شعار سال: گفتگوی ویژه خبری امشب با موضوع رابطه‌ی متقابل پژوهش و تولید ثروت با حضور برومند معاون پژوهشی وزیر علوم و تحقیقات و مهدی نژاد عضو هیئت علمی دانشگاه مالک اشتر به روی آنتن رفت.

برومند در ابتدا در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چه میزان از پژوهش‌های کاربردی منطبق بر نیاز سنجی است، گفت: تولید علم جهانی ما یک و دو دهم درصد است یعنی با داشتن یک درصد جمعیت جهان این میزان تولیدات علمی جهان را داریم.

وی ادامه داد: ما در جایگاه شانزدهم جهان قرار گرفته ایم و از لحاظ رشد علمی در دنیا مقام دوم را داریم. همچنین دارای جایگاه شانزدهم در دنیا و از لحاظ رشد علمی مقام دوم را داریم.

معاون پژوهشی وزیر علوم و تحقیقات با بیان اینکه رشد علمی کشور ۲۰ درصد بوده و ما شرایط خوبی داریم، تصریح کرد: به طور طبیعی اساتید و پژوهشگران بر اساس تلقی خود مسائل را دنبال می‌کنند اگرچه شرایط کشور هم موضوعاتی را به آن‌ها دیکته می‌کند.

برومند اظهار کرد: در نمایشگاه پژوهشی انسان ۲۸۰۰ فناوری ثبت شد که این موضوع بیانگر آن است پژوهش‌ها در بحث تجاری سازی وارد شده است.

وی تاکید کرد ما درصد بندی نکرده ایم، اما بخش تحقیقات بنیادی بیشترین قسمت را از پژوهش‌ها تشکیل می‌دهند و باید به آن فرصت دهیم تا پیشرفت کنند.

معاون پژوهشی وزیر علوم و تحقیقات گفت: امروز در نمایشگاه دوطرح با عنوان پروژه گداخت و دریانوردی به عنوان نمونه ارائه شد.

مهدی نژاد عضو هیئت علمی دانشگاه مالک اشتر در ادامه با بیان اینکه امروز ۴/۳ درصد میلیون نفر دانشجو در مقاطع مختلف داریم.

وی اظهار کرد: دانشجویان برای رساله خود دو سال وقت می‌گذارند، اما بهره‌گیری آن‌ها در جهت نیاز‌های کاربردی بسیار پایین است شاید ۱۰ تا ۱۵ درصد از پژوهش‌ها برای رفع نیاز انجام شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه مالک اشتر تاکید کرد: این موضوع به دلیل آن است که اقدامات پژوهشی بر اساس نقشه جامع علمی انجام نمی‌شود و بسیاری از استادان و دانشجویان سری به این نقشه نمی‌زنند.

مهدی نژاد تاکید کرد: هیچ کسی نمی‌تواند ادعا کند که فعالیت‌های پژوهشی بر اساس نقشه جامعه علمی است و زیرساخت و ارتباطات نهادی و منسجمی هم بر قرار نیست.

برومندی با بیان اینکه تمام راهبرد‌های کشور‌ها در حوزه علم و فناوری بر دو محور انجام می‌شود، گفت: در بحث توسعه نقشه علمی و صنعتی کشور باید در حوزه اقتصاد با استفاده از همه ارکان فناوری زیرساخت‌ها را آماده کند.

معاون پژوهشی وزیر علوم و تحقیقات تصریح کرد: نقشه جامع علمی تمام سیاست‌ها و حوزه فناوری را مشخص کرده است و میتوان اعلام کرد بسیاری از پروژه‌ها بر اساس همین نقشه بوده است.

وی بیان کرد: باید برنامه‌های دقیق اجرایی داشته باشیم و شاخص‌های قابل سنجش ایران برای آینده را تعیین کنیم تا به صورت برنامه‌محور پیش رفته و به آن بودجه تخصیص دهیم.

برومندی افزود: دولت با نقش علم و فناوری برای حل مشکلات مردم به عنوان یک چالش روبروست. یاری از پروژه‌های دانشجویان مانند دستگاه‌های آی تی و سیستم بانکی به سمت کاربردی رفته است.

مهدی نژاد ادامه داد: بالغ بر ۱۰ هزار میلیارد تومان هزینه‌ی جاری دانشگاه‌هاست و خروجی آن فارغ التحصیلی دانشجویان و در بخش دیگر دستاوردهای آنهاست، اما چرا بر روی این دستاوردها کار نمی‌کنیم تا ثروت زا باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه مالک اشتر گفت: باید فناوری‌ها بر اساس یک سیاست راهبردی انجام شود تا بدانیم طی سال‌های آینده چه دستاوردهایی برای کشور خواهیم داشت.

برومند با تاکید بر اینکه بردن رساله‌ها به سمت رفع صنعت بسیار درست است، اظهار کرد: باید بتوانیم بر اساس یک مکانیزم به این سمت پیش برویم اما مشکل این است که بخش صنعت ما می ‌خواهند نیازهای امروز را رفع کنند در صورتی که رساله دکترا برای چند سال آینده است لذا باید پژوهش ها برای رفع نیاز امروز باشد.

