شعار سال: تنش میان ترکیه و برخی کشورهای اتحادیه اروپا در حال افزایش است و پس از کشمکش سیاسی ترکیه با آلمان، اتریش و هلند مناسبات ترکیه با سوئد هم وارد تنش شد ، کشورهای اروپایی همه برنامه های تبلیغاتی دولت ترکیه برای همه پرسی ماه آینده را به چالش می کشند.
پس از دولت آلمان که کمپین آری به همه پرسی تغییر قانون اساسی ترکیه را در شهرهای آلمان لغو کرد، دولت هلند نیز اجازه برگزاری چنین کمپینی را به مقام های ترکیه نداد. کشور هلند مانع ورود به هواپیمای حامل «مولود چاوش اوغلو» وزیر امور خارجه ترکیه در فرودگاه روتردام شد. او قرار بود در این سفر درباره همه‌پرسی تغییرات قانون اساسی در گردهمایی ترک تبارهای هلند سخنرانی کند. اما مقام های هلند اعلام کردند که برای این برنامه مجوز صادر نکرده‌اند.
همچنین مقام های هلند از ورود «فاطمه سایان کایا» وزیر خانواده ترکیه به کنسولگری این کشور در روتردام جلوگیری کردند و او را به مرز آلمان برگرداندند. «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهوری ترکیه در واکنش به اقدام مقامات هلند این افراد را بازماندگان نازیسم و فاشیسم به شمار آورد. پیش از این نیز اردوغان دولت آلمان را به تروریسم‌پروری متهم کرده بود. تنش میان آنکارا و اروپا در حالی بالاگرفته که قرار است همه پرسی اصلاح 18 ماده قانون اساسی ترکیه برای گذر از نظام پارلمانی به نظام ریاستی بیست و هفتم فرودین ماه برگزار شود. رسانه های عربی طی روزهای گذشته به تحلیل دلایل و پیامدهای اختلاف میان آنکارا و کشورهای اروپایی پرداختند.

** تنش با اروپا تاکتیک ترکیه برای دستیابی به نتیجه مطلوب
روزنامه های «الحیات» چاپ لندن، «الدستور» و «الرای» اردن، «الیوم السابع» و «الاهرام» مصر با اشاره به افزایش تنش میان ترکیه و کشورهای اروپایی، این موضوع را تاکتیک دولتمردان ترکیه برای گذر از نظام پارلمانی به نظام ریاستی به شمار آورده اند.
به نوشته روزنامه الحیات، روابط ترکیه و کشورهای اروپایی پس برخی رویدادها و عکس العمل ها در روزهای گذشته تیره شد. پس از مخالفت کشورهای اروپایی با برپایی برخی نشست های تبلیغاتی که به دست مقام های ترکیه در محافل ترک تبارها در کشورهای اروپایی اداره می شود، این روابط تیره شد. مقام های کشور ترکیه با این کمپین ها می خواهند اقلیت های ترک تبار را تشویق کنند به اصلاحیه قانون اساسی ترکیه رای مثبت دهند.
مقام های اروپایی از حجم بالای شکاف سیاسی، کینه و کدورت های داخل ترکیه اطلاع دارند. از این رو، آنان در مسیر فعالیت های آنکارا که جنبه تبلیغاتی دارد، سنگ اندازی می کنند. آنان تلاش می کنند که از انتقال مشکلات سیاسی و اختلاف های داخلی ترکیه به اروپا و محافل اقلیت های ترک تبار در این کشورها جلوگیری کنند.
اردوغان می خواهد با اصلاح قانون اساسی اختیارهای خود را افزایش دهد. این مساله ای است که در ترکیه همگان بر روی آن اتفاق نظر ندارد. زیرا مخالفان ترکیه نگران هستند که موفقیت اردوغان در این زمینه او را به سوی دیکتاتوری پیش می برد.
اردوغان برای تعدیل این قانون به آرای ترک تبارهای مقیم اروپا نیازمند است. شمار این افراد حدود 5 میلیون تن است که 3 میلیون آنان در آلمان زندگی می کنند. آنان در انتخابات پارلمانی گذشته بیش از نیمی از آراء خود را به حزب «عدالت و توسعه» دادند. اکنون نیز اردوغان تلاش می کند از هر ابزاری برای به دست آوردن رای استفاده کند.
به نوشته الدستور، کشورهای اروپایی ترسیده اند که برگزاری کمپین های تبلیغاتی شکاف ها و ناآرامی ها را در محافل اقلیت های ترک تبار در این کشورها افزایش دهد. از این رو، برخی کشورهای اروپا با برپایی این نشست ها مخالفت و از حضور وزیران ترکیه در این نشست های تبلیغاتی جلوگیری کرده اند. زیرا کشورهای اروپایی تغییر قانون ترکیه را به منزله پیش رفتن به سوی دیکتاتوری می دانند.
الدستور در بخشی از گزارش خود آورد: موضوع خنده آور آن است که اردوغان با تحریم ها و مجازات های ناگوار اروپا را تهدید کرد. این اقدام اردوغان ما را به یاد اظهارات خیرسرانه او علیه روسیه، ایران، سوریه و عراق می اندازد. او یک باره تغییر موضع داد. جنگ های اردوغان علیه اروپا هم پس از نتیجه همه پرسی های ترکیه، پایان خواهد یافت و خواهیم دید که در سیاست های ترکیه تغییرها وانعطاف های بزرگی رخ خواهد داد. بار دیگر اردوغان نشان خواهد داد که رهبری او و باقی ماندن حزب او در قدرت تنها اولویت های او است و هر کسی که بر خلاف خواسته های او عمل کند به درک فرستاده خواهد شد.
به نوشته روزنامه الیوم السابع، در حالی که درباره پیامدهای همه پرسی ترکیه برای تغییر قانون اساسی تردیدهایی وجود دارد. برخی منتقدان اردوغان بر این باورند که او با جنگ ساختگی و عوام فریبانه با اروپا می خواهد ملی گرایان ترکیه را به سوی خود بکشد تا با رای دادن به قانون ریاستی اختیارات بیشتری به او بدهند. در این خصوص، «چنگیز جاندار» روزنامه نگار ترک گفت سیاست کنونی ترکیه درباره سوریه، هلند، آلمان با دستور کارها و سیاست های داخلی آنکارا در ارتباط است. همه این سیاست ها با تبلیغات برای همه پرسی که به اردوغان اختیارات بیشتری می دهد، گره خورده است.
به نوشته روزنامه الاهرام، ناظران گفته اند هدف اردوغان از دامن زدن به تنش با کشورهای اروپایی این است که با هر ابزاری مردم را خرسند سازد تا به طرح او برای تغییر قانون اساسی ترکیه رای دهند. اما این ناظران نمی دانند که اردوغان چگونه می خواهد کشورهای دارای حاکمیت را در برابر اراده خود تسلیم سازد. او غرور قدرت و توهم رهبری را دارد. درس و عبرت های بسیاری در جنگ اردوغان علیه اروپا وجود دارد.
روزنامه الرای اردن در گزارشی به قلم «طارق مصاروه» نوشت: مشاجره های اردوغان و کشورهای اروپایی گسترش پیدا خواهد کرد و همه اروپا را فراخواهد گرفت. ارزش نظام ریاستی ترکیه چیست که اردوغان می خواهد برای دستیابی به آن هزاران تن را به خیابان های اروپا روانه کند. او از فاشیسم و نازیسم خواندن همسایه های خود به چه چیزی دست می یابد؟

