شعارسال: در کشورهای پیشرفته، شناخت استعدادهای ذاتی هر فرد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و نه تنها این امر متضمن زندگی موفق و حس رضایت افراد می باشد بلکه دولتمردان آینده درخشان کشور را مرهون به کارگیری توانمندی های هر شخص در جایگاه صحیح خود می دانند. در این کشورها، شناخت استعدادهای افراد جامعه در سال های ابتدایی زندگی و مقاطع پیش از دبستان صورت می پذیرد و هر کودک از لحاظ استعداد ورزشی، هوش تحصیلی و ... مورد پایش قرار گرفته و نهایتا به مراکز مربوطه هدایت می شود. شاید بارها از خود پرسیده باشید که چرا کشور چین در المپیادهای ورزشی در هر دوره بیش ترین مدال را از آن خود می نماید، زیرا چین استعدادیابی ورزشی صحیحی را از کودکان نموده و از 5 سالگی بر روی این افراد سرمایه گذاری می کند.

چنانچه این روند را در کشور خودمان مورد مقایسه قرار دهیم متوجه ضعف های بزرگی در زمینه شناخت استعدادها، هدایت و پرورش آنها در مراحل مختلف زندگی یک فرد خواهیم شد. متاسفانه در دهه های اخیر وجود مدارک تحصیلی بالا و وجود شان اجتماعی برای تحصیلات عالیه سبب شد تا بسیاری از خانواده ها فرزندان خود را بدون در نظر گرفتن توانمندی و خواسته های آنها روانه دانشگاه ها نمایند. عوامل دیگری نیز همچون معضلات بیکاری و امید به دستیابی موقعیت های شغلی با مدارک تحصیلی دانشگاهی، موجب روی آوردن افراد زیادی به تحصیل در مقاطع کارشناسی و بالاتر گردید. بالا رفتن سطح توقعات شغلی، صرف سال های طلایی جوانی در تحصیلات تکمیلی، هزینه های هنگفت تحصیلات برای دولت و تحصیل در دانشگاه های غیر دولتی برای خانواده ها، نا امیدی و حس سرخوردگی حاصل از بیکاری، تنها برخی از آسیب های این رویکرد در کشور بودند. این در حالی است که هم اهمیت برشمردن و نگاه سطح پایین به مهارت های عملی و تجربی ضعف چشمگیری را در جامعه به وجود آورده است.

استعداد یابی نه تنها در سال های کودکی و نوجوانی آنچنان که باید در کشور ما صورت نمی گیرید، بلکه نبود امنیت شغلی در بسیاری از رشته های تحصیلی و حرفه ها موجب شده است که خانواده ها فرزندان خود را بدون در نظر گرفتن استعدادها و توانمندی های آنان به سمت رشته های تحصیلی سوق دهند که نه تنها گاها استعداد و علاقه ای در آن زمینه ندارند بلکه برای رسیدن به جایگاه و اهداف از پیش تعیین شده والدین آسیب های بسیاری نیز متحمل می شوند. که درنهایت پرداختن به علاقمندی ها و استعدادهای واقعی افراد به آرزویی در آنان تبدیل می شود.

آمار روز افزون گرایش پیش از پیش افراد به رشته های علوم تجربی در مقاطع دبیرستان و پزشکی و پیراپزشکی در مقاطع دانشگاهی نیز حاکی از دست یابی به امنیت شغلی و شان اجتماعی در سال های پس از فارغ التحصیلی است.

غلامعلی حیدری هفشجانی، استادکار جوشکاری صنعتی و متولد 1359، یکی از افراد موفق در زمینه مونتاژکاری صنعتی و ساخت قطعات و ماشین آلات صنعتی است. وی دارای مدرک دیپلم در رشته ریاضی فیزیک است و علی رغم تحصیل درمقاطع دانشگاهی ، موفق به طراحی و ساخت بسیاری از ماشین آلات کارخانجات شده و آنها را بومی سازی نموده است.

