شعار سال: صنعت مرغ تخم‌گذار نقش مهمی در تولید تخم‌مرغ به عنوان ارزان‌ترین پروتئین در دسترس مردم دارد و توجه به این بخش از سوی مسئولان ضروری است. در حال حاضر جوجه تخم‌گذار کشور در قالب شش نژاد از خارج تأمین می‌شود. طبق آماری که سازمان دامپزشکی می‌دهد، حدود ۴۶ میلیون پرنده بومی در کشور داریم که سالانه حدود ۱۲۰ هزار تن تخم‌مرغ تولید می‌کنند و مابقی تولید تخم‌مرغ توسط مرغ‌های صنعتی است. به گفته کارشناسان، مرغ‌های بومی ما به علت این‌که اصلاح نژاد نشده‌اند، تعداد کم‌تری تخم می‌گذارند و نمی‌توان به‌عنوان عنصر مهمی در این صنعت به آن‌ها تکیه کرد. نیاز سالیانه کشور ما در سال ۱۲ هزار قطعه مرغ اجداد است که از طریق واردات تأمین می‌شود و به لحاظ پیچیده بودن تکنولوژی تولید و پرورش، همه آن از خارج با صرف ۴۰۰ هزار یورو وارد می‌شوند و به نوعی می‌توان گفت در این صنعت وابسته هستیم.

۴۶ میلیون قطعه پرنده بومی داریم که نمی‌توان روی آن‌ها حساب کرد

جوجه تخم‌گذار ما در قالب شش نژاد از خارج تأمین می‌شود. این گفته دبیرکل کانون سراسری مرغ تخم‌گذار ایران درخصوص جوجه تخم‌گذار است.

سید فرزاد طلاکش در گفتگو با «سبزینه» گفت: ما در سال ۱۰ هزار قطعه جوجه اجداد از خارج وارد می‌کنیم و ۱۰۰ درصد وابستگی داریم، ولی ارزبری آن زیاد نیست و حدود ۴۰۰ هزار یورو می‌شود و فناوری آن هم در دست آمریکا و چند کشور اروپایی است.

او می‌گوید: ما جوجه تخم‌گذار بومی زیادی نداریم و طبق آماری که سازمان دامپزشکی می‌دهد، حدود ۴۶ میلیون قطعه پرنده بومی داریم که الزاماً همه مرغ و خروس نیستند. اردک، غاز، بلدرچین و کبک هم شامل این موضوع هستند و طبیعی است که این تعداد پرنده نمی‌توانند تخم‌گذاری زیادی داشته باشند و به همین علت در سال ۹۸ از یک‌میلیون و ۵۰‌هزار تن تخم‌مرغ تولیدی ۱۲۰ هزار تن آن برای تخم ماکیان بومی یا روستایی بوده است.

طلاکش افزود: مرغ‌های بومی تغذیه مدیریت‌شده‌ای ندارند، اصلاح نژادی روی آن‌ها صورت نگرفته و عموماً نژاد‌ها دومنظوره هستند؛ یعنی هم گوشتی و هم تخم‌گذار هستند، ولی مرغ‌های واحد‌های صنعتی به لحاظ ژنتیکی برای تولید تخم‌مرغ اصلاح شده. به همین خاطر ما از یک مرغ صنعتی در سال می‌توانیم نزدیک به ۳۳۰ عدد تخم‌مرغ بگیریم، درصورتی‌که از یک مرغ بومی در بهترین شرایط بیش‌تر از ۱۵۰ عدد نمی‌توان تخم‌مرغ گرفت.

دبیرکل کانون سراسری مرغ تخم‌گذار ایران درخصوص جوجه تخم‌گذار اظهار داشت: عملکرد جوجه‌های تخم‌گذار بومی ما از نظر ضریب‌تبدیل و دیگر شاخص‌های تولید نسبت به نژاد‌های رقیب خارجی به دلیل این‌که کار ژنتیک روی آن‌ها انجام نداده‌اند و پرورش آن‌ها هم متراکم نیست، مناسب نیست. ما در صنعت مرغداری ۵۰ هزارتایی یا ۱۰۰ هزارتایی یک تغذیه فرمول‌شده مدیریت‌شده داریم و ژنتیک آن پرنده برای این کار اصلاح شده است. گاهی شبهاتی مطرح می‌شود که چگونه جوجه ۵۰ گرمی ظرف ۴۰ روز دو کیلوگرم می‌شود و می‌گفتند در پرورش آن‌ها هورمون مصرف می‌شود، در صورتی که کاملاً غلط است، زیرا این پرنده ژنتیک اصلاح‌شده برای این کار دارد و از تمام انرژی خود برای تولید گوشت استفاده می‌کند. برای مرغ‌های تخم‌گذار اصلاح ژنتیکی صورت گرفته تا اصلاً گوشت تولید نکند، بدن لاغری داشته باشد و فقط تخم‌گذاری کند.

