شعارسال: بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران صبح امروز در نشستی اظهار داشت: مساله هسته ای ایران ۱۴ سال هست که یکی از مهم ترین برنامه های ایران و جهان محسوب می شود و در طی این مدت هم محدودیت هایی را برای ما در این خصوص به وجود آوردند.

وی گفت: حضور ما در پروژه بزرگ جهانی ایتر با اهمیت است و جایگاه ما را ارتقا می دهد و این امکان را می هد که بشر میلیون ها سال انرژی را برای خود ذخیره کند.

کمالوندی ادامه داد: در حوزه تحریم ها که وزارت امور خارجه باید توضیح بدهد البته برداشتن تحریم ها از روی کشتی ها برقراری ارتباط با دنیا و نیز ال سی هایی که تبادل می شود فضای تنفس خوبی را برای تجارت ما بوجود آورده است و ممکن است برخی بگویند در زندگی روزمره کمتر دیده می شود ولی این موضوعات در بلند مدت خود را نشان می دهد و این مساله را بگویم که اگر درست منابع را مدیریت کنیم، می توانیم جزو ده کشور برتر اقتصادی دنیا باشیم.

وی با بیان اینکه آمریکا می گفت تحریم های اولیه را دست نخواهیم زد و زمان برد تا مذاکره کنیم و موضوع را حل کنیم، اظهار داشت: در مساله هسته ای وضعیت ما خوب شده و ارتباطات خوبی داریم در این حوزه و مسیر بازتر شده است.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: دو سه موضوع اصلی داشتیم که مهمترین آن غنی سازی هست که شکر خدا هزاران سانتریفیوژ در حال کار کردن هستند و اگر ما ۳۰۰ کیلو برای ۱۵ سال داریم طبق برجام از طرفی استثنائاتی داریم که می توانیم در شرایطی بیشتر از ۳۰۰ کیلو داشته باشیم.

کمالوندی اظهار داشت: سوخت ۲۰ درصد نیاز به کمک ها و تجهیزاتی دارد که ضروری است در کشور نسبت به آنها کار کنیم.

وی ادامه داد: در طی ۷ ماه توانستیم ۷۰ تن آب سنگین را بفروشیم و سالانه قرار است ۲۰ تن را بفروشیم و مشتری های بالقوه ای هم داریم و مساله آب سنگین ما تعطیل نشده است.

معاون سازمان انرژی اتمی گفت: اگر راکتورهای جدیدی را با نمونه های قبلی آن مقایسه کنیم خیلی به لحاظ فنی بالاتر و بهتر است.

کمالوندی افزود: ما در همین مدت کم سفرهای زیادی داشتیم و قرار داده‌ های خوبی را داشتیم و اخیرا نیز خود بنده به چک رفتم و قرار دادهای خوبی را با آنها امضا کردیم و اینها همه از برکات برجام است که قابل انکار هم نیست.

کمالوندی در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آقای آمانو در سفر به تهران از مسئولان ایرانی درباره پیشران هسته ای توضیح خواسته بود، مشخصاً چه گفتگوهایی در این رابطه در آن دیدار مطرح شد؟ گفت: بحث پیشران چند بعدی است، وقتی راکتوری کوچک می شود یا بزرگ ساخته می شود، نوع و میزان سوخت هم عوض می شود و می توان پیشران هایی با سوخت هایی با درصد مختلف داشته باشیم. بسته به کاربری آنها نوع سوخت ها هم متفاوت می شود.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: پیشران ها هم مباحث پادمانی و پروتکلی دارند و بسته به سوخت مورد استفاده، تعهداتی هم برای ما ایجاد می کنند. آقای آمانو در آن دیدار گفت اقدام ایران خلاف نیست و از ما این سوال را پرسید که چه پیشرانی با چه کاربری مدنظر ماست تا بتواند بدین وسیله از میزان غنای سوخت مورد استفاده ما آگاه شود.

وی اظهارکرد: مهمترین مسئله پیشران ها سوخت و غنای آن است. ما به آقای آمانو این مطلب را گفتیم که فعلا در حال بررسی موضوع هستیم و بیشتر از این هم به ایشان توضیحی داده نشد. از طرفی آقای روحانی هم ۳ ماه به ما فرصت دادند تا مطالعاتی را انجام دهیم که زمان محدودی است برای انجام این کار و ما باید مطالعات امکان سنجی انجام دهیم و بر اساس آن مطالعات تصمیم گیری کنیم.

