شعار سال: «حسن هانی‌زاده» کارشناس مسائل بین‌الملل در تشریح ابعاد مختلف گفت‌وگوی پادشاه عربستان و نخست‌وزیر اسرائیل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: روابط عربستان و اسرائیل طی سال‌های گذشته منحنی‌های پنهان و نهان زیادی را طی کرد و این دو از گذشته تاکنون روابط پنهان گسترده‌ای با یکدیگر داشتند اما تاکنون تا به این حد نسبت به آشکارسازی آن اقدام نکرده بودند.

وی ادامه داد: روابط دو طرف تنها به مناسبات اقتصادی ختم نمی‌شود بلکه ارتباط ریاض و تل‌آویو یک رابطه تمام عیار به شمار می‌رود و همه جنبه‌ها را در نظر می‌گیرد. به عنوان مثال«انور عشقی» که یکی از مقامات ارشد اطلاعاتی و امنیتی عربستان به حساب می‌آید چندین بار به سرزمین‌های اشغالی سفر کرده است. حتی «عادل الجبیر» به عنوان رئیس دستگاه دیپلماسی عربستان چندین مرتبه به تل‌آویو سفر کرده است. از این جهت نمی‌توانیم بگوییم که روابط عربستان و اسرائیل تنها حول مسائل اقتصادی می‌گردد. 

با توجه به رفت و آمدهای مختلف و گفت‌وگوهای صورت گرفته میان اسرائیل و عربستان، باید به این نکته مهم اشاره کنیم که روابط اسرائیل و عربستان در حالت فعلی در حال عیان شدن است و اتفاقاً مسائل امنیتی، سیاسی و خصوصاً موضوع‌های مرتبط با منطقه و ایران هم در دستور کار این تفاهم‌ها و روابط قرار گرفته است.

این تحلیلگر مسائل منطقه با اشاره به گفت وگوی ملک سلمان و نتانیاهو در خصوص بازگشایی مسجد الاقصی عنوان کرد: بسته شدن مسجد الاقصی و تحرکات ضد اسرائیلی که در هفته‌های اخیر رخ داد، بهترین موقعیت و وضعیت برای نزدیک شدن عربستان و اسرائیل به یکدیگر قلمداد می‌شود. به این معنا که ریاض سعی کرده است تا بتواند از این وضعیت استفاده کند و در گام اول خود را به عنوان پدر معنوی جهان اسلام مطرح کند و در گام دوم خود را به اسرائیل نزدیک کند. در اینجاست که باید بگوییم بسته شدن مسجد الاقصی و همچنین تجهیز این مکان مقدس توسط اسرائیلی‌ها فرصتی بود تا عربستان خود را به سمت اسرائیل متمایل کند. 

موضوع‌های دیگری مانند سفر مسلمانان از فرودگاه بن گورین اسرائیل به عربستان برای حضور در مناسک حج از مسائل دیگری است که این ارتباط‌ها را علنی‌تر می‌کند. درست است که موضوع و محور ارتباط بحث حج است و یک وجهه اسلامی دارد اما واقعیت این است که این موضوع به عنوان پوشش عادی‌سازی روابط میان عربستان و اسرائیل مورد استفاده و تایید هر دو طرف قرار گرفته است. در این راستا افکار عمومی‌ به جهت اینکه این موضوع یک بحث اسلامی و مذهبی است به صورت کاملاً عادی به نفع دو طرف هدایت می‌شوند.

هانی‌زاده در پاسخ به این پرسش که مبداء شروع اقدام‌های اسرائیل در منطقه و سرزمین‌های اشغالی چه خواهد بود، گفت: تا حدود زیادی باید سفر اخیر ترامپ به عربستان را دلیل این موضوع بدانیم. چراکه ترامپ با پرواز مستقیم از ریاض به تل‌آویو سفر کرد و این نشان می‌دهد که یک هماهنگی سیاسی و اقتصادی در این میان صورت گرفته است. از این منظر باید گفت که موضوع‌های مختلفی مانند ادامه شهرک‌سازی‌ها و تداوم حفاری‌در زیر مسجد الاقصی مجدداً به وقوع می‌پیوندد. حتی این موضوع تا جایی پیش خواهد رفت که از آن به عنوان یک روند عادی در میان فلسطینی‌ها نام برده می‌شود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: اسرائیل در صدد است تا با نزدیک شدن به عربستان بتواند بیش از پیش بر رهبران جنبش‌های اسلامی در فلسطین و به نفع اسرائیل تاثیر بگذارد که در این بین محمود عباس گزینه شاخص آنها خواهد بود. موضوع دیگر بحث رایزنی عربستان برای بازگشایی مجدد سفارت‌خانه‌های اسرائیل در کشورهای حاشیه خلیج فارس است. این احتمال وجود دارد که ریاض برای تحکیم روابط خود با اسرائیل کشورهای حاشیه خلیج فارس را مجبور به افتتاح سفارت اسرائیل در کشور خود کند که این موضوع می‌تواند گستره نفوذ اسرائیل را علاوه بر منطقه در حاشیه خلیج‌فارس هم افزایش دهد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری کار ایران ، تاریخ انتشار 30 تیر 96، کدمطلب:513367، www.ilna.ir