شعار سال: اختتامیه دور‌ه‌های آموزشی و رونمایی از آثار تولیدی شورای عالی قرآن امروز پنجشنبه، ۱۴ اسفندماه با تلاوت قرآن مسعود نوری، حائز گواهینامه‌های تخصصی درجه یک مدرسان در سال ۹۹ و درجه دو قاریان در سال ۹۸، آغاز شد.

در ادامه قائم‌مقام شورای عالی قرآن طی سخنانی گفت: هنر و دانش تلاوت در کشور، روز به روز در حال پیشرفت است و توانمندی‌های قاریان و اساتیدمان نیز بیش از پیش نمایان می‌شود و این نعمتی بزرگ است که خداوند به جمهوری اسلامی عنایت کرده و بسیار قابل شکرگزاری است. باید از همه پیشگامانی که این مسیر را آغاز کردند و به آن قوت بخشیدند، قدردانی کرد. ما امروز وارثان این مسیریم و باید این گوهر گرانبها را به نوجوانان و جوانان انتقال داد.

سیدعلی سرابی اظهار کرد: صوت حَسَن و صدای نیکو، نعمتی است که شکر آن بسیار سخت است و شاید بهترین راه شکرگزاری آن این است که انسان آن را در خدمت قرآن، مکتب و معارف اهل بیت (ع) قرار دهد. امروز عزیزانی که در این جلسه حاضرند همه مفتخر به این خدمت هستند و ان‌شاء‌الله در این مسیر با استقامت خواهند ماند. شاید برای خیلی‌ها اثرگذاری این حرکت معرفتی به خوبی شناخته نشده باشد.

وی ادامه داد: مقام معظم رهبری در جلسه‌ای که اکثر این جمع، حضور داشتند، فرمودند کاری که شما قرآنی‌ها می‌کنید، یک کار راهبردی است. درک این سخن و موضوع برای خیلی‌ها سخت بود. ایجاد انس، الفت و معرفت نسبت به قرآن برای نظام و جامعه اسلامی راهبردی‌ترین کارهاست، همچنین مهم‌ترین فعالیت فرهنگی است و ما به این موضوع اعتقاد داریم. اگر خودمان داخل این جریان بودیم و نمی‌فهمیدیم، حکیمی به ما یادآوری کرد که این حرکت، یک حرکت راهبردی است و یک کار تفننی نیست. یک کار از روی عشق و علاقه صرف نیست. یک حرکت با فکر و یک راهبرد برای نظام جمهوری اسلامی است. پیامبر (ص) نیز قاریان را به قرائت قرآن تشویق می‌کردند و دیدیم چطور قرائت زیبای قرآن در دل مردمان عصر جاهلیت اثر گذاشت و آن‌ها را به سمت ارزش‌ها و معارف الهی جذب کرد، این تعبیری است که پیامبر اکرم (ص) و در ادامه، ائمه (ع) به ما دادند و باید آن را طی کنیم.

سرابی عنوان کرد: از تمامی همکاران گرامی که در این شرایط سخت بهداشتی کشور برای برپایی جلسات ارتقای قرآنیان و دعاخوانان تلاش کردند، به‌ویژه از اساتید عزیزی که با مجموعه شورای عالی قرآن در بخش ارتقای آموزش قاریان، دعاخوانان و در برنامه ارزیابی و اعطای مدرک تخصصی به قاریان و مدرسان همکاری کردند، تشکر می‌کنم. همکارانمان در شورای عالی قرآن با تمام مشکلات ناشی از کرونا و چه محدودیت‌های مالی، که شدیداً با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم، تلاش بسیاری کردند.

وی گفت: این حرکت‌ها چه در شورای عالی قرآن و چه در بخش‌های قرآنی انجام شود، از مهم‌ترین و راهبردی‌ترین فعالیت‌های فرهنگی در نظام جمهوری اسلامی است که به فضل الهی از ارکان اصلی و از شاخص‌های اصلی تمدن‌سازی اسلامی به‌شمار می‌آید.

ارائه گزارشی از روند جلسات ارتقای قاریان و دعاخوانان با صحبت‌های علی صالحی‌متین، مدیر آموزش و ارزیابی شورای عالی قرآن از دیگر بخش‌های این مراسم بود که در قالب فیلمی کوتاه پخش شد.

 

 

در ادامه تلاوت امیرحسین رحمتی از استان گلستان، از قاریان برگزیده جلسات ارتقای قاریان، پخش شد. سپس سیدعباس انجام، دبیر جلسات ارتقای دعاخوانان طی سخنانی گفت: از همه اساتیدی که طی ۱۵ جلسه دوره چهارم ارتقا، در خدمتشان بودیم و از نظرات کارشناسانه و راهنمایی‌های ایشان استفاده کردیم، تشکر می‌کنم.