معاون بین الملل سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه پس از دستور آقای روحانی بلافاصله جلسه ای در سازمان انرژی اتمی برگزار کردیم و کار را به دو بخش راکتوری و سوخت تقسیم کردیم گفت: در بخش راکتوری و پیشرانی تجربه خوبی داریم. راکتوری که مورد استفاده در این حوزه است راکتور قدرت است و نه نیروگاهی و این نکته را هم اضافه کنیم که تصمیم ایران در رابطه با موضوع پیشران ها یک تحول بزرگ محسوب می شود که در سازمان انرژی اتمی مطرح شده است.

کمالوندی گفت: ما کاری را خلاف برجام انجام نداده ایم و در رابطه با اقدام متقابل هم سعی ما بر این بوده است که در چارچوب آن قرارداد اقدام کنیم و بررسی های اولیه ما نیز نشان می دهد امکان کارهای بسیاری وجود دارد و همانگونه که آقای صالحی هم گفتند دست ایران برای انجام اقدام متقابل باز است. ورود به این حوزه عزم جدی می خواست و الان که فضا محیا شده اگر بودجه و منابع مالی نیز در اختیار ما قرار بگیرد، در بلندمدت می توانیم به نتایج بهتری در این زمینه برسیم.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: در آن دیدار همچنین به آقای آمانو گفتیم که هر زمان به تصمیم برسیم، آن را بر اساس پروتکل اعلام می کنیم که یک برنامه ۱۰ ساله مشخص خواهد بود و نیاز به بروزرسانی دارد که باید هر ساله بگوئیم که چه کارهایی انجام داده ایم و چه کارهایی را برای سال بعد آن انجام خواهیم داد و از طرفی به آقای آمانو این نکته را هم گفتیم که ایران جزء ۱۰ کشور دارنده بزرگترین ناوگان های کشتیرانی است.

کمالوندی با اشاره به گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره تحقیقات گداخت هسته ای ایران گفت: آنها دیدند که با وجود نیروی انسانی متخصص، تجهیزات قدیمی داریم. بنابراین تصمیم برای توافقی که بتواند تحریم های ظالمانه را بردارد، این فرصت را فراهم می کند تا در جریان تجهیزات و آموزش های به روز به ویژه در پروژه بزرگ بین المللی ایتر قرار بگیریم.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: در حال حاضر یک سند در رابطه با عضویت ایران در این پروژه امضاء شده و به زودی سند دیگری هم امضاء خواهد شد. آنچه تصور می شد در برداشته شدن تحریم ها هنوز محقق نشده و کار خیلی کند پیش می رود. البته این روند پیش بینی می شد و در ادامه اجرای برجام سعی بر این بود که موانع برطرف شود.

وی گفت: در زمینه هسته ای الان شرایط بسیار خوبی برای تحول در این عرصه با اجرایی شدن برجام ایجاد شده است. در استخوان بندی صنعت هسته ای هیچ مشکلی ایجاد نشده، مهمترین مسئله ما غنی سازی بود که الان هزاران سانتریفیوژ در حال فعالیت است و این در حالی است که آنها غنی سازی در حد صفر در ایران می خواستند.

معاون بین الملل سازمان انرژی اتمی اظهارکرد: در زمینه ذخیره سوخت هرچند که محدودیت ۳۰۰ کیلو را داریم، اما در برجام استثناء هایی هم دیده شده است که می توانیم در آن شرایط بیش از ۳۰۰ کیلو را داشته باشیم. قاطعانه می گویم ما در زمینه سوخت هیچ مانعی نداریم و قرار است یک سری کمک ها هم صورت گیرد تا تولید انبوه سوخت را در کشور داشته باشیم.

