
شعار سال : وقتی «سیل نقدینگی» به بازاری هجوم می آورد، ویرانی به بار خواهد آورد. تفاوتی هم نمیکند بازار مستغلات باشد یا ارز و طلا یا هر بازار دیگری. یکی از راهکارهای متداولی که اغلب برای مقابله با این پدیده نامطلوب، توصیه می شود، تلاش برای هدایت این سیل ویرانگر به «بازار سرمایه» است. در ارائه این توصیه اغلب تصور میشود بازار سرمایه، پیامبرگونه معجزه ای در آستین دارد که می تواند «بلای نقدینگی مخرب» را به «نعمت نقدینگی مولد» تبدیل کند. حال آنکه مسئله به این سادگی نیست.
برای توضیح باید توجه کرد اساسا بازار سرمایه دو کارکرد دارد. یکی فراهم کردن امکان جذب نقدینگی خرد و کلان افراد برای ایجاد یا توسعه یک فعالیت اقتصادی مولد از طریق روشهایی نظیر عرضه اولیه سهام که به آن «بازار اولیه» می گوییم، و دیگری بستری برای نقدشوندگی و معامله شفاف داراییهای مالی، نظیر سهام شرکتهایی که زمانی در بازار اولیه عرضه شدهاند که به آن «بازار ثانویه» می گوییم. نکته مغفول در توصیه «هدایت سیل نقدینگی سرگردان» به «بازار سرمایه» این است که اغلب توجه نمی شود بازار سرمایه از نوع «بازار ثانویه»، خیلی تفاوتی با سایر بازارها ندارد و سیل نقدینگی برای ایجاد حبابهای قیمتی و بالتبع اثرات مخرب و نامطلوب بر این بازار، استثنایی قائل نخواهد بود.
در واقع آنچه بازار سرمایه را بازاری مطلوب برای جذب نقدینگی می کند، کارکرد «بازار اولیه»ای این بازار است. پر واضح است بازار سرمایه در حالت عادی یک ظرفیت محدود طبیعی برای «جذب سرمایه» در بازار اولیه دارد. ظرفیتی که بستگی به عوامل مختلفی نظیر پارامترهای مختلف اقتصادی خرد و کلان، تعاملات سیاسی کشور، بسترهای حقوقی و قانونی و ... دارد. عواملی که واضحا تغییر اغلب آن ها در افق های زمانی کوتاه مدت، میسر نیست و حتی در صورت بهبود، فورا باعث افزایش ظرفیت جذب این بازار نخواهد شد و به هر حال در صورت افزایش ظرفیت هم این ظرفیت نامحدود نخواهد بود.
بنابراین تصور اینکه هدایت سیل نقدینگی از بازارهای طلا و ارز و مسکن، به سمت بازار سرمایه ای فاقد قدرت جذب در بازار اولیه، معجزه ای برای اقتصاد ما خواهد کرد، متاسفانه تصور ناکاملی است. به این مسئله این واقعیت را نیز باید اضافه کرد که داشتن همین توانایی هدایت نقدینگی نیز محل تردید جدی است.
شعارسال، بااندکی اضافات و تلخیص برگرفته از کانال تلگرام توسعه اقتصاد