از بی‌آبی بگوییم یا تخریب حمام هزار ساله

«وِسکاره» و «آردینه» و «جَوَرد» و «ایرا» چهار روستایی هستند که در مسیر رودهن به سمت «لار» نامشان برای همه آشنا است. حالا اهالی از انتقال آبی در بالای ایرا و جورد برای فضای سبز پردیس خبر می‌دهند. آن‌ها می‌گویند این آب متعلق به چهار پارچه آبادی است. وسکاره ای‌ها از ۱۵ سال پیش گاز داشتند، اما ظاهرا برای آب هیچ فکری نکردند چرا که اکنون از ۸ صبح تا ۱۳ یا ۱۴ بعد از ظهر بیشتر آب نیست. به گفته اهالی آب رودخانه دو تا لوله ۱۰ می‌شود در حالی که پیش از زدن طرح انتقال، آب رودخانه پرحجم بوده است.

شعار سال: «وِسکاره» و «آردینه» و «جَوَرد» و «ایرا» چهار روستایی هستند که در مسیر رودهن به سمت «لار» نامشان برای همه آشنا است. وسکاره با دو بافت یکی بافت سنتی و زیبا با خانه‌های کاهگلی و چوبی و دیگر بافتی جدید و ویلایی و باغات میوه و رودخانه‌ای که از ایرا و جورد به سویش جاری است دلبری می‌کند. باغات گیلاس، گردو، سیب، گلابی، فندق و آلبالو و دام‌داری و کشاورزی در هر چهار روستا بیش از هرچیزی مشهود است.

هرچه در دل جاده بیشتر پیش می‌روی از دود و هیاهو پایتخت دورتر و دورتر می‌شوی و گم می‌شوی در دل سادگی و شگفتی طبیعت.

بافت جدید روستا‌ها با همه امکانات شهری مانند آب، برق، گاز و تلفن و خانه‌های ویلایی در دامنه کوهستان بافت قدیمی روستا‌ها را جویده است.

هنگام بازگشت از جورد در یکی از پیچ جاده‌ها گل‌های سپید خاصی توجه را جلب می‌کند. می‌ایستیم تا از سر کنجکاوی عکاسی کنیم. پایین دست، روستای وسکاره و رودخانه‌ای که اندکی آب در آن جریان دارد خودنمایی می‌کند. اما نسیم ملایم توجه را بیش از همه به دو مرد کنار جاده جلب می‌کند. صدایشان در باد نسیم می‌پیچد و واضح به گوش می‌رسد از نبود آب نالانند. به سمتشان که می‌رویم سر درد دلشان باز می‌شود.
این که وسکاره جدید تبدیل به شهرکی شده که زیرساخت‌های لازم را ندارد. زمانی قرار بوده در وسکاره سد بزنند و بافت قدیمی زیر آب برود، اما ساخت سد به دلایل مختلف در این منطقه رخ نمی‌دهد.

حالا اهالی از انتقال آبی در بالای ایرا و جورد برای فضای سبز پردیس خبر می‌دهند. آن‌ها می‌گویند این آب متعلق به چهار پارچه آبادی است. وسکاره ای‌ها از ۱۵ سال پیش گاز داشتند، اما ظاهرا برای آب هیچ فکری نکردند چرا که اکنون از ۸ صبح تا ۱۳ یا ۱۴ بعد از ظهر بیشتر آب نیست. به گفته اهالی آب رودخانه دو تا لوله ۱۰ می‌شود در حالی که پیش از زدن طرح انتقال، آب رودخانه پرحجم بوده است.

جمعیت ثابت آردینه ۳۵۰، وسکاره ۳۰۰، جورد ۴۰۰ نفر و ایرا خیلی کم است، اما جمعیت تابستان وسکاره ۵۰۰ و آردینه ۷۰۰ نفر است.

قیمت زمین باغی از ۱ تا ۳ میلیون تومن، ویلایی ۳ تا ۱۰ میلیون تومان است و حدود ۷۰۰ قطعه زمین فروخته شده است. اهالی از بیکاری جوانان و زیادی کارگران افغانی نالانند. از اقامتگاه بوم‌گردی و گردشگری پایدار خبری نیست.

آن‌ها عنوان می‌کنند وسکاره بیمارستان، مدرسه، نانوایی، پاسگاه پلیس ندارد و فقط یک مسجد دارد. حتی یک بهیار هم ندارد. البته یک خَیّر به تازگی مشغول ساخت مدرسه شده. آن‌ها می‌گویند زمان احمدی‌نژاد نامه نوشتند و خواهان امکانات شدند و هر چند رییس جمهوری وقت پاسخ نامه را داده، اما مسئولان رودهن اقدامی نکرده‌اند.

آن‌ها همچنین به ۱۵ مغازه روستا و زمین‌های منابع طبیعی اشاره دارند که به دلیل نیامدن طرح هادی همچنان بلاتکلیف است.

سال ۸۹ زمزمه‌هایی از ثبت ملی روستای وسکاره به گوش می‌رسید. روستایی که یک منطقه تاریخی به نام اسب اخور یا اغل اسب رستم دارد که اهالی معتقدند زمانی محل چریدن اسب رستم بوده است. روستایی که اهالی معتقدند تا ۳۵۰ سال پیش اهالی‌اش در آن طرف کوه در قلعه‌ای به نام «آق قلا» زندگی‌می‌کردند که شاید قدمت آن روستا به هزار سال هم می‌رسیده، اما وقتی به وسکاره کوچ می‌کنند راه دسترسی‌شان به آمل از طریق امام‌زاده هاشم راحت‌تر می‌شود.

آن‌ها می‌گویند بحث قدمت این چهار روستا و باغاتش و ضرورت حفظ آن‌ها در برابر پول خنده‌دار است چرا که فقط در طرح فاز هشت پردیس ۳۰هزار واحد ساخته می‌شود که اگر در هر کدام۴ نفر ساکن شود جمعیت این فاز به ۱۲۰ هزار نفر خواهد رسید.

سود چنین ساخت و سازی و تامین زیرساخت اولیه آن یعنی آب در مقابل جمعیت ۱۵۰۰نفری این چهار روستا اعم از ثابت و غیر ثابت قابل قیاس نیست.

آن‌ها می‌گویند آب از بالای ایرا حرکت می‌کند و پس از عبور از جورد و اردینه و وسکاره راهی سد ماملو و از آنجا راهی ورامین می‌شود.

آن‌ها می‌گویند نه تنها آب که میراث فرهنگی هم مهم نیست. چرا که حمام هزار ساله روستا که اهالی پس از کوچ و آتش زدن نیزار درچوبی آن را کشف می‌کنند و پس از مرمت از آن استفاده می‌کردند دارای شیشه آبنوسی بوده که کل این حمام را نور می‌بخشیده، اما این بنا کاملا تخریب شده و حتی یک نفر از میراث فرهنگی و فرمانداری نپرسیده چرا این حمام تخریب شده! در وسکاره همچنان خانه تاریخی اربابی با زندانش پابرجاست تا از قدمت روستا سخن بگوید.

گزارش میدانی: مریم اطیابی، سعید فتوحی