کمالوندی با اشاره به فروش ۷۰ تن آب سنگین در مدت ۷ ماه اظهارکرد: پس از این ما بنا داریم که سالانه ۲۰ تن آب سنگین بفروشیم و مشتری های بالقوه آن را هم داریم.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: ساخت پیشران های هسته ای ولو در چارچوب برجام امری شدنی است اما شاید اقتصادی نباشد مثل غنی سازی که توجیه اقتصادی نداشت اما کالایی استراتژیک محسوب می شود. در عین حال برای اقتصادی شدن این محصول شاخص هایی هم وجود دارد. ساخت پیشران یک امر استراتژیک برای ما است که این علی رغم تمایل کشورهای بزرگ، به وارد شدن ایران در این عرصه است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا ایران به درخواست احتمالی تیم جدید سیاست خارجی آمریکا برای مذاکره مجدد پاسخ مثبت می دهد یا خیر و نشست کمیسیون مشترک برجام چه زمانی برگزار می شود گفت: برنامه ای برای مذاکره مجدد در دستور کار نداریم و در کمیسیون مشترک برجام هم موضوعات همکاری های دوطرف و برخی مسائل فنی همچون میزان پیشرفت راکتور اراک مورد بحث قرار خواهد گرفت. زمان برگزاری نشست کمیسیون مشترک هم ۲۱ دی ماه است که در سطح معاونان وزرای خارجه تشکیل خواهد شد و در خصوص حضور تیم جدید آمریکا در ترکیب هیئت مذاکره کننده ۱+۵ هم باید بگویم که احتمالاً این نشست آخرین نشستی خواهد بود که تیم قبلی آمریکا در آن شرکت می کنند.

معاون بین الملل سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه در هر حال ما در حوزه های فنی ارتباطاتی را با هیئت آمریکائی برقرار کردیم، اظهارکرد: طبیعی است که افراد جدید مذاکره کننده در آمریکا هم باید در زمانبندی مشخصی با مسائل مورد بحث در برجام آشنا شوند. هنوز دولت جدید آمریکا کار خود را آغاز نکرده و باید منتظر این جابجایی باشیم. البته در همین مدت زمان با سایر کشورهای عضو ۱+۵ در ارتباط هستیم و در حوزه فنی تاکنون مشکلی برای تعامل با طرف آمریکائی نداشتیم.

کمالوندی در پاسخ به سوالی در خصوص اهداف سفر آمانو به تهران گفت: گزارش های آژانس بین المللی انرژی اتمی به گونه ای است که نهایتاً مدیرکل آن را ارائه می دهد و اطلاع شخص مدیرکل از جزئیات فعالیت های مالی و نقطه نظراتی که داریم می تواند در این زمینه تاثیرات مثبتی داشته باشد. به اعتقاد من این سفر برای هر دو طرف بسیار مفید بود و آقای آمانو در اینجا ۴ دیدار داشتند که در همه آنها سیاست های مدنظر ایران مطرح شد و آقای روحانی هم با اشاره به سخنان رهبری تاکید کردند که ایران به دنبال ساخت سلاح هسته ای نیست و شرط پایبندی و انتظارات ایران را مطرح کرد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: رئیس جمهور در دیدار با آمانو اظهار امیدواری کرد که با توجه به همکاری های خوب میان ایران و آژانس هرچه زودتر آن نهاد به ارائه گزارش جامع برسد.

وی گفت: راه هایی که برای ما بسته بودند باید باز شود و با ما همکاری داشته باشند از جمله در زمینه پیشران ها. ما آنچه که مدنظر خود داشتیم و لازم به توضیح دیدیم را به طرف مقابل ارائه کردیم و تا به الان هم تمام گزارش های آژانس پایبندی ایران را به تعهداتش نشان می دهد.

معاون بین الملل سازمان انرژی اتمی افزود: در دیدار آقای آمانو با کمال خرازی در جلسه شورای راهبردی روابط خارجی ایران طرف ایرانی انتقادات خود را دوستانه مطرح کرد و آمانو و هیئت همراه وی نیز مشکلات خود را در ارتباط با شورای حکام و برخی مسائل دیگر مطرح کرد.

کمالوندی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه تمدید قانون آیسا از طرف آمریکا را چگونه ارزیابی می کنید؟ بیان کرد: عدم امضاء این قانون توسط اوباما و فرمان عدم اجرای آن از آثار اقدام متقابل ایران بوده و البته تمدید این قانون به لحاظ حقوقی از منظر مسئولان ما در صورتی که اجرایی شود، نقض فاحش برجام محسوب می شود.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: اینکه ما تصمیم گرفتیم که به مبحث پیشران های هسته ای ورود پیدا کنیم، خود این کار که ناشی از عزم و نیت طرف ایرانی است، بسیار مهم است و امری است شدنی. از ۱۴ سال بعد که ما محدودیت غنی سازی نداریم، شاید بتوان گفت حتی تولید پیشران برای ما اقتصادی هم باشد.

