شعار سال: قصه قیمت شیر خشک همچنان سر دراز دارد و قیمت گذاری این محصول در هاله‌ای از ابهام است. علت اینکه چرا سازمان غذا و دارو برای تایید و اعلام قیمت‌های جدید که درخواست تولیدکنندگان است تعلل دارد، مشخص نیست!

اوایل سال ۱۴۰۱ بود که به گفته محمد هاشمی، سخنگوی سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت تأخیر در تأمین ارز تهیه و ثبت سفارش شیر خشک‌های رژیمی را هم با مشکل مواجه کرده و شاهد کمبود‌های مقطعی در تأمین این شیرخشک‌ها شدیم. به علت این که به این شیرخشک‌ها ارز ترجیحی تعلق می‌گیرد، قیمت آن پایین‌تر از نمونه آزاد است. اگر این کالا به صورت گسترده در داروخانه‌ها عرضه شود موجب قاچاق معکوس آن می‌شود به همین علت برای مقابله با قاچاق، شیرخشک‌ها به صورت قطره چکانی توزیع می‌شود. متأسفانه برخی داروخانه‌ها موجودی شیرخشک‌ها را در سامانه تی تک ثبت نمی‌کنند که این باعث قاچاق می‌شود. به همین دلیل مجبوریم شیرخشک را به صورت محدود در سطح داروخانه‌ها عرضه کنیم.

با توجه به گفته سازمان غذا و دارو می‌شود می‌توان این نتیجه را گرفت که توزیع کم و سهمیه بندی برای جلوگیری از قاچاق است.

همچنین فروردین ۱۴۰۱ هانی تحویل زاد، رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد قیمت هر قوطی شیرخشک را بین ۲۸ تا ۴۲ هزار تومان اعلام و اضافه کرد: قیمت شیرخشک نوزاد تیرماه ۱۴۰۰ بین ۸ تا ۱۲ درصد افزایش داشته و بعد از آن هیچ‌گونه افزایش قیمتی در این حوزه اتفاق نیفتاده است.

در ادامه با گذشت یک ماه بهادر صید محمدیان، رئیس اداره شیرخشک سازمان غذا و دارو دلیل کمبود مقطعی در تأمین شیرخشک‌های رژیمی را تأخیر در تخصیص ارز با کیفیت عنوان کرد و یادآور شد: با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام شده، در صورت تأمین به موقع ارز مرغوب، کمبودی در تأمین این فرآورده نخواهیم داشت.

پایان اردیبهشت ماه نیز هانی تحویل زاده، رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد بیان کرد: حدود سه هفته است که قرار است سازمان غذا و دارو قیمت شیرخشک نوزاد را افزایش دهد، اما متأسفانه تعلل بسیار زیادی در این حوزه صورت می‌گیرد و همین وارد کنندگان و تولید کنندگان را بلاتکلیف کرده است.

در ادامه سخنگوی سازمان غذا و دارو نیز در واکنش به معطلی تولیدکنندگان شیرخشک‌های معمولی برای قیمت گذاری، توضیحاتی ارائه داد و گفت: تا این لحظه تغییر قیمتی بابت شیرخشک‌های معمولی نداشته‌ایم.

با گذشت زمان و افزایش قیمت بسیاری از کالا‌ها این موضوع برای شیرخشک در هاله‌ای از ابهام باقی ماند. تولیدکنندگان نیز بلاتکلیف که با زیان ده بودند چه کنند؟

اواخر تیر ماه تحویل زاده از مسئولان مربوطه خواست سرعت تصمیم گیری‌ها را افزایش دهند و هوشیاری لازم را در این حوزه داشته باشند و اضافه کرد: مسئولان باید از سرکوب قیمت دست بردارند و اجازه بدهند که قیمت واقعی و منطقی محصولات لحاظ شود در این صورت خواهیم دید که بازار براساس عرضه و تقاضا و رقابت میان برند‌ها تنظیم می‌شود و نه تولیدکننده زیان می‌کند و نه بازار با کمبود مواجه می‌شود که مصرف کننده به دردسر بیفتد.

