خطر ترک تحصیل خیل عظیم دانش آموزان در سال ۱۴۰۰

اگر مجلس در لایحه بودجه ۱۴۰۰ قدمی برای تخصیص اعتبار و ملزم کردن دولت به سامان دادن وضعیت آموزشی جمعیت عظیم بازمانده از تحصیل برندارد، مجددا سال بعد باید با آمار‌های اسفناک ترک تحصیل مقطعی و یا دائمی روبرو شویم.

شعار سال: مجلس بررسی بخش هزینه‌ای لایحه بودجه 1400 را در حالی به پایان رساند که خبری از تخصیص اعتبار برای تهیه تبلت دانش آموزان کم برخوردار، و تعیین وظایف سایر دستگاههای مسئول در این زمینه نشد. مرور سابقه عملکرد مجلس و دولت درباره این معضل اجتماعی نشان از بی توجهی مسئولین و فراموش شدن دانش آموزان محروم دارد.

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش کارشناسی خود که 5 مهر ماه تقریبا همزمان با آغاز سال تحصیلی منتشر کرد، پیشنهاد داد با اعمال تغییراتی در برخی ردیف های بودجه از جمله «برنامه خدمات رفاهی، فرهنگی و ورزشی دانشجویان»،«مالیات بر ارزش افزوده سهم ورزش» و «اعتبارات هزینه‌ای تغذیه و امور رفاهی دانشجویان» که به دلیل تعطیلی دانشگاه ها و خوابگاه های دانشجویی و مجازی شدن آموزش، در آن صرفه جویی صورت گرفته بود، تا سقف خرید 3 میلیون و 500 دستگاه تبلت مناسب دانش آموزی تامین اعتبار شود و در انتها نیز پیشنهاد داد با توجه به آغاز سال تحصیلی و به جهت عدالت آموزشی، ظرف یک هفته آینده از طریق رایزنی با دولت این برنامه اجرایی شود.

اکنون بیش از 5 ماه از فرجه زمانی که مرکز پژوهش های مجلس پیشنهاد داده بود می گذرد، بدون آنکه هیچ اتفاقی مثبتی رخ دهد.

احمد نادری عضو کمیسیون آموزش مجلس، 20 مهر ماه اعلام کرد «طرح دو فوریتی تهیه 3 میلیون تبلت و گوشی هوشمند برای دانش‌آموزان بی‌بضاعت را حدود یک ماه پیش تهیه و با جمع‌آوری حدود 40 امضا سابمیت مردم، اعلام وصول شده و در نوبت قرار دارد.» مطابق این طرح دولت مکلف خواهد شد از محل‌های بودجه‌ای مشخص شده، 3 میلیون ابزار تهیه و در اختیار آنان قرار دهد.اما متاسفانه این طرح نیز که عضو کمیسیون آموزش از آن سخن گفت، هیچ وقت در صحن علنی مجلس ارائه نشد.

30 مهر ماه، جبار کوچکی نژاد، عضو کمیسیون برنامه و بودجه با بیان اینکه 500 میلیارد تومان اعتبار هوشمندسازی مدارس در اختیار وزارت ارتباطات قرار گرفته و بررسی ها نشان می دهد این وزارت تاکنون یک ریال هم در این زمینه هزینه نکرده است، از آماده سازی طرح دو فوریتی خرید تبلت برای دانش آموزان محروم با 35 امضا خبر داد و گفت «طرح دو فوریتی برای خرید تبلت توسط وزارت ارتباطات و فناوری برای دانش‌آموزان تدوین و در اختیار هیئت رئیسه مجلس قرار گرفته و براساس اعلام آنها هفته آینده در دستور کار صحن علنی قرار می‌گیرد.»

این طرح هم که به گفته کوچکی نژاد قرار بود بک هفته بعد در صحن علنی مطرح شود در محاق فرو رفت و از صحن علنی خبری مبنی بر تهیه تبلت دانش آموزی به گوش نرسید.

در جلسه کارگروه اقتصادی کرونا مورخ 24 دی ماه، وزارت ارتباطات پیشنهادی مبنی بر تهیه دو میلیون تبلت قسطی با سیم کارت ویژه خود دانش آموز، ارائه کرد که با استقبال کارگروه ویژه اقتصادی، مقرر شد کمیته ای متشکل از وزارت ارتباطات، وزارت آموزش و پرورش و وزارت تعاون، سازوکار اجرایی این پیشنهاد را تدوین و برای تصویب در جلسه بعدی ارائه دهند.

