شعار سال: حبیب‌الله صابری‌نسب، مدرس دانشگاه و پژوهشگر نهج‌البلاغه از استان مرکزی با اشاره به اینکه سبک زندگی و مهارت کسب کمالات معنوی در کلام وحی، نهج‌البلاغه و سنت و سیره پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصومین (ع)، بهترین شیوه حرکت در مسیر توحیدی است، به خطبه ۲۴۱ نهج‌البلاغه استناد کرد و گفت: در این خطبه مولا علی (ع) با بیانی شیوا به مخاطبان هشدار داده و راه پیروزی را نشان می‌دهد.

وی با اشاره به فرازی از خطبه ۲۴۱ نهج‌البلاغه «و لا تَجتَمِعُ عَزیمَةٌ و وَلیمَةٌ، ما أنقَضَ النَّومَ لِعَزائمِ الیَومِ، و أمحى الظُّلمَ لِتَذاکیرِ الهِمَمِ؛ عزم و تصمیم براى رسیدن به کمالات و مقامات عالى با سورچرانى (راحت‌طلبى) سازگار نیست. چه بسیار خواب‌هاى شبانگاهى که تصمیمات روز را بر هم زده و چه بسیار تاریکی‌هایى که یاد همت‌هاى بلند را از خاطره‌ها زدوده است» تصریح کرد: این خطبه بر اهمیت تصمیم و نقش آن در زندگی تأکید دارد. تصمیم‌گیری در زندگی فردی و اجتماعی همه ما قابل توجه است و نباید به راحتی از کنار آن عبور کرد.

صابری‌نسب در ادامه نیز با اشاره به خطبه ۱۹۲ نهج‌ابلاغه «ولَکِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ جَعَلَ رُسُلَهُ أُولِی قُوَّةٍ فِی عَزَائِمِهِمْ؛ در صورتی که خداوند پیامبران را با عزم و اراده قوی مبعوث کرد» اضافه کرد: فرایند تصمیم‌گیری به همان اندازه که از عقلانیت فاصله بگیرد به تصمیم‌گیری شهودی نزدیک می‌شود. برای تصمیم‌گیری درست باید به تمامی ابعاد و زوایا توجه کرد تا بتوان انتظار خروجی مطلوب داشت. بخشی از نهج‌البلاغه عقل را عامل نجات و اصلاح دانسته و بر نقش آن در زندگی تأکید دارد.

وی همچنین به خطبه ۱۵۴ «فَالنَّاظِرُ بِالْقَلْبِ الْعَامِلُ بِالْبَصَرِ یَکُونُ مُبْتَدَأُ عَمَلِهِ أَنْ یَعْلَمَ أَعَمَلُهُ عَلَیْهِ أَمْ لَهُ؟ فَإِنْ کَانَ لَهُ مَضَى فِیهِ وَ إِنْ کَانَ عَلَیْهِ وَقَفَ عَنْهُ؛ خردمندى که به دیده دل مى‌نگرد و از روى بصیرت کار مى‌کند، در آغاز، باید بداند که آنچه مى‌کند به زیان اوست یا به سود او. اگر به سود او بود، همچنانش پى گیرد و اگر به زیان او بود از انجام، آن بازایستد» اشاره کرد و افزود: کلام مولا در این بخش تأکید بر مطلوبیت رفتار‌ها توأم با تدبیر دارد. داشتن سه عنصر خودآگاهی، تعهد و گزینش اخلاقی و عقلانی باعث می‌شود تا انسان خوی و منش انسانی یافته و به کرامات انسانی برسد.

صابری‌نسب در تکمیل سخنان خود به سخنی از آیت‌الله مصباح یزدی با این مضمون «از منظر دین تصمیم‌گیری، ناشی از قدرت اراده و انتخاب و اختیار انسان است. رفتار‌های غریزی به هویت نباتی انسان مربوط هستند نه به روح او، و رفتار اداری به جوهره و نفس انسانی وابسته است. تصمیم‌گیری یک رفتار ارادی است، نه غریزی. پوزیتویست‌ها و تمام کسانی که برای انسان وجودی به نام روح قائل نیستند، کلیه رفتار‌های انسان، حتی تصمیم‌گیری را از قبیل انعکاس‌های شرطی می‌دانند» استناد کرد. (مصباح یزدی، ۱۳۷۶، صفحات ۷۸-۷۷).

وی پیشه کردن مؤلفه اخلاق اسلامی همراه با تصمیم‌گیری را مورد تأکید قرار داد و افزود: در وهله اول باید تعریف کنیم چه تصمیمی در گروه تصمیم مبتنی بر اخلاق تعریف می‌شود. تصمیم مطابق با اخلاق باید دارای ویژگی‌هایی نظیر حسن تدبیر، فهم و ادراک صحیح، التزام به حق و عدالت، التزام به صداقت و امانت‌داری و... باشد و یک مدیر شایسته مدیری است که تمام تصمیم‌های خود را با اخلاق تطبیق دهد.

صابری‌نسب به کسب مهارت تصمیم‌گیری اشاره و اظهار کرد: برای تصمیم‌گیری درست می‌توان به آیات الهی همچون آیه ۱۵۹ سوره مبارکه آل عمران «وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى الله؛ و در کارها، با آنان مشورت کن، اما هنگامی که تصمیم گرفتی، قاطع باش و بر خدا توکل کن»، یا سوره رعد، آیه ۱۱ «انَّ اللّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّیَ یُغَیِّروا ما بِاَنفُسِهِم؛ خداوند سرنوشت هیچ قوم و ملتی را تغییر نمی‌دهد مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند» رجوع کرد.

این مدرس دانشگاه در پایان به سخنان ارزشمند حضرت علی (ع) در مورد تصمیم‌گیری استناد کرد و گفت: ایشان در احادیثی فرمودند «در تصمیم‌ها و اقدامات خدا را در نظر آورید»، «هنگامی که جانب امور روشن شد با سرعت و قاطعیت تصمیم بگیرید و اقدام کنید»، «اگر مشورت نکنید تباه می‌شوید» و «در تصمیمی که با دوراندیشی همراه نباشد خیری نیست.»


شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری بین المللی قرآن، تاریخ انتشار:۲۱ مرداد ۱۴۰۱، کدخبر:۴۰۷۷۵۱۱، markazi.iqna.ir