دسترسی تعداد زیادی از مردم جهان به شبکه جهانی اینترنت و گسترش ارتباطات الکترونیک بین افراد و سازمانهای مختلف از طریق دنیای مجازی، بستری مناسب برای برقراری مراودات تجاری و اقتصادی فراهم کرده است. تجارت الکترونیک عمدهترین دستاورد بهکارگیری فناوری ارتباطات و اطلاعات (ICT) در زمینههای اقتصادی است.
استفاده از این فناوری موجب توسعه تجارت، تسهیل ارتباطات عوامل اقتصادی، فراهمکردن امکان فعالیت برای بنگاههای کوچک و متوسط، ارتقای بهرهوری، کاهش هزینهها و صرفهجویی در زمان شده است. فناوری ارتباطات و اطلاعات امکان افزایش قابلیت رقابتپذیری بنگاهها را فراهم ساخته و همچنین به ایجاد مشاغل جدید منجر شده است.
یکی از ابزارهای ضروری برای تحقق و گسترش تجارت الکترونیک، وجود سیستم بانکداری الکترونیک است که همگام با سیستمهای جهانی مالی و پولی، عمل و فعالیتهای مربوط به تجارت الکترونیک را تسهیل کند. در حقیقت میتوان گفت که پیادهسازی تجارت الکترونیک، نیازمند تحقق بانکداری الکترونیک است. به همین دلیل، استفاده از سیستمهای الکترونیک در مؤسسات مالی و اعتباری جهان بهسرعت رو به گسترش بوده و تعداد استفادهکنندگان از خدمات بانکداری الکترونیک روزبهروز در حال افزایش است.
ایران در زمینه تجارت و بانکداری الکترونیک، کشوری جوانی است، اما توانسته زیرساختهای لازم برای اجرای این نوع بانکداری را خیلی خوب و در حد قابلقبولی در کشور پیاده کند و درحالحاضر بانکها در سیستم بانکی کشور برای ارائه خدمات بانکداری الکترونیک و دیگر خدمات نوین بانکی از هم سبقت میگیرند.
درمورد مزایای استفاده از بانکداری الکترونیک از دید مشتریان میتوان به صرفهجویی در هزینهها، صرفهجویی در زمان و دسترسی به کانالهای متعدد برای انجام عملیات بانکی نام برد و از دید مؤسسات مالی میتوان به ویژگیهایی چون ایجاد و افزایش شهرت بانکها در ارائه نوآوری، حفظ مشتریان بهرغم تغییرات مکانی بانکها، ایجاد فرصت برای جستوجوی مشتریان جدید در بازارهای هدف، گسترش محدوده جغرافیایی فعالیت و برقراری شرایط رقابت کامل را نام برد.
در آینده خدمات بانکی به خدمات زیرساختی محدود خواهد شد
معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی در همین باره، با اشاره به تأثیر تحولات دیجیتال بر نظام بانکی کشور، گفت: بانکهای کشور باید همراستا با این امر اقدامات لازم را در دستور کار قرار دهند.
ناصر حکیمی اظهار داشت: روندهای گذشته تأثیر زیادی در تحولات دیجیتال و نظام بانکی دارند. وی افزود: ازجمله مواردی که در ۱۰ سال گذشته در این حوزه رخ داده، میتوان به ظهور و فراگیرشدن تلفنهای همراه هوشمند و دسترسی به اینترنت و ترکیب این دو موضوع با یکدیگر برای شکلگیری کسبوکارها و استارتاپها اشاره کرد.
معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی، در ادامه، گفت: همچنین میتوان به توسعه میلیونها برنامه کاربردی با شبکه توزیع ارزانقیمت، ظهور فناوری زنجیره بلوک، حرکت بهسمت پردازش ابری، بانکداری باز و پیچیدگی روزافزون قوانین لازمالاجرا بانکی طی این سالها اشاره کرد.
حکیمی افزود: الگوی سنتی ارتباط با مشتری، با پردازشگران واسط رگولاتور بانکها با مشتری ارتباطی مشخص و مستمری داشتند و بانک مرکزی هم نظارت داشت، اما در چند سال آینده این شیوه ساده به شکلی پیچیده تبدیل میشود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه این مدل سنتی چند ویژگی ازجمله ارتباط مستقیم بانک با مشتری را داراست، گفت: در این الگو شاهد ارتباط سیستم بانکها با مشتریان، شبکهای متمرکز با اتصالات حداقلی، بستهبندی محصولات و خدمات توسط بانکها صرفنظر از نیازمندی میلیونها مشتری مختلف و موارد دیگر هستیم. اما این الگو دیگر پاسخگوی نیاز و فشار تحول دیجیتال نیست.
معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی در ادامه افزود: در دنیای آینده ارائه خدمات به مشتری نهایی از انحصار بانکها خارج خواهد شد و شرکتهای ریز و درشت به مشتریان پیشنهادهای جذابی میدهند که مشتری ترجیح میدهد از خدمات آنها استفاده کند و با این روند بانک به خدمات زیرساختی محدود خواهد شد.
بهگفته حکیمی، در این روند تحول دسترسی و تعامل دوسویه به مشتری در هر زمان و مکان، عدم وابستگی به سامانههای پردازش متمرکز برای همه تراکنشها و ایجاد ابزارهای پولی واسط برای تسهیل مبادلات را میتوان ذکر کرد.
هیچگاه بانکها بهعنوان یک کسبوکار مستقل مطرح نیستند
رئیس پژوهشکده پولی و بانکی نیز دراینباره گفت: اگر تحولات دیجیتال در بانکها صورت نگیرد و درک درستی از این سونامی وجود نداشته باشد، بهتدریج نقش بانکها تغییر خواهد کرد و رقبا جای آنها را میگیرند.
علی دیواندری اظهار داشت: هیچگاه بانکها بهعنوان یک کسبوکار مستقل مطرح نیستند و بهدلیل اینکه سونامیای بهنام تحول دیجیتال درحال نزدیکشدن است، سیستم بانکی نیز باید با تغییرات و تحولاتی در سرویسها و خدماتی که به مشتریان ارائه میدهد، از قافله عقب نمانده و از این شرایط سربلند بیرون بیایند.
وی افزود: بانکها سرویسدهنده همه خدمات در سطح فردی و تجاری هستند و هیچ انسانی در کره زمین نیست که با بانکها سروکار نداشته باشد و بانکها نیز با سرویسهایی که به مردم ارائه میکنند، موجب تسهیل زندگی آنها شده و به همین دلیل همه مردم و کسبوکارها بهنحوی با بانکها در ارتباط هستند.
رئیس پژوهشکده پولی و بانکی، ادامه داد: از آنجا که با تحول دیجیتال الگوی رفتاری و زندگی مردم و همچنین روند کاری کسبوکارها تغییر میکند، بانکها نیز مسئولیتی فراتر از اکنون دارند که اگر در این مسیر تحول قرار نگیرند، بهطور حتم با مشکلاتی مواجه خواهند شد؛ بر همین اساس بانکها نیازمند تغییرات جدی هستند.
دیواندری با اشاره به اینکه برنامههایی در بانکها وجود دارد، گفت: بانکها هنوز آماده تحول دیجیتال و ارائه خدمات به کسبوکارهای متحولشده نیستند. همانطورکه مشاهده میکنید، کسبوکارهای دیجیتالی جدید تا زمانی که مجبور نباشند، به بانکها مراجعه نمیکنند و اگر این تحولات در بانکها صورت نگیرد و درک درستی از این سونامی وجود نداشته باشد، بهتدریج نقش بانکها تغییر خواهد کرد و رقبا جای آنها را میگیرند.
بهگفته وی، نکته دیگری که وجود دارد، این است که مدیران و کارمندان بانکها نیز باید بهعنوان افرادی که راهبری تغییر را برعهده دارند، این تغییرات را بپذیرند؛ زیرا به عنوان سنگ زیرین این بنا نقش عظیمی دارند. اما سؤالی که مطرح میشود این است که درحالحاضر آیا درک درستی از تحولات دیجیتال وجود دارد یا خیر.
رئیس پژوهشکده پولی و بانکی، افزود: یکی از پیامهای تحول دیجیتال حذف بسیاری از کسبوکارها و انسانها است؛ زیرا تحول دیجیتال تهدیدی جدی برای سیستم بانکی است. کسبوکارهای جدیدی وارد خواهند شد که بهدنبال جایگزینی بانکها هستند و خطر جدی برای نظام بانکی محسوب میشوند.
وی تأکید کرد: این تحولات زنگ خطر بزرگی است که باید تحولات را در سیستم بانکی بهوجود بیاورد. وقتی با پدیده جدیدی مواجه میشویم، باید رفتار جدیدی با مشتری داشته باشیم.
بهگزارش «سبزینه»، بانکداری دیجیتال استفاده از فناوری برای اطمینان از یکپارچگی ابتدا تا انتهای پردازش تراکنشها یا عملیات بانکی است. عملیاتی که با درخواست مشتری آغاز و حداکثر بهینهسازی در آن لحاظ میشود. بانکداری دیجیتال برای مشتری در دسترس بودن، سودمندی و صرفه و برای بانک کاهش هزینههای عملیاتی، خدمات عاری از خطا و بهبودیافته را به ارمغان میآورد. در ایران نیز کارشناسان به ضرورت دیجیتالیشدن بانکداری در ایارن تأکید دارند.
شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری سبزینه ،تاریخ انتشار: 9 شهریور1398،کدخبر:73917 www.sabzineh.org،