برای بررسی علل کمبود شیرخشک‌های رژیمی در بازار و افزایش قیمت این محصول به گفتگو با هانی تحویل زاده، رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد پرداخته شده است.

 

تحویل زاده در خصوص تغییر قیمت شیرخشک اظهار داشت: هفته گذشته ۲۰ درصد افزایش قیمت برای شیرخشک انجام شد. اما بر اساس هزینه‌های تولید ۵۰ تا ۷۰ درصد افزایش قیمت نیاز است.

وی با اشاره به اینکه ممکن است برخی از داروخانه‌ها این تغییر قیمت را در حال حاضر شاهد نباشند گفت: داروخانه‌ها از ۲ ماه قبل موجودی انبار دارند. در نتیجه یک الی ۲ ماه زمان میبرد تا قیمت‌ها خودش را نشان دهد.

درخواست افزایش ۵۰ درصدی قیمت‌ها

رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد با بیان دلایل افزایش قیمت هزینه‌های تولید، افزود: حمله روسیه به اوکراین و افزایش ۳۰ درصدی قیمت مواد اولیه و قانون ترخیص مواد اولیه با ارز نیمایی نیز باعث چند برابر شدن هزینه ترخیص شد. افزایش ۵۰ درصدی ملزومات بسته بندی نسبت به سال گذشته و افزایش قیمت شیر خام نیز که ۱۵ درصد در ماده اولیه را نیز باید در نظر گرفت. همچنین ۸۵ درصد موادی که ما تهیه می‌کنیم وارداتی است. در نتیجه با افزایش قیمت ارز محصول ما نیز گران می‌شود. همه این عوامل باعث افزایش قیمت محصول نهایی ما شد. تمام مواد اولیه ما تحت کنترل نرخ دولتی نیست و سازمان غذا و دارو برای تهیه یک بخشی از مواد اولیه ما، را ارز دولتی می‌دهد.

وی گفت: ما تقاضای ۵۰ درصد افزایش قیمت دادیم، اما با ۲۰ درصد آن موافقت شده است.

تحویل زاده با توجه به نیاز مصرف کنندگان اظهار داشت: دولت باید پله پله قیمت شیرخشک را واقعی کند و همزمان مقدار ارز دولتی را حذف کند. البته ما خواهان حذف دفعی ارز ترجیحی شیرخشک نیستیم، ولی معتقدیم باید ارز این بخش نیز به‌تدریج کاهش یابد و قیمت متناسب با آن افزایش یابد تا فشار قیمتی به خانوار‌ها وارد نشود.

قیمت گذاری به چه قیمت؟

رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد با بیان اینکه ۱۰۰ درصد نیاز داخل را تولید می‌کنیم، افزود: موضوع سهمیه بندی شیرخشک‌های رژیمی به علت بی سلیقگی نهاد‌های دولتی است. قیمت ندادن موجب شد تا برخی از تولیدکنندگان خط تولید شیرخشک‌های رژیمی خود را به علت زیان ده بودن تعطیل کنند. هنگامی که اقای تابش در سازمان حمایت بودند نیز این موضوع را مطرح کردم، اما ایشان گفتند برای ما قیمت مصرف کننده مهم است اگر نمی‌توانید تولید نکنید. برای آن‌ها قیمت مهم‌تر از تولید است.

هیچ مشکلی در تولید محصولات رژیمی نوزاد نیست

وی بااشاره به هزینه‌های تحمیلی برای واردات شیرخشک گفت: ارزبری ما برای تولید شیرخشک‌های رژیمی ۱.۲ یورو است. اما همین شیر خشک رژیمی اگر بخواهد از خارج وارد شود ۴ یا ۵ یورو هزینه دارد و این هزینه به بانک مرکزی تحمیل می‌شود. توصیه ما به سازمان غذا و دارو این بود که به ما قیمت بدهید و بگذارید گران شود، اما در مقابل ما تولید داشته باشیم و شیر خشک در جامعه باشد. ۱۸ سال است که ما تولید انجام می‌دهیم و هیچ سالی کمبود نداشتیم.

