با وضعیت در حال آسیب دیدن است. تا امروز نزدیک به ٩ ماه است که با بحران کرونا روبرو هستیم که در این مدت ۴ ماهِ آنکه کلاً تئاتر تعطیل بود و در ۴ ماه بعدی هم تا گروهها و سالنهای نمایشی خودشان را با شرایط وفق دهند و سرپا شوند و بخواهند کاری را برای اجرا آماده کرده و شروع به تبلیغات و اطلاعرسانی کنند، با تعطیلات مقطعی روبرو شدیم. از این رو تعطیلی وضعیت کرونا به شکلی است که میدانیم قرار نیست تا دو سه ماه آینده ریشه کن شود پس با این وضعیت مگر میشود تئاتر را تعطیل کرد.
مقتدی یادآور شد: وضعیت یک اثر نمایشی اینگونه است که از سه ماه قبل از اجرا مراحل تمرین و آماده سازی آن آغاز میشود و حداقل از دو هفته پیش از شروع اجرا نیز نیاز به اطلاع رسانی و تبلیغات دارد تا مخاطبان از زمان و چگونگی اجرای یک اثر نمایشی آگاه شوند؛ بنابراین این تعطیلات ضربه جبرانناپذیری به پروسه طولانی تولید تئاتر وارد کرده است، پس تعطیلی چاره کار نیست. به علاوه اینکه در کنار تعطیلی فعالیتهای تئاتری شاهد هستیم مشاغل دیگری که پرخطرتر و غیرقابل کنترلتر از تئاتر هستند، به فعالیتشان ادامه میدهند و اگر قرار باشد چرخه بیماری ادامه داشته باشد با این وضعیت همچنان در جریان است، چون فعالیتها و مشاغل دیگر کنترل نمیشوند.
وی درباره لزوم آگاهی رسانی بیشتر به مخاطبان درباره چگونگی رعایت موارد بهداشتی عنوان کرد: شاید قبل از اینکه برخی از مشاغل را تعطیل کنیم باید آگاهی مردم را نسبت به رعایت دستورالعملهای بهداشتی بیشتر از چیزی که هست، کنیم و در مرحله بعد موانع قانونی و جریمه برای افرادی که این موارد را رعایت نمیکنند، بگذاریم. حتی معتقدم میتوان اتاق فکرهایی تشکیل داد تا چگونگی برخورد با متخلفان در آن بررسی و همچنین از تجربیات کشورهای دیگر در کنترل بیماری نیز استفاده شود. البته معتقدم در زمینه رعایت اصولی دستورالعملهای بهداشتی و کنترل شیوع بیماری در تئاتر ما به درجهای رسیدهایم که کشورهای دیگر میتوانند به ما استناد کرده و از تجربیاتمان استفاده کنند.
این بازیگر تئاتر متذکر شد: نهایتاً من فراتر از تعطیلی مقطعی تئاتر کلاً با تعطیل شدن آن مخالف هستم، چون این راهکار، راهکاری غیر معقول، غیر منطقی و آسیب زا است و معتقدم با فرهنگسازی و موظف کردن مردم به رعایت درست پروتکلهای بهداشتی باید به زندگی ادامه دهیم. هرچند با از سرگیری فعالیتهای تئاتری با روزهای قبل از این بحران فاصله زیادی خواهیم داشت، اما باز هم این اقدام برای بهبود وضعیت اقتصادی هنرمندان بهتر از هیچ است.
مقتدی در پایان درباره پیشنهادی که برای برون رفت از این مسئله وجود دارد، بیان کرد: این روزها مخالفت هنرمندان با تعطیلی تئاتر، رسانهای شده است و مدیرکل هنرهای نمایشی هم با این قضیه مخالف است از این رو معتقدم شاید بهتر باشد مدیرعامل خانه تئاتر به عنوان نماینده صنوف و مدیرکل هنرهای نمایشی به عنوان نماینده بخش دولتی به همراه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی جلسهای با اعضای ستاد مقابله با بیماری کرونا داشته باشند و حتی اگر لازم بود بازرسهایی از طرف ستاد در سالنهای نمایشی حضور یابند و شرایط را تحت نظر داشته باشند تا تصمیمگیری مناسبی در این شرایط برای فعالیت جامعه تئاتر صورت گیرد.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ابتکار ، تاریخ انتشار: 10 آبان 1399 ، کدخبر:-، ebtekarnews.com