وی با بیان اینکه امر دعاخوانی در کشور بسیار غریب و مظلوم است، گفت: در بحث تلاوت قرآن، قبل از انقلاب جلساتی داشتیم و اساتید زیاد و بنامی در کل کشور فعالیت داشتند؛ اما جلسات آموزش دعاخوانی نداشتیم؛ لذا اکثر دوستانی که به این امر اهتمام داشته‌اند، خودشان خودجوش کار کرده‌اند. می‌طلبید که اساتیدی از این حوره حضور داشته باشند و در بحث ارتقای دعاخوانان به ما کمک کنند. دوستان بسیار خوبی انتخاب شدند و نمونه‌اش نیز ارائه بعضی از این آثار از رسانه ملی بود.

انجام افزود: گاهی برخی دعاخوانان علاوه بر داشتن اغلاط ادایی از لحاظ مهارت‌های فنی نیز در سطح بالایی نیستند. در همین دوره ارتقای دعاخوانان، افرادی حد نصاب بالایی را دریافت کردند و هم از لحاظ محتوا و هم مهارت‌های فنی در حد بالایی بودند که ادعیه این افراد کمتر پخش می‌شود، اگر در این جلسات تعامل بیشتر باشد، برای سال آینده می‌توان برنامه‌ریزی بهتری انجام داد.

بُعد دوم دعا مورد غفلت است

وی به ارائه توصیه‌ها و راهکارهایی پرداخت و گفت: عمدتاً در این جلسات بُعد فنی و مهارت‌های فنی را مطرح می‌کردیم، اما بُعد دوم، خصوصیات معنوی است که اغلب مورد غفلت قرار می‌گیرد. سیدابن طاووس در کتاب فلاح‌السائل، ۱۹ خصوصیت برای داعی و دعاکننده مطرح کرده است، اینکه می‌بینیم بعضاً برخی داعیان شاید از نظر ما در سطح مطلوبی نباشند، اما به دلیل برخورداری از همان خصوصیت‌های معنوی، دعایشان گیراست، برای مثال آیت‌الله دستغیب وقتی دعا می‌خواندند، شاید هیچ کدام از این خصوصیت‌های فنی که ما در جلسات ارتقا مطرح می‌کردیم، نداشت، اما دعایش گیرایی داشت. توصیه می‌کنم اول خودم و بعد دوستان که به این خصوصیات آراسته شویم.

 

دبیر جلسات ارتقای دعاخوانان اظهار کرد: پیشنهاد دیگرم این است که با توجه به اینکه شورای عالی قرآن بحث دعا را برعهده گرفته است، بعضی از متونی که از رسانه‌ها پخش می‌شود، هم در بحث سند و هم در بحث متن، ممکن است ایرادهایی داشته باشد، به نظرم شورایی باید تشکیل شود تا بحث پالایش متون و اتقان سند و حتی اتقان بعضی از متون که بعضاً تفاوت‌هایی در عبارت‌ها موجود است به عهده بگیرند تا بشود دعاهایی را در سبد معنوی بینندگان، شنوندگان و مخاطبان قرار داد. شاید خیلی از دعاهای سفارش شده مورد غفلت واقع شده و به نظر می‌آید باید در این روزگاری که به دلیل درگیری روزمره از این گنجینه پربهای معارف الهی غافل هستیم، به سراغشان برویم. این زندگی سخت برای این است که ما از یاد خدا اندکی غافلیم، باید برنامه‌ریزی خاصی برای سبد دعای مردم کنیم و این را مطمئن هستم که با تمهیداتی که شورا در نظر گرفته برای سال آینده محقق خواهد شد.

ارتقا فقط برای قاری نیست

محمودرضا بیژنی، دبیر جلسات ارتقای قاریان نیز در ادامه اظهار کرد: برخلاف رویه جلسات که سیاق مشخصی را پی می‌گیرند، از دیدگاه خودم یک بحث زیرساختی می‌خواهم داشته باشم. اول تشکر می‌کنم از خداوند متعال و بعد هم از عزیزان شورا که این تدابیر را دیدند و به من اعتماد کردند و این فضا برای من ایجاد شد. اما چیزی که مهم است، جلسات ارتقای قاریان، فقط برای قرائت نیست، برای همه چیز است، خود مسئولان و مجریان آن نیز باید ارتقا داشته باشند، اینجور نیست که فقط آن‌ها رشد کنند و ما مسیر خودمان را طی کنیم، نیاز به تغییر داریم که باید در همه اضلاع اتفاق بیفتد، سه ضلع حساب کرده‌ام؛ قاری، مجریان و برنامه‌ها، این تغییر باید در اضلاع مختلف به وجود بیاید.

وی افزود: من جزء گروه قاریان هستم، و این فرصت ایجاد شد که اعتماد به ما جلب و فضا داده شد، این اعتماد باید نسبت به تک تک افراد باشد. ببینیم مسئله و مشکل چیست؟ وضع مطلوب چیست و وضع موجود چیست؟ وضع موجود را باید به وضع مطلوب تغییر دهیم که تعریف ندارد، نیاز دارد به تدوین خط مشی، استراتژی مشخص و تعیین هدف و مقصد، مشکل اصلی ما اینجاست که بحث آموزش و ارتقا را برای تمام اضلاعی که بحث شد، ندیده‌ایم.