وی در خصوص چگونگی طراحی و بومی سازی ماشین آلات عنوان کرد: هرچند دانش آموز با استعدادی بودم ولی بنابر دلایلی نتوانستم ادامه تحصیل بدهم و پس از اخذ دیپلم و پیش از رفتن به خدمت سربازی به حرفه جوشکاری مشغول شدم. پس از مدتی و کسب تجارب لازم در درجه استادکاری در جوشکاری صنعتی در پروژه های مختلف مشغول بکار شدم. از سال 1388 به عنوان مونتاژ کار و جوشکار اسکلت و ماشین آلات وارد کارخانه "به مالت" شدم. متاسفانه تحریم ها از طرفی و قیمت بسیار هنگفت دستگاه های مورد نیاز مانع از خرید آنها از کشورهای خارجی می شد. بنابرین تصمیم گرفتیم که با بهره گیری از نمونه های موجود در کشور اقدام به ساخت این دستگاه ها نماییم. ناکافی بودن نقشه ها و قدیمی بودن نمونه دستگاه های موجود موجب شد تا نمونه های ساخته شده کارآمد نباشند. چون از هیچ کجا نیز مورد حمایت نبودیم با فکر و ایده های خودمان و از طرفی با آزمون و خطا و بکارگیری تجارب و مهارت های قبلی توانستیم ماشین آلات مورد نیاز را بسازیم به گونه ای که این موفقیت ها برای شرکت های سازنده خارجی قابل باور نبودند و در نهایت موجب بومی شدن این صنعت شد. علاوه بر این تا بحال چندین دستگاه جدید را برای اولین بار طراحی کرده و مورد بهره برداری قرار داده ایم که توانسته اند بهره وری کارخانه را تا چند برابر افزایش دهند.

به نظر شما اهمیت به توانمندی ها و قابلیت های افراد در کشور چه نقشی دارد؟

اگر به توانمندی ها و استعدادهای افراد در کشور اهمیت بیش تری داده می شد مسلما صنایع کوچک و بزرگی می توانستند شکل بگیرند. جوشکاران هفشجانی به لحاظ مهارت در کشور بی نظیر هستند اما اکثر آنها برای کار مجبورند به نقاط مختلف کشور مهاجرت کنند. شکل گیری صنایعی نظیر کارخانه "به مالت" در محل زندگی ما سبب شده است که علاوه بر امنیت شغلی مشکلاتی نظیر دوری از خانواده را نیز تحمل نکنیم.

آیا شما نیز به فکر داشتن مدارک تحصیلی در مقاطع دانشگاهی بوده اید؟

من هم دوست داشتم که مدرک تحصیلی مرتبط به شغلم را نیز داشته باشم اما فکر می کنم که شاید اگر تحصیلات دانشگاهی داشتم هیچ وقت حاضر به تحمل این همه سختی ها و رنج های کار عملی را نداشتم و همچنین مهارت هایی را نداشتم. من موفقیت خود را مدیون بکار گیری تجربیات گذشته هستم و اینکه هیچ گاه دست از یادگیری برنمی دارم.

چه چیزی باعث شد که فکر کنید داشتن مدرک تحصیلی مرتبط می تواند برای شما شرایط بهتری را رقم بزند؟

در طول چند سال اخیر افراد تحصیل کرده ای را هم در زمینه مهندسی مکانیک در تیم خود داشتیم که هرچند دانش آکادمیک را فرا گرفته بودند اما به لحاظ فنی و تجربی و مهارت های لازم در اجرائیات ضعف هایی داشتند. اگر تجربه و تحصیل در کنار یکدیگر و توام باهم باشند مسلما می توانند نقش بسزایی داشته باشند. من هرچند توانسته ام در راستای ساخت و بومی سازی ماشین آلات مشارکت داشته باشم و حتی در طراحی و ساخت ماشین آلاتی نقش داشته ام که برای اولین بار در دنیا مورد استفاده قرار می گیرند، اما در جامعه ما نهایتا یک مهندس در جایگاه بالاتری قرار می گیرد و شان اجتماعی متفاوتی دارد و افرادی نظیر من یک استادکار جوشکار شناخته می شوند.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری علم و فناوری ، تاریخ انتشار: 15 فروردین 1397، کدخبر: 60983، www.stnews.ir