شعار سال: سعید لیلاز در برنامه مناظره «بررسی وضعیت معیشت مردم در دولت‌های احمدی‌نژاد و روحانی» با غلامرضا داوری عضو هیت علمی دانشگاه تهران افزود: از اواخر سال چهل به بعد اقتصاد کشور به دلیل تهاجم های مکرر نفتی از حالت زایش ثروت خارج شده است و به غلط در حالی که تولید ثروت نداریم به توزیع آن پرداخته ایم که در واقع این توزیع، توزیع فقر بوده است.

با کاهش در آمدهای نفتی اقتصاد وارد شوک شده است

وی ادامه داد: با کاهش در آمدهای نفتی اقتصاد کشور وارد شوک شده است ولی هنگامی که خواسته است با داشته های خود از این حالت خارج شود، این شوک افزایش درآمدهای نفتی همه چیز را خراب کرده است.

لیلاز با بیان اینکه نوسانات قیمت نفت هیچ گاه باعث ایجاد لبخند نشده و همه همواره شاکی بوده اند، گفت: برآورد مقدماتی من این است که در طول حدود ۱۱۰ سال گذشته که نفت در ایران استخراج می شود، به قیمت امروز ۴ هزار میلیارد دلار ارز و یا تولید انرژی رایگان به این اقتصاد وارد شده است که یک سوم آن در طول ده سال گذشته بوده است.

وی گفت: ایران یکی از بزرگترین تولید کنندگان گاز جهان است ولی این منجر به چه چیزی شده است و کدام یک از مردم جز طبقه ای خاص احساس ثروتمندی می کنند؟

لیلاز ادامه داد: آمار رسمی نشان می دهد در ۱۰ سال گذشته مصرف سرانه مواد غذایی در ایران ۲۶ درصد کاهش داشته است و همچنین هم اکنون هر شهروند ایرانی هر دوازده روز یک شیر بار مصرف می کند.

نماینده طیف حامی دولت تاکید کرد: تا زمانی که اقتصاد از بند درآمد های نفتی رها نشود صرف نظر از گرایشهای سیاسی دولت عملکرد دولتها در برابر نوسانات قیمت نفت یکجور بوده است.

وی افزود: هنگامی که قیمت نفت افزایش یافته و ما معتقد بوده ایم که شاهد بهبود وضعیت زندگی مردم خواهیم بود، اتفاقات عکس افتاده است.

لیلاز افزود: در سال ۱۳۹۰ قبل از آغاز تحریم ها حداقل حقوق کارگران ۱۱ درصد کاهش یافت و همین سقوط آزاد تا پایان سال ۹۲ ادامه داشته است.

هم اکنون وضعیت معیشت مردم فوق العاده وخیم است

وی با بیان اینکه معتقدم بررسی عملکردها بسیار موثرتر از بررسی طبقات است، گفت: هم اکنون وضعیت معیشت مردم فوق العاده وخیم است. مصرف سرانه خانوار شهری در ایران ۵۹ کیلو گوشت در سال ۸۴ بوده است و این عدد طی ۱۰ سال به ۴۰ کیلو رسیده است و نمی توان آن را اصلاح الگوی مصرف دانست. در واقع در صنایع غذایی وضعیتی وخیم داریم زیرا این آمار به این معنا است که احتمالا سه دهک پایین جامعه ایران هر سه ماه یکبار گوشت قرمز مصرف کند.

لیلاز گفت: هنگامی که قیمت نفت بالا می رود سهم مالیات در تولید ناخالص داخلی کاهش می یابد یعنی سهمی که هم اکنون در هلند ۳۰ درصد است در ایران تا سال ۹۰ به ۵ درصد رسید زیرا در این سال حدود ۳۰۰ میلیارد دلار نفت و گاز و انرژی اولیه استخراج شد و در رکورد تاریخ ایران را داشته و درآمد از صادرات این محصول بوده است.

وی ادامه داد: این موضوع سبب ایجاد طلاق عاطفی بین دولت و ملت می شود و زمانی که مانند دوران کنونی این درآمد کاهش می یابد و به یک ششم عملکرد سال ۹۰ می رسد، سبب می شود دولت مجبور به لغو معافیت های مالیاتی شود. این موضوع همانند برنده شدن بلیط بخت آزمایی است که با برنده شدن مبلغی هنگفت اجاره خانه افزایش نمی یابد این در حالی است که با درآمدهای نفتی اینگونه برخورد می شود.

