شعار سال: آلودگی هوا در کلانشهر‌ها همواره یکی از مهم‌ترین معضلاتی است که سلامت افراد را تهدید می‌کند و یکی از مهم‌ترین عوامل آن منابع متحرک یا همان خودرو‌ها هستند؛ بنا بر اذعان پیروز حناچی شهردار پایتخت ۶۰ درصد علت آلودگی هوای تهران را منابع متحرک تشکیل می‌دهند.

با وجودی‌که سوخت غالب کشور یعنی بنزین همواره در حال ارتقاء استاندارد به یورو ۴ و ۵ است و مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست به آن اذعان دارند، اما تعدد وسایل نقلیه و احتراق ناقص آن در خودرو‌های بی‌کیفیت باعث می‌شود تا تأثیر آن در آلایندگی هوا کمتر ملموس باشد.

یکی از راه‌حل‌هایی که کارشناسان همواره در کنار فشار بر خودروسازان برای ارتقاء کیفیت خودرو‌ها و استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی مورد توجه قرار می‌دهند استفاده از سوخت‌های جایگزینی است که می‌تواند هم آلایندگی کمتری به همراه داشته باشد و هزینه کمتری را هم برای تولیدکننده و هم مصرف‌کننده سوخت داشته باشد.

در میان گزینه‌های مختلف برای استفاده به‌عنوان سوخت جایگزین CNG یا گاز طبیعی فشرده بهترین انتخاب است و کشورمان ایران منابع غنی آن را در اختیار دارد. حال مزایای این سوخت چیست که آن را بیش از پیش مورد توجه کارشناسان قرار داده است.

مزایای زیست‌محیطی استفاده از سوخت CNG چیست؟

شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی مهم‌ترین مزایای استفاده از CNG در سبد سوختی کشور در کنار بنزین را این‌گونه برمی‌شمرد:

-کاهش قابل توجه دوده و سرب در خروجی‌های حاصل از احتراق
-کاهش میزان لجن در روغن موتور
-ترکیب سریع‌تر گاز با اکسیژن
-احتراق کامل سوخت گاز در خودرو‌ها در مقایسه با بنزین
-در خودروی گازسوز به‌دلیل کاهش قابل ملاحظه رسوبات کربن در محفظه احتراق، ورودی سوپاپ‌ها، سرپیستون‌ها عمر مفید موتور گازسوز را نسبت به بنزینی افزایش می‌دهد که هزینه تعمیرات خودرو را نیز کاهش می‌دهد.
-با کاهش رسوبات کربن و آلاینده‌های تولیدی روغن موتور نیز نسبت به سوخت بنزین تمیزتر باقی مانده و زمان تعویض آن‌ها بیشتر و در نتیجه هزینه عملیاتی خودروی گازسوز نیز کاهش می‌یابد.
-CNG در هنگام سوختن برخلاف سایر فرآورده‌های گازی، گاز‌های خطرناکی مانند دی اکسید کربن، هیدرو کربن، کربن مونوکسید و ... کمتری را تولید می‌کند.

آیا زیرساخت‌های لازم به‌منظور ورود CNG به سبد سوختی کشور وجود دارد؟

علی محمودیان رئیس اتحادیه کشوری سوخت‌های جایگزین و خدمات وابسته در ارتباط با امکان استفاده از CNG در سبد سوختی کشور می‌گوید که با توجه به زیرساخت‌های موجود حدود ۴۰ میلیون مترمکعب در روز ظرفیت عرضه CNG در کشور وجود دارد که در حال حاضر از حدود ۲۲ میلیون مترمکعب آن استفاده می‌شود؛ معادل ۱۸ میلیون مترمکعب ظرفیت خالی در این بخش وجود دارد که با استفاده از این ظرفیت خالی و جایگزینی بیشتر سوخت CNG با سوخت بنزین، می‌توانیم ارزش افزوده بیشتری را برای کشور داشته باشیم.

وی اذعان می‌کند که سوخت CNG به‌عنوان یک سوخت پاک در جهان مطرح است و مصداق بارز صحت آن را سیاستگذاری اتحادیه اروپا برای ۱۰ برابر کردن خودرو‌های گازسوز خود تا سال ۲۰۳۰ می‌داند.

