پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

سرویس ویژه نمایندگی لنز و عدسی های عینک ایتالیا در ایران با نام تجاری LTL فعال شد اینجا را ببینید  /  سرویس ویژه بانک پاسارگارد فعال شد / سرویس ویژه شورای انجمنهای علمی ایران را از اینجا ببینید       
کد خبر: ۵۶۹۸۴
تاریخ انتشار : ۱۰ فروردين ۱۳۹۶ - ۱۱:۵۸
شطرنج یکی از بهترین دوران خود را در سال 1395 سپری کرد؛ سالی که شطرنج بازان ایران هم در بخش تیمی و هم در بخش انفرادی موفقیت های قابل توجهی به دست آوردند.
شعار سال: سال 1395 سال آغاز دوران ریاست مهرداد پهلوان زاده در فدراسیون شطرنج بود. اواخر سال 94 بود که مجمع فدراسیون بعد از چند ماه تعلل بالاخره تشکیل شد و پهلوان زاده با ربودن گوی سبقت از مداحی به عنوان رئیس فدراسیون انتخاب شد.

بازگشت آرامش و پایان بلاتکلیفی بدون تردید بهترین اتفاق در فدراسیون شطرنج بود. پهلوان زاده که از جنس شطرنج است با علاقه و پشتکار زیاد ساعات طولانی را در فدراسیون صرف کار کرد و هر چند ایراداتی در کارش به چشم می خورد اما توانست آرامش از دست رفته را به شطرنج بازگرداند.

اتفاقات خوب در اواخر سال 94 نوید سالی پر بار برای شطرنج بازان ایران می داد. در مهم ترین رویداد تیمی شطرنج جهان یعنی المپیاد جهانی شطرنج که در باکو برگزار شد، تیم ایران در هر دو بخش مردان و زنان با عملکردی فراتر از انتظار بهترین نتیجه‌ تاریخ خود را رقم زد. تیم مردان در جایگاه شانزدهم ایستاد و تیم زنان یازدهم شد. عملکرد درخشان تیم مردان تا حدی بود که تیم پنج نفره ایران بدون بازیکن 2600+ به میز سوم مسابقات نیز رسید و شاید اگر در دیدار برابر نروژ بار روانی حضور مگنوس کارلسن، قهرمان شطرنج جهان روی میز یک، این قدر تاثیرگذار نبود، یک شگفتی بسیار بزرگتر رقم می خورد. با این حال ایران در گروه خود توانست با اقتدار به مقام قهرمانی برسد.

سال 95 سال رشد و افزایش ریتینگ اکثر بازیکنان ایرانی بود. پدیده های نوظهور شطرنج ایران در سال 95 درخشش قابل توجهی داشتند. پرهام مقصودلو که سال 94 را با ریتینگ حدود 2450 به پایان رسانده بود، توانست در سال 95 بیش از 120 واحد افزایش ریتینگ داشته باشد. مقصودلو با تکمیل نرمهای خود در سن 15 سالگی عنوان ارزشمند استاد بزرگی را به دست آورد و جوان‌ترین استاد بزرگ تاریخ شطرنج ایران شد. وی در بیشتر رده بندی های اعلام شده شماره یک شطرنج ایران بود هر چند متناوبا جایگاهی را با قائم مقامی عوض می‌کرد.

در شرایطی که در سال 94 تنها سه شطرنج باز به نام های قائم مقامی، ایدنی و درینی، ریتینگ بالای 2500 داشتند با عبور پنج بازیکن دیگر از این ریتینگ تعداد شطرنج بازان با ریتینگ بالای 2500 به عدد هشت رسید. شاهین لرپری زنگنه، پرهام مقصودلو، سید محمد امین طباطبایی، علیرضا فیروزجاه و امیررضا پوررمضانعلی بازیکنانی بودند که به این موفقیت دست پیدا کردند. در این بین پور رمضانعلی و مقصودلو استاد بزرگ شدند و سایر بازیکنان نیز با تکمیل نرم های استاد بزرگی خود در پی رسیدن به این عنوان هستند.

المپیاد نوجوانان جهان یکی دیگر از رویدادهایی بود که تیم ایران در آن شرکت کرد و با اقتدار به مقام قهرمانی جهان دست یافت.