وی تصریح کرد: قراردادهای صنعتی در دانشگاه‌ها در این حوزه در حال پیشرفت است، اکنون دانشگاه‌های بزرگ کشور از نظر تعداد هیئت علمی و دانشجو سطح بالایی دارند که تحقیقات بنیادی را انجام می‌دهند.

معاون پژوهشی وزیر علوم و تحقیقات بیان کرد: دانشگاه های بزرگ کشور اکنون در صنعت نوآوری فعال هستند و می بینیم که در سال ۹۵ در پارک های کنار دانشگاه ها ۳۰ هزار شغل تخصصی و ۴۷۰۰ شرکت کشور ایجاد کرده اند.

برومند در پاسخ به انتقاد نسبت به حذف جدول ۱۴ که مربوط به سیاستهای کلی جامع علمی و فناوری در لایحه بودجه بوده است، گفت: بودجه این سیاست‌ها حذف نشده بلکه بخشی از آن در قالب ردیف و تبصره در بودجه آمده است.

وی تاکید کرد: البته کافی نیست و ما در دولت و با سازمان برنامه و بودجه تلاش می‌کنیم تا بودجه بیشتری به این حوزه اختصاص دهیم.

اسفندیار اختیاری رئیس کمیته پژوهش مجلس شورای اسلامی در ادامه برنامه با اشاره به اینکه نقشه جامع علمی کشور در برنامه ۵ ساله ششم به کمیت تبدیل شده است، گفت: در بودجه سال ۹۷ کل سهم پژوهش کشور با احتساب هزار میلیارد بخش نوآوری حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان است.

وی با بیان اینکه حداقل باید ۱/۱ درصد جی دی پی به پژوهش اختصاص پیدا کند اما متاسفانه این امر صورت نگرفته است، اظهار کرد: متاسفانه بودجه زیر نیم درصد جی دی پی است.

اختیاری با اشاره به اینکه توسعه علمی کشور بسیار خوب و قابل قبول است، افزود: برای صندوق نوآوری و شکوفایی حدود ۳ هزار میلیارد بودجه در نظر گرفته شده است.

رئیس کمیته پژوهش مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: امسال ۲۰۰ میلیون دلار برای صندوق نوآوری و شکوفایی در نظر گرفته شود.

مهدی نژاد نوری با اشاره به اینکه اعتبارات حوزه علم و فناوری از بودجه دولتی ۴۸ صدم درصد تولید ناخالص داخلی است این در حالی است که در برنامه پنجم مقرر شد این رقم به سه درصد برسد اما محقق نشد، افزود: توان اقتصادی دولت تا ۴ سال دیگر نشان می‌دهد که نمی‌تواند سهمی را که در برنامه در نظر گرفته شده را در این حوزه تامین کند.

عضو هیات علمی دانشگاه مالک اشتر با بیان اینکه در برنامه ششم طبق جدول ماده ۶۵ برنامه یک تقویم لحاظ شده است، به طوری که در این تقویم برای تامین اعتبارات پژوهشی در سال اول یک و یک دهم درصد و در سال پنجم یک و شش دهم درصد سهم دولت بوده است و مابقی باید از اعتبارات غیردولتی تامین شود.

وی بیان کرد: برای تجاری سازی باید توجیه اقتصادی داشته باشد تا بتواند به نتیجه برسد، لذا باید در پژوهش آینده نگر بود، سطح بلوغ کلی کشور وقتی بالا می‌رود نیاز به بخش‌های بنیادی بیشتر است.

مهدی نژاد نوری اظهار داشت: یک میلیون دانشجوی کارشناسی ارشد و دکترا در کشور داریم که می‌توانند ۳۰۰ هزار پروژه را در سال در راستای حل مشکلات کشور هدایت کنند.

برومند در ادامه برنامه با اشاره به اینکه یک سری از همایش ها و کنفرانس در کشور فاقد ارزش علمی است، گفت: این همایش ها و کنفرانس ها توسط انجمن هایی برگزار می شود که ایجاد فضای نادرست برای پژوهش در کشور می کنند ، به طوری که در آنها مقالات کم ارزش ارائه می‌شود لذا از اوایل سال جاری اقداماتی آغاز شده است مبنی بر اینکه همایش ها و کنفرانس ها باید به ثبت برسد.

وی با اشاره به اینکه باید از برگزاری همایش های فاقد ارزش جلوگیری کنیم، اظهار کرد: این کار شروع شده و دانشگاه ها به شدت نسبت به این موضوع هوشیارتر شدند.

معاون پژوهشی وزیر علوم و تحقیقات با بیان اینکه متاسفانه در برخی از مواقع روش و مدل کسب و کار نادرست است، گفت: یکی از جاهایی که می‌تواند برای پژوهش نیاز جدی ایجاد کرد ، چالش های ملی کشور است.

برومند با بیان اینکه مردم می‌توانند پژوهش را در زندگی‌شان احساس کنند، افزود: پژوهش های کلان ملی باید بر روی چالش های ملی تعریف شوند، باید به سمت حل مشکلات زیست محیطی برویم و این چالش ملی است به طوری که هزینه‌های بسیار زیادی را ایجاد کرده است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازباشگاه خبرنگاران جوان ، تاریخ انتشار 27آذر 96، کدمطلب:۶۳۶۵۷۲۹، www.yjc.ir