عدم سرمایه‌گذاری برای اصلاح نژاد مرغ تخم‌گذار بومی

وی افزود: نژاد بومی ما نژاد اصلاح‌شده برای این هدف نیست، زیرا سیاست‌های ما این نبوده که کار اصلاح نژاد انجام دهیم، زیرا هزینه‌بر است و به تکنولوژی بالایی احتیاج دارد. در مرغ گوشتی روی نژاد لاین که همان آرین است، این کار صورت می‌گیرد و امیدواریم در سه سال آینده بتوانیم از این نژاد ۸۰ درصد جوجه گوشتی تأمین کنیم، ولی در مورد مرغ تخم‌گذار برای اصلاح نژاد سرمایه‌گذاری نشده و به این سادگی هم امکان‌پذیر نیست.

به گفته طلاکش، حتی اگر به یک نژاد خوب هم برسیم، باید خوراک آن را از خارج بیاوریم و با واردات ذرت و سویا نمی‌شود به خودکفایی رسید و هیچ کشوری نمی‌تواند چنین ادعایی داشته باشد.

او ادامه داد: وزارت جهاد کشاورزی در حوزه وظایف خود درست عمل کرده است و نقصی که وجود دارد، خارج از این وزارتخانه است، زیرا تخصیص ارز به‌موقع انجام نمی‌شود و مربوط به بانک مرکزی می‌شود.

توان تولید ۵۲ میلیون قطعه جوجه تخم‌گذار را داریم

رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران نیز درخصوص جوجه تخم‌گذار بومی گفت: جوجه‌های تخم‌گذار ما اجداد وارداتی دارند و ما از آن‌ها در ایران جوجه تجاری می‌گیریم که این اجداد هم از آمریکا، آلمان و هلند وارد می‌شوند.

ناصر نبی‌پور در گفتگو با «سبزینه» اظهار داشت: در این صنعت همه در دنیا وابسته هستند و هیچ‌کس به دنبال خودکفایی نمی‌رود. در کشور ما هم توان تولید ۵۲ میلیون قطعه جوجه تخم‌گذار در سال وجود دارد که درحال‌حاضر ۴۲ تا ۴۳ میلیون قطعه تولید می‌شود.

وی افزود: فناوری اصلی این حوزه در دست آمریکاست. در کشور ما فقط در روستا‌ها مرغ تخم‌گذار وجود دارد. همچنین چند گله قهوه‌ای‌رنگ در گلپایگان و ورامین داریم که، چون صنعتی نیستند، تولیدی ندارند.

مرغ‌های صنعتی ۳‌برابر گله‌های بومی تخم می‌گذارند

رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران ادامه داد: در کشور ما کلاً در سال ۱۰۰ هزار تن تخم‌مرغ بومی تولید می‌شود، در حالی‌که گله‌های صنعتی اصلاح‌شده در هر دوره حدود ۲۲ تا ۲۶ کیلو تخم می‌کنند. در کل باید گفت مرغ‌های صنعتی سه‌برابر گله‌های بومی تولید دارند که این اختلاف تولید قابل‌مقایسه نیست.

نبی‌پور در ادامه در مورد خودکفایی در داخل می‌گوید: ما قدرت خودکفایی در داخل کشور را نداریم، زیرا اصلاح نژاد بسیار هزینه‌بر است، تکنولوژی و دانش فنی بالایی می‌خواهد و رسیدن به علم ژنتیک گله‌ها سالیان‌سال طول می‌کشد؛ ولی دنیا این راه را رفته و ما از تجربه و دانش آن‌ها استفاده می‌کنیم.

به گفته او، کشور‌های صادرکننده تاجر هستند و نمی‌توانند در شرایط تحریم ضرری به ما برسانند، زیرا منافع خود آن‌ها نیز در معرض خطر قرار می‌گیرد.

رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران گفت: دنیا، دنیای علم است و باید کاری کرد که ضریب تبدیلمان خوب باشد. تا زمانی که ما با دنیا رابطه نداشته باشیم، کاری از پیش نخواهیم برد. باید با همه دنیا تعامل داشته باشیم تا کار‌های علمی را پیش ببریم.