وی با اشاره به اینکه در خصوص اقتصادی بودن یا نبودن این مسئله باید خیلی فاکتورها را مدنظر داشته باشیم، بیان کرد: از جمله این عوامل سطح غنای سوخت پیشران ها و تعداد پیشران هایی است که تولید می شود که این گام بزرگی است و ایران در مسیری وارد شده که کشورهای قدرتمند تمایلی به ورود ایران به این عرصه ندارند.

معاون بین الملل سازمان انرژی اتمی در خصوص سفر اخیر خود به کشور چک گفت: در این سفر با کشور چک قراردادی را به امضاء رساندیم و در طی یک سال و نیم اخیر که از برجام می گذرد به کشورهای مختلف اروپایی سفر کردم و در مجموع می توانم بگویم که رفت و آمدها و همکاری های خوبی در حوزه هسته ای با دیگر کشورها خواهیم داشت و قراردادهای مناسبی با این کشورها امضاء شده و در آینده تعداد آن قراردادها هم بیشتر خواهد شد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سؤال که برخی معتقدند واکنش ایران به تصویب قانون تمدید تحریم‌ها علیه ایران متناسب با سطح اقدام طرح مقابل نبود، گفت: ما از مدت‌ها قبل موضوعات مختلف را در چارچوب بازگشت‌پذیری و اقدام متقابل بررسی کرده و در قالب یک جعبه ابزار در اختیار هیأت نظارت بر برجام قرار دادیم و هیأت نظارت نیز بر اساس ملاحظات کلان کشور در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، امنیتی و ... تصمیم‌گیری لازم را انجام می‌هد و اگر لازم باشد ایران می‌تواند به جای قبلی‌اش برگردد و یا حتی بالاتر و جلوتر از آن چیزی که بوده است.

کمالوندی ادامه داد: واکنش ایران در قالب دستور رئیس‌جمهور به وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی، تأثیر خودش را گذاشته است و ما این را در کلام آقای آمانو هم حس کردیم. همچنین عدم امضای قانون تمدید تحریم‌ها توسط اوباما و نیز دستور متوقف کردن اجرای این قانون از تأثیرات واکنش ایران بوده است. در هر حال ما به لحاظ حقوقی، تمدید قانون تحریم‌ها علیه ایران را نقض برجام می‌دانیم اما اگر آثار این قانون اجرایی شود، نقض عملی صورت خواهد گرفت و واکنش ما نسبت به آن متفاوت خواهد بود.

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه در برجام آمده است که «ما حداکثر ۳.۵ درصد می‌توانیم غنی‌سازی داشته باشیم اما برای تولید سوخت پیشران‌های هسته‌ای نیاز به حداقل ۵ درصد غنی‌سازی سوخت داریم»، در این رابطه توضیح داد: این میزان درصد غنی‌سازی سوخت هسته‌ای بنا به نوع پیشران‌ها، متفاوت است. پیشران‌ها دارای رآکتورهای قدرت کوچک هستند که این فضا را برای کشورهای دارنده این نوع رآکتورهای کوچک ایجاد می‌کند که بیشتر به سمت تولید چنین رآکتورهایی بروند؛ به این دلیل که بازده اقتصادی زودتری نسبت به رآکتورهای بزرگ دارد و مزایای آن بیشتر است.

معاون بین‌الملل سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: پیشران‌ها در دنیا از ۵ تا ۹۰ درصد میزان غنای سوختشان است اما ما فعلا قصد این داریم که در چارچوب برجام این پروژه را پیش ببریم و در عین حال اگر هم بخواهیم غنای سوخت را به طور مثال تا ۶۰ و یا ۷۰ درصد افزایش دهیم، باز هم از چارچوب برجام خارج نشده‌ایم و می‌توانیم کار ساخت رآکتور را انجام دهیم.

کمالوندی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه آیا پس از اجرای برجام، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از مراکز هسته‌ای ما بازدیدی داشته است یا خیر؟ گفت: تاکنون بازدیدهایی هم که بوده است بر اساس پادمان و پروتکل بوده اما فراتر از پروتکل، موردی را نداشته‌ایم که آنها بخواهند بازدید داشته باشند. اگر درخواستی هم مطرح شود، مورد بررسی ما قرار می‌گیرد و از آنها ادله کافی و سند و گزارش می‌خواهیم که به چه عنوان می‌خواهند از آن مرکز مورد نظر بازدید داشته باشند و اگر تقاضای آنها مورد موافقت ما قرار بگیرد، می‌توانند از آن مراکز بازدید به عمل آورند.

