شعارسال: یکی از مواردی که معامله‌گران بازار سرمایه به وفور مشاهده می‌کنند دستکاری دامنه مجاز نوسان است. زمانی دامنه نوسان از ۴درصد به ۵ درصد افزایش پیدا می‌کند و زمانی دیگر در یک نماد از ۵درصد به ۱ درصد کاهش می‌یابد. زمانی تصمیم می‌گیرند که دامنه نوسان ۱۰درصد باشد و گاهی هم بوده است که در جهت رشد ۱۲٫۵ درصد(!!) و در جهت کاهش قیمت محدودیت ۲٫۵ درصد را در نظر گرفته‌اند!

شاید برای کسی که در زمینه طراحی بازار کار نکرده باشد دستکاری‌هایی که سازمان انجام می‌دهد معقول به نظر برسد! مثلا ممکن است درصد بالایی از فعالان بازار سرمایه از اینکه در زمان ریزش بازار بعد از حمله موشکی سپاه محدوده نوسان از ۵درصد به ۲درصد کاهش پیدا کرد حمایت کنند. اما برای من که رساله دکتری‌ام درباره بازار سهام بود و یکی از مباحثی که در آن مورد بررسی قرار دادم بحث دامنه نوسان بود مفید بودن چنین کاری چندان هم بدیهی نیست! گاهی ممکن است محدود کردن دامنه نوسان منجر به اثراتی عکس آنچه مدِّنظر سیاستگذار است شود!

بنابراین باید سیاستگذار و سازمان بورس پاسخگو بوده و مبانی تئوریک این دستکاری را به طور شفاف بیان کند. سیاستگذار باید توضیح بدهد که مطابق کدام پژوهش دستکاری دامنه نوسان به آن شکل را انجام داده است. و با قاطعیت می‌گویم که «هیچ» مبانی نظری برای این گونه اقدامات ارائه نشده و حتی مورد بررسی هم قرار نگرفته است! سازوکار تصمیم‌سازی این دوستان به همین سادگی است: دور هم می‌نشینند و رأی گیری می‌کنند! (اگر رأی گیری انجام شود!!)

موفقیتی که گاهی این سازوکار حاصل می‌کند هم ریشه در تجربه و شهود افراد مجرب دارد و پایدار نیست.

به طور مشابه با بحث دامنه نوسان، اقداماتی است که در مواقع «احساس خطر» انجام می‌دهند! مثلا وقتی احساس می‌کنند که بازار حبابی شده است، ممکن است پیامک انبوه صادر کنند و مردم را توصیه به احتیاط کنند! این گونه اقدامات غیر حرفه‌ای و غیرعلمی نشانه‌های یک سیستم تصمیم‌سازی معیوب است.

در آینده در مورد ضعف‌های فاحش درسازمان بورس بیشتر خواهم نوشت، اما این را هم متذکر می‌شوم که این سازمان به نسبت بسیاری از نهادهای دیگر بسیار شفاف‌تر و بهینه‌تر است.

شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت اقتصادسرا، تاریخ انتشار: 13بهمن1398، کدخبر: -  : www.eghtesadsara.ir