تحلیل شما از تاثیر گذاری انتخابات آمریکا در کاهش موقتی نرخ ارز و خودرو و آینده پیش روی اقتصاد کشور چیست؟

با اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بازار ارز با ریزش اندکی مواجه شد. به واسطه هیجانات تاثیر گذار بر نرخ ارز قیمت خودرو‌ها تا ٣٠ درصد کاهش یافت. اما آنچه در صنعت خودرو همچنان مشهود است اینکه بازار همان بازار، مدیران همان مدیر‌ها و سیاست‌ها، همان سیاست‌های قبلی است که موجب هیچ تفاوتی در بازار و در صنعت خودرو نشده است. گمانه زنی‌هایی در خصوص مذاکرات آمریکا و رئیس جمهور جدید این کشور با جمهوری اسلامی ایران مطرح شده که در نتیجه آن می‌توان منتظر آزاد سازی منابع ارزی ایران بود. از سوی دیگر احتمال واردات خودرو هم مطرح شده، اما به احتمال زیاد کاهش نرخ ارز بعد از بهمن ماه و ورود بایدن به کاخ سفید کوتاه مدت باشد. یکی از پیشنهادات بنده به دولت این است که برخی از منابع ارزی که به احتمال زیاد آزاد می‌شود برای تنظیم بازار‌ها در قالب واردات کالا مورد استفاده قرار بگیرد. اما به نظر نمی‌رسد در کوتاه مدت شاهد چنین اتفاقی باشیم، ضمن اینکه فرایند مذاکرات اگر انجام شود هم حداقل دو سال طول می‌کشد. مساله مهم این است که در خصوص مذاکره باید موضع و سیاست خود را به صورت مشخص و شفاف بیان کنیم. برخی از مسوولین و سیاستمداران از خوب بودن اوضاع کشور می‌گویند و تأکید دارند که اصلا نیازی به مذاکره با آمریکا نداریم بنابراین در این باره نمی‌توان در حال حاضر به خوبی نتیجه گرفت که وضعیت آینده اقتصاد، منابع ارزی و صنعت کشور چه می‌شود که از همین الان بتوان درباره چشم انداز‌های آینده سخن گفت.

درباره واردات خودرو صحبت‌های مختلفی می‌شود به فرض بازگشت آمریکا به برجام و رفع محدودیت‌های ارزی آیا برای واردات خودرو دادن ارز دولتی توجیه پذیر است؟
به هر حال وضعیت صنعت و ماشین آلات صنعتی ما به هیچ وجه مطلوب نیست. آنچه که در تولید صنعتی و در بخش‌های ذیل این مجموعه دیده می‌شود ناشی از عدم ارتباط و قطع همکاری با دنیاست. به هر حال باید صنعت و تولید کشور بداند تا چه زمانی چنین وضعیتی را باید تحمل کند. از سوی دیگر مدیریت اقتصادی هم بسیار حائز اهمیت است. در صورت خوشبینانه که دو کشور به توافقاتی برسند و آمریکا به برجام بازگردد باز این مساله نگران کننده مطرح می‌شود که با فروش نفت و آزاد سازی منابع ارزی بلوکه شده ایران، آیا دوباره سر و کله واردات چی‌ها و واردات کالا‌های لوکس به کشور باز می‌شود، یا اینکه خودرو‌های گران قیمت خارجی وارد می‌شود.. این سوال مطرح است که آیا دوباره به همان روال گذشته برمی گردیم و واردات ما در بحث خودرو چگونه خواهد شد؟ آیا برای واردات کالا‌های لوکس و خودرو‌های لوکس دوباره ارز دولتی داده می‌شود یا با ارز آزاد می‌توان خودروی خارجی وارد کرد؟ پاسخ این سوال‌ها روشن و شفاف است، قطعاً اختصاص ارز دولتی به واردات هیچ کالایی معنی ندارد. هر ارزی به غیر از ارزی که در بازار است به واردات هر کالایی اختصاص داده شود یعنی رانت داده شده است. رانت فرقی نمی‌کند که به یک ملت داده شود یا به یک تاجر یا صادر کننده و وارد کننده، در کل با عرضه هر گونه ارز دولتی با واردات کالا‌ها مخالف هستم. هر آنچه که شبهه دو نرخی یا سه نرخی داشته باشد حتما رانت و فساد توزیع می‌کند و باید کنار گذاشته شود لذا در مساله هر کالایی و خودرو این مساله مصداق دارد.

درباره واردات خودرو چه نظر و راهکاری دارید؟
بنده به هیج وجه مخالف واردات خودرو نیستم اشکالی ندارد افرادی که درآمد‌ها و توانایی مالی بهتری دارند با ارز آزاد خودروی خارجی خریداری و وارد کنند، نمی‌توان جلوی تقاضای مردم برای سوار ماشین خوب شدن را گرفت و این خواسته به حق آن‌ها را سرکوب کرد؛ بنابراین با ارز آزاد واردات خودرو ایرادی ندارد، حتی پراید هم باید با ارز آزاد تهیه شود چه برسد به واردات ماشین‌های گران قیمت. هر چیزی که قرار است وارد بازار شود باید با ارز آزاد و ارز تک نرخی وارد شود، غیر از این هیچ توجیهی موضوعیت ندارد. برای واردات خودرو یا قطعات هم به هیچ وجه نباید ارز ترجیحی اعطا شود. شاید بهتر است مساله را از این زاویه ببینیم که ارز دولتی که به اسم کالا‌های اساسی اختصاص داده شده آیا با نرخ ۴٢٠٠ تومان به دست مصرف کننده رسیده است؟ مسلما خیر؛ بنابراین هیچ ارزی نباید به واردات اختصاص داده شود.