محمد رضایی مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نیز در ارتباط با صرفه اقتصادی استفاده از CNG در سبد سوختی کشور می‌گوید که گاز طبیعی که در خودرو‌ها به شکل گاز طبیعی فشرده (CNG) مورد استفاده قرار می‌گیرد، ارزشی معادل ۱۰۰ دلار در هر تن دارد؛ در حدود ۲۵۰ دلار ارزان‌تر از بنزین و گازوئیل و ۲۲۰ دلار در هر تن ارزان‌تر از گاز مایع است.

این مقام مسئول شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در ارتباط با زیرساخت‌های موجود این سوخت پاک در کشور نیز عنوان می‌کند که بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ جایگاه توزیع CNG در کشور، زیرساخت عظیم انتقال در سراسر کشور است که با صرف میلیارد‌ها دلار هزینه ایجاد شده است. همچنین طراحی و ساخت خودرو‌های پایه گازسوز از سال‌ها قبل و امکان تبدیل خودرو‌ها به دوگانه سوزی CNG با استاندارد ملی و ظرفیت ایجاد شده در این حوزه از مهم‌ترین عواملی است که صرفه استفاده از این سوخت را به‌عنوان جایگزین بنزین مطرح کرده است.

چرا خودروسازان به‌سمت دوگانه سوز کردن خودرو‌های تولیدی‌شان نمی‌روند؟

با وجود ظرفیت‌های موجود در کشور و اذعان کارشناسان در به صرفه بودن و پاک بودن CNG نسبت به بنزین، اما خودروسازان رغبت چندانی برای دوگانه‌سوز کردن خودرو‌های تولیدی‌شان ندارند، اما علت این بی‌توجهی به این مسأله مهم چیست؟

مسعود تجریشی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در ارتباط با این موضوع می‌گوید ما در گذشته هزاران میلیارد تومان سرمایه‌گذاری بر روی CNG انجام دادیم، ولی متأسفانه قیمت سوخت نتوانست انگیزه ایجاد کند تا رانندگان و صاحبان خودرو‌ها از CNG استفاده کنند. اکنون هم مابه‌التفاوت زیاد نیست بنابراین ما در مکاتباتمان از وزارت نفت خواستیم تا قیمت CNG ارزان‌تر باشد تا برای استفاده از این مدل سوخت انگیزه ایجاد شود.

وی افزود: در دستورالعمل جدیدی که با کنسرسیوم دانشگاه‌های برتر در ارتباط با خودروساز‌ها داشتیم به توافق رسیده‌ایم تا حدود مجاز آلایندگی برای گاز متان تغییراتی را ایجاد کنیم که این موضوع هزینه تمام شده خودرو‌های دوگانه‌سوز را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و مشکل زیست محیطی را هم ایجاد نخواهد کرد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در ارتباط با این‌که چگونه می‌توان خودروسازان را به‌صورت قانونی ملزم کرد تا به‌سمت دوگانه‌سوز کردن محصولاتشان روی بیاورند نیز گفت: نیازی به الزامات قانونی نیست تنها با تنظیم قیمت سوخت هر کدام از این نوع از خودرو‌ها (بنزین و CNG) می‌توانیم بازار را به سمت مورد نظر سوق دهیم. همچنین با مکانیزم‌های قیمت، سیاست‌گذاری و حدود مجاز آلایندگی می‌توان به خودروساز جهت داد تا به سمت تولید خودرو‌های پایه گازسوز برود.

به‌نظر می‌رسد با توجه به شرایط تحریمی باید به موضوع استفاده از گاز طبیعی فشرده یا همان CNG توجه بیشتری شود تا علاوه بر کاهش هزینه‌های تولید سوخت در کشور شاهد هوایی با آلایندگی کمتر توسط خودرو‌ها باشیم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری آنا، تاریخ انتشار ۶ اسفند ۱۳۹۹، کد خبر: ۵۶۶۵۵۸، ana.press.