این تحلیل گر مسائل اقتصاد تصریح کرد: با توجه به اینکه بر مبنای یک درآمد ناپایدار هزینه ای پایدار ایجاد کرده ایم دچار مشکل می شویم.

لیلاز افزود: باید با بیان علمی و دقیق مسائل عنوان شود. معتقدم تا پایان سال ۹۲ قدرت گروه کارگری ایران ۴۰ درصد نسبت به اوج خود کاهش داشته و هم اکنون معیشت کارمندان دولت به اواخر سال ۷۰ رسیده است و اگر دولت بتواند به درستی عمل کند در سال ۱۴۰۵ می توانیم به نقطه اوج تاریخی خود بازگردیم این به این معنی است که در تاریخ توسعه ایران ۲۰ سال از دست رفته است.

دولتمردان علم اقتصاد ر ا قبول نداشتند

وی با اذعان به اینکه هنگامی که شاهد افزایش درآمدهای ارزی بودیم دولتمردان اعلام کردند که علم اقتصاد ر ا قبول ندارند، گفت: علم اقتصاد علم کم یابی ها است. هرگاه منابع در ایران کاهش یافت علم اقتصاد موضوعیت خواهد یافت و عقلانیت در تصمیم های اقتصادی وارد خواهد شد.

لیلاز گفت: در علم اقتصاد مطلق نقدینگی همواره در نظر گرفته می شود و درصد رشد نقدینگی اهمیت دارد.

وی با یادآوری اینکه رشد نقدینگی در سالهای ۹۱ و ۹۲ دولت احمدی نژاد به بالاترین سطح تاریخ ایران در مقایسه با رشد اقتصادی رسید و در این موضوع اگر رشد اقتصادی نیز به همان میزان افزایش یابد مشکلی ندارد. نقدینگی نماد تولید ثروت است ولی اگر رابطه عرضه و تقاضا متناسب نباشد شاهد تورم خواهیم بود و رشد نقدینگی در دو سال گذشته کاهش یافته است.

لیلاز با تاکید بر اینکه نقدینگی که در سالهای ۹۱ و ۹۲ با سرعت ۳۵ درصد در سال افزایش یافته نمی توان یک شبه صفر کرد، افزود: باید با آهنگی آن را پایین آورد به ویژه اینکه اقتصاد ایران با رکود تورمی مواجه است که در تاریخ اقتصاد ایران بی همتاست.

وی یادآور شد: در مرداد ۹۲ به بدترین میراثی که در تاریخ ایران داشته دست یافتیم و هرگز اوضاعی به وخامت آن دوران در تاریخ ایران وجود نداشته و در آن دوران ایران، ونزوئلا و زیمباوه با آن مواجه شده بودند. البته اخیرا زیمباوه خارج شده و به دلیل اینکه اقتصاد روسیه نیز نفتی بوده و به درستی اداره نمی شود این کشور به این وضعیت دچار شده است. شاخصها نشان می دهد هم اکنون نرخ تورم بیش از ۴ برابر کاهش یافته است.

به گفته لیلاز در سال ۹۰ بین ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار پول به ایرانیان داده شده است تا به آنتالیا و پاتایا بروند. مگر هدف مبارزه با آمریکا نبوده است، پس چرا این اتفاق افتاده است و وقتی دولتی قیمت ها را دستکاری می کند شرایطی پیش می آید که سفر به دبی ارزانتر از سفر به مشهد می شود.

لیلاز گفت: سهم مالیات در تولید ناخالص ایران که در سال ۹۱ و ۹۲ به ۵ درصد رسیده بود، هم اکنون به ۷.۸ درصد رسیده است به این معنا که سالانه یک درصد در حال افزایش است و این به معنای حکمرانی خوب است.

وی افزود: با توجه به شرایط وخیمی که در آن دولت تحویل گرفت نه شرایط انبساطی را می توان در پیش گرفت و نه می توان عرضه پول را به صفر رساند.