واردات خودرو به دلیل محدویت ارزی ممنوع شد آیا تولید داخلی برای ما به لحاظ مصرف و هزینه به صرفه بوده است؟
در محدودیت ارزی کنونی خرج کردن یک دلار که به نفع اقتصاد نیست عین ضرر است، چون در منابع ارزی محدودیت داریم حتی تولید پراید هم کار اشتباهی است، چگونه می‌شود که برای خرید دارو، ارز نداریم، اما برای ساخت پراید ارز داریم؟ هر دستگاه پراید یا تیبایی که تولید می‌کنیم وقتی ۵ لیتر بیشتر از نرم جهانی بنزین در هر ١٠٠ کیلومتر مصرف می‌کنند، ۴۰۵ در هر ١٠٠ کیلومتر ۱۴ لیتر بنزین می‌سوزاند، ماشین ۱۰۰ اسبی در سایز ۴۰۵ در دنیا حدود ۶ لیتر می‌سوزاند، یعنی هر دستگاه خودروی ما بیش از ۸ لیتر اضافه می‌سوزاند. اگر این ماشین در سال ۳۰ هزار کیلومتر راه برود یعنی ۲۴۰۰ لیتر اضافه مصرف دارد، به عبارت دیگر ٢۴٠٠ تا ۶۰ سنت که قیمت جهانی صادراتی بنزین را اگر حساب کنیم یعنی تولید هر دستگاه ۴۰۵ به صورت مستقیم سالیانه تا ۲۵ سال به نرخ ارز کنونی ١۵٠٠ دلار درآمد ارزی ما را از بین می‌برد، لذا پراید و ماشین‌های داخلی به دلیل ضرردهی آن‌ها نباید تولید شود. ارزبری که برای خودرو‌های ساخت داخل داریم حدود ۴ هزار دلار است همین را می‌توانیم برای واردات ماشین دست دوم هزینه کنیم که حداقل مصرف آن‌ها کمتر از مصرف خودروی داخلی است، این مساله مانع خروج بیشتر ارز کشور می‌شود و به حفظ منابع ارزی منتهی می‌شود. نباید همه مسائل ارزی را در تولید و واردات ببینیم واردات خودرو‌های بی کیفیت و ارزبر۳۰ سال به اقتصاد ملی ضرر زده اند!

اما افتخار ما تولید خودروی ملی است با این اسم پرطمطراق چه کنیم؟

داستان تولید خودروی ملی ما یک مسئله شارلاتان بازی است. البته اگر می‌خواهیم شارلاتانیزم را حفظ کنیم با شارلاتانیزم نمی‌توانیم مسئله‌ای را به نفع عموم مردم جامعه حل کنیم. اینکه بگوییم طرف دزد است، اما چون پسرخاله من است اشکالی ندارد فعلاً باشد تا وقت دیگر، این شیوه شدنی نیست و راه به جایی نمی‌برد. وقتی هر سال خودروی ۴٠۵ رقم زیادی به کشور ضرر وارد میکند یعنی تولید هر دستگاه ۴۰۵، پژو پارس، سمند و... سالی ١۴۴٠ دلار به اقتصاد ملی ضرر می‌زند در حالی که می‌توانستیم بنزین را صادر کنیم، اما اکنون نمی‌توانیم بنزین را صادر کنیم. وضعیت تیبا و پراید هم همین است در چنین شرایطی کار عاقلانه عدم تولید است، اگر تولید نمی‌کردیم کسری بودجه دولت کم می‌شد. قطعا دلیل همه این مشکلات مافیا و کارتل‌های فساد اقتصادی است که فساد‌های این دسته پشت تولید ملی قایم می‌شود، مگر کسی می‌گوید به اسم تولید ملی به کشور ضرر می‌زنم؟ بلکه به اسم تولید ملی هر کاری که دلشان می‌خواهد انجام می‌دهند. الان ۲ سال است آقای مقیمی از زمان معاون وزیری تا مدیر عاملی ایران خودرو می‌خواست ١٠.۵ میلیارد دلار ساخت داخل کند این عمل مردم را بیچاره کرده، هفته گذشته با افتخار می‌گفت من ۱۳۰ میلیون دلار ساخت داخل کرده‌ام، سه سال است کشور را معطل کرده در حالی که معلوم بود نمی‌تواند ١٠.۵ میلیارد دلار ساخت داخل کند. ما به صورت مستقیم هر سال ۱۴۰۰ دلار سوبسید به هر دستگاه ۴۰۵ می‌دهیم، به ازای اینکه سه هزار دلار ارز خارج شود، دو هزار دلار ارز خارج شود؟! رویه غلطی که دائما ادامه دارد و صنعت خودروی ورشکسته را بلای جان اقتصاد کرده است.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از رادار اقتصاد، تاریخ انتشار: 27 آبان ۱۳۹۹، کد خبر:7083،radareghtesad.ir