تحویل زاده با ذکر سوالی مبنی بر اینکه چرا امسال بحث کمبود پیش می‌اید؟ گفت: دلیل آن این است که قیمت گذاری دستوری باعث زیان ده شدن بعضی از خطوط تولید شده که به دنبال آن تعطیل شده‌اند. دلیل دیگر نیز عدم تخصیص به موقع ارز بود. ما باید ارز را به موقع دریافت کنیم و به تولید کننده مواد اولیه بدهیم و این کار در فواصل زمانی مشخصی باشد. سازمان غذا و دارو تخصیص ارز را به صورت منظم انجام نمی‌دهد. این مورد باعث می‌شود که ما نتوانیم به صورت یکنواخت مواد اولیه وارد کنیم و در نتیجه آن شاهد کمبود باشیم.

تحویل زاده در ادامه گفت: تولیدکنندگان هیچ مشکلی در تولید محصولات رژیمی نوزاد ندارند و تمام مشکلات به قوانین و اتفاقات اخیر در کشور برمی‌گردد.

افزایش قیمت با فشار رسانه‌ها

رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد با بیان اینکه ما همه انواع شیر خشک را می‌توانیم در کشور تولید کنیم و هیچ مشکلی از این بابت نداریم، افزود: سهمیه بندی ایجاد شده نیز از سمت تولیدکننده نیست. ما در سال‌های قبل زیان ده نبودیم و تولید خود را داشتیم. اما الان با بروز این اتفاقات، مصرف کننده مجبور می‌شود با چند برابر قیمت بیشتر شیر خشک را از بازار سیاه تهیه کند. با افزایش قیمت همچنان در بحث تولید شیر خشک مشکل وجود دارد و کافی نیست.

وی با اشاره به اینکه برای افزایش قیمت شیرخشک تنها دستور سازمان غذا و دارو کافی نیست، گفت: سازمان غذا و دارو در فشار است که از مقامات بالا دستور امده و قیمت‌ها نباید افزایش پیدا کند. ما هر بار که مجوز افزایش قیمت گرفتیم با سختی و اطلاع رسانی و مصاحبه بود. اگر منطقی برخورد و یک سازمان سوم را وارد قضیه کنند، روی قیمت‌ها بررسی داشته باشند. اگر ما حق گفتیم قیمت‌ها افزایش پیدا کند.

افزایش قیمت ۳۸ درصدی شیر خشک در سال ۱۴۰۱

تحویل زاده با بیان اینکه آخرین افزایش قیمت حدود ۷ روز گذشته اتفاق افتاد، افزود: بعد از سه ماه، شاهد افزایش قیمت بودیم. از ابتدای سال ۱۴۰۱ تاکنون برای شیرخشک‌های معمولی ۳۸ درصد و برای شیرخشک‌های رژیمی ۲۰ درصد افزایش قیمت داشتیم. این تغییر قیمت نیز به خاطر فشار رسانه‌ها حل شد. از نظر ما هر دو مورد میزان افزایش قیمت به خصوص برای شیر خشک‌های رژیمی منطقی نیست. اگر این روند ادامه داشته باشد همچنان شاهد سهمیه بندی خواهیم بود. اما اگر قیمت جدید بدهند مشکل حل می‌شود و تولید نیز صورت می‌گیرد.

تنها دو هفته فرصت برای مصرف شیر خشک

وی در خصوص میزان مصرف این محصول برای نوزادان گفت: یک نوزاد معمولا هر هفته دو قوطی شیر خشک لازم دارد. تا ۶ ماه اول هفته‌ای یک قوطی و ۶ ماه دوم تا یک سالگی میزان آن بالا می‌رود. این شیرخشک‌ها به صورتی هستند که اگر درب آن‌ها باز باشد تا دو هفته امکان مصرف دارند و در غیر این صورت باید دور ریخته شوند.