وی در پایان افزود: ما در سال فقط ۱۱ تا ۱۲ هزار قطعه مرغ اجداد نیاز داریم که ارزش سرمایه‌گذاری ندارد و کشور‌های دیگر هم به دنبال این علم هستند، ولی تاکنون هیچ‌کس نتوانسته در این زمینه به خودکفایی برسد.

۱۰۰ درصد وابسته هستیم

ما دو نوع مرغ تخم‌گذار داریم؛ یکی بومی و دیگری صنعتی که دان مرغ‌های تخم‌گذار بومی از داخل تأمین می‌شود و در این قسمت خودکفا هستیم و حدود ۱۰ درصد تولید کشور را در اختیار دارد. این‌ها گفته‌های کارشناس صنعت مرغ تخم‌گذار در مورد تفاوت مرغ تخم‌گذار و صنعتی است.

علی شریفی‌منش به «سبزینه» گفت: حدود ۹۰ درصد تخم‌مرغ کشور از طریق مرغ‌های تجاری تولید می‌شود که این‌ها در سالن هستند و تفاوتی که با مرغ‌های بومی دارند این است که بومی‌ها آزاد هستند و صنعتی‌ها و تجاری‌ها در قفس و در مرغداری‌ها نگهداری می‌شوند.

این کارشناس صنعت مرغ تخم‌گذار ادامه داد: واردات جوجه تخم‌گذار نداریم، بلکه ما مرغ اجداد وارد می‌کنیم که ۱۰۰ درصد در این بخش وابستگی داریم و فناوری کامل آن در دست آمریکا و اروپای غربی است.

وی اظهار داشت: استعداد مرغ‌های بومی برای تخم‌گذاری بیش‌تر از این نیست. مرغ‌های بومی ظرفیت کمی دارند و در تمام دنیا این‌گونه است که درصد کمی مرغ محلی و درصد زیادی مرغ تجاری یا صنعتی دارند، زیرا مرغ‌های تجاری تخم‌مرغ بیش‌تری تولید می‌کنند و زودتر به نتیجه می‌رسند و به همین علت پرورش آن‌ها مقرون‌به‌صرفه است.

شریفی‌منش ادامه داد: نژاد‌های بومی و خارجی را نمی‌شود با یکدیگر مقایسه کرد. مرغ‌های بومی ما پتانسیل تولید خوبی دارند، ولی به این دلیل که در شرایط روستا مقاوم شده‌اند و تولید کمی نسبت به مرغ‌های صنعتی دارند، بهتر است در روستا نگهداری شوند و برای تولید انبوه مناسب نیستند.

وی افزود: هنوز در تولید مرغ لاین و اجداد نتوانسته‌ایم کاری انجام دهیم تا به کشور‌های دیگر برسیم، پس امکان خودکفایی در این بخش وجود ندارد.

این کارشناس صنعت مرغ تخم‌گذار در پاسخ به‌این‌که آیا امکان دارد کشور‌های فعال در حوزه مرغ اجداد ما را تحریم کنند، گفت: کشور‌های دیگر نمی‌توانند ما را در شرایط تحریم از طریق قطع صادرات جوجه تخم‌گذار تحت فشار قرار دهند، زیرا صرفاً این بخش در اختیار کسی نیست. آن‌ها هم باید محصولاتشان را بفروشند و اگر تحریم کنند، ضرر خواهند کرد و نمی‌شود با تحریم یک‌جانبه همه‌چیز را به‌هم ریخت.

وی در مورد عملکرد وزارت جهاد کشاورزی در این بخش اظهار داشت: وزارت جهاد کشاورزی در قسمت تحقیقات و پرورش مرغ لاین کار خود را انجام می‌دهد و این‌که ما بخواهیم مرغ اجداد تولید کنیم، مسأله پیچیده‌ای است و به همین راحتی نیست. انحصار تولید مرغ اجداد در دست کشور‌های خاصی است و امیدواریم به مرور زمان به این علم دست پیدا کنیم.

شریفی‌منش تأکید کرد: سهم تولید در داخل خوب است. درحال‌حاضر تقریباً ۱۰۰ درصد جوجه تخم‌گذار یا جوجه یک‌روزه تجاری در داخل تولید می‌شود، ولی قسمت بالادستی آن که اجداد و مادر است، از خارج از کشور تهیه می‌شود.

شعار سال،  با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته  از روزنامه سبزینه ، تاریخ انتشار 5     مرداد    99، کد خبر:   86766 ، www.sabzineh.org