شعار سال: تعاریفی از کشاورزی ارگانیک وجود دارد که در آن، ماهیت کشاورزی ارگانیک، مترادف با عدم کاربرد نهاده­های شیمیایی صنعتی (مصنوعی) دانسته شده است.

پیشینه کاربرد عبارت کشاورزی ارگانیک:

لرد نورث بورن، نخستین فردی است که از واژه ارگانیک در کشاورزی، در کتاب خود با عنوان "نگاهی به زمین" که در سال 1940 استفاده کرد.

در سال 2008 فدراسیون بین المللی کشاورزی ارگانیک با هماهنگی کلیه اعضای خود در سراسر جهان کشاورزی ارگانیک را به صورت ذیل تعریف کرد.

کشاورزی ارگانیک سیستم تولیدی است که از سلامت انسان ها، اکوسیستم ها و خاک ها حمایت می کند و بر پروسه‌های اکولوژیکی، تنوع زیستی و سیکل‌های طبیعی تکیه دارد و کاربرد نهاده‌ها با اثر رقابتی را ترجیح می‌دهد. کشاورزی ارگانیک از تجارت، نوآوری، علوم سودمند برای محیط، ترویج نمایشگاه‌های مرتبط و کیفیت خوب زندگی اشخاص مرتبط با آن ترکیب شده است.

پیشینه کشاورزی ارگانیک

با پیدایش جنبش انقلاب سبز، کاربرد نهاده­های شیمیایی به همراه ارقام پربازده و مکانیزاسیون نیز گسترش یافت. برخی افراد که با این توسعه جدید مخالفت داشتند، به ترویج عملیات کشاورزی ارگانیک پرداختند.

«رودیل» تحقیقات و مطالعات علمی خود را در مورد کشاورزی ارگانیک در ایالات متحده آغاز کرد. وی در سال 1942، مجله باغداری ارگانیک را منتشر ساخت. طی دهه­های 1950 و 1960، کشاورزی ارگانیک در فرانسه پا گرفت. موکیچی اوکادا کشاورزی طبیعی را در سال 1953 در ژاپن آغاز کرد. اندیشه اصلی وی، احترام به طبیعت و تأکید بر کارکردهای طبیعت و خاک در فرایند تولید محصولات کشاورزی و برقراری ارتباط بین انسان و طبیعت از طریق افزایش هوموس خاک برای تولید محصول بدون استفاده از کودها و نهاده‌های شیمیایی است.

پس از جنگ جهانی دوم، استفاده بی­رویه استفاده بی­رویه از سموم شیمیایی آفت‌کش توجه کارسون را به خود جلب کرد و او را واداشت تا مردم را از اثرات درازمدت سموم آفت­کش آگاه سازد.

مرحله گسترش (1990-1970)

پس از دهه 1960، پژوهش­ها و فعالیت­های عملیاتی کشاورزی ارگانیک در سراسر جهان گسترش یافت. گسترش کشاورزی ارگانیک به ویژه پس از بحران جهانی نفت در سال 1973 و تشدید حساسیت­ها نسبت به موضوعات زیست محیطی کشاورزی، رشد فزاینده­ای یافت.

مرحله رشد (از آغاز دهه 1990)

با شروع دهه 1990، رشد سریع کشاورزی ارگانیک در سراسر جهان آغاز شد. سازمان­های تجاری برای عرضه و بازاریابی محصولات ارگانیک راه­اندازی شد، قوانین تولید، فرآوری و بازاریابی این محصولات وضع و تصویب گردید و نهادها و سازمان­های دولتی و غیردولتی به حمایت و ترویج کشاورزی ارگانیک پرداختند. در این دهه نخستین نمایشگاه جهانی تولیدات ارگانیک در آلمان گشایش یافت و دولت فدرال ایالات متحده، قوانین تولید مواد غذایی ارگانیک را منتشر ساخت.

در سال 1991، اتحادیه اروپا لایحه 91/2092 را در مورد کشاورزی ارگانیک در قالب یک قانون از تصویب گذراند و این قانون از سال 1994 در تقریبا تمامی کشورهای عضو اتحادیه اروپا پذیرفته شد. پس از آن، قوانین مربوط به کشاورزی ارگانیک در آمریکای شمالی، استرالیا و ژاپن که بازارهای عمده این محصولات هستند، منتشر شد. در سال 1999، IFOAM و FAO "دستورالعمل تولید، فراوری، برچسب گذاری و بازاریابی مواد غذایی ارگانیک" را منتشر کردند.

تولید و بازار محصولات ارگانیک در این مرحله به سرعت رشد کرد که مهم­ترین عوامل این امر را می­توان افزایش آگاهی عمومی، بازارهای خرده­فروشی این محصولات و سیاست­گذاری مطلوب دانست. از سال­های پایانی دهه 1990، پژوهش­های مربوط به کشاورزی ارگانیک افزایش قابل توجهی یافت. در حال حاضر کشاورزی ارگانیک در نزدیک به 100 کشور جهان انجام می­شود.

ساماندهی کشاورزی ارگانیک در ایران:

کشاورزی ارگانیک براساس استانداردها و چارچوب‌های قوانین و تجارت، بیش از 7 سال است که در کشور آغاز شده است. در ابتدا تولید محصولات ارگانیک برای صادرات به کشورهای پیشرو در چند شرکت تولیدی شکل گرفت و محصولات آنها که شامل کنسانتره و آب انار، اسانس گل محمدی و کشمش بوده است.

پس از آن با تأسیس انجمن ارگانیک ایران در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران درسال 1385، ساماندهی کشاورزی ارگانیک آغاز گردید و در حال حاضر ضمن دارا بودن مدل قوانین ارگانیک، شعب انجمن ارگانیک در استان ها و فروشگاه‌های ارگانیک نیز در سراسر کشور در حال تأسیس و فعالیت می باشند.

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از ماهنامه دام و کشت و صنعت، تاریخ 16 تیر 94 ، کد مطلب: 2261: www.iranagrimagazine.com