لیلاز با بیان اینکه دولت روحانی ایران را از لبه پرتگاه اقتصادی و جنگ داخلی به کنار کشیده است، ادامه داد: درست نیست به جای شکر کردن خداوند گوشه و کنایه بزنیم. این دولت اولین دولتی است که طب ملی را برای فقیرترین اقشار جامعه ایران اجرا کرد.

وی یاداور شد: مگر خانم دستجردی وزیر اسبق بهداشت به دلیل اینکه با پول دارو پورشه وارد شد استعفا نداد؟ اگر نظارت وجود نداشته باشد و ته مانده لیوان رییس جمهور را سر بکشند که معتقدم در آن روز فاتحه پارلمانیسم در ایران خوانده شد و رییس سازمان بازرسی کشور اعلام کند این دولت به پاکی دولت امیرالمونین است شاهد این اتفاقات خواهیم بود در حالی که امیر المومنین در پندهای خود درس می دهد که نگذارید حاکمیت یک دست شود در جامعه باید چند صدایی باشد و تا زمانی که تیغ تیز انتقاد به سوی دولت باشد هیچ گاه خطا نخواهد کرد.

در ۱۲ ماه گذشته در آمد نفتی ۶۰ درصد کمتر از بدترین سالهای تحریم بوده است

لیلاز در ادامه در پاسخ به برخی مطلب در خصوص افزایش کسری درآمد خانوار در دولت روحانی گفت: اینکه کسری درآمد خانوار در دولت روحانی افزایش یافته خطایی علمی است تغییرات و نوسانات الگوی مصرف خانوارها به سرعت خود را نشان نمی دهد تغییر جهت ها همانند فرمان خودرو سریع نیست و در این زمینه دانشمندان اقتصادی احتیاط می کنند.

وی با بیان اینکه در ۱۲ ماه گذشته در آمد نفتی ۶۰ درصد کمتر از بدترین سالهای تحریم در ایران بوده است، گفت: اگر نفت به همان قیمت به فروش می رسید، امسال ۸۰ هزار میلیارد تومان درآمد دولت بیشتر از سال ۱۳۹۲ که بدترین سال تحریم ها بود، می شد. سرمایه فقط در زمینه کاهش قیمت نفت خام سبب کاهش ۸۰ هزار میلیارد تومانی قیمت نفت شد ولی هنوز رشد اقتصادی منفی نشده است. این در حالی است که در سالهای ۹۱ منفی ۷ درصد و ۹۲ منفی ۲ درصد رشد اقتصادی بوده است.

لیلاز گفت: عملکرد صنعت کاهش یافته و خدمات و کشاورزی به رشد خود ادامه می دهند. مسکن دچار سقوط شدید شده است و با وجود اینکه بدترین شرایط اقتصادی تحریمها را طی کنیم و کوچکترین گشایشی در تحریم ها اتفاق نیافتاده است، رشد اقتصادی مثبت باقی مانده است.

این استاد دانشگاه تهران گفت: معتقدم از دی و بهمن ماه به آهستگی رشد اقتصادی از سر گرفته می شود و از سال ۹۵ با نفت ۴۰ دلاری قادر خواهیم بود به رشد اقتصادی مثبت دست یابیم.

لیلاز با تاکید بر اینکه مخالف عرضه دلار دو نرخی هستیم و این حرکت مردمی نیست زیرا هیچ گاه گروه معمولی جامعه نمی توانند دلار دولتی دریافت کنند، افزود: متاسفم که بعد از سی و شش سال هنوز درگیر مواردی مانند کراوات هستیم. بلکه باید به عملکردها نگریسته شود.

وی با بیان اینکه زمانی در مبارزه با فساد اقتصادی موفق خواهیم بود که دست از جناح‌بازی برداریم، تاکید کرد: اشتباه هر فرد در حوزه اقتصاد را باید همان موقع تذکر داد و زمانی در مبارزه با فساد اقتصادی موفق خواهیم بود.

لیلاز گفت: صادرات غیر نفتی به دلیل کاهش شدید قیمتهای جهانی، کاهش یافته است ولی رابطه آن با صدرات نفتی اهمیت دارد هم اکنون ترازی بین صادرات و واردات غیر نفتی وجود دارد.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار 20 آذر 1394، کد خبر 2997458 www.mehrnews.com