در اواسط سال جام ستارگان به همت منطقه آزاد انزلی برگزار شد و بازیکنان بسیار با کیفیت خارجی با ریتینگ بالای 2600 در آن حاضر شدند که گل سرسبد آنها نایجل شورت نایب قهرمان سابق جهان بود. پرهام مقصودلو در این رویداد با عملکردی فوق العاده کسب عنوان استاد بزرگی‌اش را قطعی کرد. بازیکنان مطرح جهان یکی پس از دیگری مغلوب جنگندگی نوجوان 16 ساله گلستانی شدند.

همچنین نخستین دوره جام بین‌المللی پایتخت به میزبانی تهران و در سه جدول برگزار شد. سطح فنی این رقابت در حد جام انزلی نبود، اما با توجه به تعداد کم میزبانی های تهران یک اتفاق مثبت به شمار می رفت.

فدراسیون شطرنج در سال 95 با وجود بودجه محدود اقدام به گرفتن میزبانی های متعدد کرد. بزرگ‌ترین رویداد برگزار شده در ایران مسابقات شطرنج قهرمانی بانوان جهان بود که بزرگترین میزبانی تاریخ ورزش ایران در بخش بانوان به شمار می رفت. البته شطرنج‌بازان ایران در این رویداد توفیقی نداشتند و هر سه نفر در دور اول حذف شدند. رویدادهایی مانند مسابقات مدارس آسیا، مسابقات قهرمانی آماتورهای آسیا (اصفهان) و چند رویداد بزرگ و کوچک دیگر نیز در سال 95 در ایران برگزار شد.


در بخش بانوان ساراسادات خادم الشریعه، بانوی شماره یک شطرنج ایران به روند خوب خود ادامه‌ داد و توانست در گرندپری خانتی مانسیسک به عنوان ارزشمند سومی دست پیدا کند. علاوه بر بازی های خوب خادم حرکت اخلاقی او مقابل حریف اوکراینی مدت زیادی سوژه رسانه‌ها شده بود.

جایگاه شطرنج ایران در رده بندی فدراسیون جهانی در سال 95 بهبود یافت. با توجه به نحوه رده بندی (میانگین ریتینگ 10 نفر برتر هر کشور) ایران توانست خودش را تا جایگاه سوم آسیا بالا بکشد. اما عبور از تیم های بسیار قدرتمند چین و هند کار دشواری است که نیاز به برنامه‌ریزی دراز مدت دارد.

اعزام های متعددی در سال 95 صورت گرفت. تقریبا در تمام رویدادهای آسیایی و جهانی که نمایندگان ایران مجاز به حضور در آنها بودند، اعزام صورت گرفت. البته موفقیت در شطرنج نیازمند حضور در تورنمنت های زیادی است. با وجود حمایت فدراسیون از اعزام های برون مرزی بسیاری از شطرنج بازان برجسته ایران با هزینه شخصی خود راهی مسابقات اوپن شدند.

فدراسیون برنامه استعدادیابی را در دستور کار قرارداد و کمیته استعدادیابی فعالیت خود را جدی تر از گذشته پی گرفت. البته با توجه به زمان بر بودن ذات استعدادیابی در حال‌ حاضر نمی‌توان قضاوت دقیقی درباره عملکرد این کمیته داشت هر چند اصل توجه به پدیده استعدادیابی را باید یک اتفاق مثبت قلمداد کرد.

سال 95 البته اتفاقات ناخوشایندی نیز داشت که باید از سوی دست اندرکاران مورد بررسی دقیق قرار بگیرد. در ادامه‌ این اتفاقات را مرور می‌کنیم.

- امیر ملاحی، عضو سابق تیم‌ ‌ملی شطرنج ایران، یکی از چهره های سرشناس، فرهیخته و دانشگاهی شطرنج که سمت دبیری فدراسیون را بر عهده داشت از سمت خود کناره‌گیری کرد. حضور ملاحی و تجارب گرانقدر او قطعا می‌توانست راهگشای بسیاری از مشکلات شطرنج باشد، اما او بدون ارائه توضیحی مشخص استعفا داد تا شهره بیات، داور بین الملی کشورمان سمت دبیری را بر عهده بگیرد.

- مسابقات شطرنج قهرمانی کشور در رده سنی جوانان با تبلیغاتی کم و با سطح کیفی بسیار نازل برگزار شد. این در حالی بود که برگزاری مناسب مسابقات می‌توانست پشتوانه تیم ملی را تامین کند.