وی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه آخرین وضعیت مذاکرات بازطراحی رآکتور اراک به چه ترتیبی است؟ افزود: در این زمینه پیشرفت خوبی داریم، در بُعد فنی کارها طبق روال مناسبی جلو می‌رود و ما با طرف چینی تنها یک مسئله را در خصوص بازطراحی رآکتور اراک داریم و آن مسئله قیمت است که هنوز به تفاهم نرسیدیم چرا که ما توقع قیمت معقولی را از طرف چینی داریم و امیدواریم به زودی این مسئله حل شود. با این حال کارها در این زمینه تعطیل نشده و مباحث فنی و حقوقی همزمان پیش می‌رود؛ ما هم با چینی‌ها و هم با آمریکایی‌ها در تعامل هستیم و کار را پیش می‌بریم، بدون اینکه قراردادی باشد و طرفین بر لزوم پیشبرد کار تأکید دارند.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه یک نماینده مجلس پس از بازدید از سایت فردو اعلام کرده بود که فردو به یک زمین فوتبال گل کوچک تبدیل شده و سازمان انرژی اتمی با بازدید نمایندگان از این سایت مخالفت می‌کند، نظر شما در این رابطه چیست؟ گفت: آنها که چنین صحبت‌هایی را مطرح می‌کنند کمی تأمل کنند و ملاحظات کشور را در نظر بگیرند. سازمان انرژی اتمی هیچ مخالفتی با بازدید آنها نداشته است. آقای ذوالنور رئیس کمیته هسته‌ای مجلس گزارشی در این ارتباط ارائه دادند که می‌توانید برای روشن شدن موضوع، به آن گزارش هم مراجعه کنید.

کمالوندی خاطرنشان کرد: ما بر اساس برجام، تعهداتی را در فردو داریم که آنها را انجام می‌دهیم؛ یک بخشی از فردو از ابتدا هم فعالیتی نداشت و در بخش دیگر آن، طبق برجام عمل شده است و اگر کسی آنجا را زمین فوتبال گل کوچک می‌بیند، نگاه شخصی خود اوست. در عین حال ما تمام اقداماتی که در سایت فردو و دیگر سایت‌های هسته‌ای کشور انجام می‌دهیم را به مقامات عالی و مرتبط گزارش می‌دهیم و این موضوعات در کشور آنقدر هم بی‌حساب و کتاب نیست که چند نفر بخواهند آن را به زمین فوتبال تعبیر کنند.

وی ادامه داد: ما داریم یک اقدام ملی را انجام می‌دهیم و شایسته است که فکر و صحبت خودمان را ملی کنیم و من توصیه می‌کنم به برخی از دوستان که اگر اطلاع کافی و لازم در خصوص این مسائل ندارند، اظهار نظراتی نکنند که ایجاد شبهه کنند.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: طبیعی است که وقتی سانتریفیوژهایی از یک سالن برداشته می‌شود، زمین آن باز می‌شود اما این کار اشتباه و خلافی نبوده است و الان ما در شرایطی هستیم که نمی‌توانیم مثل برخی از دوستان با دهان باز صحبت کنیم و مجبوریم خیلی از مسائل را با دهان بسته مطرح کنیم.

کمالوندی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه آیا اقدام ایران در مقابل آمریکا اقدام متناسب و بازدارنده‌ای محسوب می‌شود یا خیر؟ گفت: تصمیم به تحقیق و توسعه و یا ساخت پیشران هسته‌ای، یک تصمیم استراتژیک است و طرف‌های مقابل ما پیامی را که باید از موضع ایران و اقدام ما گرفته‌اند. ما باید بدانیم که مشکلات را نمی‌توان فقط با زور حل کرد و در عرصه بین‌المللی فقط زور، کار را پیش نمی‌برد، بلکه تدبیر مهم‌تر و کارسازتر است و باید با اقدام این دو و با نگاهی کلان و ملی به مسائل، کار خود را پیش ببریم. به طور مثال نمی‌توان تصور کرد که الان که سفیر روسیه در ترکیه کشته شده، اقدام متقابل روسیه می‌تواند این باشد که سفیر ترکیه در روسیه هم کشته شود، بلکه باید ضرورت و تناسب را در اقدام متقابل لحاظ کنیم چرا که اگر این‌گونه نباشد، هیچ مسئله‌ای درست نمی‌شود و ما معتقدیم اقدام اولیه ایران اثری را که باید بر طرف مقابل گذاشته است.