بیژنی عنوان کرد: ارتقا، مسیر دارد و شانسی نیست. باید این مسیر طی شود تا به نقطه آخر برسیم. تعاریف اینها باید دیده شود، ما می‌خواهیم به چه سمتی ارتقا پیدا کنیم؟ قاری، مسئولان اجرایی و برنامه‌هایی که نوشته شده و اجرا شده در چه نقطه‌ای هستند؟ در تعاریف مدیریت دو تعبیر مهم داریم؛ کارایی و اثربخشی، کارایی که معادل بیست درصد کار است، انجام درست یک کار است، یعنی از منابع خوب استفاده کنیم که الان هم این کار را کردیم و با ظرفیت‌های محدود و شیوع کرونا توانستیم برنامه‌ را پیش ببریم، اثربخشی که معادل ۸۰ درصد کار است، یعنی انجام کار درست و رسیدن به هدف و مقصد، وقتی تعریفی نداریم ۵۰ درصد از مقصد عقب هستیم. مجموع کارایی و اثربخشی، بهره‌وری ما را بالا می‌برد، بهره‌وری ما چقدر است؟ ارتقایی که دنبالش هستیم در بهره‌وری، خودش را نشان می‌دهد و ما باید ببینیم کجا هستیم و چگونه عمل کرده‌ایم؟ آثار خودتان را ببینید راضی هستید یا نیستید؟

وی با بیان اینکه از سبک‌های مدیریت سه سبک اصلی داریم، گفت: اولی مسئله‌گریزی است، یعنی تمرکز بر حفظ وضع موجود، دومی مسئله‌گشایی است، یعنی وقتی اتفاقی می‌افتد به آن فکر می‌کنیم که آن را حل کنیم، در صورتی که صحیح‌تر است که ما مسئله‌جو باشیم، در این کار هم باید مسئله‌جو باشیم، مطالبی که گفته می‌شود فقط برای مسئولان اجرایی نیست، برای قاریان نیز هست. وقتی هدف، تعریف نداشته باشد عملاً اقدامات ما نمی‌تواند فایده داشته باشد.

بیژنی ادامه داد: بحث بعدی، بحث توجه به زمان است. زمان دو تعریف دارد، زمان خطی یعنی اینکه یک ثانیه قبل تا ابد تمام شد، کشورهای مدرن به زمان خطی نگاه می‌کنند ولی ما زمان را مدور در نظر می‌گیریم، منتظر شنبه و ... هستیم و دور می‌زنیم و این می‌شود که چهل سال و سی سال می‌گذرد و اتفاقی که باید بیفتد نمی‌افتد. مشکل دیگری که داریم بحث عدم تفکر سیستمی و عدم تفکر منظومه‌ای است، به نظرم این اشکالی در تلاوت‌های ماست، بیشتر قاریان ایرانی فرازخوان هستند، قطعات را خوب می‌خوانند، اما منظومه تلاوت ندارند.

وی به ارائه راهکارها و پیشنهاداتی پرداخت و اظهار کرد: پیشنهادم این است که مسئله‌جویی را به جای مسئله‌گریزی و مسئله‌گشایی در نظر بگیریم. راهکار دیگر این است که ظرفیت‌ها را شناسایی و اعتماد کنیم و در نقش‌های مناسب از آن‌ها استفاده شود، استفاده از ظرفیت‌های ثابت از مواردی است که دوستان را عقب نگه‌ داشته است. باید ضابطه‌مداری کنیم و قوانین را جایگزین فردمحوری کنیم، مسائل ارتقای ما بیشتر فردمحور است. قبل از برنامه‌ریزی و اجرا باید تدوین اتفاق بیفتد.

رویکرد تشویقی، جایگزین رویکرد گزینشی افراد خاص شود

بیژنی بیان کرد: افراد در زمینه‌های مختلف استعداد دارند ما این استعدادها را کشف نمی‌کنیم، ارتقا فقط در تلاوت نیست، رویکرد تشویقی و ارشادی باید جایگزین رویکرد گزینشی افراد خاص شود و آخرین نکته نیز خود قرآنیان کم‌رنگ و بی‌حال هستند، بارها خواهش کردیم که تلاوت کنید، ولی می‌گفتند صدایم گرفته، مهمانم و ... بهانه می‌آوردند. دیگر اینکه جلسات ارتقا در سال آینده مثل کلاس دیده شود، باید حضور و غیاب و اخراج داشته باشد، باید افرادی که مشتاق هستند جایگزین شوند و اساتید نیز محور و طرح درس داشته باشند.

در این مراسم از قاسم رضیعی، قاری بین‌المللی و احمد دباغ، حافظ بین‌المللی، تجلیل و از ۹ اثر تولیدی شورای عالی قرآن رونمایی شد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از ایکنا، تاریخ انتشار:۱۴ اسفند ۱۳۹۹، کد خبر:۳۹۵۷۵۸۶، www.iqna.ir