تحویل زاده در ادامه به دلایل این موضوع پرداخت و افزود: مسئله این است که بسته بندی ما تحت گاز نیتروژن است و تا ۲ سال امکان مصرف شیر خشک وجود دارد. گاز نیتروژن بی اثر است و روی شیر خشک اثری ندارد. وقتی درب شیر خشک باز می‌شود اکسیژن وارد آن خواهد شد و مواد غذایی در کنار اکسیژن اکسیده و خراب می‌شوند. در عرض دو هفته محصول فاسد خواهد شد و اگر نوزاد مصرف کند مریض می‌شود. راه حل این موضوع این است که ما بسته‌های کوچک‌تر یک وعده‌ای درست کنیم، اما باید فرهنگ استفاده از آن وجود داشته باشد. البته بسته بندی آن گران‌تر می‌شود و هزینه تولید آن بالااست. اما در کل اقبال مردم نیز به مصرف شیر خشک‌های قوطی فلزی است.

تعیین قیمت بر اساس عرضه و تقاضا

رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد در خصوص افزایش قیمت مجدد این محصول اظهار داشت: ما درخواست افزایش قیمت ۴۷ درصدی داشتیم و می‌خواهیم این اتفاق بیفتد. در ۶ ماه دوم سال حتما باید منتظر افزایش قیمت شیر خشک باشیم.

وی با بیان درخواستی از سازمان غذا و دارو افزود: درخواست ما از سازمان غذا و دارو این است که پنج شرکت تولید شیر خشک وجود دارد و هر کدام از این شرکت‌ها دو یا سه برند دارند. این برند‌ها در حال رقابت با یکدیگر در بازار هستند. این رقابت باعث به حداقل رساندن قیمت آن‌ها است. باید عرضه و تقاضا قیمت را تعیین کند و به صورت دستوری وارد قضیه نشوند. اجازه بدهند که به صورت طبیعی روال تولید و همچنین عرضه و تقاضا قیمت‌ها را تعیین کند.

صادرات شیر خشک؛ سود یا ضرر؟

رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد در پایان پیرامون صادرات این محصول بیان کرد: صادرات وجود دارد، اما یک بخش بالایی به صورت قاچاق انجام می‌شود و این کار به زیان ما است. در بحث صادرات نیز سود تولیدکننده را نداریم و به ضرر کشور است. تاجری که از ما خرید می‌کند به قیمت آن نگاه می‌کند. یک قوطی شیر خشک ۶۰ هزار تومان است و قیمت یورویی آن ۱.۸ یورو می‌شود. چنین شیرخشکی با این قیمت در دنیا وجود ندارد. قیمت‌ها ۴ الی ۵ یورو است. در نتیجه آن‌ها تمایل دارند شیر خشک را از بازار آزاد خریداری و صادر کنند. در نتیجه خرید رسمی از شرکت‌ها صورت نمی‌گیرد.

 

برای بررسی این موضوع از سمت سازمان غذا و دارو به گفتگو با کیانوش جهانپور، سخنگوی پیشین سازمان غذا و دارو پرداخته شد.

 

جهانپور نیز در خصوص تاخیر در قیمت گذاری شیرخشک اظهار داشت: متاسفانه برای هر محصول زمانیکه که مکانیسم قیمت گذاری است با تاخیر مواجه هستید. مشکلات اقتصادی و ارزی، بروکراسی اداری و باقی تاخیر‌ها در سایر بخش‌ها در حوزه ارزی و مالی نیز قطعا موجب تشدید این تاخیر می‌شود. این موضوعات شامل همه قیمت گذاری‌ها می‌شود.

کمبود عرضه به خاطر قیمت‌ها

وی با توجه به اینکه کمبود تولید به دنبال تاخیر اعلام قیمت رخ داده است، گفت: در اصل موضوع به تولیدکنندگان و واردکنندگان شیرخشک حق می‌دهم. همیشه قیمت که منطقی نباشد ما کمبود عرضه را خواهیم داشت.

سخنگو پیشین سازمان غذا و دارو در پایان اظهار داشت: با اطلاعات کلی که بنده دارم با توجه به اقدامات صورت گرفته در حوزه تخصیص یارانه‌ها و حذف ارز ترجیحی که صورت گرفته است این موضوع در حال انجام است و این مشکل حل می‌شود.