تصمیمی که گرچه به دلیل دریافت اقساط از خانواده های محروم بنظر نمی رسید نتیجه بخش باشد، اما در زمانی که شواهد نشان می داد همه چند میلیون دانش آموز محروم را فراموش کرده اند، باز قدمی مثبت از سوی دولت برای حل معضل بازماندگی از تحصیل محسوب می شد. اما این تصمیم نیز به فراموشی سپرده شد و اقدامی انجام نگرفت.

این موارد بخشی از سوابق تصمیم گیران برای سر و سامان دادن به وضعیت آموزشی بازماندگان از تحصیل است که همگی در حد حرف باقی ماند و اکنون با گذشت یک سال از مجازی شدن آموزش رسمی در کشور، به گفته مسئولان ذیربط 3 میلیون و 500 دانش آموز بطور قطعی به هیچ وسیله هوشمندی دسترسی ندارند.

آبان ماه امسال محمد وحیدی نائب رییس کمیسیون آموزش مجلس در برنامه پرسشگر شبکه آموزش گفت: «اکنون 3.5 میلیون دانش‌آموز داریم که به اپلیکیشن «شاد» دسترسی ندارند. این 3.5 میلیون نفر یا در محلی زندگی می‌کنند که اینترنت وجود ندارد و یا تبلت و گوشی تلفن مورد نیاز را ندارند.»

در دی ماه سید جواد حسینی جانشین وزیر آموزش و پرورش در طرح هدایت اعلام کرد: « حدود 3 میلیون دانش‌آموز از هیچگونه ابزار هوشمند برای بهره‌گیری از آموزش مجازی برخوردار نیستند و اگر عدد دانش‌آموزانی که به سختی از دستگاه‌های هوشمند والدین که به طور معمول هم به کار والدین آسیب می‌زند و هم این وسیله هوشمند دائمی نمی‌تواند در خدمت دانش‌آموزان باشد را به این ارقام اضافه کنیم ، دست کم 30 درصد دانش‌آموزان یعنی حدود 5 میلیون از این امکان بی بهره‌اند.»

در مدت یکسال آموزش مجازی، این ارقام ثابت مانده و کمتر نشده، تمام تلاشهای مسئولین نیز در همان چند موردی که ذکر شد خلاصه شده است که همگی ناکام مانده و به جایی نرسیده است.

با توجه به پخش شدن نوع جهش یافته ویروس کرونا موسوم به کرونای انگلیسی در کشور که بیشتر افراد کم سن و سال یعنی کودکان و نوجوانان را درگیر می کند و آمارها از فوت چند کودک خبر می دهد بنظر می رسد آموزش مجازی همچنان در سال آینده نیز ادامه خواهد یافت و با در نظر گرفتن اینکه ارزان ترین تبلت ساخت داخل، تبلت جی‌ال‌ایکس C3 از 1,845,000 تا 1,990,000 تومان قیمت دارد، تهیه حداقل سه میلیون تبلت برای همین تعداد دانش آموز که بطور قطعی به هیچگونه وسیله هوشمند دسترسی ندارند، چیزی حدود 6 هزار میلیارد تومان تخمین زده می شود که نیاز به منبع مالی مشخص دارد و طبیعی است که عزم جدی مجلس و همه دستگاهها بویژه وزارت ارتباطات، وزارت صمت و وزارت تعاون را برای حل این مسئله بغرنج اجتماعی را می طلبد.

مسئله‌ای که تا کنون با قرار گرفتن در روند فرسایشی اداری و زمانی مورد بی توجهی مسئولین قرار گرفته است و این حقیقت را نمی توان پنهان کرد که مسئولین نسبت به مسائل آموزشی عموما بی انگیزه هستند و معمولا ضرورت و فوریتی برای این مسائل قائل نیستند؛ در حالیکه زیر بنای عدالت اجتماعی برقراری عدالت آموزشی است و اساس رشد و توسعه هر جامعه، آموزش مطلوب و برابر است و البته معمولا نخستین قربانی ناتوانی و فشار اقتصادی خانواده نیز آموزش است؛ مسئله بغرنجی که با مجازی شدن آموزش به وضوح دیده می شود و اگر مجلس اکنون قدمی برای تخصیص اعتبار و ملزم کردن دولت به سامان دادن وضعیت آموزشی این جمعیت عظیم بازمانده از تحصیل برندارد مجددا سال بعد باید با آمارهای اسفناک ترک تحصیل مقطعی و یا دائمی روبرو شویم که در همه بخش ها آینده جامعه را تهدید می‌کند.