- مسابقات قهرمانی کشور در بخش بانوان در آخرین ماه سال برگزار شد. با انصراف چهره های برتر شطرنج بانوان مانند خادم الشریعه، حجازی پور، پورکاشیان، خواهران حکیمی فرد و زاهدی فرد، سطح رقابت‌ها به شدت افت پیدا کرد و تنها شش بازیکن در این رقابت شرکت کردند که به هیچ وجه در حد شطرنج بانوان ایران نبود.

- فدراسیون شطرنج در سال 95 نسبت به مسائل دیپلماتیک و بین الملل واکنش چندان مناسبی نداشت. اظهارات گستاخانه نایجل شورت علیه مردم خصوصا زنان و دولت ایران کاملا بی پاسخ ماند و این شطرنج باز انگلیسی باز هم به ایران دعوت شد! بی توجهی به امور دیپلماتیک باعث حضور یک شطرنج باز نوجوان ایرانی برای نماینده رژیم صهیونیستی شد که این مساله نیز اتفاق خوشایندی نبود. در شرایطی که تصمیم ترامپ مبنی بر ممنوعیت ورود اتباع هفت کشور از جمله ایران به خاک آمریکا باعث ایجاد تنش سیاسی شده بود، شطرنج بازان آمریکایی با پاسپورت های آمریکایی به راحتی وارد ایران شدند و فدراسیون شطرنج نیز هیچ واکنشی از خود نشان نداد. شاید اگر Forbidden pairing به معنای قرعه ممنوعه وجود نداشت، شطرنج بازان بی تجربه ایران در بسیاری از رویدادها به دلیل ناآگاهی برابر حریفان رژیم صهیونیستی روبرو می شدند.

- فدراسیون شطرنج نتوانست مربی با کیفیت به شکل ثابت در اختیار استعدادهای نو ظهور شطرنج قرار دهد. در شرایطی که لزوم تمرین و آموزش حرفه‌ای به شدت در سطوح ریتینگ 2400 به بالا برای نوجوانان ایران احساس می‌شد، مربیان خارجی مانند اوگنی میروشنیچنکو و ایوان سوکولف به شکل مقطعی قبل از رویدادهای مهم در کنار ملی‌پوشان بودند. فدراسیون دلیل این مساله را کمبود بودجه در استخدام مربی خارجی به شکل ثابت عنوان کرد. در این بین بازیکنی مانند ساراسادات خادم الشریعه برای جلوگیری از توقف در مسیر پیشرفت خود مجبور به استخدام مربی شخصی خارجی با هزینه شخصی شد. نتیجه‌ این اتفاق رشد کم و توقف بازیکنانی مانند علیرضا فیروزجاه قهرمان ایران در سال 94 و مسعود مصدق پور قهرمان نوجوانان جهان بود. فیروزجاه که سال 1394 را با ریتینگ حدود 2480 به پایان رسانده بود، تا اواخر سال 95 نه تنها به رشد خود ادامه‌ نداد ،‌ بلکه نزدیک به 20 واحد کاهش ریتینگ داشت و تنها در مسابقات ایرفلوت بود که درخشید و توانست از 2500 عبور کند (لایو ریتینگ). مصدق پور نیز که با درخششی بی نظیر مقتدرانه قهرمان رقابت‌های زیر 18 سال جهان شده بود در سال 95، بیش از 40 واحد ریتینگ از دست داد. در صورتی که اگر می‌توانست ریتینگ 2500 دست پیدا کند با توجه به تکمیل نرم های استاد بزرگی این عنوان را به دست می آورد.

- مدل فدراسیون شطرنج در دوره جدید ریاست، که از سال 95 آغاز شد، مدل مشورت پذیری نبود. بارها درباره مسائلی مانند نحوه برگزاری مسابقات، استاندارد کردن زمان مسابقات فکری (مطابق با الگوی جهانی)، دقت در اعزام سرپرستان و همراهان به اردوهای بین المللی، استخدام مربی خارجی و.. مواردی بود که از سوی فدراسیون جدی گرفته نشد.


