شعارسال: در نظام بانکی هر کشور، تجزیه و تحلیل بانکها با مقاصد گوناگونی مانند ارزشیابی سهام، سودآوری، ارزیابی عملکرد، کارایی، سلامت، ثبات و غیره صورت می پذیرد.

تجربه وقوع بحران های مالی و آثار مخرب ناشی از انتقال بحران از بخش پولی به بخش واقعی اقتصاد، اهمیت توجه هر چه بیشتر به تجزیه و تحلیل بانکها و شناخت آنها را آشکار ساخته است.

یکی از روش های مهم و موثر برای شناساندن بانکها و موسسات اعتباری به سپرده گذاران و سرمایه گذاران و جهت دهی بانکها و موسسات به افزایش ثبات، سلامت، کارایی و بهره وری، ارزیابی و رتبه بندی بانکها و موسسات اعتباری است.

استفاده از شاخص سود سرانه کارکنان برای رتبه بندی بانک ها

در این گزارش، بانک ها و موسسات اعتباری بر اساس سود سرانه کارکنان، به عنوان شاخص دیگری از کیفیت مدیریت (M) رتبه بندی خواهند شد.

مقایسه شاخص سود سرانه یک بانک (به عنوان یکی از نسبت های بهره وری کارکنان در بانکها و موسسات) با این شاخص در سایر بانک‌ها، نشان دهنده کیفیت مدیریت یک بانک و هدایت کارمندان به منظور درآمدزایی و سودآوری است.

شاخص سود سرانه کارکنان از تقسیم سود بانک بر تعداد کارکنان بانک بدست می آید و نشان می دهد که به ازای هر کارمند به طور میانگین چه مقدار سود ایجاد شده است.

از میان ۳۵ بانک و موسسه اعتباری مجاز در ایران، ۲۷ بانک و موسسه اعتباری اطلاعات خود را در این رابطه برای سال مالی ۱۳۹۴ افشاء نموده اند؛ لازم به ذکر است که این اطلاعات برای سال ۱۳۹۵ در مورد عمده بانک ها هنوز منتشر نشده است.

۸ بانک اطلاعات خود را منتشر نکرده اند

بانک های کشاورزی، مسکن، توسعه تعاون، ملی، سپه و موسسه اعتباری توسعه اطلاعات خود را برای سال ۹۴ در این خصوص منتشر نکرده اند؛ دو موسسه اعتباری نور و کاسپین نیز در اواسط سال ۹۴ مجوز فعالیت خود را دریافت نموده اند، بنابراین اطلاعاتی برای سال ۹۴ برای این دو موسسه ارائه نشده است.

شاخص سود سرانه کارکنان شاخص مناسبی برای بررسی بانک های قرض الحسنه و اجتماعی نیست

شایان ذکر است که دو بانک قرض الحسنه رسالت و بانک قرض الحسنه مهر ایران با توجه به ماهیت قرض الحسنه ای که دارند، به عنوان بانک‌های اجتماعی شناخته می شوند، یعنی برای تسهیلات پرداختی به غیر از کارمزد سودی دریافت نکرده و در مقابل نیز در قبال سپرده ها سودی پرداخت نمی کنند؛ در واقع هدف اصلی این بانک ها سودآوری نیست.

بنابراین این دو بانک برای رتبه بندی در این شاخص در میان بانک های دیگر لحاظ نشده اند. هرچند بانک قرض الحسنه مهر ایران در این میان سود بیشتری دارد که با توجه به اینکه یک بانک قرض الحسنه است، جای بحث و بررسی دارد.

جدول زیر سود سرانه کارکنان دو بانک قرض الحسنه رسالت و مهر ایران را نشان می دهد.

طبق جدول، بانک قرض الحسنه مهر ایران سود سرانه ۸۴۷ میلیون ریال و بانک قرض الحسنه رسالت سود سرانه ۲۸ میلیون ریال را محقق کرده اند. این بدان معناست که به عنوان مثال بانک قرض الحسنه مهر ایران، به ازای هر کارمند خود حدود ۸۵ میلیون تومان سود کسب کرده است.

بانک خاورمیانه رتبه اول در سود سرانه کارکنان

طبق نمودار زیر، بانک خاورمیانه با سود سرانه ۴۴۷۶ میلیون ریال بهترین عملکرد را در سال مالی ۱۳۹۴ در میان بانک ها و موسسات اعتباری داشته است و رتبه اول را در این شاخص به خود اختصاص داده است.

در رتبه های دوم و سوم، دو بانک پاسارگاد و شهر، به ترتیب با شاخص سود سرانه ۳۰۵۰ میلیون ریال و ۱۹۷۸ میلیون ریال، قرار دارند.

گفتنی است که با توجه به تعدیل صورت های مالی بانک ها در سال ۱۳۹۵ که البته هنوز گزارشی از آن ارائه نشده است، بسیاری از بانک ها که سودهای غیرقابل وصول خود را در ترازنامه محاسبه کرده بودند، با افت سود مواجه شدند و لذا برای بررسی دقیق تر وضعیت بانک ها، ضروری است صورت های مالی سال ۱۳۹۵ منتشر شود.

بانک های سرمایه و ایران زمین با سود سرانه کارکنان منفی

در میان ۲۷ بانکی که اطلاعات خود را ارائه نموده اند، بانک سرمایه و ایران زمین با سود سرانه منفی بدترین عملکرد را به خود اختصاص داده اند و به ترتیب با سود سرانه ۱۷۵۸- میلیون ریال و ۳۱۴- میلیون ریال در رتبه های ۲۵ و ۲۴ قرار دارند.

همچنین بانکهای قوامین (۶۵)، گردشگری(۶۳)، رفاه کارگران(۱۶) و پست بانک(۴) در این زمینه بسیار ضعیف عمل کرده اند.

این بدان معناست که بانک خاورمیانه توانسته به ازای هر کارمند خود حدود ۴۵۰ میلیون تومان سود ایجاد کند و این در حالی است که بانک سرمایه به ازای هر کارمندش در سال مالی ۱۳۹۴، زیانی برابر با حدود ۱۷۵ میلیون تومان ایجاد کرده است.

در نمودار زیر رتبه بندی بانک ها بر اساس این شاخص آمده است:

در جدول زیر نیز رتبه و ارقام سود سرانه بانک‌ها و موسسات اعتباری ذکر شده است:

ضرورت رتبه بندی بانک ها توسط بانک مرکزی

بانک مرکزی باید با اختیارات قانونی خود به ویژه در حوزه نظارت، به رتبه بندی بانکها و موسسات اعتباری بپردازد و این اطلاعات را در اختیار عموم مردم قرار دهد و مردم را تشویق به سپرده گذاری و سرمایه گذاری در بانکها و موسساتی نماید که رتبه های خوبی را در رتبه بندی ها کسب کرده اند.

همچنین مدیران بانکها و موسسات اعتباری باید با بهبود مدیریت فعالیت ها و عملیات خود، کارایی و بهره وری بانک را افزایش داده که به دنبال آن هزینه ها کاهش و درآمدها افزایش خواهد یافت و سهامداران نیز سود بیشتری کسب خواهند نمود.

در پی این نتایج، اعتبار بانک و اعتماد مشتریان به بانک افزایش خواهد یافت و در نتیجه سپرده ها و سرمایه گذاری ها به سمت بانکهای کارا جریان پیدا می کند و در ادامه این روند، ثبات و سلامت سیستم بانکی نیز افزایش خواهد یافت.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت خبری تحلیلی اقتصاد مقاومتی، تاریخ انتشار: 25مرداد1396، کدخبر: 28295 : www.moqavemati.net