پس از آن به سراغ داروخانه‌های سطح شهر رفتیم و در خصوص این موضوع به گفتگو با دکتر زهرا منصورنیا موسس و مسئول فنی یکی از داروخانه‌های تهران پرداختیم.

کمبود شیر خشک‌های رژیمی در بازار

منصورنیا در خصوص کمبود شیرخشک در بازار اظهار داشت: برند‌های مختلف شیرخشک‌های معمولی که برای نوزادان نرمال در بازار است با کمبودی مواجه نیست. اما درخصوص شیر خشک‌های رژیمی که شامل شیرخشک‌های فاقد لاکتوز، شیر خشک‌هایی که مخصوص بچه‌هایی است که به پروتئین‌های گاوی حساسیت دارند، شیر خشک‌هایی که مخصوص بچه‌های نارس است و یا شیر خشک‌هایی که بر پایه سویا هستند با کمبود روبرو هستیم.

 

این داروساز با اشاره به توزیع سهمیه‌ای شیرخشک‌های رژیمی اظهار داشت: در یک بازه زمانی اصلا شیرخشک‌های رژیمی در بازار نبود، اما در حال حاضر کمبود داریم و به صورت قطره چکانی عرضه می‌شود. برای مثال در هر باری که برای داروخانه آورده می‌شود ۶ الی ۱۲ دانه وجود دارد. ما بر اساس نسخه یا کدملی یک عدد به مریض داده می‌شود. به همین دلیل مردم برای تهیه شیر خشک‌های رژیمی فرزندانشان مشکلات دارند.

منصورنیا در خصوص شیرخشک‌هایی که در بازار با قیمت‌های نجومی به فروش می‌رسند نیز گفت: شیرخشک‌هایی که با قیمت بسیار بالایی عرضه می‌شوند برای بیماری‌های خاص‌تر است. این محصولات در داروخانه‌های معمولی پیدا نمی‌شود و تنها در داروخانه‌های دولتی عرضه می‌شوند. اما این محصولات همیشه در بازار کمبود دارند.

قیمت شیرخشک در بازار

وی قیمت شیر خشک در بازار را اعلام کرد و افزود: قیمت شیرخشک‌های معمولی از ۴۰ هزار تومان شروع و تا ۶۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. این محصول در سال جدید افزایش قیمت داشت.

این داروساز در پایان با اشاره به مقدار مصرف این محصول نیز اظهار داشت: مقدار مصرف شیرخشک اصلا عدد مشخصی نیست، چون بسیاری از بچه‌ها در کنار شیر خشک، شیر مادر نیز مصرف می‌کنند. اما نوزادانی که تنها شیر خشک مصرف می‌کنند هر ۳ روز یکبار به یک قوطی شیر خشک ۴۰۰ گرمی نیاز دارند.

کلام آخر

مدت زیادی است که قیمت شیر خشک پا در هوا مانده و سازمان غذا و دارو نیز گوش شنوایی برای تولیدکنندگان این محصول ندارد. هر چند که سازمان غذا و دارو ادعا دارد که پیگیر حل این موضوع است. اما همچنان تولیدکنندگان سردرگم هستند و بسیاری از آن‌ها میزان تولید خود را کاهش دادند. اینکه برای سازمان حمایت تنها قیمت اهمیت دارد نیز جای تعجب است! موضوعی که بیشتر از این اهمیت دارد تامین شیرخشک کودکانی است که هزینه درمان آن‌ها نیز سر به فلک می‌کشد. در این میان خط تولید برخی از تولیدکنندگان نیز تعطیل شده است و عامل اصلی آن همین قیمت گذاری‌های دستوری است. با وجود افزایش قیمت در سال جاری هنوز تولیدکنندگان در ضرر هستند و همچنان سازمان غذا و دارو ساکت!


شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از گسترش نیوز، تاریخ انتشار: ۴ شهریور ۱۴۰۱، کدخبر: ۲۷۲۲۸۸، www.gostaresh.news