شعار سال:در شرایطی که سیمان امکان ذخیره‌سازی و دپو کردن ندارد طبیعی است که قیمت‌ها در بازار سر به فلک بکشند. اما جالب آن‌جاست که رانت‌خواران سیمان از همزمانی عرضه سیمان در بورس کالا و قطعی برق سواستفاده کرده و علت جهش قیمت سیمان را بورس جلوه می‌دهند. مشخص است که این افراد که سال‌های سال سودهای هنگفتی را (که سهم تولیدکننده بود) بدون کمترین زحمت نصیب خود می‌کرده‌اند حالا از هر ابزاری برای بازگشت رانت سنگین سیمان استفاده کنند.
 
کار به جایی کشیده که نمایندگان مجلس از سر ناآگاهی یا شاید هم آگاهانه در آتش رانت‌خواران سیمان می‌دمند و بیش از پیش در حال ضربه به تولید کشور هستند.
 
پس از سال‌ها سیمان در بورس کالا عرضه شده تا شاید مسیر رو به انحطاط این صنعت رو به کندی برود و این کالای ضروری برای توسعه زیرساختی کشور از سیطره دلال‌بازی خارج شود. سال‌ها دلالان سیمان با قیمت مصوب و دستوری پایین سیمان را از درب کارخانه تحویل می‌گرفتند و با حاشیه سود چند ده درصدی در بازار می‌فروختند و از این محل نیز طبیعتا سودهای کلانی به دست می‌اوردند. حالا که راه‌حلی برای حذف دلالان و عرضه مستقیم سیمان به بورس کالا پیدا شده طبیعی است که دلالان و عاملان آن‌ها در ساختار حاکمیتی از هر ابزاری برای بازگرداندن چنین رانتی استفاده کنند. زیرا صدها میلیارد سودی که بنا بود به تولیدکننده برسد تا به واسطه آن بتواند بقای خود را تضمین کند به دلال می‌رسید.

حالا نیز طبیعی است که به عرضه مستقیم سیمان در بورس کالا جهت استفاده مصرف‌کننده حمله کنند و هر چیزی را بهانه کنند تا آن رانت‌های شیرین را دوباره به دست آورند. اما حاصل این موضوع تاکنون کاهش ظرفیت سیمان به واسطه عدم توجیه سرمایه‌گذاری برای طرح‌های جدید و عدم توان مالی برای تعمیرات کو‌ره‌ها و آسیاب‌های سیمان است.
 
آن‌چه مشخص است وقوع جنگی میان تولیدکنندگان سیمان و رانت‌خواران هست و باید دید آیا بار دیگر عاملین رانت‌خواران که تجربه نشان داده نفوذ خوبی نیز در دستگاه حاکمیتی و سیاست‌گذاری دارند می‌توانند ضربات شدید خود را به تولید کشور وارد کنند یا خیر. باید توجه داشت طبیعتا به دنبال رویه معمول عرضه و تقاضا وقتی سمت عرضه متوقف شده است (تعطیلی کارخانجات سیمان به دلیل قطعی برق) و تقاضا همچنان در بازار حضور دارد جهش قیمت‌ها کاملا طبیعی و اما موقتی است. باید توجه داشت از مزایای حذف رانت‌خواران این بوده که با برگشت سیمانی‌ها به تولید در مدت زمان کمتری می‌توان انتظار فروکش تب قیمتی سیمان را داشت. در عین حال نیز باید این نکته را در نظر گرفت که باید بین پر کردن جیب دلالان از طریق حذف معاملات سیمان از بورس کالا یا تزریق همین نقدینگی حاصل از فروش مستقیم تولیدکنندگان در بورس کالا و تقویت تولید انتخاب کرد.
 
به هر حال با تعطیلی کارخانه‌های سیمان جهش قیمت سیمان مورد انتظار بود ولی این جهش موقت بوده، این در حالی است که اگر رانت‌خواران پیروز نبرد کنونی شوند باید در انتظار جهش همیشگی قیمت سیمان به دلیلی نابودی تولید بود. در این میان نیز مقصر اصلی سیاست‌گذار حوزه برق و انرژی است که در آن‌جا نیز با قیمت‌گذاری دستوری مسیر توسعه در صنعت برق کشور را به نابودی کشاندند و در نتیجه حذف معاملات رقابتی در بورس کالا به منظور حذف سود دلالی می‌تواند نتیجه مشابه را برای صنعت سیمان در آینده‌ای نه‌چندان دور رقم بزند. بر این اساس مخالفان عرضه سیمان در بورس کالا را باید نمونه‌ای از دشمنان اصلی تولید در کشور دانست و صریحا با چنین تمایلات رانتی برای پر کردن جیب عده‌ای خاص برخورد قاطع داشت. به تدریج با جا افتادن معاملات بورس تمامی مصرف‌کنندگان اصلی نیاز خود را از طریق بورس تامین می‌کنند و به این طریق سود دلالان و رانت‌خواران از این صنعت حذف می‌شود یا به تولیدکنندگان خواهد رسید ولی با توجه به این‌که مدت زمان زیادی از آغاز عرضه سیمان در بورس کالا نمی‌گذرد طبیعتا زمان بیشتری برای این‌که بازار سیمان خود را با شرایط جدید وفق دهد و آثار مثبت آن کاملا مشاهده شود، نیاز است.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازپایگاه خبری اقتصاد آنلاین ، تاریخ انتشار:27  تیر  1400، کدخبر: 546283، www.eghtesadonline.com