- الشن مرادی ستاره سابق تیم‌ ‌ملی شطرنج و دومین استاد بزرگ تاریخ کشور، با خروج از پرچم ایران تابعیت آمریکا را پذیرفت تا از این پس برای این کشور پشت میز برود. هر چند با توجه به سطح بسیار بالای شطرنج در آمریکا و وجود چندین و چند ابراستاد بزرگ مانند فابیو کاروانا، وسلی سو و هیکارو ناکامورا مرادی به هیچ وجه شانس بازی کردن در ترکیب آمریکا را نخواهد داشت. او در حال‌ حاضر نفر نوزدهم شطرنج این کشور است. در حالی که درست قبل از پذیرفتن تابعیت آمریکا ریتینگی بالاتر از نفر اول ایران داشت. از دست رفتن استاد بزرگ مرادی که یک چهره درخشان در شطرنج ایران بود و ستاره هایی مانند ساراخادم الشریعه را پرورانده بود یکی از اتفاقات تاسف باری بود که رخ داد.

- مسابقات قهرمانی رده های سنی جهان بر خلاف دوره قبل برای ایران خوش یمن نبود. مبینا علی نسب در بخش زیر 16 سال دختران هر چند با درخششی بی نظیر عنوان ارزشمندی نایب قهرمانی جهان را به دست آورد و نوید ظهور یک سارای دیگر را داد ، اما عملکرد تیم پسران خوب نبود. تنها شاهین لرپری زنگنه، شطرنج باز اصفهانی موفق به کسب مدال برنز شد. در شرایطی که در بسیاری از بخش ها شطرنج بازان ایران مدعی کسب مدال بودند موفقیتی به دست نیامد. پرهام مقصودلو شانس اول قهرمانی در رده زیر 16 سال پسران جهان دچار مصدومیتی عجیب و غریب شد و مدال را از دست داد تا لزوم نظارت دقیق تر بر تیم های اعزامی از سوی فدراسیون شدیدا احساس شود. طباطبایی شانس سوم کسب مدال، به موفقیتی دست نیافت. علیرضا فیروزجاه نیز با نظر پدرش به دلیل خستگی به مسابقات اعزام نشد.

- لیگ برتر شطرنج نیز یکی از نقاط منفی سال 95 بود. در شرایطی که انتظار می رفت بر خلاف سال‌های گذشته شاهد لیگی پویا و جذاب باشیم این مسابقات باز هم خوب برگزار نشد. تجمع ملی‌پوشان شاخص در یک تیم تکلیف قهرمانی را از پیش مشخص کرده بود. بسیاری از دیدارها خصوصا در هفته های پایانی با غیبت بازیکنان دنبال شد و باخت های فورفیت فراوانی در جدول ثبت شد. غیر از یک تیم قرارداد سایر بازیکنان بسیار پایین بود وحتی ملی پوشان نتوانستند مطالبات خود را دریافت کنند. توجه به سازمان دهی مناسب لیگ شطرنج باید یکی از مسائل مورد توجه فدراسیون در سال آینده باشد.

- مسابقات شطرنج قهرمانی آسیا در هر دو بخش مردان و زنان آن طور که باید و شاید برای ایران خوب پیش نرفت. در بخش آقایان با وجود شطرنج بازان قدرتمند، انتظار کسب مدال نمی رفت، اما در بخش بانوان سه نماینده ایران عملکرد خوبی نداشتند. خادم الشریعه در این رویداد بخت اصلی قهرمانی بود اما به مقامی بهتر از هفتمی دست پیدا نکرد.

* شطرنج سال 95 در یک نگاه:

- مهم‌ترین اتفاق سال: درخشش بی نظیر و کسب بهترین نتیجه تاریخ در المپیاد جهانی شطرنج

- غیرمنتظره ترین اتفاق سال: مصدومیت عجیب پرهام مقصودلو، ستاره شطرنج ایران در مسابقات نوجوانان جهان

- ورزشکار سال: سارا سادات خادم الشریعه

- پدیده سال: پرهام مقصودلو

- رکوردها و تاریخ سازی ها: شکسته شدن رکورد تعداد استاد بزرگهای کشور، شکسته شدن رکورد جوان ترین استاد بزرگ تاریخ ایران توسط مقصودلو، اولین میزبانی مسابقات قهرمانی جهان در تاریخ ورزش بانوان ایران

- مهم‌ترین رویداد پیش رو: مسابقات متعدد تیمی و انفرادی در سطح قاره و جهانی

با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از خبرگزاری ایسنا، تاریخ انتشار: 9 فروردین 1396، کد مطلب: 95123018077، www.isna.ir

اخبار مرتبط
خواندنیها و دانستنیها
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار
پربازدیدترین
پربحث ترین
پرطرفدارترین