** پناه بردن اردوغان به رگ تعصب ملی ترک ها در اروپا
روزنامه های الحیات و الدستور در بخشی از گزارش های خود به سوء استفاده اردوغان از تعصب های قومی و مذهبی با هدف پیش بردن برنامه های خود اشاره کردند.
الدستور در گزارشی به قلم «عریب الرنتاوی» نوشت: این نخستین بار نیست که اردوغان برای دستیابی به هدف های سیاسی خود به رگ تعصب ملی ترک ها پناه می برد. او فرصت طلب است. زیرا شهروندان ترکیه که در کشورهای اروپایی ساکن هستند تنها ترک تبار نیستند. بلکه بخشی از آنان کرد، سکولار و اسلام گرا هستند.
الحیات در گزارشی به قلم «طارق عزیزه» با عنوان«اردوغان و اروپا: قلدری جایگزین دیپلماسی» نوشت: ژرف نگری در روند بحران کنونی و چگونگی برخورد با آن نوعی از قلدرمابی اردوغان را در برخورد با این مساله و تنش آفرینی بیشتر او را نشان می دهد.
اردوغان مانند گذشته، اکنون هم می خواهد از اختلاف با کشورهای اروپایی احساس دینی و ملی همه را تحریک کند. او اقدام دولت های اروپایی را افزون بر دشمنی با ترکیه دشمنی با اسلام به شمار می آورد و می گوید که این موضوعی است که با اسلام هراسی در ارتباط است و چهره واقعی غرب را نشان می دهد. او از بحران کنونی و رفتار بد پلیس هلند سوء استفاده می کند تا درباره مردمسالاری و حقوق بشر سخنرانی کند. این در حالی است که اردوغان به بهانه کودتای نافرجام در ترکیه، مردمسالاری و حقوق بشر را لگد کوب و هزاران تن را زندانی کرده و دهان همه را بسته است. او سیاست های فاشیسم و جنگ آشکار خود علیه کردها را هم ادامه می دهد.

** استفاده راستگرایان اروپا از موضع گیری های ترکیه
روزنامه الدستور اردن در بخشی از گزارش خود به استفاده راستگرایان تندرو از موضع گیری های مقام های ترکیه اشاره کرد و در این زمینه نوشت: راستگرایان اروپایی که در نتیجه مهاجرت ها و موج پناهجویان عرب و مسلمان به کشورهای اروپایی در حال قدرت یابی هستند، اکنون گمشده خویش را در موضع گیری های ترکیه پیدا کرده اند. آنان بدترین اقدام های باج خواهی و جنجال آفرینی را آغاز کرده اند و گفتمان های نژادپرستانه خود را از سرگرفته اند. نازیسم و فاشیسم خواندن آلمان و هلند خنده آور است. به ویژه که این موضع از سوی کسی مطرح شده است کشورش را به توتالیتاریسم دینی، مذهبی و ملی پیش می برد.

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، تاریخ 25 اسفند 95، کد مطلب: 82465679: www.irna.ir